Η ΟΠΙΚ (Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Κυψέλης) αποτελείται από εθελοντές που συγκεντρώνουν προφορικές μαρτυρίες με βάση τα διεθνή standards. Άρχισε τη λειτουργία της το 2011. Από τότε έχει παρουσιάσει τη δουλειά της με πολλαπλούς τρόπους. Φέτος, η θεματική ομάδα της ΟΠΙΚ για την Κρίση που συγκροτήθηκε στο τέλος του 2012 και αυτή τη στιγμή αποτελείται από πέντε εθελοντές (Τασούλα Βερβενιώτη, Όλγα Καραγιάννη, Πέτρος Γιαλιατσάτος, Χαρά Παρασκευοπούλου, Ισμήνη Στέλιου) συμμετέχει στο συνέδριο που διοργανώνει η Ένωση Προφορικής Ιστορίας και το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με τίτλο Η μνήμη αφηγείται την πόλη…

Ads

Την Κυριακή 9 Μαρτίου, η ομάδα για την Κρίση θα παρουσιάσει τη δουλειά της με τίτλο «Ζώντας την κρίση και συλλέγοντας προφορικές μαρτυρίες γι αυτήν», στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Η καταγραφή απόψεων -μέσα από συνεντεύξεις- για τις αλλαγές που καθημερινά συντελούνται στην τοπική αλλά και στην παγκόσμια κοινότητα, γνωστές με το όνομα «κρίση», δεν έχουν απασχολήσει μόνο την ομάδα μας.

Αξίζει να επισημάνουμε τις (προφορικές και γραπτές) συνεντεύξεις που συγκέντρωσε η δημοσιογράφος – σύμβουλος Ψ.Υ. Κρυσταλία Πατούλη μέσα από την έρευνά της για την Κρίση* που διεξάγει ακτιβιστικά από το 2010, με πρόσωπα των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών. οι οποίοι παραθέτουν τις απόψεις τους για τις αιτίες και τις λύσεις (τί να κάνουμε;) της κρίσης.

Ads

Η ομάδα για την Κρίση της ΟΠΙΚ δούλεψε στο μικρό επίπεδο, προσπάθησε να συγκεντρώσει ατομικά, καθημερινά βιώματα, θεωρώντας ότι η μικρή ιστορία είναι αξεδιάλυτα συνδεδεμένη με τη μία, με τη «μεγάλη» ιστορία.

Τα παρακάτω κείμενο αποτελείται από επιλεγμένα αποσπάσματα, τα οποία πιστεύουμε ότι δίνουν μια εικόνα για την κρίση στην Κυψέλη –και όχι μόνο.  Όλες σχεδόν οι συνεντεύξεις πάρθηκαν το 2013.

Ο ορισμός της κρίσης

Τι σημαίνει κρίση! Τι σημαίνει; Καλό ερώτημα. Τι σημαίνει κρίση; [παύση] Τι σημαίνει κρίση; Κρίση, κυρίως, σημαίνει μία βίαιη ανατροπή της κατάστασης που προϋπήρχε. (Ι.Π., 21-4-2013)

Τι σημαίνει κρίση, αυτό που ζούμε τώρα … το αποτέλεσμα… μιας περιόδου… πλάνης και αφασίας… Αυτό είναι κρίση για μένα … πλάνης μεγάλης. (Α.Π., 4-3-2013)

Δεν πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός ότι οι αφηγητές μας δυσκολεύονται να δώσουν έναν ορισμό για την κρίση. Η ονοματοποίηση, το να μπορούν να δώσουν οι άνθρωποι ένα όνομα σε μια δύσκολη κατάσταση που βιώνουν, σημαίνει ότι βρίσκονται και σε μια διαδικασία για να το ξεπεράσουν

Η συνειδητοποίηση της κρίσης

Την κρίση κατ’ αρχήν άρχισα να την βλέπω παρακολουθώντας τηλεόραση και από διάφορα σάιτς (Γ.Τ., 11-1-2013) 

[κατάλαβα την κρίση] από εμπειρίες που έχω από φίλους μου που δούλευαν οικοδομή, υδραυλικοί. Τους έχει πιάσει η κρίση εδώ και τα τελευταία χρόνια. (Ν.Σ., 17-3-2013)
Θεωρώ ότι η κρίση είχε ξεκινήσει, μάλλον όχι, σίγουρα ο φόβος για την κρίση εε… υπήρχε ειδικά σε άτομα τα οποία μπορεί να ασχολιόντουσαν λίγο παραπάνω με τα… με τα οικονομικά (Χ.Ν., 30-9-2013)

Θα σου πω ότι ξαφνικά, ξαφνικά βρίσκομαι να μη μπορώ να πληρώσω κανένα λογαριασμό μου […] Το χειρότερο από όλα ήταν η φετινή χρονιά, γιατί έπαψε να μου δίνει και νοίκι ο νοικάρης μου στην Κυψέλη (Ε.Π., 8-7-2013)

Ποιος «φταίει» για όλα τα δεινά;

Εμείς …

Ξέρω γω! Κατ αρχήν φταίμε εμείς. Εμείς, εννοώ φταίμε σαν εμείς. Δεν θάλεγα ότι φταίω εγώ προσωπικά. Αλλά πιστεύω φταίει η λογική που υπήρχε στον κόσμο: ότι ήτανε ας πούμε, σε σχέση με το κράτος που είχε αποκτήσει πελατειακές σχέσεις.  (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Εμένα ο γείτονας μου εδώ απέναντι … ο οποίος ήταν στο ναυτικό υπαξιωματικός … στα 30 κάτι του … ήρθε με ένα ύφος, ας πούμε, … μου λέει «Βρήκα ένα γιατρό να μου κάνει μια σύνταξη… τα’ χω κανονίσει αυτά….». Και τώρα παίρνει τη σύνταξη … ο υπαξιωματικός. Ο άνθρωπος αυτός έχει ζήσει όλη του τη ζωή, χωρίς να δουλεύει… Και, τα’ λεγε με καμάρι… Εγώ τον άκουγα κι από μέσα μου έλεγα… ότι έλεγα… αλλά … ούτε να τον καταγγείλω πήγα ποτέ. (Α.Π., 4-3-2013)

… και οι άλλοι

Υπήρχε μια ευμάρεια η οποία φαινόταν από τα σπίτια, τις κατοικίες, των εξοχικών σπιτιών που είχαν οι έλληνες και από το πλήθος των αυτοκινήτων και από την ευκολία που είχαν να ξοδεύουν λεφτά σε διασκέδαση. Δεν τα ήξερα βέβαια εγώ αυτά τα πράγματα, σιγά σιγά άρχισα να τα συνειδητοποιώ διαβάζοντας κάπως. Ήταν περίπου όπως μια παγκόσμια φούσκα και εμείς ήμασταν ένα κομματάκι αυτής της φούσκας. (Γ.Τ., 11-1-2013)

Ένα σύστημα πολιτικών που κατάφερε να φέρει τη χώρα σ’ αυτό το χάλι, θα πρέπει τώρα οι ίδιοι ; έρχονται, απορώ δηλαδή με το θράσος τους κανονικά θα’ πρεπε οι ίδιοι μόνοι τους να… πότε παραιτούνται αυτοί οι άνθρωποι; δηλαδή είναι, είναι… τρελό έτσι; Αυτοί που τους ψηφίζουνε ακόμα είναι αυτοί που ελπίζουνε ότι κάποια στιγμή θα ξαναεπωφεληθούν από μια ενδεχόμενη εκλογή του τάδε ή του τάδε …γι αυτό τρέχουν από πίσω… (Α.Π., 4-3-2013)
 
Έτσι αυθόρμητα μου έρχεται να πω ότι φταίει ένας πολιτισμός. Ένας ολόκληρος πολιτισμός δηλαδή. Δεν είναι θέμα ενός ατόμου ή μίας συγκεκριμένης ομάδας ατόμων. Έχει επικρατήσει ένας, ένας πολιτισμός. Γιατί μια κοινωνία έχει θέσει ακόμα και αυτές τις αξίες που λέμε. Έτσι όταν μιλάμε ότι το κέρδος, ήταν ίσως η μοναδική αξία μίας κοινωνίας. Ναι! αλλά μια κοινωνία το δέχθηκε αυτό το πράγμα. Να μην είναι η ομορφιά ή να μην είναι κάτι άλλο, αλλά να είναι το κέρδος. Και, με αυτήν την έννοια, είναι και μακροπρόθεσμο και το πώς θα ξεπεραστεί. Είναι, καταντάει να είναι θέματα αλλαγής συνειδήσεων, παιδείας και ούτω καθεξής […] Κατά μία έννοια, πολύ αυτή, φταίει ακόμα και, ακόμα και οι αντίπαλοι αυτού του πολιτισμού, επειδή δεν είναι αρκετά ισχυροί, δεν είναι αρκετά πειστικοί (Ι.Π., 21-4-2013)

Ποιοι πλήγηκαν περισσότερο από την κρίση;

Νομίζω οι νέοι, οι νέοι που δεν έχουν πια όραμα. Φεύγουνε όλοι στο εξωτερικό. Και εμένα μου έχει περάσει τα τελευταία δύο χρόνια να σηκωθώ να φύγω από την Ελλάδα [σιωπή]. (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Και το κομμάτι που βρέθηκε άνεργο και είναι σε μια ηλικία που αντικειμενικά δεν μπορεί να ξαναμπεί στην παραγωγή, είναι πολύ δύσκολο να τους προσλάβουνε, οπότε δημιουργείται από τη μία μια τεράστια στρατιά ανέργων μεσηλίκων που τείνουν στην εξαθλίωση. Απ’ την άλλη μια τεράστια στρατιά ανέργων νεολαίας που θα έκανε τα πάντα για να δουλέψει ακόμα και με ένα ευρώ την ώρα, ας πούμε, μόνο και μόνο για έχει την ψευδαίσθηση της δουλειάς. (Χ.Ν., 30-9-2013)
 
Οι πρώτες νομίζω που επλήγησαν ήταν  οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στη συνέχεια  επλήγησαν οι εργαζόμενοι των 50 και άνω και τώρα, έχει πληγεί, έχει φανεί το μεγάλο πλήγμα στη νεολαία που έχει φτάσει  50% ανεργία στους νέους. Πλέον σε λίγο καιρό δεν θα μετράμε… ποιός δεν έχει δουλειά, θα μετράμε ποιος έχει. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Οι προσωπικές «πληγές»

Εγώ, να σας πω την αλήθεια, προσωπικά, που θάθελα νάκανα ένα παιδί, αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να το σκεφτώ. Δηλαδή δεν ξέρω αν αύριο θάχω δουλειά. Δηλαδή πιστεύω ότι για να κάνω παιδί πρώτα πρέπει να στρώσω κάτι και να πω, να μπορέσω να πω, ότι θα το βοηθήσω να μεγαλώσει άνετα ή έστω να μπορεί να μεγαλώσει αξιοπρεπώς, κάτι το οποίο δεν γίνεται [σιωπή]. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Είναι οικογένεια αυτό το πράγμα; Είναι ζωή; Δεν ξέρω! Εμένα οι κόρες μου αυτό μου λένε, μου λένε: Μαμά ξέχασε το, γιατί αν βρούμε δουλειά στον Καναδά για δύο χρόνια, ας πούμε θα πάμε στον Καναδά και μετά μπορεί να βρούμε δουλειά στη Νότιο Αφρική. Ξέρουμε που θα βρούμε δουλειά; Έτσι είναι…. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Η ζωή μου εδώ ήταν έτσι λίγο μοναχική γιατί δούλευα […] μέχρι που πέρσι έχασα τη δουλειά μου, με σταματήσανε […] δυσκολεύτηκα λίγο λόγω της κρίσης […]. Πολύ! πέρασα δύσκολα! Βρέθηκα χωρίς σπίτι λόγω που δεν μπορούσα να πληρώνω […]. Χωρίς να με ειδοποιήσει ο ιδιοκτήτης με πέταξε […]. Βρήκα τα πράγματά μου έξω! Αυτό ήτανε πέρσι το καλοκαίρι. […] και σε αυτό νομίζω ότι με βοήθησε το Μυρμήγκι και κάποιες άλλες οργανώσεις που πήγα. (Τ.Κ., 15-11-2013)

Οι «πληγές» στις εργασιακές σχέσεις

Ο εργαζόμενος πλέον δεν έχει όπλα… δεν μπορεί να αμυνθεί… του στερήσανε όλα τα όπλα, όλη του την άμυνα και τώρα απλώς εφαρμόζουν πάνω του νέα μέτρα στα οποία δεν μπορεί να αντιδράσει. Όταν ο άλλος έχει φτάσει στο χείλος του γκρεμού και είναι και, πως θα θυσιάσει ένα μεροκάματο; Για να κατέβει σε μια απεργία, το σκέφτεται. Όταν απειλείται -ας πούμε- αν θα έχει δουλειά αύριο, την απεργία θα σκεφτεί ή να διασφαλίσει το μεροκάματο του; Άρα λοιπόν τι έγινε; Μας αφοπλίσανε και γυμνούς όπως είμαστε μας βαράνε. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτε… (Α.Π., 4-3-2013)
 
Έχει μειωθεί η δουλειά και με αποτέλεσμα παιδιά που φεύγουν από τη δουλειά να μην τους αντικαταστεί ο εργοδότης, γιατί δεν βγαίνει. Με αποτέλεσμα να πέφτει ένα μεγαλύτερο βάρος της εργασίας σε μας. Αλλά αυτό είναι ένα αυτονόητο αυτή τη στιγμή. (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Πλέον, για μένα, κριτήριο για τους περισσότερους είναι να μπορούν να βγάζουν χρήματα. Από ‘κει και πέρα το με τι κόστος προσωπικό θα τα βγάζουν αυτά τα χρήματα έχει πέσει σε δεύτερη μοίρα. Και προσωπικό κόστος εννοώ με τις ώρες που θα σπαταλάνε στη δουλειά και δε θα ‘χουν προσωπική ζωή, είτε με το ότι δεν θα τους καλύπτει τίποτα άλλο πέρα απ’ το οικονομικό. (Χ.Ν., 30-9-2013)

Η διαχείριση των σωματικών «πληγών»

Απ’ ότι μου έλεγαν φίλες μου που δούλευαν σε νοσοκομεία  γιατρίνες και τα λοιπά, μου έλεγαν: Δεν μπορείς να φανταστείς! Ξαναβλέπουμε ανθρώπους χωρίς δόντια, που αυτό το είχαμε εε… μας είχε φύγει από το μυαλό. Ας πούμε δεν το σκεφτόμασταν καν…. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Ζήτησα να’ ρθει γιατρός -ήμουν άρρωστος- στο σπίτι για να έρθει να με δει κατ’ οίκον… και μου λέει: Σας παρακαλώ, αν μπορείτε να σηκωθείτε… γιατί πάμε μόνο σε κατάκοιτους, δεν έχουμε τη δυνατότητα πλέον να επισκεφθούμε. Αν μπορείς να σηκωθείς, να έρθεις εδώ στο ιατρείο του ΙΚΑ. Πήγα!. (Α.Π., 4-3-2013)

Έχω μια καλή ενδοκρινολόγο, που την τελευταία φορά που την είδα, μου ζήτησε λιγότερα απ’ τα μισά. (Ι.Π., 21-4-2013)

Έκανα μια συμφωνία με το γιατρό μου. Του δίνω ένα μικρό ποσό το μήνα και συνεχίζω να πηγαίνω εκεί. (Γ.Τ., 11-1-2013) 

Εγώ είχα φοβηθεί πολύ με τον πατέρα μου. Πίστευα ότι τα πράγματα είναι δραματικά στα νοσοκομεία… αλλά αυτό που κατάλαβα είναι ότι οι γιατροί κάνουνε απίστευτη προσπάθεια. Οι άνθρωποι, μέσα εκεί…, βοηθάνε πάρα πολύ κόσμο αυτή τη στιγμή που είναι με φοβερές ελλείψεις. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Οι περικοπές μισθών και ονείρων

Γιατί τώρα, η περικοπή του μισθού μου έγινε τόσο έντονη.. που αρχίζω πλέον να βλέπω… ότι από δω και πέρα θα πρέπει να περιορίσω τα πάντα. Αν δεν ήταν η μάνα μου που έχει κάνει αιματηρές οικονομίες … και να μπορούσε να μου δώσει να ξοφλήσω αυτά… […] Ακόμα κι αυτοί που έχουν ακίνητα τώρα και θέλουν να πουλήσουν βλέπεις πως είναι …. Ε… ούτε να πουλήσουνε μπορούνε, αλλά και η τιμή που θα πουλήσεις πια δεν… ε είναι ξεφτίλα. Δηλαδή αυτά που έχεις σαν περιουσία ξανεμίζονται. Εκεί θα καταλήξουμε. […] Αν, ας πούμε, εγώ που έχω τώρα μια βαρκούλα και μπορώ να την πηγαίνω με το πανάκι χωρίς να ξοδεύω τίποτα ούτε από τους πόρους τους δικούς μου ούτε των αλλονών, έτσι;  Είναι μια ανέξοδη απόλαυση. Ε, άμα μου βάλεις εσύ τώρα φόρο πολυτελείας γι αυτό και με αναγκάσεις να μην το έχω;… Για μένα είναι μία χαρά χωρίς να ξοδεύω τίποτε, (Α.Π., 4-3-2013)

[τα οικονομικά μου] σίγουρα έχουν μειωθεί, αφού πληρώνω παραπάνω εφορία από όσο πλήρωνα. Από τη στιγμή που πληρώνω παραπάνω ρεύμα, αφού έχει αυξηθεί το ρεύμα και σίγουρα έχουν μειωθεί οι αποδοχές μου από τη στιγμή που πρέπει να βοηθάω την οικογένειά μου, γιατί δεν ανταπεξέρχεται οικονομικά […] ενώ πριν θα μπορούσαν να ήταν καλύτερα οικονομικά οι γονείς μου […].Έχω έννοια για τους γονείς μου, γιατί ο πατέρας μου όταν βγήκε στη σύνταξη ξεκίνησε να παίρνει 1.060, αν θυμάμαι καλά ήτανε ο μισθός του -ο πρώτος- και τώρα έχει φτάσει 725 και μένει σε ένα σπίτι με νοίκιο και με τη μητέρα μου που έχει ένα μαγαζί με το οποίο ίσα ίσα το κρατάει για να μπορέσει να πληρώνει το ΤΕΒΕ και να μπορέσει να πει ότι θα πάρει και αυτή σύνταξη σε τρία χρόνια που θα βγει. Και δεν νομίζω ότι είμαι ο μοναδικός. Νομίζω ότι είναι πολύς κόσμος. Και αν σκεφτούμε ότι υπάρχουν και οικογένειες που δεν έχουν κανένα να δουλεύει. (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Έχω μια σύνταξη την οποία είχα πάρει μειωμένη, ε, δηλαδή, εάν δεν μπορώ να πουλήσω απολύτως τίποτα, έχω μόνο ένα χιλιάρικο το μήνα. Αδύνατο να ζήσεις με ένα χιλιάρικο το μήνα κι σ’ ένα σπίτι 500 τετραγωνικά. Έχω έναν αδελφό, ο οποίος με έχει όπα- όπα, αλλά ο κακομοίρης έχει δύο σπίτια μεγάλα στην πλάτη του, γιατί εξίσου μεγάλο είναι και το δικό του, εδώ πιο πάνω απ’ το δικό μου[…]  Και βλέπω την εκπαίδευση να κατεβαίνει σκαλί-σκαλί στον πάτο, όταν για να ορθοποδήσει ένας τόπος ή ένας άνθρωπος, το μόνο που χρειάζεται είναι η παιδεία. (Ε.Π., 8-7-2013)
 
Οι άνθρωποι που σου ζητάνε χρήματα στο δρόμο είναι μόνιμο πρόβλημα, μόνιμο, μόνιμο, και δεν ξέρεις και τι να κάνεις, δηλαδή είναι πόνος ψυχής πολύ μεγάλος…. Η βρωμιά, το ότι ο Δήμος δεν παρεμβαίνει δηλαδή δεν συντηρεί τα δέντρα, δεν καθαρίζει…. Δεν συντηρεί πεζοδρόμια τίποτα, τίποτα, τίποτα. Είναι αφημένα όλα στην τύχη τους….. Ότι έχουνε κλείσει πάρα πολλά μαγαζιά, πάρα πολλά, ότι έχει πολλά άδεια διαμερίσματα που δεν πουλιούνται ούτε νοικιάζονται. Στην πραγματικότητα έχει μειωθεί ο πληθυσμός στο κέντρο, εδώ [στην Κυψέλη] τουλάχιστον. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Η θέρμανση

Πέρσι είχαμε θέρμανση μέχρι το Γενάρη. Μετά δεν είχαμε πλέον θέρμανση, οπότε έβαλα όλα μου τα ορειβατικά ρούχα και κυκλοφορούσα (Γ.Τ., 11-1-2013)
Κάναμε συνέλευση και οι περισσότεροι είχαν ζητήσει να μην βάζουμε [πετρέλαιο]. Να δούμε άλλους τρόπους να ζεσταινόμαστε. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Η καθημερινότητα

Εγώ κατά αρχήν δεν βγαίνω. Έχουν αυτά ελαττωθεί. Δεν αγοράζω αυτά που… ακόμα και στο φαγητό είμαι πολύ προσεκτικός για να πάρω αυτά που πρέπει να μαγειρέψω. Κοιτάω πώς να πάρω από το μαγαζί να φάω σπίτι να μην χαλάω λεφτά. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Τώρα σκέφτομαι πάρα πολύ, δηλαδή…. έχω μειώσει. Δεν ήμουνα και της κατανάλωσης ιδιαίτερα, αλλά έχω μειώσει ακόμη περισσότερο τα ρούχα, τα παπούτσια. Έχω να ψωνίσω ρούχα ενάμισι χρόνο. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Δεν έχω λεφτά τώρα να βγω για μια βόλτα! Μπορεί να σκέφτομαι ότι «Ναι δεν έχω λεφτά τώρα να βγω για μια βόλτα» αλλά δεν υπάρχει και μία προοπτική στο ότι κάποια στιγμή αν δουλέψω, θα τα αποκτήσω, γιατί ακόμα και αν δουλέψω ούτε τα αναγκαία για τα έξοδα του μήνα, ας πούμε, δεν μπορείς να βγάλεις. Οπότε όλη αυτή η κατάσταση και βλέποντας ότι δεν υπάρχει κάποιο φως κάποια στιγμή, έστω και σε δέκα χρόνια, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, έτσι όπως πάει εε σου δημιουργεί και μία… και σε ρίχνει ψυχολογικά και εε σε… και έναν εκνευρισμό και μία ένταση… Αυτό!. (Χ.Ν., 30-9-2013) 

Βέβαια, βεβαίως έχω περιορίσει τις εξόδους μου και είναι αμαρτία γιατί είμαι 80 χρονών και πρέπει που και που να βγαίνω. Καλά δεν συζητώ πια ότι δεν έχω πάει ούτε σε μαγαζί, ούτε να ψωνίσω τίποτα, αλλά δεν χρειάζεται και να ψωνίσεις τίποτα στην ηλικία μου. (Ε.Π., 8-7-2013) 

Αυτό που θάθελα είναι να πηγαίνω στα παιδιά μου πιο συχνά που δεν μπορώ….. Έρχονται ναι, δηλαδή έρχονται, έρχονται το καλοκαίρι, τα Χριστούγεννα είχαν έρθει ευτυχώς και οι δύο…. Και ας είν’ καλά και το skype. Μιλάμε και από το skype, αλλά τι να σας πώ, εμένα μου λείπουν πραγματικά. Τώρα  ψέματα να πώ; (Λ.Χ., 24-4-2013)

Δεν πληρώνω εισιτήριο (γέλια) Ναι, δεν… στον τρόπο, στη συχνότητα που τα χρησιμοποιώ όχι, α! λίγο ίσως, ίσως περπατάω λίγο παραπάνω αλλά κατά βάση δεν χρησιμοποιώ το εισιτήριο. (Χ.Ν., 30-9-2013)

Παραβατικότητα

Πριν ένα χρόνο, πήγα στην Εθνική βιβλιοθήκη, μια μέρα με λιακάδα, ανέβηκα τη σκάλα, μπήκα μέσα, ζήτησα το βιβλίο, μου λένε θάρθεις σε δέκα λεπτά. Βγήκα έξω να καπνίσω ένα τσιγάρο στο μπαλκόνι που είναι και πήγα να ρίξω μια ματιά στην άκρη και είδα από πίσω στην κόγχη του κτιρίου -έχει δύο κόγχες ας πούμε- και ήτανε άνθρωποι και κάνανε χρήση ναρκωτικών ουσιών. Είχανε σφίξει το μπράτσο και ήτανε έτοιμοι να καρφωθούνε. Και αυτό το πράγμα το βλέπω οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και συνήθως το απόγευμα. Έχω μάθει και πόσο κάνει η δόση. Πέντε ευρώ, ας πούμε, και βλέπω διάφορες τραγικές ιστορίες. (Γ.Τ., 11-1-2013)
 
Ήτανε μια ομάδα νεαρών και τρέχανε και … φτάνουν μπροστά μας και την ώρα που φτάνουν μπροστά μας διαπιστώνουμε ότι έχουν έναν αλλοδαπό δεν ξέρω τι ήταν, Πακιστανός, -ξέρω γω από πού ήταν αυτός- τον έχουνε βάλει κάτω και τον χτυπάνε αλύπητα, αλύπητα! Με ξύλα και με κλωτσιές στο κεφάλι. Αυτός έχει πέσει κάτω και τον κάνουν κομμάτια, κι αυτό τώρα 2-3 μέτρα μπροστά μας σταματήσανε να τον κυνηγάγανε κι εκεί μπροστά μας έγινε το περιστατικό …κι έχουμε μείνει έτσι σαστισμένοι! Λοιπόν βάζω εγώ μια φωνή «Ρεεεεε τι κάνετε κεί ;» και με το που βάζω γω τη φωνή κάαπ, κολώνουν αυτοί. Σταματάνε και γυρνάνε κι έρχονται προς το μέρος μας. […]  Ήρθε ένα ασθενοφόρο και τον πήρε αυτόν, γιατί ήτανε σε κακή κατάσταση. Ειδοποιήσανε, όταν βγήκαμε μεις έξω στην είσοδο είχαν ειδοποιήσει το ασθενοφόρο, είχε φτάσει αυτός μέχρι κάτω τον είχανε δει και τονε πήρε το ασθενοφόρο, εκεί ήμουνα. Και μου λέει ο κουμπάρος μου, μου λέει μετά: «Του έσωσες τη ζωή τελικά». Δηλαδή, αν δεν μίλαγα, μπορεί και να τον σκοτώνανε. Αν τους αφήναμε -ας πούμε- και δεν συνεχίζαμε, δεν κάναμε ή… φεύγαμε ή δεν.. ξέρω γω τι. Αυτοί μες το σκοτάδι, εκεί όπως ήτανε θα τον «σαπίζανε», θα τον σκοτώνανε … (Α.Π., 4-3-2013)
 
Δεν φοβήθηκα καθόλου, μου φερθήκανε πολύ ωραία, και μου σηκώσανε όλο το σπίτι. Μου πήρανε όλη μου τη συλλογή με τα ελληνικά κοσμήματα που την ήθελε ο Άγγελος ο Δεληβοριάς. Όλα μου τα καινούργια κοσμήματα, όλα μου τα δαχτυλίδια, που μάζευα χρόνια, τα πάντα, μου πήρανε τα πάντα, ανοίξανε τα πάντα!

Ακόμη κι αυτούς τους δύο που είχα και με κλέβανε με τις κουκούλες, ο ένας, με είχαν μές το μπάνιο,… του λέω: «Άκου να δεις άντε φέρε μου τα τσιγάρα μου να καπνίσω». «Που είναι ;». Του λέω: «Εκεί στο παράθυρο θα τα βρεις». Μου τα φέρνει. «Τασάκι μου φέρες; » του λέω. Γύρευε το τασάκι, (γελάει). Μου ανάβει το τσιγάρο. Μετά από λίγο του λέω: «Δίψασα, άντε φέρε μου ένα ποτήρι νερό». Πήγε μου ‘φερε. Μετά ο πιο μεγάλος, γιατί για μένα ήταν τέσσερεις, γιατί αυτοί που είχαν κλέψει το κάτω σπίτι ήταν τακτικοί, αυτοί που κλέβαν το πάνω σπίτι ήταν ακατάστατοι, κάποια στιγμή αυτός με έβγαλε κάτω στο δωμάτιο μου και μου λέει: «Αυτά είναι ακριβά;». Έχω εικόνες στον τοίχο. «Πολύ» του λέω, «αλλά δεν μπορείς να τα πουλήσεις». «Γιατί;». «Γιατί -του λέω-αυτά υπάρχουν φωτογραφία-φωτογραφία στο Υπουργείο και δεν θα μπορείς να τα πουλήσεις» και ξαφνικά γυρίζω και τα βλέπω όλα χάμω και του βάζω τις φωνές. Του λέω: «Τι πράγματα είναι αυτά! «Γιατί ήταν ανάγκη να τα πετάτε χάμω;  Που είναι αυτό το κόκκινο κουτί που είχα;». Κι έτρεξε, (γελάει δυνατά) να μου φέρει το κουτί…. Όταν φύγανε  και κατάλαβα πως φύγανε, βγήκα, κάθισα, άναψα ένα τσιγάρο, και λέω τώρα ποιόν να πάρω τηλέφωνο; (Ε.Π., 8-7-2013)

Οι ψυχολογικές / συναισθηματικές «πληγές»

Ταυτόχρονα όμως έχει ανέβει η ανασφάλεια. Δηλαδή κλειδώνονται οι άνθρωποι περισσότερο […] Α, ένα χαρακτηριστικό ήθελα να πω ακόμα της κρίσης. Γελάνε οι άνθρωποι πολύ λιγότερο. Είναι πάρα πολύ πιο κατσούφηδες. (Ι.Π., 21-4-2013)

Η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα για το μέλλον [σιωπή]. Σίγουρα αυτά είναι. Δεν ξέρεις. Δεν έχεις μέλλον. Δηλαδή δεν μπορείς να κάνεις όνειρα. Δεν μπορείς. Αυτό το πράγμα δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει. Πριν, έλεγες, εντάξει, θα τελειώσω το σχολείο, θα δουλέψω δέκα χρόνια, άντε, θα μαζέψω κάποια λεφτά, θα κάνω μια δουλειά δικιά μου, πες, έκανα τη δουλειά μου, κέρδισα, έχασα, δεν πήγα καλά, εντάξει. Θα μπορούσα να κάνω ένα βήμα, να πειραματιστώ. Τώρα ξέρεις ότι είσαι καταδικασμένος. Θα χάσεις. Δεν είναι εύκολα. [σιωπή. Ανάβει το τσιγάρο] Και αυτό είναι νομίζω… κυριαρχεί σε όλη τη νεολαία. Περισσότερο στους νέους. [οι σιωπές είναι συνεχείς μετά από κάθε λέξη]. […] Αν μείνεις άνεργος μπορεί να σου κόψουν ακόμα και το ρεύμα στο σπίτι. Ή να μην έχεις να πάρεις ένα πακέτο μακαρόνια. Που τώρα μπορώ. Ακόμα. Τουλάχιστον μπορώ.  Ή ότι θα σκέφτομαι πεντάλεπτο πεντάλεπτο να μπορέσω να μαζέψω τα λεφτά να κάνω κάτι ή ότι μπορεί να πουλήσω το μηχανάκι μου για να πω ότι έχω 500 ευρώ για να μπορέσω να ζήσω για άλλους τρεις μήνες. Αυτά τα πράγματα είναι που.. δηλαδή και αυτή είναι η αλλαγή, αυτή η απότομη αλλαγή είναι που οδηγεί τον κόσμο ξαφνικά να πηγαίνει στο μπαλκόνι και να πηδάει. Ότι αλλάζει ξαφνικά η ζωή του απότομα. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Καταρχάς όλοι έχουν έννοια για τα παιδιά τους, είτε έχουν δουλειά είτε δεν έχουν. Δεν υπάρχει άνθρωπος ας πούμε πια που να είναι ξέγνοιαστος και χαρούμενος… Ανασφάλεια, άγχος και ανασφάλεια τι θα γίνει την άλλη μέρα. Δεν ξέρεις από πού θα σούρθει. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Όπως νιώθουμε όλοι… μια απαισιοδοξία. Διάθεση δεν έχεις για πολλά πράγματα και ανασφάλεια και φόβο για το τι θα γίνει… […] Κάποτε έμενες χωρίς δουλειά και έλεγες θα βγω έξω στη γύρα. Τώρα… ότι γνωστούς και να βάλεις πάλι… δουλειά δεν βρίσκεις. Σε πιάνει απελπισία, δηλαδή τι, γιατί τί αισιοδοξία να έχεις; (Α.Π., 4-3-2013)
 
Οφείλω να σας ομολογήσω, ότι μερικές φορές, για μερικά δευτερόλεπτα έχω ένα φοβερό θυμό και μούρχεται η επιθυμία να πάρω μια μολότωφ ας πούμε και να πάω με τους άλλους κάτω και να γίνει φασαρία. Αλλά επειδή ξέρω ότι αυτό το πράγμα δεν θα έχει καλό αποτέλεσμα, αν δεν υπάρχει οργάνωση και πολιτική προοπτική, το αφήνω προς το παρόν και μου φεύγει και ο θυμός. Και λέω: Κοίταξε ας είμαστε ψύχραιμοι τώρα. Και περιμένω να δούμε τι θα γίνει. (Γ.Τ., 11-1-2013)

Για την ακροδεξιά

[Για την ακροδεξιά εσύ τι λες;] Είναι τα φαινόμενα της εποχής. Είναι συνέπεια της κατάστασης. Δεν είναι τυχαίο ότι τώρα ξεφύτρωσε τόσο πολύ και αναπτύχθηκε αυτό το κίνημα. Αν θες, πολύς κόσμος από το φόβο του νομίζει ότι θα βρει συμπαράσταση και ήρθε να καλύψει ένα κενό πραγματικά που υπήρχε …γιατί… μέχρι ένα σημείο… η… αστυνόμευση, το κράτος, ήταν απών, από παντού. Και ξαφνικά βρήκαν αυτό το κενό αυτοί και το καλύψανε παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους σαν να είναι σωτήρες (Α.Π., 4-3-2013)
Ακόμα, ας πούμε, και η πίστη σε κάποιους αρχηγούς έχει κάτι πολύ, πολύ ολοκληρωτικό. Εντάξει; Πάρα πολύ. Εξαιρετικά. Όταν πιστεύεις ότι ο Ανδρέας θα σου λύσει το πρόβλημα ή ο Τσίπρας. Ε, στην ουσία πρόκειται περί του ολοκληρωτισμού με άλλες μορφές. (Ι.Π., 21-4-2013)

Το «φευγιό» ως στρατηγική επιβίωσης

Η αλήθεια είναι ότι σκέφτομαι την επαρχία… αρκετά, εε, αν και ποτέ δεν έμενα στην επαρχία, εε, πιστεύω ότι θα ‘ναι πολύ πιο ανθρώπινοι οι ρυθμοί ζωής. […] Για μένα δεν είναι λύση το να… γίνεσαι μετανάστης. Δε σου βελτιώνει άμεσα τη ζωή. (Χ.Ν., 30-9-2013)
 
Ένας από τους λόγους που θέλω να φύγω έξω είναι αυτός. Για να μπορέσω να… να σώσω, ότι έχουμε καταφέρει εγώ, είτε οι γονείς μου, είτε οι γονείς της γυναίκας μου να αποκτήσουν όλα αυτά τα χρόνια… Και θεωρώ ότι είναι ληστεία, ας πούμε, να τους τα πάρουνε … γιατί δεν… δεν τα καταχράστηκες, δεν τα πήρες από κάποιον, αυτά όλα γίνανε από κόπους ανθρώπων… δεν τους τα χάρισε κανείς! […] Όπου θα έβρισκα πιο καλές αμοιβές. Δεν με ενδιαφέρει τι δουλειά θα κάνω…. Είχα σκεφτεί να πάω μέχρι και στα πετρέλαια ….(χαμογελά ειρωνικά) σε μια εξέδρα άντλησης πετρελαίου, εκεί που πληρώνουν πολλά λεφτά. Να δουλέψω κει μερικά χρόνια, όσο μπορώ, αν με πάρουν. Και σε αυτά τα χρόνια θα έχω μαζέψει όσα θα έβγαζα εδώ σε … πενταπλάσια, τετραπλάσια χρόνια, που θα μου δώσουν τη δυνατότητα να επιβιώσω εδώ, αν έρθω ή να κάνω και κάτι δικό μου. Αυτό που δεν μπορώ να κάνω τώρα! (Α.Π., 4-3-2013)
 
Το ‘χουμε σκεφτεί, το ‘χουμε σκεφτεί! Για Αστυπάλαια. Μόνο που αυτό είναι μια πολύ, δηλαδή, τι να κάνω; Τα παιδιά μου; [παύση] Εντάξει! Δεν είναι τόσο απλά. (Ι.Π., 21-4-2013)

Εμπειρίες συλλογικότητας στην Κυψέλη και όχι μόνο

Θέλω να λύνω τα προβλήματα μου μέσα από τη συλλογική δράση, δηλαδή, και το συνιστώ σε όλους, και το συνιστώ σε όλους. Τόχω πει και στις φίλες μου, δηλαδή το λέω και παντού όπου μου λένε, αλλά δεν ξέρω αν είναι όλος ο κόσμος έτσι. Μπορεί να είναι και θέμα χαρακτήρα. Τί να πω (γέλιο).  Όταν έγινε η Αγορά της Κυψέλης για μένα ήταν ένα φάρμακο μεγάλο, [..]  εεε εμένα μου έκανε πάρα πολύ καλό …. Ξανασυνδέθηκα με τη γειτονιά, με πολλούς ανθρώπους, γνώρισα καινούριους ανθρώπους, […] και όλοι μου λέγανε ξαναβρέθηκες στη φυσιολογική σου κατάσταση (γέλιο). […] Καλές ειδήσεις είναι ότι εξακολουθούν να γίνονται πολλά πολιτιστικά γεγονότα…. Για μένα προσωπικά θα έλεγα ότι το πιο σημαντικό είναι ότι ακόμα υπάρχει μια πολιτιστική δραστηριότητα. Για μένα είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα. (Λ.Χ., 24-4-2013)

Κάποιοι έχουν ξεπεράσει το θέμα το ατομικό, ενώ κάποιοι άλλοι πέφτουν όλο και σε πιο ατομικές λύσεις. Μια εκτίμηση είναι αυτή, όχι ότι την έχω και κατοχυρωμένη. Το δεύτερο είναι ότι οι άνθρωποι μιλάνε περισσότερο, πιάνουν πιο εύκολα κουβέντα. Έχουμε και αντίθετες απόψεις, αλλά έχουμε και πάρα πολλές θετικές απόψεις. Όλο όμως το σύστημα είναι λίγο αμυντικό, δηλαδή όλο αυτό το πράγμα, δεν έχει κάποια έκφραση. Εντάξει, κάποιοι οργανώνονται στο «Μυρμήγκι». Οργανώνονται και στο «Μυρμήγκι». Αλλά, μένουν ακόμα πολλά. […] Γιατί, ξαφνικά, αναβιώνει, σε κάποιο βαθμό, και ένα θέμα γειτονιάς. Δηλαδή, εκεί, όταν στηνόμαστε εδώ, απέξω από τον Σκλαβενίτη, περνάνε και είκοσι γνωστοί. Και ξαφνικά αρχίζουν πάλι οι κουβέντες. Και μπορείς να τους πεις και δυο πράγματα περισσότερα. Όχι πολιτικά. Όχι πολιτικά! Δύο γενικές κουβέντες. Δύο. Να ξαναγίνουμε λίγο περισσότερο φίλοι. Όπως ήμασταν, όταν ήμασταν παιδιά, ήμασταν μια παρέα. (Ι.Π., 21-4-2013) 

[στο Μυρμήγκι] ήρθα πέρσι το καλοκαίρι. Τότε που ήμουνα στα δύσκολα. Πήγαινα στην Αγία Ζώνη, καθόμουνα, διάβαζα τα βιβλία μου και διάφορα και ήρθε ένας κύριος, ο Μάνος […] Δεν είχα που να μένω και έτσι να περάσει η ώρα καθόμουνα και έτσι με πλησίασε ο Μάνος. (Τ.Κ., 15-11-2013)
 
Έχω και τις εθελοντικές μαγειρικές δραστηριότητες που είναι η συλλογική κουζίνα στο Στέκι Μεταναστών, στην οποία εκεί, αυτή η συλλογική κουζίνα έχει δημιουργηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, στην οποία και αυτή ξεκίνησε πάλι λίγο πριν την κρίση. Ήτανε πάνω στη λογική το να μπορούμε να τρεφόμαστε σωστά με βιολογικά προϊόντα και σωστά μαγειρεμένα. Αυτό βέβαια με την κρίση μας πήγε σε μια τελείως διαφορετική λογική. Είδαμε ότι υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη από τον κόσμο για να τραφεί, παρά να φάει καλά. Δηλαδή δεν θαρχόταν ο άλλος να σου ζητήσει ένα καλό πιάτο με ένα βιολογικό προϊόν, ας πούμε κρέας ή χορταρικά ή τέτοια, αλλά πιο πολύ για να φάει. Και αναγκαστήκαμε, από εκεί πέρα που ξαφνικά μαζευόμασταν πιο πολύ σαν παρέα για να μαγειρέψουμε καλά για να φάμε, αναγκαστήκαμε να έχουμε, κάθε μέρα να έχουμε, μετά από κάποιο διάστημα, να μαγειρεύουμε για πάνω από 50-60 άτομα. Και αυτό μας έκανε να αλλάξουμε λίγο τη λογική μας, της κουζίνας. […] Η αυτοδιαχείριση τον τελευταίο καιρό έχει δημιουργήσει στον κόσμο τη δυνατότητα και την ανάγκη να βρεθεί και να βγει και να μοιραστεί τις δυσκολίες που υπάρχουν, να πάρει λίγο ενέργεια, να βοηθηθεί από τον άλλο και έρχεται ο κόσμος πιο κοντά. Αυτοί οι χώροι είναι ένα πάτημα για τον κόσμο να μπορέσει να έρθει σε επαφή, να δραστηριοποιηθεί. […] Εγώ πιστεύω ότι έχει εμπλακεί περισσότερος κόσμος. Σίγουρα. Βέβαια δεν είναι αυτό, τον κόσμο που θα θέλαμε, αλλά αυτά κατακτιούνται δεν γίνονται από τη μια στιγμή στην άλλη. Σίγα σιγά, ένα βήμα, ένα βήμα. (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Το κίνημα με τις πλατείες ήτανε ένα εξαιρετικό πράγμα. Εξαιρετικά σημαντικό ήτανε. Πως ο κόσμος από μόνος του αυτενέργησε, αυτοοργανώθηκε και πως προσπαθούσε απεγνωσμένα να βρει λύσεις σε ελάχιστο χρονικό διάστημα σε πολύπλοκα και σύνθετα  ζητήματα  στα οποία οι εχθροί μας δεν έχουν δώσει –γιατί είναι ανίκανοι- γιατί δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις. Είναι περισσότερο αδιάβαστοι από μας. Και εε… έχουνε την εξουσία όμως αυτοί. (Γ.Τ., 11-1-2013)

Εκτιμήσεις για την πορεία της κρίσης

Δεν μπορώ να φανταστώ πότε θα τελειώσει αυτή η ιστορία. Δεν ξέρω! [Λες ότι μπορεί νάχουμε κακά ξεμπερδέματα;] Μπορεί. [σιωπή] Εγώ πιστεύω ότι όλα αυτά τελειώνουνε με ένα καλό πόλεμο. (Ν.Σ., 17-3-2013)
 
Δηλαδή, εδώ καταρρέουν τα πάντα. Δεν είναι ένα πράγμα αυτό που καταρρέει. Η κατάσταση είναι απελπιστική. Συνολικότερα απελπιστική. Για τον πολύ κόσμο. Και το χειρότερο από όλα δεν είναι καν ότι είναι απελπιστική. Είναι ότι δεν βλέπει κανένας, κανενός είδους προοπτική. Αυτό είναι το χειρότερο από όλα. […] Όσο μεγαλώνει η ανεργία και όσο μεγαλώνουν τα προβλήματα, θα συνθλιβούμε σιγά σιγά. Αλλά κρατάμε πλάτη τώρα. Όσο μπορούμε, αντιστεκόμαστε, ας πούμε. (Ι.Π., 21-4-2013)
 
Και δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει κάτι πριν από 20 χρόνια. Είναι χειρότερα γιατί δεν υπάρχει ορίζοντας, φως. [στην Κατοχή] Ήξερες ότι θα τελειώσει ο πόλεμος. Σπάσανε ωραία σχολεία, πήγανε και τα σπάσανε. Μας ψεκάζουνε. Μας έχουν αποβλακώσει. (Ν.Μ.,
Εγώ πιστεύω ότι σίγουρα δεν υπάρχει περίπτωση, δεν θα’ρθει το τέλος του κόσμου. Έτσι; Θα περάσει αυτή η κρίση, θα γίνει ότι είναι να γίνει, δεν ξέρω που θα φτάσουμε, τι συνέπειες μπορεί να έχει …αλλά κάποια στιγμή θα ανέβουμε πάλι. (Α.Π., 4-3-2013)

Και τι να κάνουμε και πώς να το κάνουμε;

Τί έχουμε να προτείνουμε εμείς; Κάτι το διαφορετικό. Τι θα είναι αυτό μετά; Δηλαδή θα κάνουμε σοσιαλισμό; [χαμογελάει] Θα συνεχίσουμε να είμαστε όπως είμασταν πριν; Θα γυρίσει ο κόσμος όπως ήταν πριν δέκα χρόνια; Τί; Τί; Δηλαδή νομίζω ότι ακόμα και το κίνημα δεν έχει καταλάβει ή δεν έχει δώσει τις σωστές απαντήσεις. Το να πείσει τον κόσμο. Και εκεί είναι που πατάνε οι διάφοροι άλλοι, οι καλοθελητές, ας πούμε. Όπως είναι Χρυσαυγίτες, φασίστες, ακροδεξιοί. Οι οποίοι τουλάχιστον λένε: Είμαστε αυτό, αυτό, αυτό. Θα κάνουμε αυτό και αυτό. Δηλαδή έχουνε πιο, έχουνε μεγαλύτερη πυγμή και έτσι τραβάνε και αποπροσανατολίζουν τον κόσμο. Εμείς, γενικά ο χώρος της αριστεράς, του αντιεξουσιαστικού χώρου και όλα αυτά, δεν έχει ακόμα βρει, ε, τι ακριβώς θέλει να είναι το μετά. Αυτό ακριβώς. (Ν.Σ., 17-3-2013)

Για να γίνει κάτι και να έχει αποτέλεσμα θα έπρεπε να γίνει κάτι μαζικό και πολύ πολύ δυναμικό, αλλιώς δεν οδηγεί πουθενά. Είναι απλώς για να λέμε ότι κάτι κάναμε και να φαίνεται ας πούμε και το συνδικαλιστικό κίνημα και οργανώσεις ότι …δεν μείναν με σταυρωμένα χέρια, ότι αντιδράσανε. (Α.Π., 4-3-2013)
 
Εγώ ονειρεύομαι, προφανώς, ένα πλαίσιο νέων αξιών. Όχι νέων με την έννοια ότι δεν τις έχουμε ξανακούσει. Τις έχουμε ξανακούσει. […] Το σύστημα αυτό οδεύει σε πλήρη αφανισμό. Φαντάζομαι ότι θα ξεπηδήσουνε και καινούργια, και καινούργια πράγματα. Συνολικότερα. Που εγώ δεν έχω αντίρρηση. Ας δείξει ο καθένας τι. Να δούμε τι θα γίνει. Ούτε, προφανώς δεν επαναπαύομαι πάνω στον ΣΥΡΙΖΑ ή στο οτιδήποτε. […] Δεν βλέπει κανένας ότι αυτή η κρίση έχει εξαφα, εξαφανίζει και τους πολιτικούς σχηματισμούς και όλα τα υπόλοιπα; Είναι πάρα πολύ βαθιά. Να στραφούν σε τι; Τι να πουν στον κόσμο; Αν δεν πούνε, ας πούμε, τελείως καινούργια πράγματα. Τελείως καινούργια. Λιγότερο ή περισσότερο ριζοσπαστικά, αλλά, πάντως, τελείως καινούργια πράγματα. (Ι.Π., 21-4-2013)
 
[Υπάρχουν προοπτικές διεξόδου;] Βεβαίως υπάρχουνε, βεβαίως υπάρχουνε! Αλίμονο αν δεν το πιστεύαμε αυτό! Θα είχαμε ανοίξει μια τρύπα και θάχαμε πέσει όλοι μέσα… Αλλά χρειάζεται ν’ αποφασίσει ο κόσμος σε μαζική κλίμακα ν’ αφήσει αυτή την ανάθεση, και να κινητοποιηθεί ο ίδιος, ας πούμε …..  γιατί ο ίδιος θα απαιτήσει να βγεί απ’ αυτή την κατάσταση, ο ίδιος θα έχει συμβάλει στο να βγει απ’ αυτή την κρίση, απ’ αυτή την κατάσταση και θα πρέπει να δημιουργηθούν οι συνθήκες, ώστε να μπορεί να ελέγχει και να παρεμβαίνει συνεχώς ο κόσμος. Αυτή για μένα είναι η προοπτική…. Θεωρώ ότι ο κόσμος κάτι θα κάνει. Θεωρώ ότι όσο του δίνεις τη δυνατότητα, ας πούμε, να μπορέσει να δει τη δυνατότητα, να μπορέσει να δράσει θετικά, κανείς δε θέλει να δρα με οξύτητες και με, οι φυσιολογικοί άνθρωποι θέλουν να δημιουργούνε, δεν θέλουνε να σκοτώνονται… […]   Είναι γενική η κρίση, είμαστε σ’ ένα σημείο δηλαδή που δεν μπορείς να πεις θα κάνεις μικρές διορθώσεις. Ή πρέπει να κάνεις μεγάλες στροφές ή θα βυθιστείς στο βάλτο…. (Λ.Χ., 24-4-2013)

image

Κυριακή 9 Μαρτίου 2014 (Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννης, Πειραιώς 206) – Η προφορική ιστορία στην πόλη. Επιτέλεση και συμμετοχή

  • 10.30-11:00: Εναρκτήρια Ομιλία

Αντώνης Λιάκος, Η προφορική ιστορία κυκλοφορεί στην πόλη
 

  • 11:00-13:00: Οι προφορικές αφηγήσεις στη θεατρική σκηνή

Συντονίστρια: Τασούλα Βερβενιώτη

Ελένη Ουζουνίδου (ηθοποιός), Μαρία Παπαλέξη (θεατρολόγος), Για την παράσταση «Κοινός Λόγος» από το Θέατρο του Νέου Κόσμου (σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος)
Γιώργος Γλάστρας, Γιάννης Καλαβριανός, Αλεξία Μπεζίκη, Για την παράσταση «Γιοι και κόρες, μια παράσταση για την αναζήτηση της ευτυχίας», από την Εταιρεία Θεάτρου Sforaris (σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός)
Μπακάρ Χουσεΐν Αλ Μπακάρ, Ευαγγελία Αραχωβίτη, Κυριακή ΚαζελίδουΆνια Λουκά, Βασίλης Παγανόπουλος, Σβιτλάνα Παραμόνοβα, Λουίζα Πορφύρη, Ηλίας Κιάμα Τζογόνας, Για την παράσταση «That’s Life», από τη Θεατρική Ομάδα Vice Versa (σκηνοθεσία: Αγγελική Γκιργκινούδη)
 

  • 13:00-13:30: Διάλειμμα
  • 13:30-15:30: Μαρτυρίες για τους τόπους και τους ανθρώπους της πόλης

Συντονίστρια: Λίνα Λιάκου

Κλέλια Θερμού, Λίνα Λιάκου, Ιωάννα Πόθου (αρχιτέκτονες-πολεοδόμοι), Reactivate Athens/και τα αφηγήματα της πόλης. Επανα-ενεργοποιώντας τους κατοίκους και την πόλη της Αθήνας
Γεωργία Γκουμοπούλου (αρχιτέκτονας-πολεοδόμος), Για το πρόγραμμα Monumenta: Καταγραφή και ανάδειξη των κτηρίων του 19ου και 20ού αιώνα στην Αθήνα
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Κυψέλης, Ομάδα για την Κρίση, Ζώντας την κρίση και συλλέγοντας προφορικές μαρτυρίες γι’ αυτήν.

*Η Έρευνα για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2010 και άρχισε να δημοσιεύεται τον Δεκέμβρη του 2011 στο tvxs.gr, με ανοιχτή πλέον πρόσκληση για συμμετοχές. Στο ερώτημα “Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;” απάντησαν έως τώρα 160 πρόσωπα των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών, που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό, και 17 επιπλέον πρόσωπα απάντησαν είτε για τις αιτίες, είτε για τις λύσεις, με αφορφμή επιμέρους ζητήματα της επικαιρότητας όπως οι εκλογές του 2012, τα προβλήματα στη δικαιοσύνη, ή τα εργασιακά, κ.ά. (σύνολο συμμετοχών: 177). Αρκετούς από τους συμμετέχοντες, είχαν προταθεί -μέσω δεκάδων μηνυμάτων- από αναγνώστες του tvxs.gr. Άρθρα και συνεντεύξεις της έρευνας (Δ. Πουλικάκος, Σ. Δημητρίου, Ζ. Παπαδημητρίου, K.H.Roth, X.Δ.Αποστολάκης, Α.Ιωαννίδης) μεταφράστηκαν, δημοσιεύτηκαν και συζητήθηκαν σε ΜΜΕ του εξωτερικού, όπως η εφημερίδα Les Echos. Μπορούμε να πούμε ότι η έρευνα αυτή δημιούργησε ένα δημόσιο διάλογο (και μεταξύ των συμμετεχόντων), συγκεντρώνοντας μέχρι στιγμής πάνω από 260 άρθρα και συνεντεύξεις. Τα αποτελέσματά της πρόκειται να κυκλοφορήσουν σύντομα από τις εκδόσεις Κέδρος.
 

Διαβάστε επιπλέον, στο tvxs: