Το θρυλικό «Σπιρτόκουτο», η ταινία που μας εισήγαγε στον κινηματογραφικό σύμπαν του Γιάννη Οικονομίδη, επιστρέφει και κυκλοφορεί επετειακά, με τις προβολές να πραγματοποιούνται αποκλειστικά από την παραδοσιακή κινηματογραφική μηχανή προβολής με την αυθεντική κόπια σε φιλμ 35mm της ταινίας. Ο σπουδαίος και καταξιωμένος σκηνοθέτης, αποκωδικοποιεί με μαεστρία τις ποικίλες παθογένειες της ελληνικής οικογένειας αναδεικνύοντας, με μοντέρνα κινηματογράφηση τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας.

Ο Δημήτρης (Ερρίκος Λίτσης), είναι ιδιοκτήτης μιας καφετέριας στον Κορυδαλλό. Με τη βοήθεια του Γιώργου (Κώστας Ξυκομηνός) – αδελφού της συζύγου του Δημήτρη, Μαρίας (Ελένη Κοκκίδου)- συζητούν για ορισμένα επαγγελματικά σχέδια που έχουν από κοινού. Ο Γιώργος δηλώνει ότι αποχωρεί από αυτά και οι δύο άνδρες λογομαχούν.

Όταν φεύγει ο Γιώργος, η Μαρία πλησιάζει τον Δημήτρη και αρχίζουν σε έντονο ύφος συζήτηση σχετικά με τα ενήλικα παιδιά τους – τον Λουκά (Σταύρος Γιαγκούλης) και την Κική (Αγγελική Παπούλια) – ενώ παράλληλα η Μαρία του ανακοινώνει την γνώμη της, ότι το επιχειρηματικό του σχέδιο θα αποτύχει.

Λίγο αργότερα, η Μαρία, θυμωμένη από την κίνηση του Δημήτρη να χαστουκίσει την Κική, λογομαχεί για άλλη μία φορά μαζί του και του αποκαλύπτει ότι η Κική δεν είναι δικό του παιδί. Ο Δημήτρης σοκάρεται από την αποκάλυψη και φεύγει από το σπίτι.

Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Βαγγέλης (Γιάννης Βουλγαράκης), υπάλληλος στο κατάστημα του Δημήτρη, φέρνει στο σπίτι τον μεθυσμένο Δημήτρη που, υπό την επήρεια του αλκοόλ, λέει ασυνάρτητα λόγια. Οι προσπάθειες να τον συνεφέρουν είναι άκαρπες. Τέλος, ο Δημήτρης εξουθενωμένος λέει στον Γιώργο ότι θα αναβάλουν τα σχέδιά τους.

Η πρώτη προβολή της ταινίας, πραγματοποιήθηκε στο 43ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2002, όπου και τιμήθηκε με το Βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου:

«Μια ταινία που ριψοκινδυνεύει πολλαπλά, που τολμά να αναμετρηθεί με την υπό ανάφλεξη ελληνική οικογένεια, κινηματογραφώντάς την στο εσωτερικό ενός «Σπιρτόκουτου» – πίσω δηλαδή από τους τέσσερις τοίχους της οικογενειακής εστίας. Η ταινία διακρίνεται για τη μεθοδική οργάνωση της κλειστοφοβικής δομής της, που συστηματοποιήθηκε σεναριακά και με την ουσιαστική συμμετοχή των ηθοποιών, οι οποίοι συνέβαλαν στην αληθοφάνεια των καταστάσεων, στην πυρετική, και με κλιμακούμενη ένταση, αφήγηση. Τη στιγμή που η δράση φαίνεται να εγκλωβίζεται μέσα στο «Σπιρτόκουτο», ανοίγεται ταυτόχρονα στην ελληνική κοινωνία, απεικονίζοντας και αναδεικνύοντας, με μοντέρνα κινηματογράφηση, υπόκωφες και εξόχως δραματικές συγκρούσεις της καθημερινότητας».

Το 2006 ο Γιάννης Οικονομίδης ανέθεσε στην θεατρική ομάδα 90ο C και τον σκηνοθέτη της, Δημήτρη Κομνηνό, να διασκευάσουν και να ανεβάσουν το Σπιρτόκουτο στο θέατρο. Η παράσταση σήκωσε αυλαία στο θέατρο Βικτώρια στις 5 Οκτωβρίου του 2007 και ολοκλήρωσε τον κύκλο της στις 20 Απριλίου του 2008. Τη διασκευή υπέγραψε η Χαρά Τσιώλη, την σκηνοθεσία ο Δημήτρης Κομνηνός, την σκηνογραφία ο Γιώργος Λυντζέρης, την μουσική ο Ανδρέας Τρούσσας και τους φωτισμούς ο Αντώνης Παναγιωτόπουλος.

Τον ρόλο του πάτερ φαμίλια Δημήτρη ενσάρκωσε ο Κώστας Μπάρας ενώ τους υπόλοιπους ρόλους υποδύθηκαν οι ηθοποιοί Τζένη Σκαρλάτου, Μελέτης Γεωργιάδης, Μαριάννα Λαμπίρη, Άρης Τσαμπαλίκας, Χριστίνα Δενδρινού και Γιώργος Κατινάς. Η θεατρική μεταφορά του «Σπιρτόκουτου» απέφερε στον Γιάννη Οικονομίδη μια ακόμα διάκριση: το Βραβείο Κοινού του περιοδικού Αθηνόραμα στην κατηγορία «Καλύτερο Νεοελληνικό Έργο». Υποψήφια στα ίδια βραβεία ήταν και η πρωτότυπη μουσική του Ανδρέα Τρούσσα.

Ο Γιάννης Οικονομίδης γεννήθηκε στην Κύπρο το 1967. Το 1987 μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει κινηματογράφο. Μετά από τα πρώτα του ντοκιμαντέρ και ταινίες μικρού μήκους, το 2002 έγραψε και σκηνοθέτησε τη πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, το «Σπιρτόκουτο». Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, «Η Ψυχή στο Στόμα», πραγματοποίησε την πρεμιέρα της στην Εβδομάδα Κριτικών του Διεθνούς Φεστιβάλ των Καννών το 2006.

Η τρίτη ταινία του, ο «Μαχαιροβγάλτης», μετά την πρεμιέρα στο Pusan International Film Festival, απέσπασε επτά βραβεία από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, μεταξύ των οποίων Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Βραβείο Σκηνοθεσίας αλλά και Σεναρίου. Η τέταρτη ταινία μεγάλου μήκους, «Το Μικρό Ψάρι», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 64ου Φεστιβάλ Βερολίνου το 2014.

Το 2016, ο Οικονομίδης έγραψε και σκηνοθέτησε για τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το πρώτο του θεατρικό έργο, το «Στέλλα Κοιμήσου». Η επόμενη ταινία του, η «Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς», πραγματοποίησε την πρεμιέρα της το 2020 και έλαβε 15 υποψηφιότητες από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, συμπεριλαμβανομένων Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Ταινίας.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε, ότι και οι πέντε μεγάλου μήκους ταινίες του Γιάννη Οικονομίδη απέσπασαν από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ.) την διάκριση «Καλύτερη Ελληνική Ταινία της Χρονιάς». Αυτή την περίοδο, ο Οικονομίδης προετοιμάζει την επόμενη ταινία του, με τίτλο: «Μεγάλη Πέτρα σε Μικρό Κεφάλι».

Διαβάστε Επίσης:

• Συνέντευξη με τον Γιάννη Οικονομίδη: Το «Μικρό Ψάρι» καταφάσκει υπέρ του ανθρώπου
• Το «Μικρό Ψάρι»: Ένας απολαυστικός Βαγγέλης Μουρίκης στην καλύτερη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη
• Η «Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς»: Το αντισυμβατικό κινηματογραφικό σύμπαν του Γιάννη Οικονομίδη

Σπιρτόκουτο
Σκηνοθεσία: Γιάννης Οικονομίδης
Σενάριο: Γιάννης Οικονομίδης, Λένια Σπυροπούλου
Πρωταγωνιστούν: Ερρίκος Λίτσης Ελένη Κοκκίδου Κώστας Ξυκομήνος, Αγγελική Παπούλια, Βασίλης Μιχαηλίδης
Φωτογραφία: Δημήτρης Χωριανόπουλος
Μοντάζ: Σπύρος Κόκκας
Μουσική: Βασίλης Μιχαηλίδης
Έτος Παραγωγής: 2002
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 82 λεπτά
Κυκλοφορεί σε επανέκδοση στους Κινηματογράφους από την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου