Ο Aurel, κομίστας της Le Monde, μετά από μία δεκαετία σκληρής προετοιμασίας, μεταπηδά στο animation, σχεδιάζοντας ένα οπτικά συγκλονιστικό και συναισθηματικά γενναιόδωρο μάθημα αντίστασης και Ιστορίας, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα από την ζωή του σπουδαίου καλλιτέχνη, αντιφασίστα και εραστή της Φρίντα Κάλο, Γιοσέπ Μπαρτολί.

1939. Ο Ισπανικός εμφύλιος ολοκληρώνεται και 500.000 ηττημένοι των δημοκρατικών δυνάμεων στοιβάζονται και κακοποιούνται σε γαλλικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Σε αυτή την αντίξοη συγκυρία, μια φιλία ανθίζει αναπάντεχα μεταξύ ενός Γάλλου φρουρού και του Γιοσέπ, ενός Καταλανού αιχμαλώτου ο οποίος, μέσα από τα σκίτσα του, αποτυπώνει τα όσα φρικιαστικά συμβαίνουν εκεί.

Η υπέροχη αυτή ταινία κινουμένων σχεδίων, αποτέλεσε επίσημη επιλογή του φετινού Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών του 2020 (το οποίο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της πανδημίας), ενώ προβλήθηκε πριν λίγες ημέρες και στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 26ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας, όπου και τιμήθηκε τόσο με το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου, όσο και με το Βραβείο Κοινού.

Ο Ορελιέν Φρομάν, ο άνθρωπος πίσω από το ψευδώνυμο του Aurel, γνωστός κομίστας και σκιτσογράφος της Le Monde, στήνει ένα έξοχο σκηνικό για τον ήρωά του μετά από δεκάχρονη έρευνα και συνομιλεί με τη Φρίντα Κάλο, ανασταίνοντας μια εποχή δύσκολη, φρικιαστική, μα ενδιαφέρουσα και σημαδιακή.

To «Γιοσέπ», είναι μία ειλικρινής και παράλληλα, συγκλονιστική animation καταγραφή μιας διαδρομής ελπίδας μακριά από την Ισπανία του Φράνκο, που οδηγεί εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε ένα άλλο αδιέξοδο. Όταν το πανέμορφο κινούμενο σχέδιο τίθεται στην υπηρεσία της ιστορικής καταγραφής.

Μια ιστορία με πρόσφυγες για πρόσφυγες και αυτό που ακολουθεί μετά από τις όποιες ένοπλες συγκρούσεις. Το «Γιοσέπ» προτάσσει το animation ως ασπίδα για να δημιουργήσει την δυνατή ιστορία φιλίας ανάμεσα σε έναν (φανταστικό) Γερμανό αξιωματικό και έναν (αληθινό) Ισπανό ρεπουμπλικανό στρατιώτη, φυλακισμένο σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης από τα τέλη του ’30.

Ο Γιοσέπ Μπαρτολί, αντιδρώντας ενεργά στη δικτατορία του Φράνκο, φτάνει στη Γαλλία με άλλους 500.000 αντιφρονούντες από τον Ισπανικό Εμφύλιο. Σε αυτή τη άνυδρη και σκοτεινή περίοδο της ζωής του, ο Γιοσέπ θα ζωντανέψει με εικόνες την φαντασία του.

Ευγενικό στην όψη και στην καρδιά, το «Γιοσέπ» διαπερνά πέντε χρονικές περιόδους ως ένας νεκρός άνδρας που κοιτάζει πίσω την μισαλλοδοξία και την αγριότητα που έζησε τον 20ο αιώνα.

Ο Aurel, ένας πολιτικοποιημένος καρτουνίστας – σκιτσογράφος, παραδίδει με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ένα φλεγόμενο μανιφέστο (που δούλευε μια δεκαετία), έχοντας ως έμπνευση τη ζωή και το έργο του Γιοσέπ Μπαρτολί.

Γεννημένος το 1910, ο Μπαρτολί πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1995, αλλά θα μπορούσε να είχε πεθάνει κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αν ένας Γάλλος αξιωματικός δεν τον είχε βοηθήσει να δραπετεύσει.

Ένας αξιωματικός, που πρώτος θα διακρίνει την δεινότητα του Γιοσέπ στο σχέδιο, θα έρθει κοντά του πηγαίνοντας ενάντια στα άσχημα και αδιάκριτα βλέμματα των συναδέλφων του που βλέπουν τους «ξένους» πρόσφυγες ως ένα ανεπιθύμητο βάρος χωρίς δικαίωμα φροντίδας, ιατρικής περίθαλψης ή φαγητού. Μια ιστορία σκληρή, σχεδόν απίθανη, τη στιγμή που η προσφυγική κρίση αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα της εποχής μας.

Γιοσέπ Μπαρτολί

Γεννήθηκε το 1910 και πέθανε το 1995, σε ηλικία 85 ετών. Αποτέλεσε δημιουργός, μιας γενιάς καλλιτεχνών που έτυχε να γεννηθούν την ίδια χρονιά με εκείνον, όπως ο Algot Bergström, ο Albert Borer, ο John Deforest Stull, ο Arthur Sharland Boothroyd και η Clarence E. Bates.

Μεγαλωμένος σε μια οικογένεια με παράδοση στη μουσική και επηρεασμένος από τη δεκαετία του ’20 και περισσότερο από την πρώιμη εποχή του ’30, όπου πολλοί καλλιτέχνες ανθίζουν, ο Γιοσέπ θα δουλέψει από πολύ νωρίς ως σκιτσογράφος στον Τύπο και θα γίνει από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές της Βαρκελώνης.

Τον Φεβρουάριο του 1939, κοντά στο τέλος του Ισπανικού Εμφυλίου, θα περάσει τα γαλλικά σύνορα και μέσα σε δυο χρόνια θα αλλάξει επτά στρατόπεδα συγκέντρωσης, με τελευταίο αυτό του Bram, απ’ όπου και θα δραπετεύσει. Ωστόσο, θα συλληφθεί από την Γκεστάπο και θα σταλεί στο στρατόπεδο του Νταχάου, απ’ όπου θα καταφέρει να ξεφύγει, για να φτάσει, μετά από ένα μεγάλο ταξίδι, στο Μεξικό.

Αυτή την ταραγμένη περίοδο, ανάμεσα στις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές που ταρακουνούν συθέμελα τον κόσμο, ο μαρξισμός θα φωλιάσει σαν ιδεολογία στους καλλιτεχνικούς κύκλους, όπως και ο σουρεαλισμός σαν φιλοσοφία.

Παράλληλα, το κίνημα του Bauhaus θα εμπνεύσει νέους καλλιτέχνες και οι πολιτικές συνθήκες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στη Γερμανία θα το βοηθήσουν να εδραιωθεί. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η έμπνευση του Γιοσέπ θα βρει χώρο και χρόνο να ορθωθεί και να στερεωθεί.

Ορέλ / Aurel

Ο Aurelian Froment, εργάζεται ως καρτουνίστας με το ψευδώνυμο Aurel από το 2003. Εξέδωσε τα πρώτα του σκίτσα σε εφημερίδες στο Μονπελιέ και γρήγορα ξεκίνησε τη συνεργασία του με τον γαλλικό Τύπο. Δημοσιεύει τακτικά στη Le Monde, στην εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα Politis, αλλά και στο Jazz Magazine.

Τα σκίτσα του, συνοδευόμενα τις περισσότερες φορές από κείμενο (από τον Pierre Daum της Le Monde ή τον Renaud Dely του Glenat / Drugstore) έχουν σατιρικό χαρακτήρα. Με τον τελευταίο σχεδίασαν σχολιαστικά κόμικς για τον Σαρκοζί και τον Ολάν. Το 2014 κυκλοφόρησε το Clandestino, ένα δημοσιογραφικό, ερευνητικό κόμικ για τους μετανάστες, με μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία.

Το «Γιοσέπ», σηματοδοτεί την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία. Προηγήθηκε το μικρού μήκους «Octobre Noir» (2011) σε συνεργασία με την Florence Corre, το οποίο μιλούσε για την ταραχώδη και περιβόητη Σφαγή των Παρισίων του 1961, όπου χιλιάδες Αλγερινοί που ζούσαν στο Παρίσι προσπάθησαν να διαδηλώσουν ενάντια στην απαγόρευση κυκλοφορίας που τους είχε επιβάλει η Αστυνομία, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δεκάδες από αυτούς και ακόμα περισσότεροι να υποβληθούν σε βασανιστήρια.

Γιοσέπ / Josep
Σκηνοθεσία / Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Aurel
Σενάριο: Jean-Louis Milesi
Με της φωνές των: Sergi Lopez, Gerard Hernandez, Bruno Solo, Emmanuel Vottero, Xavier Serrano, Alain Cauchi, Francois Morel, Silvia Perez Cruz
Έτος Παραγωγής: 2020
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο
Διάρκεια: 71 λεπτά