Ό,τι μεγαλώνει στη μοναξιά, γίνεται άγριο… και επιβιώνει.

Η Ομάδα μήνυμαL. παρουσιάζει την παράσταση «Σχόλιο για την Ηλέκτρα» στο θέατρο Θησείον. Με αφορμή την Ηλέκτρα του Σοφοκλή και έχοντας ως αφετηρία την αρχή των τριών υποκριτών, τρεις άντρες ηθοποιοί αναλαμβάνουν να γίνουν φορείς του πιο αιματοβαμμένου μύθου, ανακαλύπτοντάς τον εκ νέου και χτίζοντας γέφυρες μεταξύ παρελθόντος και παρόντος.

Τι είναι ήθος και τι δίκαιο; Τί γίνεται όταν οι θεσμοί παραλύουν και η βαρβαρότητα κατακλύζει την πόλη; Η Ηλέκτρα ως σύμβολο του ασυνείδητου ή ως μορφή πολιτικών διαστάσεων; Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε; Η νέα γενιά σε μια περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων και ερωτημάτων συνομιλεί με το ίδιο το παρελθόν της για να βρει καθαρό βλέμμα να αντιμετωπίσει το παρόν.

Με αφορμή την παράσταση ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Ματζιάρης μίλησε για το έργο, το θέατρο και την κοινωνία.

Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση «Σχόλιο για την Ηλέκτρα» που σκηνοθετείτε στο θέατρο Θησείον.

Η παράσταση είναι βασισμένη στο μύθο της Ηλέκτρας του Σοφοκλή. Με όχημα την αφήγηση και με πολύ λιτά μέσα, προσπαθήσαμε να δώσουμε μία εκδοχή γι’ αυτόν το μύθο. Ένα δικό μας πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο. Μία σπουδή πάνω στον οίκο των Ατρειδών. Η ιδέα των τριών υποκριτών, όπως γινόταν και τότε, ήταν μία διαδικασία που μας γοήτευσε, αλλά και μας δυσκόλεψε πολύ όσο αναφορά το γεγονός ότι όλοι οι ρόλοι παίζονται από τρεις ηθοποιούς κι αυτό θα έπρεπε να είναι απόλυτα ξεκάθαρο για τον θεατή. Χρειάστηκε τρομερό μέτρημα και ακρίβεια, σε σημείο εκνευριστικό. Ήταν όμως μία διαδικασία που άνοιγε συνέχεια νέους κόσμους, όσο αναφορά το έργο και αυτό σιγά σιγά μας έδινε μία ανάσα σιγουριάς.

Εσείς τι βρήκατε στην ιστορία της Ηλέκτρας να σας γοητεύσει;

Η Ηλέκτρα για μένα είναι ένα τεράστιο στόμα μίας πόλης που κραυγάζει. Το στοιχείο της μνήμης και της εμμονής στο κείμενο του Σοφοκλή είναι αφοπλιστικά ισχυρό που καμιά φορά δεν ξέρεις αν είναι υπερβολικό, δίκαιο ή αγανακτισμένο. Είναι ένα πολυδιάστατο σύμπαν μοναξιάς, αγριότητας και επιβίωσης.

«Ό,τι μεγαλώνει στη μοναξιά, γίνεται άγριο… και επιβιώνει», αναφέρεται στην περιγραφή της παράστασης. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί η ίδια η κοινωνία μας έχει οδηγήσει σε αυτό. Σε μία αγριότητα. Σε μία επιβίωση ακόμη και για τα βασικά. Προσπαθούμε να κρατηθούμε στη ζωή με νύχια και με δόντια. Καμιά φορά πέφτουμε, κουραζόμαστε να φωνάζουμε, να αγανακτούμε,  δεν είναι πάντα εύκολο να παλεύεις με το θηρίο. Και το ΣΗΜΕΡΑ δυστυχώς φαντάζει με ένα τέρας που πρέπει να το νικήσεις. Είναι σαν να μετράς τα βράδια σου και να λες εντάξει, επιβίωσα και σήμερα. Αύριο;

Τελικά ποια εξουσία δεν φτάνει στην κορυφή χωρίς το αίμα του αντιπάλου της και ποιος επόμενος εξουσιαστής δεν θα την αρπάξει με τον ίδιο τρόπο;

Βιώνουμε μία βαθιά κρίση σαν λαός και σαν χώρα, κάτι το οποίο προσπαθούμε να το αποτυπώσουμε πάνω στη σκηνή, τονίζοντας κάποια ερωτήματα που βασανίζουν κι εμάς. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια απάντηση σε αυτό το ερώτημα, νιώθω ότι είναι ένας φαύλος κύκλος. Σε καμία περίπτωση δεν προσπαθούμε να δώσουμε απαντήσεις μέσα από την παράσταση. Δεν είμαστε υπέρ του ηθικού διδάγματος.

Πιστεύετε ότι τόσο μεγάλα κείμενα όπως η «Ηλέκτρα» συνεχίζουν να παραμένουν επίκαιρα σήμερα; Που το εντοπίζετε αυτό στο έργο;

Η Ηλέκτρα είναι ένα σπουδαίο πολιτικό κείμενο. Ο ίδιος ο ποιητής παίρνει θέση μέσω του έργου του και όχι μέσα από αυτό, – και μόνο με το γεγονός ότι γράφει μία τραγωδία με θέμα τη μητροκτονία, σε μία εποχή όπου κυριαρχούσε το φυσικό δίκαιο. Η Αθήνα του Σοφοκλή, η πόλις της δημοκρατίας, βρισκόταν σε πλήρη παράλυση, αφήνοντας τη βαρβαρότητα να κατακλύζει την πόλη. Μία πόλη μπορεί να πάσχει από μανιοκατάθλιψη- από θλίψη, σύμφωνα με τους όρους της εποχής της. Τα συμπτώματα δυστυχώς διαγράφονται στους πολίτες της, στους χαρακτήρες, στις σκέψεις και τις πράξεις τους. Η διαχρονικότητα που έχει με τρομάζει. Με αφήνει με ένα ερωτηματικό, κατά πόσο έχουν- έχουμε αλλάξει μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια. Λιγότερο δημοκρατικοί ή όχι;  Για μένα το όνομα «Ηλέκτρα» συμβολίζει το όνομα της πόλης. Ούτε άντρας, ούτε γυναίκα.  Μια πόλη που προσπαθεί να κρατηθεί από κάτι. Που κραυγάζει εμμονικά  μία μνήμη. Άλλωστε κι ο ίδιος ο Σοφοκλής την χαρακτηρίζει σαν μία μορφή που πια έχει χάσει τα χαρακτηριστικά της. Σαν μία Ερινύα.

Το θέατρο ανέκαθεν έθετε ερωτήματα είτε πολιτικά είτε κοινωνικά. Εσείς τι ερωτήματα θέλετε να θέσετε με την παράσταση αυτή;

Αν η έννοια της λέξης «ήθος» παραμένει αναλλοίωτη ή ο καθένας έχει αρχίσει να την προσαρμόζει σύμφωνα με αυτό που τον συμφέρει.

Η κρίση που έχει επηρεάσει και το θέατρο μπορεί να λειτουργήσει και σαν πηγή έμπνευσης;

Υπάρχουν δύο επιλογές. Να επαναλαμβάνεις κάθε μέρα τη λέξη κρίση και να βουλιάζεις στον καναπέ σου, μένοντας στάσιμος μέσα σε μία μιζέρια, ή  να διεκδικείς σύμφωνα με τις καταστάσεις που επικρατούν,  την ύπαρξη και τη θέση σου στα πράγματα. Το θέατρο ευτυχώς είναι μεγάλη διέξοδος, αλλά δυστυχώς κανείς δεν γέμισε το στομάχι του μόνο με την έμπνευση.

Σας γνωρίσαμε σαν ηθοποιό με συμμετοχές σε θεατρικές παραστάσεις. Ποια ανάγκη σας ώθησε να ασχοληθείτε με την σκηνοθεσία;

Η ανάγκη του να πω μια ιστορία. Δεν θεωρώ ότι κάνοντας μία δουλειά έχω γίνει σκηνοθέτης, ούτε ξέρω αν θα επαναληφθεί αυτό. Ο χρόνος θα το δείξει. Ενστερνιζόμαστε πολύ εύκολα τις ταμπέλες που μας δίνουν (ηθοποιός, σκηνοθέτης, χορογράφος). Για μένα πρέπει να τρέξεις πολλά χιλιόμετρα μέχρι να μπορέσεις να πεις ότι είσαι κάτι, πρέπει να το κερδίσεις.

Έχετε αναφέρει σε παλιότερη συνέντευξη ότι «εκπτώσεις σ’ αυτά που ονειρεύομαι δεν θέλω να κάνω». Πόσο εύκολο να το πετύχει κανείς αυτό στη σημερινή κοινωνία;

Καθόλου εύκολο. Κάποιες φορές οι καταστάσεις και οι ανάγκες σε οδηγούν στο να συμβιβαστείς με κάποια θέλω σου. Το ζητούμενο για μένα είναι να μην πεις ψέματα στον ίδιο σου τον εαυτό. Να ξέρεις για ποιον λόγο κάνεις κάτι. Αν αρχίσεις να κοροϊδεύεις κι εσένα τον ίδιο τότε κάπου το ‘χεις κάψει το φαγητό.

Σχέδια για το μέλλον;

Θα ‘θελα με κάποιον τρόπο να συνεχίσω τη σπουδή μου πάνω στο θέατρο. Δεν ξέρω ακόμη το που και το πώς ή τον τρόπο, αλλά υπάρχει σαν στόχος μέσα μου.

Συντελεστές

Απόδοση – Δραματουργική Επεξεργασία: Γιώργος Ματζιάρης, Φώτης Κουτρουβίδης
Σκηνοθεσία: Γιώργος Ματζιάρης
Σκηνικά: ΛΙΚΝΟ Architecture and Design Studio
Κοστούμια: Χριστίνα Τσουτσουλίγα
Μουσική: Γιώργος Πούλιος
Κίνηση: Φαίδρα Σούτου
Φωτισμοί: Βασίλης Κολοβός, Χάρης Βασιλόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Άντα Πουράνη
Φωτογραφίες :  Ελένη Αϊβαλή
Video: Σταύρος Σβήγκος
Επικοινωνία – Δημόσιες σχέσεις: Χρύσα Ματσαγκάνη
Διεύθυνση Παραγωγής:  Λαμπρίνα Καραγιαννίδου
Παραγωγή: Ομάδα μήνυμαL.

Ερμηνεία: Κωνσταντίνος Γιουρνάς, Φώτης Κουτρουβίδης, Γιώργος Ματζιάρης

Πληροφορίες Παράστασης

Παραστάσεις: Από 8 Μαΐου (για 10 παραστάσεις)
Ημέρες & ώρες παραστάσεων
Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή στις 19:00 & Σάββατο – Κυριακή στις 21:15
Τιμές εισιτηρίων
Γενική Είσοδος: 12€
Μειωμένο: 10€
Ατέλειες: 5€