Το φθινόπωρο του 1993, κυκλοφορεί στις αίθουσες η εμβληματική ταινία «Μπλε» του Κριστόφ Κισλόφσκι, με πρωταγωνίστρια την εξαιρετική Ζιλιέτ Μπινός. Ένα σπουδαίο κινηματογραφικό έργο, το οποίο παράλληλα σηματοδοτεί τη γέννηση μίας κορυφαίας τριλογίας στην ιστορία του Σινεμά. Στις αρχές του 1994, θα ακολουθήσει η «Λευκή», ενώ τον Μάιο της ίδιας χρόνιας, στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, θα προβληθεί η «Κόκκινη», συμπληρώνοντας ιδανικά το όραμα του κορυφαίου Πολωνού σκηνοθέτη.

«Αυτό που προσπαθώ να συλλάβω είναι… ίσως η ψυχή. Σε κάθε περίπτωση, μία αλήθεια που εγώ ο ίδιος δεν έχω βρει. Ίσως τον χρόνο που κυλάει και δεν αιχμαλωτίζεται ποτέ.» – Κριστόφ Κισλόφσκι

Τρία Χρώματα: Η Μπλε Ταινία / Trois Couleurs: Bleu
Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφσκι
Σενάριο: Κριστόφ Κισλόφσκι, Κριστόφ Πισίεβιτς, Αγκνιέσκα Χόλαντ, Έντουαρντ Ζεμπρόφσκι
Πρωταγωνιστούν: Ζιλιέτ Μπινός, Μπενουά Ρεζάν, Εμανουέλ Ριβά, Φλοράνς Περνέλ, Σαρλότ Βερί
Μουσική: Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ
Φωτογραφία: Σλάβομιρ Ιντζιάκ
Έτος Παραγωγής: 1993
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Πολωνία, Ελβετία
Διάρκεια: 94 λεπτά

Η Ζιλί χάνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον σύζυγό της Πατρίς, διάσημο μουσικοσυνθέτη και την μικρή τους κόρη, Άννα. Αντιμέτωπη με την τεράστια απώλεια, προσπαθεί να κάνει μία νέα αρχή και επιλέγει τη μοναξιά. Με όποιο κόστος. Ακόμα κι αν αυτό είναι η μεγάλη της αγάπη για τη μουσική. Όταν ένας μουσικοκριτικός θα υποπτευθεί πως εκείνη κρυβόταν πίσω από τις παρτιτούρες του άντρα της, η Ζιλί θα αρνηθεί κάθε κομμάτι του παρελθόντος που απειλεί την καινούργια της ελευθερία.

Η επιστροφή της στη ζωή γίνεται στα χέρια του σπουδαίου Πολωνού σκηνοθέτη μία κινηματογραφική παραβολή, που μετουσιώνει σταδιακά τη θρηνωδία της μοναξιάς σ’ έναν θεϊκό ύμνο για την αγάπη. Ο Κριστόφ Κισλόφσκι διερεύνησε σε βάθος το εύθραυστο τοπίο της ανθρώπινης ύπαρξης, κύριο τροφοδότη της ηθικής προβληματικής και της φιλοσοφικής διάστασης, που διατρέχει όλο το έργο του. Ένα έργο συνεπές και άμεσα συνδεδεμένο με κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.

Η «Μπλε» ταινία, η πρώτη της τριλογίας, αντιστοιχεί στο πρώτο από τα τρία χρώματα της Γαλλικής σημαίας, αυτό που συμβολίζει την ελευθερία. Ο Κισλόφσκι εδώ εστιάζει στο τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει αυτό, στο τι χάνεται όταν κερδίζουμε την ελευθερία. Το να είσαι ελεύθερος σημαίνει να απαλλαγείς από ό,τι σε δέσμευε κάποτε, κάτι που εκ πρώτης όψεως μοιάζει θετικό, όμως δεν είναι απαραίτητα έτσι. Η Μπλε ταινία μιλάει για τη θλίψη αλλά και για τις εγγενείς αντιφάσεις στην όποια προσπάθεια των ανθρώπων να βρουν κάποιο νόημα στη ζωή τους και να κατακτήσουν την προσωπική τους ελευθερία, ακόμη και μετά από μια μεγάλη απώλεια.

Με εκπληκτική ορχηστρική μουσική από τον στενό συνεργάτη του Κισλόφσκι, τον βραβευμένο Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ, που εκπληρώνει μια σχεδόν αυτόνομη, φιλοσοφική λειτουργία μέσα στην ταινία, και με μια ευαίσθητη και ταυτόχρονα δυναμική ερμηνεία από τη Ζιλιέτ Μπινός, η Μπλε ταινία κατέκτησε τον Χρυσό Λέοντα στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, το Βραβείο Καλύτερης Κινηματογράφησης για τον Ιντζιάκ αλλά και το Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας για την Μπινός.

https://www.youtube.com/watch?v=2tMomNEZTUE

Τρία Χρώματα: Η Λευκή Ταινία / Three Colors: White / Trois couleurs: Blanc
Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφσκι
Σενάριο: Κριστόφ Κισλόφσκι, Κριστόφ Πίσεβιτς
Πρωταγωνιστούν: Ζμπίγκνιου Ζαμακόφσκι, Ζιλί Ντελπί
Φωτογραφία: Εντουαρντ Κλοσίνσκι
Μοντάζ: Ούρσουλα Λέσιακ
Μουσική: Ζμπίγκνιου Πράισνερ
Έτος Παραγωγής: 1994
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Πολωνία, Ελβετία
Διάρκεια: 87 λεπτά

Ο Κάρολ, ένας Πολωνός κομμωτής, χωρίζει από την όμορφη Γαλλίδα σύζυγό του και καταλήγει στους δρόμους του Παρισιού, χωρίς χρήματα και διαβατήριο. Όλα φαίνονται χαμένα μέχρι που με τη βοήθεια ενός συμπατριώτη του και μιας βαλίτσας, καταφέρνει να γυρίσει πίσω στη Βαρσοβία, αποφασισμένος να αποκτήσει χρήματα με κάθε μέσο, ώστε να θέσει σε εφαρμογή ένα απίθανο σχέδιο εκδίκησης.

Η Λευκή ταινία είναι η μεσαία δημιουργία της τριλογίας που βασίζεται στα χρώματα της γαλλικής σημαίας, με το μπλε να συμβολίζει την ελευθερία, το κόκκινο την αδελφοσύνη και το λευκό την ισότητα. Ο Κισλόφσκι σκηνοθετεί μια ευφυή και διασκεδαστική μαύρη κωμωδία, για μια από τις πιο θεμελιώδεις αξίες του σύγχρονου πολιτισμού.

Με αφορμή τον Πολωνό ήρωα της ταινίας που φεύγει από το Παρίσι εξευτελιζόμενος από τη σύζυγό του, αποφασισμένος να πλουτίσει ώστε να ανακτήσει την αξιοπρέπειά του και να γίνει ισότιμος με αυτή, ο Κισλόφσκι στηλιτεύει το σύμπλεγμα κατωτερότητας των χωρών του Ανατολικού μπλοκ και τις απεγνωσμένες προσπάθειες να εξισωθούν με τις πλουσιότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90.

Ταυτόχρονα, η «Λευκή» ταινία είναι ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα για τη διαστροφή που συχνά υποβόσκει στις ερωτικές σχέσεις. Καθώς ο Κάρολ καταστρώνει πονηρά την εκδίκησή του και αποκτά τον έλεγχο της σχέσης, η έννοια της «ισότητας» χάνεται σε έναν αγώνα για την υπεροχή. Η απολαυστική ερμηνεία από τον Ζαμαxόφσκι, πρώτα ως κατεστραμμένος εξόριστος και στη συνέχεια ως κατακτητής επιχειρηματίας, δεν αφήνει ποτέ την απόγνωση, τον πόνο ή και τον θρίαμβο χωρίς λίγο χιούμορ, έστω κι αν είναι μαύρο.

Κάθε πλάνο της ταινίας περιέχει τουλάχιστον ένα λευκό αντικείμενο, σε μια προφανή αναφορά στον τίτλο του έργου. Η Πολωνία, με τον συννεφιασμένο χειμωνιάτικο ουρανό και τα χιονισμένα τοπία της αποτελεί το τέλειο σκηνικό, ενώ το λευκό εμφανίζεται σε δεκάδες άλλα αντικείμενα, όπως και στην λευκή αχλή που κυριαρχεί σε αρκετές σκηνές.

Η Λευκή ταινία βραβεύτηκε με την Αργυρή Άρκτο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου του 1994, ενώ ήταν υποψήφια μαζί με τις υπόλοιπες δύο της τριλογίας για τα Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.

https://www.youtube.com/watch?v=jO41oaUfanU

Τρία χρώματα: Η Κόκκινη Ταινία / Trois Couleurs: Rouge
Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφσκι
Σενάριο: Κριστόφ Κισλόφσκι, Κριστόφ Πίσεβιτς
Πρωταγωνιστούν: Ιρέν Ζακόμπ, Ζαν-Λουι Τρεντινιάν, Ζαν Πιέρ Λορί
Φωτογραφία: Πιοτρ Σομποσίνσκι
Μοντάζ: Ζακ Βιτά
Μουσική: Ζμπίγκνιου Πράισνερ
Έτος Παραγωγής: 1994
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Πολωνία, Ελβετία
Διάρκεια: 99 λεπτά

Ένα νεαρό μοντέλο στην Γενεύη της Ελβετίας, η Βάλενταϊν, χτυπά με το αυτοκίνητό της έναν σκύλο, ιδιοκτήτης του οποίου είναι ένας πρώην δικαστής. Γρήγορα ανακαλύπτει ότι ο μοναχικός αυτός άντρας περνάει τον χρόνο του ακούγοντας τις τηλεφωνικές συνομιλίες των γειτόνων του. Η ταινία περιγράφει την σχέση των δύο ηρώων αλλά και άλλων ανθρώπων των οποίων οι ζωές συνδέονται με την Βάλενταϊν και τον δικαστή εν αγνοία τους.

Ο τρόπος με τον οποίο η ταινία παρουσιάζει την αδελφοσύνη αντανακλά την αίσθηση ενός κρυμμένου μοτίβου που κρύβεται πίσω από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων: Η αδελφοσύνη στην περίπτωση του Κισλόφσκι νοείται ως η ετοιμότητα να κατανοήσει κάποιος τον άλλον, να τον δει ως μέρος ενός πολύπλοκου και τελικά τυχαίου μηχανισμού, να συγχωρήσει και πάνω απ’ όλα να δημιουργήσει δεσμούς.

Μέσα από την συγκεκριμένη οπτική ματιά του καλλιτέχνη, η «Κόκκινη» ταινία, που συχνά αναφέρεται και ως αντι-ρομαντική, το επίκεντρο είναι η συνάντηση ενός νεαρού μοντέλου με έναν συνταξιούχο δικαστή. Ενώ στην αρχή απεχθάνονται ο ένας τον άλλον, σταδιακά αποκαλύπτεται μία βαθύτερη σχέση.

Η «Κόκκινη» ταινία ανήκει στο είδος του κινηματογράφου που ενδιαφέρεται περισσότερο να θέτει παρά να απαντά ερωτήματα, για το πεπρωμένο και την τύχη, τη μοναξιά και την επικοινωνία, τον κυνισμό και την πίστη, την αμφιβολία και την επιθυμία – εμπεριέχοντας ταυτόχρονα και μια δόση καυστικής ειρωνείας για τη σχέση μεταξύ του νόμου, της ηθικής και της κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς, που τελικά δεν συμπίπτουν απαραίτητα το ένα με το άλλο.

Αισθητικά σχεδόν αψεγάδιαστη, με μουσική επένδυση που κέρδισε βραβείο César και δυνατές ερμηνείες, η τελευταία ταινία του Κριστόφ Κισλόφσκι, είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και χάρισε στον Πολωνό σκηνοθέτη δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ το 1995, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου αλλά και υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.

https://www.youtube.com/watch?v=xcYEDq-4O-A

Κριστόφ Κισλόφσκι / Krzysztof Kieslowski (27 Ιουνίου του 1941 – 13 Μαρτίου του 1996)

Ο Κριστόφ Κισλόφσκι, μία από τις κυρίαρχες κινηματογραφικές μορφές στην Ευρώπη, γεννήθηκε στη Βαρσοβία το 1941. Στα πρώτα του χρόνια αναγκάστηκε να μετακινηθεί σε αρκετές πόλεις, ενώ σε ηλικία 16 ετών γράφτηκε σε σχολή πυροσβεστών, την οποία παράτησε πολύ σύντομα. Το 1965 έγινε δεκτός στην περίφημη Κινηματογραφική Σχολή του Λοντζ και την επόμενη χρονιά γύρισε την πρώτη μικρού μήκους ταινία του «Tramwaj» (1966). Το 1969 αποφοίτησε από τη σχολή έχοντας γυρίσει τέσσερις ταινίες μικρού μήκους και για τα επόμενα χρόνια σκηνοθέτησε αρκετά ντοκιμαντέρ.

Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας είναι το «Personel» του 1975. Η συγκεκριμένη ταινία όπως και η επόμενή του «Το Σημάδι» του 1976, είναι έργα κοινωνικού ρεαλισμού με ένα εξαιρετικά μεγάλο επιτελείο ηθοποιών. Στο ίδιο μοτίβο κινείται και με τις ταινίες, «Ερασιτέχνης Κινηματογραφιστής» του 1979 και «Blind Chance» («Przypadek» – γυρίστηκε το 1981 αλλά εξαιτίας λογοκρισίας προβλήθηκε το 1987), μόνο που εδώ δίνει έμφαση περισσότερο στο άτομο παρά στο κοινωνικό σύνολο.

Η ταινία «Δίχως Τέλος» του 1984, είναι ίσως η πιο ξεκάθαρη, πολιτικά, ταινία του, ενώ ο περίφημος κύκλος ταινιών με γενικό τίτλο «Ο Δεκάλογος» αποτελείται από ισάριθμες μικρού μήκους ταινίες (διάρκειας μίας ώρας), εμπνευσμένες από τις Δέκα Εντολές. Από αυτόν τον κύκλο ταινιών προέκυψαν και οι μεγαλύτερου μήκους αριστουργηματικές εκδοχές του πέμπτου και έκτου επεισοδίου με τον τίτλο «Μικρή Ιστορία για ένα Φόνο» το 1988 και «Μικρή Ερωτική Ιστορία» της ίδιας χρονιάς.

Ωστόσο, οι ταινίες που τον καθιέρωσαν στο ευρύ κοινό και του χάρισαν τη διεθνή αναγνώριση είναι οι τέσσερις τελευταίες δημιουργίες της ζωής του: «Η Διπλή Ζωή της Βερόνικα» του 1991 και βέβαια ο κινηματογραφικός κύκλος, «Τρία Χρώματα: η Μπλε, η Λευκή και η Κόκκινη Ταινία» που γυρίστηκαν το χρονικό διάστημα 1993 με 1994.

Διαβάστε Επίσης:
Κριστόφ Κισλόφσκι: Ένας Αυθεντικός Κινηματογραφιστής