Μία από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της χρονιάς, ετοιμάζεται να κάνει την εμφάνιση της στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες. Ο λόγος για την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινίας του Γιάννη Οικονομίδη, «Το Μικρό Ψάρι». Ένα υπέροχο φιλμ με στοιχεία νουάρ, μία γκανγκστερική, αστυνομική περιπέτεια, που έχει ως κεντρικό άξονα τον Στράτο, δηλαδή τον Βαγγέλη Μουρίκη, σε μία κορυφαία ερμηνεία.

 

Ήρωας της ταινίας μας είναι ο Στράτος, ο οποίος όταν ήταν δεκαεννιά χρονών, διέπραξε ένα έγκλημα πάθους και πέρασε τη μισή του ζωή στη φυλακή, κάτω από την προστασία ενός αρχινονού του υποκόσμου, του Λεωνίδα. Μια μέρα, κατά τη διάρκεια μιας συμπλοκής ανάμεσα σε αντίπαλες συμμορίες, ο Λεωνίδας του έσωσε τη ζωή. Ο Στράτος αυτό δεν το ξέχασε ποτέ.

 

Ελεύθερος πια, ο Στρατός δουλεύει τη νύχτα σε ένα αρτοποιείο, ενώ τη μέρα εκτελεί συμβόλαια θανάτου. Όλα του τα χρήματα τα δίνει στον Γιώργο, τον αδελφό του Λεωνίδα, που οργανώνει ένα παράτολμο σχέδιο απόδρασης για να βγάλουν τον Λεωνίδα από τη φυλακή. Το μόνο πράγμα που απασχολεί τον Στράτο είναι να εξοφλήσει το χρέος του στον Λεωνίδα. Η μέρα της απόδρασης, η πιο σημαντική μέρα της ζωής του Στράτου, πλησιάζει…

 

Τέσσερα χρόνια μετά τον «Μαχαιροβγάλτη», επιστρέφετε με την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινίας σας, «Το Μικρό Ψάρι». Ποιος ήταν ο βασικός άξονας και η πηγή έμπνευσης του συγκεκριμένου φιλμ;

 

Η ιδέα ήταν να κάνουμε ένα φιλμ νουάρ, μία γκανγκστερική, αστυνομική περιπέτεια, που να έχει ως κεντρικό άξονα τον Στράτο, δηλαδή τον Βαγγέλη Μουρίκη. Ο ήρωας μας, πέρα από το βεβαρημένο του παρελθόν, είναι παράλληλα κι ένας κόντρα κίλερ, ένα συνδυασμός ιδιαίτερος και καινούργιος για τα ελληνικά δεδομένα, σε μια ιστορία που ξετυλίγεται ποικιλότροπα.

 

Ο Στράτος, ο ήρωας του φιλμ, έχει έναν δικό του ιδιαίτερο κώδικα τιμής. Αν και σκληρός, τον ακολουθεί με ευλάβεια και πιστότητα. Θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως έναν σύγχρονο εκδικητή – σαμουράι;

 

Όχι. Ή μάλλον στοιχεία σαμουράι έχει, αλλά όχι με τη στυλιζαρισμένη έννοια. Είναι ένα σινεμά πιο ανθρωποκεντρικό, πιο μεσογειακό και κοντά σε συμπεριφορές δικές μας. Ο Στράτος, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος παλεύει για την προσωπική του λύτρωση και αξιοπρέπεια. Παράλληλα είναι ενδιαφέρον το γεγονός, ότι παρακολουθούμε έναν χαρακτήρα ο οποίος ξεκινάει από το “μαύρο”, ξεκινάει από το κακό. Είναι δηλαδή χαμένος. Ένας χαρακτήρας από αυτούς που δε θα ήθελες να είναι φίλος σου… Αλλά στο τέλος κερδίζει τον θεατή και τη συμπάθεια του. Κι αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Ότι ακόμα και μέσα στον βόρβορο μπορεί να ανθίσει ένα λουλούδι.

 

Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Βαγγέλης Μουρίκης, με τον οποίο βέβαια έχετε ξανασυνεργαστεί και στο παρελθόν, αλλά εδώ εκτός από τον πρωταγωνιστικό ρόλο, συμμετέχει και στη συγγραφή του σεναρίου. Πως ήταν η συνεργασίας σας τόσο μπροστά όσο και πίσω από τις κάμερες; Υπάρχει αυτό που λέμε συχνά πυκνά, χημεία;

 

Με τον Βαγγέλη είμαστε πια φίλοι. Είναι μέρος της καλλιτεχνικής μου οικογένειας. Αλλά έτσι κι αλλιώς στα σενάρια μου, συνεργάζομαι με τους ηθοποιούς. Διότι κάνουμε μαζί πολλούς μήνες πρόβα, αυτοσχεδιάζουμε και συζητάμε. Πόσο μάλλον τώρα, που η ταινία περιστρέφεται τόσο εμμονικά γύρω από τον Βαγγέλη Μουρίκη, δηλαδή γύρω από τον Στράτο. Δεν υπάρχει σκηνή μέσα στην ταινία που να μην είναι ο Μουρίκης και όταν δεν είναι ο ίδιος, βλέπουμε το αυτοκίνητο του… Είναι ουσιαστικά μία ταινία που ήθελα να κάνω για τον Βαγγέλη, διότι του αξίζει, είναι μεγάλος ηθοποιός.

 

Εκτός όμως από τον Βαγγέλη Μουρίκη, στο φιλμ πρωταγωνιστούν πολλοί νέοι αλλά και βετεράνοι ηθοποιοί (Βίκυ Παπαδοπούλου, Πέτρος Ζερβός, Γιάννης Τσορτέκης, Γιώργος Γιαννόπουλος), αλλά και άνθρωποι που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στον κινηματογράφο όπως η δημοσιογράφος Πόπη Τσαπανίδου. Πως εξελίχθηκε η διανομή των ρόλων και η επιλογή των συγκεκριμένων ανθρώπων;

 

Είναι ένα περίεργο πράγμα το κάστινγκ. Το να το κάνεις σωστά, είναι πολλές φορές η μισή δουλειά. Όσο αφορά τους ηθοποιούς, λίγο πολύ από τη συγγραφή του σεναρίου, τους είχα ήδη στο μυαλό μου. Ήξερα δηλαδή ότι ο “Μπογιατζής” θα είναι ο Γιάννης Αναστασάκης, ο “Τσιλιαδόρος” θα είναι ο Γιάννης Βουλγαράκης, τον Γιώργο Γιαννόπουλο τον βρήκα στην πορεία, τον ρόλο του Μάκη θα τον έκανε ο φίλος μου και σκιτσογράφος Πέτρος Ζερβός. Με την Πόπη ήταν λίγο εμμονή κι ένα απωθημένο να την δω να παίζει στον κινηματογράφο. Έτσι λοιπόν της το προτείναμε και δέχτηκε. Η Πόπη δούλεψε και μπήκε μέσα στο κλίμα ολοκληρωτικά. Και βέβαια η Σόνια Θεοδωρίδου, η σοπράνο, που υποδύεται τη γυναίκα του Γιαννόπουλου, είναι και αυτή φοβερή, κλέβοντας την παράσταση.

 

Το Soundtrack της ταινίας σας, υπογράφει ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, κι αν θυμάμαι καλά είναι ίσως η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτε μουσική σε ένα φιλμ σας. Πως προέκυψε αυτή η επιλογή και η συνεργασία;

 

Πολύ σωστά, είναι η πρώτη φορά. Με τον Μπάμπη ήθελα να συνεργαστούμε από παλιά. Είχα ακούσει τους προσωπικούς του δίσκους και ειδικά το “Σκηνές Από Ένα Ταξίδι” και ήθελα να δουλέψουμε μαζί. Πέρα από συνθέτη ήθελα κι έναν βιρτουόζο για τη μουσική της ταινίας που να γνωρίζει καλά ένα όργανο και συγκεκριμένα την κιθάρα. Δεν ήθελα ένα σκορ με πολλά όργανα, με την κλασσική έννοια του Soundtrack. Οπότε μοιραία τα πράγματα με οδήγησαν στον Μπάμπη. Τώρα γιατί αποφάσισα να χρησιμοποιήσω μουσική στην τέταρτα ταινία μου; Είπα να το τολμήσω, ένιωσα πιο ώριμος, μαλάκωσε η καρδιά μου… (γέλια)

 

Παρά τη δραματική κατάσταση που εξελίσσεται σταδιακά μπροστά στα μάτια του θεατή, έχω την αίσθηση πως «Το Μικρό Ψάρι», έστω κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, μας αφήνει με μία νότα αισιοδοξίας. Ισχύει αυτό;

 

Ισχύει, απόλυτα. Το «Μικρό Ψάρι», καταφάσκει υπέρ του ανθρώπου, ξεκάθαρα. Διότι μάσα από την εξέλιξη της ιστορίας, ένας άνθρωπος κερδίζει την προσωπική του λύτρωση και αξιοπρέπεια και αυτό είναι πάντα ελπιδοφόρο και φωτεινό…  

 

Η ταινία σας «Το Μικρό Ψάρι», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο 64ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, σηματοδοτώντας παράλληλα την επιστροφή του ελληνικού κινηματογράφου στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ, μετά από δέκα χρόνια (με το φιλμ του Θόδωρου Αγγελόπουλου, “Τριλογία: Το Λιβάδι που Δακρύζει”, παραγωγής του 2004). Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την Μπερλινάλε κι αν παρατηρείτε διαφορά στην αντίδραση του κοινού, σε σχέση με τους Έλληνες θεατές;

 

Ήταν πολύ θετικό που βρεθήκαμε εκεί. Η ταινία μίλησε στους ξένους, κοινωνήθηκε. Επικοινωνήσαμε αυτό που θέλαμε να πούμε. Παράλληλα προκάλεσε αντιδράσεις, τόσο θετικέ όσο και αρνητικές. Ανατάραζε τα νερά, αγαπήθηκε  και μισήθηκε. Αλλά όλο αυτό, είναι πάρα πολύ θετικό για μένα. Διότι η ταινία ξεκινάει έναν διάλογο. Βγαίνεις από την αίθουσα και θέλεις να μιλήσεις να τη σχολιάσεις. Δεν είναι μία ταινία που φεύγεις από τον κινηματογράφο και την άλλη ημέρα την έχεις ξεχάσει. Όσο για τη διαφορά στην αντίδραση του κοινού, έχει να κάνει κυρίως με ότι αφορά στη χρήση της γλώσσας και στη δυσκολία του να αντιληφθούν οι ξένοι το υποδόριο χιούμορ και την ειρωνεία…

Αν και η οικονομική κρίση δεν είναι καθοριστικός παράγοντας στο φιλμ, ωστόσο έχω την αίσθηση ότι (η κρίση) υπάρχει στο background της ταινίας και σε αρκετές περιπτώσεις κινεί τα νήματα και τις αποφάσεις των ηρώων. Παράλληλα όμως «Το Μικρό Ψάρι» είναι και μία κριτική ματιά στις αξίες του δυτικού πολιτισμού και στην υποδούλωση μας στο χρήμα;

 

Απόλυτα. Έτσι κι αλλιώς για την κρίση μιλάγαμε από το “Σπιρτόκουτο” (2002). Για μένα υπήρχε από τότε η κρίση. Μία κρίση όχι μόνο οικονομική, αλλά γενικότερη του δυτικού πολιτισμού και της πτώσης των αξιών. Αλλά αυτό που λες, για το χρήμα, είναι όντως το πιο βασικό. Δηλαδή το ζήτημα “χρήμα” και πως αυτό καθορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, τις δομές της εξουσίας, το πως παράγει πάθη και μίση, η αλλοίωση του ανθρώπου… όλα αυτά είναι κυρίαρχα. Θα έλεγα ειλικρινά ότι ο κυρίαρχος χαρακτήρας της ιστορίας στην ταινία, είναι το χρήμα. Όλα γίνονται για το χρήμα. Στην αρχή ο Στράτος δεν είναι κοινωνικός ήρωας, στην πορεία γίνεται. Αρχικά είναι συστημικός, αλλά όταν πιάσει πάτο, αρχίζει και αλλάζει, γίνεται πιο κοινωνικός και εξανθρωπίζεται. 

 

Μιας και αναφερθήκαμε στην οικονομική κρίση, η νέα σας δημιουργία είναι μία συμπαραγωγή της Ελλάδας, με τη Γερμανία και την Κύπρο. Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, πως εξελίχθηκε η διαδικασία ολοκλήρωσης της ταινίας κι αν στην πορεία επηρεάστηκε από αστάθμητους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο της ΕΡΤ Α.Ε.;

 

Ευτυχώς προλάβαμε και υπογράψαμε το συμβόλαιο με την ΕΡΤ, λίγο πριν την κλείσουν. Δηλαδή ήμασταν τυχεροί σε αυτό, ενώ άλλοι συνάδελφοι ακόμα έχουν τεράστια προβλήματα όσο αφορά το κεφάλαιο ΕΡΤ. Από εκεί και πέρα, εγώ είχα την ευτυχία και την τύχη, να έχω ως βασικό παραγωγό της ταινίας τον Χρήστο Κωνσταντακόπουλο (Faliro House Productions Α.Ε.), μαζί με τον Παναγιώτη Παπαχατζή (Αργοναύτες Α.Ε.), όπου αυτοί οι δύο, μαζί με τον Michael Weber (Μatch Factory productions), φτιάξανε όλο το παραγωγικό πλαίσιο, μαζί και το Ευρωπαϊκό Ταμείο και η Κύπρος, ώστε να μπορέσει να ευοδυθεί η παραγωγή του “Μικρού Ψαριού”. Δεν ήταν εύκολο όλο αυτό, πήρε χρόνο και κόπο. Αλλά τα πράγματα κερδήθηκαν και πήγαν καλά. Και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στάθηκε στο ύψος του, και το Υπουργείο Πολιτισμού της Κύπρου ανταποκρίθηκε σωστά, αλλά και η Ειρήνη Σουγανίδου (Feelgood Entertainment). Ήμασταν όλοι μία δεμένη ομάδα και μια δημιουργική παρέα. 

 

Παρά όμως τις αντίξοες συνθήκες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες Κινηματογραφιστές, κυκλοφορούν πολλές και αξιόλογες δημιουργίες τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το 64ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Βερολίνο, στο οποίο φιλοξενήθηκαν δέκα ελληνικές ταινίες, εκ των οποίων οι οκτώ ήταν μεγάλου μήκους. Πως κρίνεται την άνθιση τα τελευταία χρόνια του νέου ελληνικού κινηματογράφο και τις ταινίες που παρουσιάζονται τόσο στο ελληνικό κοινό, όσο και στα διεθνή φεστιβάλ του εξωτερικού;

 

Θετικά. Μόνο θετικά μπορώ να την κρίνω αυτή την άνθιση. Να δούμε βέβαια πότε θα ανθίσει και στο εσωτερικό το ελληνικό σινεμά…

 

Υφίσταται το “New Weird Greek Cinema” που συχνά πυκνά διαβάζουμε στα ξένα μέσα ενημέρωσης; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον του ελληνικού σινεμά;

 

Αυτό είναι μία ταμπέλα”” που χρησιμοποιήθηκε και από εκεί και πέρα την αναπαρήγαγαν. Αλλά όπου ακούς “ταμπέλες” να φοβάσαι…

Μετά την ολοκλήρωση και παρουσίαση της ταινίας σας «Το Μικρό Ψάρι», ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

 

Μία επόμενη ταινία… (γέλια) Υπάρχουν κάποιες σκέψεις, αλλά δεν είναι εύκολα τα πράγματα στην Ελλάδα, είμαστε μόνοι μας. Κάθε φορά ξεκινάμε από το μηδέν και αυτό απαιτεί πολύ χρόνο και κόπο, αν είσαι σοβαρός με τον εαυτό σου και την τέχνη που υπηρετείς. Δεν έχουμε βοήθεια από πουθενά. Όταν λέω βοήθεια, όχι κατά ανάγκη πάντα οικονομική, αλλά δημιουργική. Για παράδειγμα δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα έτοιμα σενάρια, δεν υπάρχει απόθεμα ιδεών, οπότε κάθε φορά ανακαλύπτουμε το σινεμά από την αρχή. Δεν είναι εύκολο πράγμα αυτό. Ευτυχώς είμαστε ακόμα μια χώρα αλληλεγγύης, αλλά στο επίπεδο του πρωτογενούς υλικού υστερούμε κι εκεί είναι που καταναλώνεις τον πιο πολύ χρόνο, στη λευκή σελίδα. Διότι από τη στιγμή που έχεις το σενάριο στα χέρια σου, δρας αναλόγως.

 

Δηλαδή, αν υπήρχε ένα έτοιμο σενάριο, ένα βιβλίο ίσως…

 

Τότε θα μιλάγαμε ότι θα είχα καινούργια ταινία σε δύο αντί για τέσσερα ή πέντε χρόνια. Είναι μία εντελώς άλλη διαδικασία…

 

 

Το φιλμ «Το Μικρό Ψάρι» (Stratos) του Γιάννη Οικονομίδη, θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη 27 Μαρτίου στις Κινηματογραφικές Αίθουσες, σε διανομή της Feelgood Entertainment.