Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης παρουσιάζει από τις Πέμπτη 14 έως και την Κυριακή 17 Μαΐου, τέσσερις κλασσικές αμερικανικές ταινίες που συχνά πυκνά τις συναντάμε και στις σχετικές, δημοφιλείς λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει ξανά στην μεγάλη οθόνη αριστουργήματα όπως “Ο Πολίτης Κέην” του Όρσον Ουέλς, το “Λεωφορείον ο Πόθος” του Ελία Καζάν, “Μερικοί το Προτιμούν Καυτό” του Μπίλι Ουάιλντερ, αλλά και τον “Πρωτάρη” του Μάικ Νίκολς.

Υπάρχουν μυθικές κινηματογραφικές ατάκες που συμπεριλαμβάνονται στις συγκεκριμένες ταινίες, ειπωμένες από σπουδαίους καλλιτέχνες. Από το «Ρόουζμπαντ…», στην «Κυρία Ρόμπινσον, προσπαθείτε να με αποπλανήσετε;» και από το «Όποιος κι αν είστε, εγώ πάντα βασιζόμουν στην καλοσύνη των ξένων», μέχρι τα «Αληθινά διαμάντια, θα πρέπει να αξίζουν το βάρος τους σε χρυσάφι». Διαχρονικές ατάκες ειπώμενες αντίστοιχα από τους: Όρσον Ουέλς, Ντάστιν Χόφμαν, Βίβιαν Λι και Μέριλιν Μονρόε…

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών του Αφιερώματος σε Κλασικές Αμερικανικές Ταινίες στην Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Πέμπτη, 14 Μαΐου
19:00  Ο πρωτάρης
21:30  Ο πολίτης Κέιν

Παρασκευή, 15 Μαΐου
19:00  Λεωφορείον ο πόθος
21:30  Μερικοί το προτιμούν καυτό

Σάββατο, 16 Μαΐου
19:00  Μερικοί το προτιμούν καυτό
21:30  Λεωφορείον ο πόθος

Κυριακή, 17 Μαΐου
19:00  Ο πολίτης Κέιν
21:30  Ο πρωτάρης

Λίγα λόγια για τις ταινίες:

Ο Πολίτης Κέιν (Citizen Kane)
Σκηνοθεσία: Όρσον Ουέλς
Με τους: Όρσον Ουέλς, Τζόζεφ Κότεν, Ντόροθι Κάμινγκορ
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 1941
Διάρκεια: 119 λεπτά

Ο ισχυρός μεγιστάνας του Τύπου, Charles Foster Kane (Όρσον Γουέλς) πεθαίνει μόνος στον πύργο του Ξαναντού (Xanadu). Η τελευταία λέξη που πρόφερε πριν πεθάνει ήταν Rosebud (Ροδανθός). Όλοι υποθέτουν ότι πρόκειται για ένα κλειδί της αινιγματικής προσωπικότητας του νεκρού. Η τηλεοπτική εκπομπή News on the March συγκεντρώνει υλικό για ένα μικρό αφιέρωμα στον διάσημο εκλιπόντα. Ο διευθυντής όμως του στούντιο δεν είναι ικανοποιημένος από το υπάρχον υλικό και θέλοντας να μάθει ποιος ήταν στ’ αλήθεια ο Kane, αναθέτει στον ρεπόρτερ του Jerry Thompson (William Alland) να ανακαλύψει τι μυστικά κρύβονται…

Όσο αφορά το σενάριο της ταινίας, είναι κοινό μυστικό ότι, περιέχει πολλά βιογραφικά στοιχεία από τον William Randolf Hearst, μεγαλοεκδότη της εποχής. Όμως οι στενές σχέσεις του συγκροτήματος Hearst με διάφορες κινηματογραφικές εταιρίες της εποχής, έχουν σαν αποτέλεσμα την αναβολή ορισμένων προγραμματισμένων προκαταρκτικών προβολών ενώ παράλληλα κυκλοφορεί ένα φυλλάδιο, μέσα από το οποίο κατηγορείται ο σκηνοθέτης ότι πρόσκειται στον κομουνισμό και πως προωθεί τεχνηέντως αντι-αμερικάνικες τάσεις.

Ο “Πολίτης Κέιν” ήταν μια οπτική επανάσταση στον “ομιλούντα” κινηματογράφο. Ο Γουέλς προσέλαβε ως οπερατέρ τον συνεργάτη πολλών Γερμανών εξπρεσιονιστών σκηνοθετών, Gregg Toland. Στον οποίο κάποιοι αποδίδουν το κλειστοφοβικό φως και το βάθος πεδίου (depth of focus) στα πλάνα της ταινίας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Toland εκείνη την εποχή δούλευε και σε άλλα δύο σχέδια. Στο “The Grapes of Wrath” (Τα Σταφύλια της Οργής – 1940) και στο “The Long Voyage Home” (1940), δύο ταινίες του John Ford, τον οποίο ο Όρσον Γουέλς ανέφερε συχνά πυκνά ως δάσκαλό του.

Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα στον Όρσον Γουέλς: «Η τέχνη είναι ένα ψέμα που πραγματώνει την αλήθεια»

Λεωφορείον ο Πόθος
Σκηνοθεσία: Ελία Καζάν
Με τους: Βίβιαν Λι, Μάρλον Μπράντο
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 1951
Διάρκεια: 122 λεπτά

Η Μπλανς Ντιμπουά, μια μοναχική και νευρωτική δασκάλα, φτάνει στη Νέα Ορλεάνη, στο σπίτι της αδελφής της Στέλα, που ζει με τον αγροίκο σύζυγό της Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Η ωμότητα του Στάνλεϊ δημιουργεί σύγχυση στην εύθραυστη ψυχή της Μπλανς, η οποία προσπαθεί να δημιουργήσει τη δική της πραγματικότητα μέσα σε μια άγρια καθημερινότητα. Όμως, η Μπλανς κρύβει κάποιο μυστικό. Εάν φανερωθεί, ο κόσμος της θα καταρρεύσει…

Το «Λεωφορείο ο Πόθος» (A Streetcar Named Desire), σε σκηνοθεσία του Ηλία Καζάν και σε σενάριο του Τένεσι Ουίλιαμς, είναι βασισμένο στο βραβευμένο με «Πούλιτζερ» ομότιτλο θεατρικό του έργο. Η παρακμή και οι σκοτεινοί πόθοι στον αμερικάνικο Νότο, παρουσιάζονται στην μεγάλη οθόνη μέσα από μία αριστοτεχνική διασκευή ενός ζωντανού θεατρικού έργου.

Μία θρυλική ταινία με τέσσερα κερδισμένα Όσκαρ και ακόμη οχτώ υποψηφιότητες – Α’ Γυναικείου Ρόλου στη Βίβιαν Λι, Β’ Ανδρικού Ρόλου στη Καρλ Μάλντεν, Β’ Γυναικείου Ρόλου στη Κιμ Χάντερ, Καλλιτεχνικής διεύθυνσης (σκηνικών) στους Ρίτσαρντ Ντέι και Τζορτζ Χόπκινς – αλλά και δύο βραβεία στο Φεστιβάλ της Βενετίας του 1951 για τον Ηλία Καζάν και τη Βίβιεν Λι. Μία εξαίσια μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου του Τένεσι Ουίλιαμς.

Μερικοί το Προτιμούν Καυτό
Σκηνοθεσία: Μπίλι Ουάιλντερ
Με τους: Μέριλιν Μονρόε, Τζακ Λέμον, Τόνι Κέρτις
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 1959
Διάρκεια: 120 λεπτά

Δύο μουσικοί από το Σικάγο, ο Joe (Τόνι Κέρτις) και ο Jerry (Τζακ Λέμον), γίνονται τυχαία μάρτυρες ενός ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ τοπικών γκάνγκστερ. Άμεσα επιβιβάζονται σ’ ένα τρένο με κατεύθυνση την Φλόριδα. Όταν όμως κατεβαίνουν από το τρένο, είναι πλέον η Josephine και η Daphne, τα δύο νέα μέλη ενός γυναικείου jazz συγκροτήματος. Η κάλυψη τους είναι τέλεια, μέχρι τη στιγμή που μια απογοητευμένη από την αγάπη τραγουδίστρια (Μέριλιν Μονρόε), πέφτει πάνω στη Josephine. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ένας παλιός playboy ερωτεύεται τη Daphne, ενώ το αφεντικό του υποκόσμου αρνείται να πειστεί για την απάτη.

Μία κλασσική κωμωδία δια χειρός Μπίλι Γουάιλντερ. Υποψήφια για 6 βραβεία Όσκαρ, κέρδισε όμως μόνο αυτό για την κατηγορία κοστουμιών, ενώ παράλληλα τιμήθηκε με τρεις Χρυσές Σφαίρες. Αν και από πολλούς θεωρείται υπερεκτιμημένη, είχε τεράστια απήχηση στο κοινό και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι στο Internet Movie Data Base (imdb) βρίσκεται στη θέση 89, με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Μπίλι Γουάιλντερ είναι ένας από τους λίγους σκηνοθέτες ο οποίος κατάφερε μεταξύ άλλων να αξιοποιήσει το ταλέντο και τη λάμψη της Μέριλιν Μονρόε. Το φιλμ «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (Some Like it Hot – 1959) είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα και αποτελεί τη δεύτερη συνεργασία τους, καθώς το 1955 είχε προηγηθεί η ταινία «Επτά Χρόνια Φαγούρας» (The Seven Year Itch).

Διαβάστε επίσης:
Ο ιδιοφυής και πολυτάλαντος Μπίλι Γουάιλντερ
Μέριλιν Μονρόε: Η άνοδος και η πτώση ενός λαμπερού αστεριού

Ο Πρωτάρης
Σκηνοθεσία: Μάικ Νίκολς
Με τους: Ντάστιν Χόφμαν, Αν Μπάνκροφτ, Κάθριν Ρος
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 1967
Διάρκεια: 106 λεπτά

Η ιστορία της θρυλικής αυτής ταινίας του 1967, φαίνεται ακραία εκ πρώτης όψεως… Αφορά τη μύηση ενός νέου άντρα – που μόλις αποφοίτησε από το κολέγιο – στον έρωτα από μια μεγαλύτερή του γυναίκα. Μεγαλύτερη μεν αλλά που διατηρεί ακέραιη την ομορφιά και τη γοητεία της. Φυσικά, το «στόρι» του «Πρωτάρη» έχει και την ιδιαιτερότητά του, καθώς η κυρία που αποπλανεί τον Μπεν είναι σύζυγος του συνεταίρου του πατέρα του Μπεν και το χειρότερο, μητέρα της κοπέλας που ο Μπεν ερωτεύεται τελικά…

Υπό τους ήχους του «And here’s to you, Mrs. Robinson, Jesus loves you more than you will know» από το θρυλικό κομμάτι των Σάιμον & Γκαρφάνκελ και μέσα στην επαναστατική έξαψη εκείνης της εποχής, ο Ντάστιν Χόφμαν έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς. Ενσαρκώνοντας ιδανικά τον ρόλο του αμφισβητία του συστήματος φοιτητή Μπέντζαμιν Μπράντοκ, ο οποίος “παρασύρεται” ερωτικά από την κυρία Ρόμπινσον που υποδύεται μοναδικά η Άνν Μπάνκροφτ.

Μία ταινία που γυρίστηκε τη δεκαετία του ’60 και κάθε άλλο παρά έχει χάσει την αίγλη της. Ποιος μπορεί να λησμονήσει τις υποβλητικές εκείνες σκηνές με τον Ντάστιν Χόφμαν να μελαγχολεί στην πισίνα του σπιτιού του ή μπροστά στο ενυδρείο του; Να μοιάζει σαν χαμένος ανάμεσα στους φίλους των γονιών του και βέβαια, μπροστά στην κυρία Ρόμπινσον;

Το φιλμ γυρίστηκε το 1967 από τον Μάικ Νίκολς, με παραγωγό τον Τζόζεφ Λιβάιν, που αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου από τον συγγραφέα Τσαρλς Γουέμπ. Διευθυντής φωτογραφίας είναι ο Robert Surtees, βραβευμένος με Όσκαρ για τη δουλειά του στην ταινία «Μπεν Χούρ». Ο “Πρωτάρης” είχε μεγάλη απήχηση και κατάφερε μεταξύ άλλων να αποσπάσει 7 υποψηφιότητες για Όσκαρ, 5 Χρυσές Σφαίρες, 5 Βραβεία BAFTA, 1 Grammy για το τραγούδι, καθώς και το μοναδικό Όσκαρ σκηνοθεσίας στη σπουδαία καριέρα του Μάικ Νίκολς…

Διαβάστε επίσης:
Έφυγε ο σκηνοθέτης του «Πρωτάρη» Μάικ Νίκολς

Το αφιέρωμα προβολών σε Κλασικές Αμερικανικές Ταινίες, θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης, από την Πέμπτη 14 έως και την Κυριακή 17 Μαΐου.
Πώληση εισιτηρίων: Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α΄, Λιμάνι)
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη)
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ