Δύο Έλληνες μετανάστες από την Καστοριά προσπαθούν να επιβιώσουν στο αφιλόξενο Παρίσι. Η φωτογραφία μιας νέας κοπέλας φωτίζει στιγμιαία τον άχαρο μικρόκοσμό τους πριν τους οδηγήσει στην καταστροφή. Η «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη, συγκαταλέγεται δικαίως, ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες του Ελληνικού Σινεμά και προβάλλεται με ελεύθερη είσοδο στο πλαίσιο του Αφιερώματος: «Η αθέατη όψη. Οράματα και θραύσματα ενός “καλύτερου καιρού”».

Στα χρόνια της δικτατορίας, ο Ηλίας υπηρετεί μια δύσκολη θητεία στον στρατό, χαρακτηρισμένος ως γιος κομουνιστή που πολέμησε και σκοτώθηκε στον Εμφύλιο. Για τον ίδιο λόγο, όταν απολύεται και επιστρέφει στη μικρή κοινωνία της Καστοριάς, δεν μπορεί να ελπίζει σε κάτι, παρά μόνο να μεταναστεύσει, όπου κι αν αυτό είναι εφικτό.

Φεύγει λοιπόν για το Παρίσι και προσπαθεί να προσεγγίσει έναν γουναρά που βρίσκεται εκεί από χρόνια, τον Γεράσιμο, μακρινό συγγενή της μητέρας του. Μέρα με τη μέρα αναπτύσσεται μεταξύ τους μια σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης, όμως ταυτόχρονα τα πάντα οικοδομούνται πάνω σ΄ ένα επιπόλαιο ψέμα που ο Ηλίας είπε στον Γεράσιμο, το πρώτο βράδυ της γνωριμίας τους, όταν συνέστησε την κοπέλα μιας φωτογραφίας που είχε μαζί του, ως τη φανταστική αδελφή του.

Ο Γεράσιμος στους μήνες που ακολουθούν την ερωτεύεται και αναδιατάσσει πλέον ολόκληρη τη ζωή του, με σκοπό να την παντρευτεί. Διχασμένος ανάμεσα στην ειλικρινή ευγνωμοσύνη και την ανάγκη της επιβίωσης, ο Ηλίας συνεχίζει να τροφοδοτεί με ψέματα την εξ αποστάσεως αγάπη του Γεράσιμου για μια γυναίκα που δεν υπάρχει, την Ευτυχία, έως ότου πια, οι δυο τους επιστρέφουν στην Ελλάδα για τον γάμο.

Στη «Φωτογραφία», ο γεννημένος στην Αιθιοπία, Νίκος Παπατάκης απεικονίζει τη σκοτεινιά που σκέπαζε τη χώρα καταγωγής του κατά τα χρόνια της χούντας μέσα από το κάτοπτρο της νοσταλγίας και την ερημιά της μετανάστευσης.

Το φιλμ είχε επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1986, αλλά και στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1987. Πρόκειται για μία αλληγορική ιστορία με τη μορφή σύγχρονης τραγωδίας, γύρω από τις «παρεξηγήσεις» και τις απάτες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.

Νίκος Παπατάκης

Ο Νίκος Παπατάκης, γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας στις 5 Ιουλίου του 1918, όπου και πολέμησε τα ιταλικά στρατεύματα του Μουσολίνι. Στη συνέχεια ο Παπατάκης αναγκάστηκε να εξοριστεί βρίσκοντας καταφύγιο αρχικά στον Λίβανο και εν συνεχεία στην Ελλάδα. Κατόπιν εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι. Εκεί συναναστράφηκε με την πλειοψηφία της γαλλικής διανόησης, από τον Ζαν Πολ Σαρτρ μέχρι τον Ζαν Ζενέ και τους ποιητές Αντρέ Μπρετόν, Ζακ Πρεβέρ και Ρομπέρ Ντενό.

Το 1962 γυρίζει την πρώτη του ταινία «Οι Άβυσσοι», βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ζενέ «Οι Δούλες». Το 1967 υπογράφει την ταινία «Οι Βοσκοί της Συμφοράς», όπου καταγγέλλει τη δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Το 1975 η ταινία του «Gloria Mundi» έθιγε την πραγματικότητα των βασανιστηρίων στην Αλγερία.

Με τους «Ισορροπιστές» το 1991 υπέγραψε ένα αιχμηρό πορτρέτο του Ζενέ, τον οποίο υποδύθηκε αξεπέραστα ο κορυφαίος Γάλλος ηθοποιός, Μισέλ Πικολί. Στη «Φωτογραφία», μία από τις λυρικότερες ελληνικές ταινίες, εξερευνά το θέμα της νοσταλγίας του ξενιτεμένου θίγοντας πολλά σημεία της τραγικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.

Η «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη τοποθετείται ανάμεσα στις κορυφαίες δημιουργίες του Ελληνικού Σινεμά, ενώ παρά το γεγονός ότι εκτυλίσσεται ως επί το πλείστον στο Παρίσι, συνιστά μία από τις πλέον διορατικές φιλμικές ματιές που εξερεύνησαν τη γεμάτη πληγές νεότερη Ιστορία της Ελλάδας.

Οράματα και θραύσματα ενός «καλύτερου καιρού»

Από το θρυλικό «MASH», στην «Άγρια Συμμορία» του Σαμ Πέκινπα και από την εξαιρετική «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη, μέχρι τις «Άγριες Φράουλες» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και το βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα φιλμ του Κεν Λόουτς, «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ». Δεκατρείς σπουδαίες ταινίες προβάλλονται με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, στο πλαίσιο του Αφιερώματος: «Η αθέατη όψη. Οράματα και θραύσματα ενός “καλύτερου καιρού”». Όλες οι προβολές πραγματοποιούνται στον Κινηματογράφο «Νέα Ελβετία» (Ν. Ελβετίας 34 και Σεβαστείας). Μετά την προβολή ακολουθεί συζήτηση, ενώ τις ταινίες προλογίζει ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος.

Η Φωτογραφία / La Photo
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Νίκος Παπατάκης / Nikos Papatakis
Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Τσάγκας, Άρης Ρέτσος, Ζωζώ Ζάρπα, Χρήστος Βαλαβανίδης, Δέσποινα Τομαζάνη
Φωτογραφία: Άρης Σταύρου, Arnaud Desplechin
Μοντάζ: Delphine Desfons
Μουσική: Χριστόδουλος Χάλαρης
Έτος: 1986
Χώρα: Γαλλία, Ελλάδα
Διάρκεια: 110 λεπτά
Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου στις 20:00, στον Κινηματογράφο «Νέα Ελβετία» (Ν. Ελβετίας 34 και Σεβαστείας)
Μετά την προβολή  ακολουθεί συζήτηση με τον ποιητή Δημήτρη Αλεξίου