Πέντε χρόνια μετά την κήρυξη της πανδημίας COVID-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και έπειτα από εκατοντάδες εκατομμύρια κρούσματα παγκοσμίως, οι επιστήμονες αποκτούν μια σαφέστερη εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο ο ιός επηρεάζει μακροπρόθεσμα τον ανθρώπινο οργανισμό.

Η επιστημονική κοινότητα έχει πλέον στη διάθεσή της εκτενή δεδομένα που καταδεικνύουν πώς μια λοίμωξη COVID-19 μπορεί να προκαλέσει μόνιμες, συχνά αόρατες αλλαγές σε διάφορα συστήματα του σώματος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περίπου 400 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν διαγνωστεί με κάποια μορφή μακροχρόνιας COVID-19, γνωστή και ως “Long Covid”.

Η φλεγμονή αναδεικνύεται ως ο κύριος μηχανισμός πίσω από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις. Όπως εξηγεί ο Δρ. Braden Kuo, νευρογαστρεντερολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, ενώ στους περισσότερους ανθρώπους η φλεγμονή υποχωρεί μετά την απομάκρυνση του ιού, σε ορισμένους περιπτώσεις μπορεί να “μαίνεται” έντονα ή να επιμένει ως “αργή καύση”, προκαλώντας εκτεταμένες βλάβες στον οργανισμό.

Επιπτώσεις στους Πνεύμονες:

Η COVID-19 προκαλεί ερεθισμό των πνευμόνων και μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια προβλήματα, όπως επίμονη δύσπνοια και βήχα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει πνευμονία και να αφήσει ουλές και μικρές μάζες ιστού, γνωστές ως οζίδια, σε όλους τους πνεύμονες.

Μελέτες μικρής κλίμακας υποδεικνύουν ότι πάνω από το 10% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν με COVID-19 εμφάνισαν πνευμονικές ουλές και άλλα προβλήματα δύο χρόνια μετά τη λοίμωξη. Ο ιός εισβάλλει στα κύτταρα κατά μήκος των αεραγωγών, προκαλώντας φλεγμονή που μπορεί να επιτεθεί και μερικές φορές να καταστρέψει τον υγιή πνευμονικό ιστό.

Επιπτώσεις στο Γαστρεντερικό Σύστημα:

Ο ιός μπορεί να προκαλέσει χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα, όπως παλινδρόμηση, δυσκοιλιότητα, διάρροια και κοιλιακό πόνο. Σύμφωνα με μελέτη του 2024, εκτιμάται ότι έως και 10% των ανθρώπων παρουσίασαν επίμονο κοιλιακό πόνο και 13% γαστρεντερικά προβλήματα ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη.

Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι ο ιός μπορεί να διαταράξει το μικροβίωμα του εντέρου, μειώνοντας τα ωφέλιμα μικρόβια και αυξάνοντας τα επιβλαβή. Η φλεγμονή μπορεί επίσης να βλάψει την επένδυση του εντέρου, επιτρέποντας σε τοξίνες να διαφύγουν στους ιστούς του σώματος.

Επιπτώσεις στον Εγκέφαλο:

Περίπου 20-30% των ατόμων που μολύνθηκαν με COVID-19 εμφάνισαν “brain fog” τουλάχιστον τρεις μήνες μετά την αρχική λοίμωξη. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η COVID-19 μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως άγχος ή κατάθλιψη, ή να επιδεινώσει υπάρχοντα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Η επίμονη φλεγμονή φαίνεται να είναι ένας βασικός παράγοντας, καθώς προκαλεί βλάβη στους νευρώνες και εμποδίζει τη δημιουργία βασικών συνδέσεων μεταξύ των συνάψεων. Επιπλέον, τμήματα του ιού μπορεί να παραμείνουν στον εγκέφαλο μακροπρόθεσμα.

Επιπτώσεις στην Καρδιά:

Μια μεγάλη μελέτη διαπίστωσε ότι η COVID-19 διπλασίασε τον κίνδυνο σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου για έως και τρία χρόνια. Ο ιός μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή που βλάπτει τον καρδιακό μυ και να καταστρέψει τα κύτταρα στα αιμοφόρα αγγεία.

Επιπτώσεις στο Κυκλοφορικό Σύστημα:

Μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς με Long Covid παρουσιάζουν δυσκολία στη μετακίνηση του αίματος από τα πόδια και την κοιλιά πίσω στην καρδιά. Αυτό μπορεί να μειώσει την ποσότητα αίματος που αντλεί η καρδιά, προκαλώντας κόπωση και δύσπνοια.