Ακολουθώντας την παράδοση του δημιουργού, ο οποίος ζητά από τον θεατή να τον ακολουθήσει πιστά σε μία αινιγματική πλοκή που πειραματίζεται με τη διάσταση του χρόνου, ο Κρίστοφερ Νόλαν επιστρατεύει επιδέξια κάθε πτυχή της κινηματογραφικής παραγωγής για να διηγηθεί μία περιπέτεια έξω από καθετί συνηθισμένο και να προσφέρει στο κοινό μία από τις σημαντικότερες ταινίες της κινηματογραφικής σεζόν.

Οπλισμένος μόνο με μία λέξη, «Tenet», ο «Πρωταγωνιστής» (Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον) αναλαμβάνει μία μυστηριώδη αποστολή για να σώσει ολόκληρο τον κόσμο, με φόντο τον αινιγματικό κόσμο της διεθνούς κατασκοπείας, σε συνθήκες που τέμνουν τη διάσταση του χρόνου.

Στη νέα του ταινία, ο Κρίστοφερ Νόλαν στρέφει το βλέμμα του στο είδος των κατασκοπικών θρίλερ χωρίς να αποχωρίζεται τα στοιχεία της επιστημονικής φαντασίας, που έχει υπηρετήσει με συνέπεια (Inception – 2012, Interstellar – 2014) και ξέρει να χειρίζεται τόσο καλά, για να παρουσιάσει αυτό που δικαίως θεωρείται ως μία από τις κορυφαίες ταινίες του 2020.

O Κρίστοφερ Νόλαν, καταφέρνει να ανακατασκευάζει τον κινηματογραφικό χρόνο και από μία αμετάβλητη δυναμική, να μεταμορφώνεται σε ένα νήμα που αναδιπλώνεται, περιστρέφεται, αντιπαρατίθεται και ανατρέπεται, παρασέρνοντας μαζί του και τον θεατή.

O Βρετανός σκηνοθέτης, ο οποίος έγραψε, σκηνοθέτησε και ανέλαβε την παραγωγή της ταινίας «Tenet», αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ιστορία πραγματεύεται την ιδέα του χρόνου και πώς τον αντιλαμβανόμαστε, συνδυάζοντας την επιστημονική φαντασία με τα κλασικά στοιχεία των κατασκοπικών ταινιών».

Ο Νόλαν αποκαλύπτει ότι το Tenet ήταν μια ιδέα που είχε καιρό: «Σαν δημιουργός, έχω ιδέες στο συρτάρι, που παίρνουν χρόνια να καρποφορήσουν. Είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Ήθελα να ταξιδέψω το κοινό σε μέρη που δεν είχε ξαναπάει, μετά τη «Δουνκέρκη». Ήθελα, επίσης, να κάνω μια κατασκοπική ταινία. Μεγάλωσα με αυτό το είδος ταινιών, είναι απολαυστικές και συναρπαστικές αφηγήσεις. Δεν ήθελα, όμως, να ασχοληθώ με το είδος εκτός αν έκανα κάτι διαφορετικό. Ο πιο απλός τρόπος να εξηγήσω την ταινία είναι να πω ότι αυτό που έκανε το «Inception» στο είδος του, είναι αυτό που θα φέρει το «Tenet» στις κατασκοπικές ταινίες».

Ο δημιουργός είναι γνωστός για το μυστήριο που περιβάλλει τις ταινίες του, καθώς αφήνει το κοινό να ανακαλύψει μόνο του τα αινίγματα της πλοκής. Περιγράφοντας την ιστορία, μοιράζεται μερικά βασικά στοιχεία:

«Το Tenet είναι ένα κατασκοπικό θρίλερ με επίκεντρο τον «Πρωταγωνιστή», που επιστρατεύεται σε μία μυστική οργάνωση γνωστή ως «Tenet». Συχνά, αυτοί οι τύποι παρουσιάζονται ως σκληροί και κυνικοί. Όμως, υπάρχει αυταπάρνηση και αυτοθυσία σε αυτό που κάνουν και έχουν διαφορετική ηθική και ευθύνη απέναντι στον συνάνθρωπο. O Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον κι εγώ νιώσαμε ότι είχαμε την ευκαιρία να τονίσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά, ως κίνητρο για να κάνει ακραία πράγματα για το καλό της ανθρωπότητας».

Ο Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον, που πρωταγωνιστεί, λέει ότι ενώ «στον πυρήνα της η ταινία είναι για έναν άνθρωπο που προσπαθεί να σώσει τον κόσμο, παράλληλα προκαλεί την παραδοσιακή ερμηνεία του χρόνου και ό,τι αντιλαμβανόμαστε σαν αληθινό. Συμβαίνουν πολλά. Δεν έχω δει ή διαβάσει κάτι αντίστοιχο. Κανείς μας. Ο Νόλαν πραγματεύεται θέματα της επιστήμης της φυσικής μέσα από τη ματιά του χαρακτήρα. Δεν ξέρω πώς προκύπτει αυτή η εμμονή του με τον χρόνο, αλλά μου αρέσει πολύ ο τρόπος που χειρίζεται τον χρόνο στις ταινίες του».

Έχει ενδιαφέρον ότι η έννοια της αντιστροφής του χρόνου δεν είναι εκτός του πεδίου της επιστήμης, καθώς ο νόμος της εντροπίας δηλώνει ότι όλα τείνουν προς την αταξία. «Κάθε νόμος της φυσικής είναι συμμετρικός, εκτός από την εντροπία» λέει ο Νόλαν. «Είχα τη βοήθεια ενός φυσικού, που διάβασε το σενάριο και με κατηύθυνε σχετικά, παρόλο που δεν επικαλούμαι ότι το σενάριο είναι επιστημονικά ακριβές. Αλλά βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα».

Βέβαια, ο Νόλαν επισημαίνει ότι το οπτικό μέσο του Σινεμά είναι ο μόνος τρόπος να αποδοθούν ορισμένες πλευρές της ιστορίας. «Το θέμα με την κάμερα είναι ότι καταγράφει τον χρόνο. Πριν την κινηματογραφική κάμερα, δεν μπορούσαμε να συλλάβουμε την αργή κίνηση ή την αντίστροφη κίνηση. Το Σινεμά είναι το παράθυρο στον χρόνο που επέτρεψε σε μια τέτοια ταινία να καρποφορήσει. Είναι κυριολεκτικά μια ταινία που υπάρχει γιατί υπάρχει η κινηματογραφική κάμερα».

Παρ’ όλα αυτά, η μοναδική ικανότητα της κάμερας να καταγράφει χρονικές παραλλαγές δεν είναι από μόνη της αρκετή. Ο σκηνοθέτης ήξερε ότι το όραμα του δεν θα ήταν εφικτό μόνο «αντιστρέφοντας μια κατάσταση. Υπάρχει πολλή αλληλεπίδραση ανάμεσα στη φορά του χρόνου και το περιβάλλον. Πώς κινούνται τα πράγματα γύρω μας, ακόμα και ο αέρας που αναπνέουμε» επισημαίνει και συμπληρώνει:

«Η έννοια της αντιστροφής δεν είναι συμμετρική, οπότε οι κανόνες ήταν περίπλοκοι. Αυτό σημαίνει πολλές τεχνικές, με κασκαντέρ να εκτελούν σκηνές μάχης, να τρέχουν και να περπατάνε σε διαφορετικές κατευθύνσεις, οχήματα που πάνε μπροστά ή πίσω με διαφορετικές παραμέτρους, ώστε να μπορούμε σε κάθε λήψη να αλλάζουμε την τεχνική και να δημιουργούμε ένα μοναδικό οπτικό αποτύπωμα. Μέσα στα χρόνια μάθαμε ότι αν έχεις διαφορετικές τεχνικές σε κάθε λήψη, το κοινό καθηλώνεται».

Ο Κένεθ Μπράνα, που ερμηνεύει τον «κακό» της ταινίας, έχει συνεργαστεί με τον Νόλαν και στη «Δουνκέρκη»: «Το Tenet είναι ένα καταιγιστικό θρίλερ από έναν εκπληκτικό σκηνοθέτη. Νομίζω ότι ο Κρις κάνει δύο συμφωνίες με τον θεατή. Η μία είναι ότι τον διασκεδάζει. Η άλλη είναι ότι αιχμαλωτίζει το μυαλό, το ενδιαφέρον και το συναίσθημα του θεατή. Η ταινία είναι μια δήλωση του πόσο συναρπαστικό είναι να βρίσκεσαι σε μία σκοτεινή αίθουσα μπροστά σε τεράστιες εικόνες».

«Η ταινία δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο πιστή στο όραμα του Νόλαν» λέει ο Ρόμπερτ Πάτινσον, που συμπρωταγωνιστεί στην ταινία. «Όλες του οι ταινίες έχουν όραμα και αυτή είναι εντυπωσιακή με κάθε τρόπο. Είναι καταπληκτική, δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλη».

Η Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι, υποδύεται την Κατ, η οποία είναι ο βασικός γυναικείος ρόλος της ταινίας: «Ο Κρις έχει γράψει έναν πολύ δυνατό γυναικείο χαρακτήρα και η δύναμη της είναι η ευφυΐα της. Η Κατ είναι πολύ γρήγορη και μία διαισθητική διαπραγματεύτρια. Χρησιμοποιεί την εξυπνάδα της για να χειριστεί καταστάσεις, όταν χρειάζεται. Είναι περπατημένη. Μπορεί να διαβάσει τους άλλους με την πρώτη και θέλει να κερδίζει την παρτίδα. Έχει επιβιώσει χάρη σ΄αυτό».

Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στην Εσθονία, την Ιταλία, την Ινδία, τη Δανία, τη Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Νόλαν λέει ότι αυτή η διεθνής παραγωγή ταιριάζει στην ιστορία: «Το διεθνές στοιχείο του «Tenet» είναι πολύ σημαντικό, γιατί πραγματεύεται μια παγκόσμια απειλή». «Κάνω ταινίες πολλά χρόνια τώρα και ξέρω το μέσο καλά» λέει ο Νόλαν: «Αυτό με εμπνέει και επηρεάζει τις δημιουργικές μου επιλογές με κάθε τρόπο. Είναι μια πληθωρική εμπειρία αυτή που θα ζήσει το κοινό».

Κρίστοφερ Νόλαν / Christopher Nolan

Ο Κρίστοφερ Νόλαν γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου του 1970 στο Λονδίνο. Ο πατέρας του ήταν κειμενογράφος διαφημίσεων, ενώ η μητέρα του, αεροσυνοδός. Η πρώτη του ταινία «Following» κυκλοφόρησε το 1998. Δύο χρόνια μετά κυκλοφόρησε το «Memento» (2000) χαρίζοντας στον Νόλαν την πρώτη του Υποψηφιότητα για Όσκαρ στην κατηγορία Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, όπως και μία Υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία Καλύτερο Σενάριο.

Η επόμενη ταινία του ήταν το «Insomnia» (2002), η οποία βασίστηκε στην ομώνυμη νορβηγική ταινία, με πρωταγωνιστές τους Αλ Πατσίνο και Ρόμπιν Ουίλιαμς. Ακολούθησε η τριλογία του Μπάτμαν, με πρωταγωνιστή τον Κρίστιαν Μπέιλ: «Batman Begins» (2005), «Ο Σκοτεινός Ιππότης» (2008) και «The Dark Knight Rises» (2012). Ενδιάμεσα, είχε κυκλοφορήσει και η ταινία του Νόλαν, «The Prestige» (2006), με πρωταγωνιστές, τον Χιου Τζάκμαν τον Κρίστιαν Μπέιλ, την Σκάρλετ Γιόχανσον και τον Μάικλ Κέιν. Το φιλμ απέσπασε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ.

Ακολούθησαν δύο σπουδαίες ταινίες επιστημονικής φαντασίας, το «Inception» (2010) και το «Interstellar» (2014). Η δεκάδα συμπληρώνεται με την υπέροχη «Δουνκέρκη» (Dunkirk – 2017). Πρόκειται για ένα αξιόλογο αντιπολεμικό φιλμ, το οποίο μας μεταφέρει στην καρδιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κέρδισε τρία Όσκαρ, στις Κατηγορίες: μοντάζ, μοντάζ ήχου και μίξης ήχου. Το «Tenet» σηματοδοτεί την ενδέκατη ταινία του καταξιωμένου και Υποψήφιου για πέντε Όσκαρ, Βρετανού σκηνοθέτη.

Διαβάστε Επίσης:

• Αφιέρωμα στον Κρίστοφερ Νόλαν: Από το «Memento» μέχρι την «Δουνκέρκη»

Tenet
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Κρίστοφερ Νόλαν
Πρωταγωνιστούν: Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον, Ρόμπερτ Πάτινσον, Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι, Κένεθ Μπράνα, Κλεμάνς Ποεζί, Μάικλ Κέιν
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Χόιτε Βαν Χοϊτέμα
Σχεδιασμός Παραγωγής: Νέιθαν Κρόουλι
Μοντάζ: Τζένιφερ Λέιμ
Μουσική: Λούντβιγκ Γκόρανσον
Έτος Παραγωγής: 2020
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 150 λεπτά