Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης τιμά τους αδερφούς Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, την Τετάρτη 6 Μαΐου στις 21.30 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Μετά την τιμητική εκδήλωση θα προβληθεί η ταινία τους “Η Νύχτα του Σαν Λορέντσο”, η οποία εγκαινιάζει και επίσημα το Κινηματογραφικό Αφιέρωμα στους Ιταλούς δημιουργούς που θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 10 Μαΐου στην αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος.

Σε Επίτιμους Διδάκτορες του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), θα αναγορευθούν οι Ιταλοί Σκηνοθέτες και Σεναριογράφοι, Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, για την προσφορά τους στις τέχνες, στα γράμματα και στον πολιτισμό, αλλά και γιατί συνδύασαν με επιτυχία την τέχνη του κινηματογράφου με την παγκόσμια γραμματεία και ιδιαίτερα, με την ιταλική και την αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Η Τελετή Αναγόρευσης είναι ανοιχτή για το κοινό και θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 6 Μαΐου, παρουσία των δύο καλλιτεχνών.

Κάθε ταινία των Ταβιάνι μοιάζει σαν ένα κεφάλαιο ενός μεγάλου βιβλίου, που συγγράφουν οι ίδιοι από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το έργο τους συχνά έχει την αφετηρία του στη λογοτεχνία, αφού περιλαμβάνει πλήθος διασκευών έργων κλασικών συγγραφέων όπως του Τολστόι, του Γκαίτε, του Πιραντέλο, του Αλέξανδρου Δουμά (πατρός).

Διαβάστε επίσης:
Στην Ελλάδα ως επίτιμοι διδάκτορες του ΑΠΘ οι αδερφοί Ταβιάνι

Μετά την τιμητική εκδήλωση θα προβληθεί η ταινία τους “Η Νύχτα του Σαν Λορέντσο” στις 21.30 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Ενώ από την Πέμπτη 7, έως και την Κυριακή 10 Μαΐου, η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης τιμά τους κορυφαίους Ιταλούς δημιουργούς, μέσα από την προβολή επιλεγμένων ταινιών τους, στην αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος στους αδερφούς Ταβιάνι, θα προβληθούν οι εξής ταινίες τους:

• Κάτω από τον Αστερισμό του Σκορπιού
• Πατέρας Αφέντης
• Εκλεκτικές Συγγένειες
• Η Νύχτα του Σαν Λορέντσο
• Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών στο αφιέρωμα των αδερφών Ταβιάνι, έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Τετάρτη 6 Μαΐου
Αίθουσα Παύλος Ζάννας
21:30 Η νύχτα του Σαν Λορέντσο

Πέμπτη 7 Μαΐου
Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος
19:00 Κάτω από τον αστερισμό του σκορπιού
21:30 Πατέρας αφέντης 

Παρασκευή 8 Μαΐου
Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος
19:00 Εκλεκτικές συγγένειες
21:30 Κάτω από τον αστερισμό του σκορπιού

Σάββατο 9 Μαΐου
Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος
19:00 Πατέρας αφέντης
21:30 Η νύχτα του Σαν Λορέντσο

Κυριακή 10 Μαΐου
Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος
19:00 Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει
21:30 Εκλεκτικές συγγένειες

Λίγα λόγια για τις ταινίες που θα παρουσιασθούν:

Κάτω από τον Αστερισμό του Σκορπιού
(Sotto il segno dello scorpione)
Με τους: Τζιάν Μαρία Βολοντέ, Λουτσία Μποζέ, Τζούλιο Ρότζι
Έγχρωμη, (100 λεπτά) Ιταλία, 1969

Σ’ αυτή τη γριφώδη και αινιγματική ιστορία, μία ομάδα αντρών – επιζήσαντες από έναν ισχυρό σεισμό στο νησί τους – καταφθάνει σ’ ένα άλλο νησί, εξίσου σεισμογενές, και προσπαθεί να πείσει τους κατοίκους του – οι οποίοι ζουν από την καλλιέργεια της γης – να την ακολουθήσουν στην ενδοχώρα προκειμένου να οικοδομήσουν μια νέα και πιο ασφαλή κοινωνία. Οι «εισβολείς» θα χρησιμοποιήσουν ακόμη και βίαιες μεθόδους για να επιτευχθεί ο σκοπός τους.

Επηρεασμένοι από το κύμα μοντερνισμού αλλά και από τον Μάη του ’68, οι νεωτεριστές αδελφοί Ταβιάνι, στην πρώτη ολοκληρωμένη ταινία τους, σκηνοθετούν αυτήν την «περίεργη» ιστορία που εκτυλίσσεται σε απροσδιόριστο χρόνο. Οι διαμάχες και οι συγκρούσεις των δύο αντίθετων ομάδων, έχουν πολιτική χροιά και χαρακτήρα, ακόμα και στο πλαίσιο, μιας αρχαϊκής και πρωτόγονης εποχής, τυλιγμένης στην αχλή του μύθου. Πρόκειται για ένα διαχρονικό πολιτικό σχόλιο γύρω από τις σχέσεις εξουσίας και τις αντιστάσεις της, όποιας, καθεστηκυίας τάξης, όταν αυτή βρίσκεται υπό πίεση και αντιμέτωπη με την αναγκαιότητα της αλλαγής.

Πατέρας Αφέντης
(Padre padrone)
Με τους: Ομέρο Αντονούτι, Σαλβέριο Μαρκόνι, Μαρτσέλα Μικελάντζελι
Έγχρωμη (114 λεπτά) Ιταλία, 1977
Χρυσός Φοίνικας και Βραβείο της Fipresci στο Φεστιβάλ Καννών

Η ταινία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, κάτι που οι δημιουργοί φροντίζουν να μας το γνωστοποιήσουν δια στόματος του πραγματικού πρωταγωνιστή της ιστορίας, ο οποίος ανοίγει και κλείνει την ταινία. Πρόκειται για τη συγκλονιστική ιστορία ενηλικίωσης του Γκαβίνο Λέντα, ενός χωριατόπαιδου και γιου βοσκού από τη Σαρδηνία, που κατάφερε ν’ αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τη σκληρότητα, τη βαρβαρότητα, τη μιζέρια και την οπισθοδρομικότητα του πατέρα του και της κοινωνίας στην οποία μεγάλωσε και να εξελιχθεί σ’ έναν διακεκριμένο επιστήμονα, καθηγητή πανεπιστημίου στον τομέα της γλωσσολογίας.

Βασισμένη στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Γκαβίνο Λέντα με τίτλο «Πατέρας και  αφέντης: η εκπαίδευση ενός βοσκού», το φιλμ χάρισε στους αδερφούς Ταβιάνι τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών και έκανε παγκόσμια γνωστούς τους σκηνοθέτες από την Τοσκάνη. Η ταινία σκληρή και τραχιά στον πυρήνα της – μιλά για την ακατανίκητη δύναμη της γνώσης – σε πλήρη αντιστοιχία με τα άγρια ορεινά τοπία της Σαρδηνίας, όπου είναι γυρισμένη, αλλά και με την άγρια συμπεριφορά του τυραννικού πατέρα. Έξοχες οι ερμηνείες του Ομέρο Αντονούτι και του Σαβέριο Μαρκόνι.

Η Νύχτα του Σαν Λορέντσο
(La notte di San Lorenzo)
Με τους Ομέρο Αντονούτι, Μαργκαρίτα Λοτζάνο, Σαμπρίνα Βανούτσι
Έγχρωμη, (105 λεπτά) Ιταλία, 1982
Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών

Η 10η Αυγούστου, είναι η νύχτα του Σαν Λορέντσο, που πέφτουν τ’ αστέρια και οι ευχές γίνονται πραγματικότητα, σύμφωνα με την ιταλική λαϊκή παράδοση. Η ταινία ανοίγει μια τέτοια νύχτα, καθώς μια γυναίκα, η Σεσίλια αρχίζει να διηγείται στο μικρό παιδί της, μια  ιστορία που συνέβη την αντίστοιχη νύχτα του Σαν Λορέντσο, πολλά χρόνια πριν, το μακρινό 1944: οι μισοί κάτοικοι ενός χωριού της Τοσκάνης, αποφασίζουν να φύγουν από τον τόπο τους, όταν μαθαίνουν ότι οι Γερμανοί σκοπεύουν να τον βομβαρδίσουν, ενώ οι υπόλοιποι επιλέγουν να κλειστούν στην εκκλησία για προστατευθούν. Παρά τις απαγορευτικές διαταγές των Ναζί, οι κάτοικοι που έχουν αποφασίσει να εγκαταλείψουν το χωριό τους, σκοπεύουν να ταξιδέψουν στην ιταλική επαρχία ώσπου να ενωθούν με τους παρτιζάνους και τους συμμάχους, που διαφαίνεται ότι θα επικρατήσουν στον πόλεμο.

Η υποκειμενική μνήμη μπλέκεται με τη συλλογική, σε μια αφήγηση με τη μορφή λαϊκού παραμυθιού, όπου η πολιτική, η ιστορία, η φαντασία και η πραγματικότητα, μπλέκονται μεταξύ τους και η ταινία εξελίσσεται μέσα από τον λυρισμό, την ποίηση και τον βαθύτατο ουμανισμό των Ταβιάνι, αλλά και τις θαυμάσιες μελωδίες του Νικόλα Πιοβάνι. Το φιλμ βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο χωριό Σαν Μινιάτο, κοντά στην Πίζα, γενέθλιος τόπος των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι. Μια από τις σπουδαιότερες στιγμές του ευρωπαϊκού σινεμά της δεκαετίας του ’80.

Εκλεκτικές Συγγένειες
(Le affinita elettive)
Με τους Ιζαμπέλ Ιπέρ, Ζαν-Ιγκ Ανγκλάν, Μαρί Ζιγιέν, Φαμπρίτζιο Μπεντιβόλιο
Έγχρωμη, (98 λεπτά) Ιταλία, 1996

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Έντουαρντ και η Σαρλότε ξαναβρίσκονται μετά από χρόνια, ερωτεύονται ο ένας τον άλλον και εντέλει παντρεύονται. Η ειδυλλιακή και ευτυχισμένη ζωή στο αγρόκτημά τους, στην πανέμορφη εξοχή της Τοσκάνης, αναστατώνεται ευχάριστα, από την άφιξη της νεαρής και γοητευτικής Οτίλια, ψυχοκόρης της οικοδέσποινας κι ενός οικογενειακού φίλου του Ότο. Τα δύο ζευγάρια συζητούν για το νόημα της ζωής, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη φιλία και τον έρωτα, αλλά η συνύπαρξη και οι συνομιλίες τους θα λειτουργήσουν ως καταλύτης πάνω στις ζωές, στα αισθήματα αλλά και στον ίδιο το χαρακτήρα των τεσσάρων πρωταγωνιστών της ιστορίας.

Οι αδελφοί Ταβιάνι μεταφέρουν στην μεγάλη οθόνη, το αθάνατο αριστούργημα του Γκαίτε, καταφέρνοντας με επιτυχία να μεταδώσουν τις υπόγειες αλλαγές των συναισθηματικών ρευμάτων, τον σπαραγμό και την απώλεια του έρωτα. Η κινηματογράφηση της μαγευτικής Τοσκάνης (γενέθλιος τόπος των σκηνοθετών), από τον σπουδαίο διευθυντή φωτογραφίας Τζουζέπε Λάντσι είναι μοναδική. Εξαιρετική η Ιζαμπέλ Ιπέρ στον ρόλο της Σαρλότε.  

Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει
(Cesare deve morire)
Ασπρόμαυρη & Έγχρωμη (76 λεπτά) Ιταλία, 2012
Χρυσή Άρκτος του Φεστιβάλ Βερολίνου (φωτογραφία άρθρου)

Οι 80χρονοι αδελφοί Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, επιστρέφουν το 2012 στο κινηματογραφικό προσκήνιο μ’ ένα εντυπωσιακό – τόσο στη σύλληψη, όσο και στην απόδοση – δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Η κάμερα τους εισχωρεί στη φυλακή υψίστης ασφαλείας Ρεμπίμπια, στα προάστια της Ρώμης και καταγράφει τις οντισιόν, τις συζητήσεις, τη διανομή των ρόλων, τις προετοιμασίες, την καθημερινότητα των φυλακισμένων, τις προσωπικές τους εξομολογήσεις στο φακό και εντέλει το ανέβασμα του θεατρικού έργου “Ιούλιος Καίσαρας”, του Γουίλιαμ Σαίξπηρ με πρωταγωνιστές πραγματικούς κρατουμένους των φυλακών.

Στην ταινία “Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει”, το θέατρο συναντάει τον κινηματογράφο σε  μια  «φυλακισμένη» πραγματικότητα, μέσα στην οποία η τέχνη μπορεί βέβαια να λειτουργεί λυτρωτικά (παροδικά και εφήμερα), αλλά και να σφίγγει τον κλοιό, όταν ένας κρατούμενος-ηθοποιός ακούγεται να λέει την συγκλονιστική φράση: «Από τότε που γνώρισα την τέχνη, το κελί μου έγινε μια πραγματική φυλακή…»

Όλες οι προβολές προς τιμήν των αδερφών Ταβιάνι, τόσο της Τετάρτης 6 Μαΐου στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, όσο και στο αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης που θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 10 Μαΐου στην αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος, έχουν την ίδια τιμή εισόδου και συγκεκριμένα:
Πώληση εισιτηρίων: Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α΄, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, [email protected])
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη)
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ