Την επιστημονική πεποίθηση ότι οι πρόγονοι μας οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν, γιατί δεν διέθεταν την κατάλληλη νοημοσύνη, έρχεται να ανατρέψει μια νέα επιστημονική έρευνα.

Πριν απο 60 χιλιάδες χρόνια ο Homo Sapiens ο πρόγονος του σημερινού ανθρώπου ήταν ένα από τα 3 είδη που συνυπήρχαν στον Πλανήτη Γη.  O Homo Sapiens ζούσε στην περιοχή της σημερινής Αφρικής, με τους Νεάντερταλ να ζουν στις περιοχές της  Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης. Το τρίτο είδος οι Ντενίσοβαν ζούσαν στην περιοχή της σημερινής Ασίας.

Από το 1856 που ανακαλύφθηκε το Νεάντερταλ 1, το πρώτο δείγμα που αναγνωρίστηκε ότι άνηκε σε πρώιμο απολίθωμα ανθρώπου, οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν την αίτια της εξαφάνισης των άλλων πρωίμων ειδών.

Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι παλαιοντοανθρωπολόγοι θεωρούσαν ότι οι Νεάντερταλ διέφεραν σημαντικά σαν είδος από εμάς, άρα ήταν αδύνατον να έχουν τα ίδια “σύγχρονα” χαρακτηριστικά που οδήγησαν στην εξέλιξη μας.

Ένας σημαντικός και ταχέα αυξανόμενος αριθμός ερευνών ήρθε να διαλύσει τον μύθο του “χαζού κτήνους” όσον αφορά τους Νεάντερταλ. Έρευνες απέδειξαν ότι ήταν καλοι θαλασσοπόροι, ικανοί θηρευτές και πως είχαν βασικές γνώσεις ίασης και θεραπείας.

Οι ανακαλύψεις αυτές θέτουν νέες δυσκολίες στην ανακάλυψη της πραγματικής αιτίας που οι Νεάντερνταλ εξαλείφθηκαν, ενώ οι σύγχρονοι άνθρωποι επέζησαν.

Και αν οι διαφορές μεταξύ των δύο ειδών ήταν τόσο μικρές, ποιο αποτέλεσε το πραγματικό προβάδισμα που εξασφάλισε την επιβίωση του Homo Sapiens;

Πόσο μοντέρνο ειναι το μοντέρνο

“Υπάρχει σίγουρα διαφορά, με όρους νεωτερικότητας πάντα, μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ” δηλώνει ο Guillaume Guérin ερευνητής επιστήμονας στο Geoscinces Rennes. “Μα πιστεύω οτι όσο περισσότερο εξετάζουμε τα κριτήρια και τις τάσεις που αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της νεοτερικότητας, οι διαφορές μεταξύ των δύο ειδών όλο  και μειώνονται

Ας πάρουμε για παράδειγμα την κατασκευή περίτεχνων εργαλείων από κόκκαλο. Για χρόνια η διαφαινόμενη έλλειψη τέτοιων εργαστηρίων που άνηκαν στους Νεάντερταλ θεωρούνταν σαν ένα νοητικό χάσμα απέναντι στους Homo Sapiens.  Μια αναλυτική και μεθοδική έρευνα της Δρ Malvia Bauman όμως αποκάλυψε την ύπαρξη τέτοιων δυνατοτήτων και στα άλλα δύο είδη του ανθρώπου.

Η ανακάλυψη ότι οι πρόγονοι μας είχαν πρόσβαση σε εργαλεία που ήταν κατασκευασμένα τόσο από κόκαλα όσο και από πέτρα μας δίνει μια νέα προοπτική για το πόσο μπροστά πραγματικά ήταν.

Για τον Guerin η νεωτερικότητα και η πρόοδος πρέπει να αντιμετωπίζονται περισσότερο σαν φάσμα και όχι σαν μια απολυτότητα ύπαρξης ή μη χαρακτηριστικών που τις προσδιορίζουν.

Νέες μέθοδοι χρονολόγησης δύναται να αλλάξουν τα όσα ξέρουμε για τους Νεάντερταλ

Δύο ήταν έως τώρα τα σημαντικά εμπόδια στην καλύτερη κατανόηση της ζωής των Νεάντερταλ ¨: το που και το πότε.

“Όσον αφορά τους Νεάντερταλ, δεν έχουμε έναν χάρτη της διασποράς τους στην Ευρώπη σε κάποιο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και τα στοιχεία σχετικά με την εξέλιξη τους είναι σχετικά λίγα” εξηγεί ο Guerin. “Αν και βρήκαμε πολλά κτερίσματα και εργαλεία που τους ανήκουν, δεν γνωρίζουμε ποία ήρθαν πρώτα και ποιά δευτερα, καθώς  και αν η πανίδα που κυνηγούσαν εξελίχθηκε κατα ακολουθώντας σαφή μοτίβα ή οχι. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορούμε να κάνουμε χρονολόγηση με την χρήση άνθρακα στους σύγχρονους ανθρώπους αλλά όχι στους Νεάντερταλ.” πρόσθεσε.

Η χρονολόγηση με την χρήση άνθρακα είναι μια παραδοσιακή τεχνική για την χρονολόγηση απολιθωμάτων. Βασίζεται στην ύπαρξη του Άνθρακα-14, ενός ραδιενεργού ισοτόπου του άνθρακα, που συγκεντρώνεται στο σώμα των ζώων με την πάροδο των ετών, το οποίο μετα τον θάνατο τους διασπάται σταδιακά.

Μετρώντας το ποσοστό του Ανθρακα-14 που υπάρχει σε ένα δείγμα οι επιστήμονες μπορούν να υπολογίσουν την ηλικία του.

Το πρόβλημα όμως με τον Άνθρακα-14 είναι ότι δεν μπορεί να χρονολογήσει δείγματα παλαιοτερα των 50 χιλιάδων χρόνων. Και τα ευρήματα των Νεάντερταλ είναι αρκετά παλαιότερα.

Ο Guerin χρησιμοποιεί μια διαφορετική τεχνική την λεγόμενη και Χρονολόγηση Φωταύγειας. Αν και δεν έχει την ίδια ακρίβεια με αυτή του Άνθρακα-14, επιτρέπει την χρονολόγηση κρυσταλλικών δομών, με βάση το πότε εκτέθηκαν για τελευταία φορά σε ικανή ποσότητα ζέστης ή ηλιακού φωτός, για μία χρονική περίοδο  που εκτείνεται σε 200 με 500 χιλιάδες έτη πριν.

“Με την συνδρομή ενός συναδέλφου μαθηματικού, αναπτύξαμε τα κατάλληλα στατιστικά μοντέλα ανάλυσης των δεδομένων, που επιτρέπουν μια ακριβέστερη χρονολόγηση. Μπορεί να μην φτάσουμε σε ακρίβεια την χρονολόγηση μέσω άνθρακα άλλα θα κάνουμε ένα βήμα παραπάνω από την τωρινή κατάσταση” δήλωσε.

Με την χρήση της Χρονολόγησης Φωταύγειας η ομάδα του Guerin στα πλαίσια του  Quinaworld μελετάει το τεχνολογικό σύμπλεγμα  Mousterian, μια λίθινη τεχνολογία που αποδίδεται στους Νεάντερταλ.

“Φαίνεται ότι υπάρχει κάτι το μοναδικό, σε αυτή την  τεχνολογία, που μπορεί να συνδεθεί εύκολα με μία συγκεκριμένη κλιματική περίοδο” λέει ο Guerin.

“Περιέχει μέσα της ίχνη από Τάρανδο, σε πολύ μεγάλο ποσοστό μάλιστα, κάτι που υποδηλώνει ότι οι Νεάντερταλ σκότωναν μαζικά Ταράνδους, Είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε” συμπληρώνει.

Γνωρίζοντας τις κυνηγετικές συνήθειες των Νεάντερταλ

Η απόκτηση περαιτέρω γνώσεων σχετικά με τον τρόπο κυνηγίου των Νεάντερταλ, θα μας δώσει μια σαφέστατη εικόνα σχετικά με τα κοινωνικά τους πρότυπα και τα πρότυπα συμπεριφοράς τους.

Η ανακατασκευή των εργαλείων των πρωτόγονων ανθρώπων θα μας επιτρέψει όχι μόνο να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτοί κυνηγούσαν, αλλά και τις νοητικές τους ικανότητες.

Για παράδειγμα η ανάπτυξη από τους Νεάντερταλ όπλων που βάλονταν απο απόσταση, όπως ακόντια με πέτρινη κεφαλή, επέτρεπε στους κυνηγούς να σκοτώσουν το ζώο από απόσταση διακινδυνεύοντας οι ίδιοι λιγότερο.   Για αυτό το λόγο, η ανάπτυξη όπλων όπως το ακόντιο θεωρείται σημείο καμπής στην ανθρώπινη εξέλιξη, που ενεργοποίησε σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές, συμπεριλαμβανομένης της επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου.

Μπορεί τα ευρήματα να δείχνουν οτι οι Νεάντερταλ ήταν δεινοί κυνηγοί, αλλα δηλώνουν και μια ανυπαρξία όπλων εξ αποστάσεως. Αυτό δημιουργεί μια σειρά απο ερωτήματα σχετικά με το πώς οι Νεάντερταλ σκότωναν τελικά το ζώο.

Η Δρ Karen Ruebens toy Iνστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογία Μαξ Πλάνκ και η ομάδα της ανέλυσαν δύο συγκεντρώσεις απο πέτρινα ευρήματα που ανασκάφτηκαν στην Γαλλία. Η μια συγκέντρωση φαίνονταν αρκετα πιο εκλεπτυσμένη και προσεγμένη σε σύγκριση πάντα με την άλλη, με τις άκρες των πέτρινων όπλων να είναι πιο αιχμηρες.

Τα πιο περίτεχνα όπλα χρησιμοποιούσαν σαν πρώτη ύλη  διάφορα ζώα, ενώ τα πιο απλοϊκά χρησιμοποιούσαν  Ταράνδους.  Αυτο αποτέλεσε ένα ενδιαφέρον εύρημα και τόνισε την χρησιμότητα περαιτέρω μελέτης της σύνδεσης μεταξύ των ποικίλων λίθων και των ποικίλων ζώων που αποτελούσαν τις πρώτες ύλες για τα εργαλεία.

“Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χρήση όπλων από απόσταση δεν ήταν και τόσο διαδεδομένη μεταξύ των Νεάντερταλ που κατοικούσαν στην Δυτική Ευρώπη αλλά και γενικότερα” δηλώνει η Δρ Ruebens. “ H κατανόηση τον τοπικών διαφορών και ιδιαιτεροτήτων τους θα μας βοηθήσει να εξάγουμε περισότερα συμπεράσματα” πρόσθεσε.

Τα καινούργια ευρήματα αντι να διαφωτίζουν φαινεται οτι προσθέτουν παραπάνω μυστηρια στις γνώσεις μας σχετικα με την ζωή και το τέλος των Νεάντερταλ. Περαιτέρω προσεκτική και εκτεταμένη έρευνα ίσως λύσει αρκετά από τα μυστήρια και αλλάξει περαιτέρω τα επιστημονικά δεδομένα.

Πηγή: European Commission