Η συγγραφέας του πιο διάσημου ημερολογίου στην ιστορία της λογοτεχνίας αναβιώνει χάρη στη φαντασία του Άρι Φόλμαν («Βαλς με τον Μπασίρ») σε μια επίκαιρη, τρυφερή ταινία που έρχεται να μιλήσει για τον πόνο που κρύβει το παρελθόν, αλλά και την ελπίδα που επιφυλάσσει το μέλλον.

«Ήθελα να απευθυνθώ στο νεανικό κοινό. Και για αυτόν τον λόγο με προσέγγισαν οι υπεύθυνοι του Anne Frank Fonds Basel πριν οκτώ χρόνια: ήθελαν μια νέα απόχρωση στην ευρύτερη ιστορία του Ολοκαυτώματος. Έπειτα ήρθε η ιδέα να αναβιώσει η Κίτι και να γίνει εκείνη η πρωταγωνίστρια της ταινίας, η αφηγήτρια. Ακόμη δύο όροι ήταν το να συνδέσουμε το παρελθόν με το παρόν και να ακολουθήσουμε τους επτά τελευταίους, φρικτούς μήνες στη ζωή της Άννας Φρανκ.» – Άρι Φόλμαν

Σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά από την πρώτη φορά που η Άννα Φρανκ έγραψε στο διάσημο ημερολόγιό της, η Κίτι, η φανταστική φίλη στην οποία η Άννα απηύθυνε τις αφηγήσεις και τις μύχιες σκέψεις της, ζωντανεύει ξαφνικά μέσα στο Μουσείο της Άννας Φρανκ όπου φυλάσσεται σήμερα το διασωθέν χειρόγραφο του ημερολογίου.

Χωρίς να ξέρει πόσα χρόνια έχουν περάσει ή τι έχει συμβεί στην Άννα και την αδελφή της, Μάργκο, η Κίτι παίρνει το ημερολόγιο και το σκάει μπερδεμένη στο σύγχρονο Άμστερνταμ σε αναζήτηση απαντήσεων.

Όσο γεμίζουν τους δρόμους αφίσες, οι οποίες διαφημίζουν την αμοιβή που προορίζεται για όποιον βρει το χαμένο ημερολόγιο, η Κίτι θα βρεθεί ανάμεσα στους αδύναμους και περιθωριοποιημένους της πόλης και θα ανακαλύψει πολλά για τον κόσμο, τότε και σήμερα.

«Η ταινία αυτή είναι η πρώτη που αφηγείται την ιστορία της Άννας Φρανκ με σχέδια. Μιλάμε για περίπου 159.000 σχέδια που δημιουργήθηκαν σε 15 χώρες. Η τεχνική αυτή έδωσε στην ταινία μια ζωηρή αίσθηση και η ιστορία κυλάει χωρίς να απαιτεί προσπάθεια από τους θεατές. Για να το καταφέρουμε αυτό, αναπτύξαμε μια ολοκαίνουργια τεχνική που συνδύασε το στατικό φόντο με τα κλασικά δισδιάστατα σκίτσα. Έτσι, τραβήξαμε πλάνα πραγματικών σκηνικών με πραγματικές κάμερες κι έπειτα τοποθετήσαμε animation φιγούρες μπροστά τους. Κανείς δεν έχει ξανακάνει κάτι παρόμοιο στον κινηματογράφο, ήταν πραγματικά πρωτοποριακό.» – Άρι Φόλμαν

Έχοντας αγαπηθεί από γενιές και γενιές αναγνωστών στα εβδομήντα πέντε χρόνια που έχουν περάσει από την πρώτη έκδοσή του, το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» εμπνέει μια ακόμη ιστορία, η οποία φιλοδοξεί να αποτελέσει γέφυρα τόσο με το παρελθόν, όσο και με το μέλλον.

«Η Άννα Φρανκ μάς άφησε πολλές περιγραφές για το πώς ήταν η Κίτι: ποια είναι, πώς μοιάζει, τι είδους προσωπικότητα είναι. Και φυσικά είναι και οι διάλογοί της με την Κίτι. Πήγα ένα βήμα παραπέρα και έκανα την Κίτι το alter ego της Άννας. Κατά μία έννοια, την έκανα εξωστρεφή: είναι μαχήτρια, δεν είναι υπό τον έλεγχο των γονιών της που ορίζουν τα όριά της, όπως συνέβαινε με την Άννα. Για την Κίτι, δεν υπάρχουν άλλοι στην κρυψώνα της να την κρίνουν. Άρα είναι ελεύθερη να κάνει ό,τι ήθελε να κάνει και η Άννα στη δική της φαντασία. Έτσι έπρεπε να είναι η Κίτι – διαφορετικά γιατί να την είχε εφεύρει η Άννα;» – Άρι Φόλμαν

Το ημερολόγιο που κρατούσε η Γερμανο-Εβραία, έφηβη Άννα όσο εκείνη και η οικογένειά της κρύβονταν από τους Ναζί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Ολλανδίας, εκδόθηκε δύο χρόνια μετά τον θάνατό της, από τον πατέρα της, Ότο Φρανκ (και μοναδικό επιζώντα της οικογένειας από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης) και έχει έκτοτε μεταφραστεί σε πάνω από εβδομήντα γλώσσες.

Αποτελεί κείμενο – ορόσημο στην ιστορία της λογοτεχνίας, χάρη στο συγκινητικό ανθρωπιστικό σχόλιο που ξεπηδά αβίαστα από τις εξομολογήσεις ενός νεαρού κοριτσιού, το οποίο μεγαλώνει, αναζητά και ωριμάζει στις πιο αδιανόητες συνθήκες για να γίνει τελικά, χρόνια μετά τον θάνατό της, σύμβολο όλων των θυμάτων του ρατσισμού και του φασισμού.

Πόσο, όμως, θυμόμαστε ακόμη το ηχηρό αυτό μήνυμα; Και τι κάνουμε για να το κρατήσουμε ζωντανό ενώπιον νέων πολιτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών κρίσεων; Ο Άρι Φόλμαν, που έκανε το δικό του δύσκολο ταξίδι μνήμης στο αριστουργηματικό «Βαλς με τον Μπασίρ», πλάθει μια ταινία που επιχειρεί να απαντήσει με ευαισθησία και διακριτικότητα σε αυτά τα ερωτήματα για τη φρίκη του παρελθόντος, τα λάθη του παρόντος, αλλά και την ελπίδα που μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον.

«Η σκηνή όπου η οικογένεια Φρανκ φτάνει στο Άουσβιτς ήταν ό,τι δυσκολότερο είχα να κάνω στην ταινία. Πώς μπορούμε να δείξουμε τη συγκεκριμένη αυτή στιγμή σε παιδιά; Το animation σαν είδος μάς προσφέρει ένα εύρος επιλογών, όμως έπρεπε να διαλέξουμε σοφά. Τελικά, βρήκα αρκετούς παραλληλισμούς ανάμεσα στα πεδία εκτέλεσης των Ναζί στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Κάτω Κόσμο στην ελληνική μυθολογία. Οι Ναζί είχαν τρένα, διαλογές, στρατόπεδα θανάτου. Στην ελληνική μυθολογία, που τόσο αγαπούσε η Άννα Φρανκ, δεν υπήρχαν τρένα και στεριά, αλλά βάρκες και ποτάμια. Και η διαλογή γίνεται από τον Άδη, τον Θεό του κάτω κόσμου. Κι εδώ υπάρχουν σκυλιά, όπως αυτά που είχαν οι Ναζί στις πλατφόρμες των σιδηροδρομικών σταθμών. Προσπάθησα να δημιουργήσω μια σκηνή που θα έδινε στους θεατές να καταλάβουν τι πέρασε η οικογένεια Φρανκ στο στρατόπεδο, δείχνοντας την εμπειρία αυτή με εικόνες που ανέσυρα από την ελληνική μυθολογία. Ταυτόχρονα, δεν ήθελα η σκηνή αυτή να γίνει πολύ αποκαλυπτική ή βαρύγδουπη.» – Άρι Φόλμαν

Η ταινία, πραγματοποίησε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών και έλαβε υποψηφιότητα για Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία Animation από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου.

Διαβάστε Επίσης:

• «Βαλς με τον Μπασίρ»: Ο Άρι Φόλμαν αποκωδικοποιεί την Κρίση του Λιβάνου

«Ο κόσμος δυστυχώς μοιάζει να αλλάζει: γίνεται πιο ρατσιστικός, πιο βίαιος, πιο αντισιμητικός. Στην πατρίδα μου, το Ισραήλ, όπου παρατηρείται μια στροφή προς τα δεξιά, βλέπω ότι οι ακτιβιστές προέρχονται από όλες τις γενιές. Όμως, οι νέοι ήταν αυτοί που διαδήλωναν κάθε Σαββατοκύριακο μπροστά από το σπίτι του Νετανιάχου, μες στον καύσωνα το καλοκαίρι ή όταν έβρεχε καταρρακτωδώς τον χειμώνα. Και τελικά νίκησαν: η διεφθαρμένη κυβέρνηση αντικαταστάθηκε από μια άλλη. Είναι πολύ όμορφο να βλέπεις ένα ακτιβιστικό κίνημα τόσο ζωντανό, μου δίνει ελπίδα.» – Άρι Φόλμαν

Το graphic diary «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» (Σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Άννας Φρανκ) σε εικονογράφηση των Άρι Φόλμαν και Νταβίντ Πολόνσκυ, κυκλοφορεί στην Ελλάδα, από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Που Κρύβεται η Αννα Φρανκ / Where is Anne Frank
Σκηνοθεσία: Άρι Φόλμαν
Σενάριο: Αρι Φόλμαν
Ηθοποιοί (φωνές): Ρούμπι Στόουκς, Έμιλι Κάρεϊ, Σεμπάστιαν Κροφτ, Ραλφ Πρόσερ
Φωτογραφία: Τριστάν Ολιβερ
Μοντάζ: Νιλι Φέλερ
Μουσική: Καρεν Ο, Μπεν Γκολντβάσερ
Έτος Παραγωγής: 2021
Χώρα Παραγωγής: Βέλγιο, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ισραήλ
Διάρκεια: 99 λεπτά
Κυκλοφορεί από την Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου στους Κινηματογράφους