Εδώ και δεκαετίες, επιστήμονες και συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας ονειρεύονται έναν πλανήτη Άρη πολύ πιο διαφορετικό, που να μοιάζει αρκετά στον δικό μας πλανήτη.

Η τεχνική αυτή έχει το όνομα Terraforming (Γαιοπλασία) και παρουσιάζει αρκετές προκλήσεις στην εφαρμογή της, τουλάχιστον με το έως τώρα επίπεδο τεχνολογία που έχουμε.

Το παρελθόν του Άρη

Οι υπάρχουσες υποθέσεις των επιστημόνων, λένε ότι αν και στο παρελθόν ο πλανήτης Άρης, είχε μια πλούσια και πυκνή ατμόσφαιρα, το μικρό του μέγεθος τον καταδίκασε στο να την χάσει.

Την ίδια ώρα η μη ύπαρξη τηγμένου πυρήνα στο εσωτερικό του Άρη, εν αντιθέσει με την Γη, εμπόδισε την διατήρηση ενός ισχυρού μαγνητικού πεδίου, που θα αποτελούσε μια ασπίδα προστασίας από την θανατηφόρα κοσμική ακτινοβολία.

Με την πάροδο των τελευταίων 100 εκατομμυρίων ετών, ο Ηλιακός άνεμος, παρέσυρε σταδιακά όλη την Αρειανή ατμόσφαιρα, ρίχνοντας την ατμοσφαιρική πίεση σε πολύ χαμηλά επίπεδά και εξατμίζοντας το νερό που έτρεχε ελεύθερο στην επιφάνειά του.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Το μεγάλο ερώτημα παραμένει εάν μπορούμε να αλλάξουμε την τωρινή εικόνα του πλανήτη. Και όπως φαίνεται η ικανότητα μας στην υπερθέρμανση του δικού μας πλανήτη στα πλαίσια της κλιματικής αλλαγής, ίσως βοηθήσει αυτόν τον στόχο.

Παράγουμε σαν ανθρωπότητα ετησίως ένα μεγάλο πόσο διοξειδίου του Άνθρακα, ενός αερίου που συμβάλει στο να εγκλωβίζεται η ηλιακή ακτινοβολία στη γήινη ατμόσφαιρα και να μην επανεκπέμπεται η θερμική ακτινοβολία το διάστημα.

Η επακόλουθη αυξημένη θερμοκρασία, βοηθά επίσης την υγρασία να αποδεσμεύεται από τους Ωκεανούς και να δημιουργεί ένα ξεχωριστό στρώμα στην ατμόσφαιρα, το οποίο συμβάλει με την σειρά του ακόμα περισσότερο στην αύξηση της θερμοκρασίας.

Μια παρόμοια τεχνική θα μπορούσε με τροποποιήσεις να εφαρμοστεί στην αναθέρμανση και του γειτονικού πλανήτη. Μπορεί η ατμόσφαιρα του Άρη να είναι πολύ αραιή πλέον (1% της αντίστοιχης Γήινης) για να εφαρμόσουμε άμεσα κάτι παρόμοιο, οι 2 πόλοι του πλανήτη όμως περιέχουν Διοξείδιο του Άνθρακα σε μορφή πάγου.

Με τη κατάλληλη θέρμανση των πόλων αυτώνμ το διοξείδιο θα απελευθερώνονταν από τα παγωμένα δεσμά του και σταδιακά ίσως ξεκινούσε ένα φαινόμενο του θερμοκηπίου σε βάθος αρκετών αιώνων.

Μια τέτοια απλοϊκή ιδέα δεν μοιάζει πάντως σύμφωνα με τις προβλέψεις να φέρει αποτέλεσμα. Ίσως απαιτηθούν ακόμα πιο ρηξικέλευθες προτάσεις.

Φτάνοντας στα Άκρα

Ακόμα και αν εφαρμοστούν κάποιες ακραίες ιδέες για το λιώσιμο των πόλων, όπως την διασπορά στην επιφάνεια τους μίας ειδικής σκόνης η οποία θα συμβάλει στο να γίνουν πιο σκούροι, ώστε να αντανακλούν λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία στην ατμόσφαιρα, θα χρειαστούν άλματα στην ανθρώπινη τεχνολογία.

Και αν παρ’ ελπίδα κάνουμε το απαραίτητο τεχνολογικό άλμα, δημιουργείται το εύλογο ερώτημα αν τα πολικά καλύμματα περιέχουν τελικά, αρκετό διοξείδιο του άνθρακαμ ικανό να κάνει την διαφορά. Χρησιμοποιώντας και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, η τελική διαφορά στην ατμοσφαιρική σύνθεση και πυκνότητα θα είναι αμελητέα.

Υπολογίζεται ότι για να μην χρειάζονται οι μελλοντικοί κάτοικοι του Πλανήτη Άρη ογκώδεις και δύσχρηστες διαστημικές στολές, η τωρινή ατμόσφαιρα χρειάζεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 10 φόρες.

Υπάρχουν βέβαια ακόμα πιο ακραίες λύσεις, όπως η δημιουργία εργοστασίων, τα οποία θα εκλύουν τεράστιες ποσότητες από αέρια του θερμοκηπίου, ή ακόμα και την εισαγωγή πλούσιων σε αμμωνία κομητών στην ατμόσφαιρα του Άρη, με την αμμώνια να αποσυντίθεται σταδιακά σε αέριο άζωτο, που αποτελεί ένα  σημαντικό συστατικό της Γήινης ατμόσφαιρας,

Από την άλλη η μη ύπαρξη μαγνητικού πεδίου, θα  δυσχέραινε την επιβίωση στον πλανήτη ακόμα και αν δυναμώσει η ατμόσφαιρα, μια και τα φορτισμένα σωματίδια του Ηλιακού ανέμου σύντομα θα αρχίσουν να κατατρώνε και να εξαφανίζουν σταδιακά την όποια δημιουργημένη ατμόσφαιρα. Ταυτόχρονα η κοσμική ακτινοβολία θα παρέμενε ένας υψηλός παράγοντας κίνδυνου με πιθανά θανατηφόρες συνέπειες.