«Μα, καλά, δεν υπάρχει κανείς απόψε στο Twitter που να μην πανηγυρίζει για το ΠΑΣΟΚ;» αναρωτιόταν ένας χρήστης του μέσου το βράδυ της περασμένης Κυριακής, την ώρα που σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη φούντωναν τα επινίκεια για την εκλογή του Γ. Καμίνη και του Γ. Μπουτάρη και τα ενθουσιώδη tweets έδιναν κι έπαιρναν.

Ads

Θα είχε ενδιαφέρον να το δούμε αργότερα τεκμηριωμένο και με μια αναλυτική έρευνα, αλλά είναι βέβαιο πως τα κοινωνικά δίκτυα σε αυτές τις εκλογές δούλεψαν πολύ για λογαριασμό των συγκεκριμένων υποψηφιοτήτων.

Μια απλοϊκή πρώτη εξήγηση θα μπορούσε να αποδώσει αυτή την υποστήριξη στο αξίωμα ότι η κουλτούρα του Διαδικτύου δεν ταίριαζε με τον συντηρητισμό των αντιπάλων τους. Την ώρα π.χ. που ο Ν. Κακλαμάνης έκανε συλλογή επηρμένων συνεντεύξεων και τηλεοπτικών εμφανίσεων, οι διαδικτυακοί φίλοι του Καμίνη, οι atenistas (www.atenistas.gr), που συγκροτήθηκαν τον Σεπτέμβριο, όργωναν την πόλη με σκούπες, φτυάρια, μουσικές και αναμμένα ρεσό, αφού πρώτα είχαν βγάλει τον Καμίνη στο Radiobubble. Σε συνδυασμό με το 7,4% του Γ. Αμυρά, που κερδήθηκε μόνο με διαδικτυακή καμπάνια, το συμπέρασμα είναι εύλογο.

Σε δεύτερο επίπεδο θα ερχόταν η υπενθύμιση ότι κάποιοι πολιτικοί χώροι οργανώνονται διαδικτυακά τα τελευταία δύο χρόνια, στελεχώνοντας επιτελεία που ασχολούνται με την προώθηση των θέσεών τους στα κοινωνικά δίκτυα. Κάτι που αφ’ ενός είναι δωρεάν, αφ’ ετέρου στοχεύει κατ’ ευθείαν σε ένα νεανικό και δυναμικό κοινό.

Ηδη από τις περσινές εθνικές εκλογές, το ΠΑΣΟΚ έχει δώσει σε επιλεγμένα μέλη του τη δυνατότητα να επιστρατεύσουν τη διαδικτυακή επιρροή τους δουλεύοντας -επ’ αμοιβή ή όχι- υπέρ της προεκλογικής του καμπάνιας. Μεμονωμένοι πολιτικοί, όπως η Ντ. Μπακογιάννη και ο Π. Τατούλης, έχουν επίσης καλλιεργήσει αντίστοιχο προφίλ, που επανενεργοποιείται κάθε φορά που θέλουν να ξαναβγούν μπροστά, όπως συμβαίνει τελευταία. Οι μηχανισμοί αυτοί, όσο κι αν αποστειρώνουν το περιεχόμενο που μεταδίδουν, αφήνουν πολλά χιλιόμετρα πίσω τους αρχάριους πολιτικούς που γεύονται ακόμα τα social media φτιάχνοντας εφηβικού επιπέδου γκρουπάκια fans στο Facebook ή πληρώνοντας για να εμφανίζονται διαφημίσεις τους εκεί (παρεμπιπτόντως, το FB δεν δίνει στοιχεία για το πόσοι έλληνες υποψήφιοι διαφημίστηκαν προεκλογικά, μας δήλωσε η εταιρεία που τους αντιπροσωπεύει στη χώρα μας).

Ετσι, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου λίγες δεκάδες άνθρωποι κυριαρχούν ασκώντας ισχυρή επιρροή στον κύκλο των προσωπικών τους επαφών (followers και friends), δεν ήταν δύσκολο να μεγεθυνθεί το μήνυμα όσων κατάφεραν να κερδίσουν την προσοχή ή την εύνοιά τους. Μια πολύ πρόσφατη έρευνα (https://blo.gr/3ad), που έγινε στις ΗΠΑ, εξηγεί εν μέρει το τρίτο και βαθύτερο επίπεδο άσκησης πολιτικού μάρκετινγκ μέσω του Twitter. Ο Τάκης Μεταξάς και η Eni Mustafaraj κατέδειξαν πως σε προεκλογικές περιόδους εκτοξεύεται ο αριθμός των πολιτικών spams και των retweets που ασχολούνται μόνο με την προπαγάνδιση πολιτικών μηνυμάτων. Οσο εμβρυϊκά κι αν είναι τα πράγματα στην Ελλάδα, αρκετοί αντιλήφθηκαν ότι μόλις πήραμε μια αντίστοιχη πρόγευση και εδώ.

Της Αγγελικής Μπουμπούκα, στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 21/11/2010