O Αμερικανός ακαδημαϊκός Paul Duguid, ο οποίος ειδικεύεται στη μελέτη των φαινομένων των μέσων μαζικής ενημέρωσης, συνέγραψε πρόσφατα μια μελέτη στην οποία αναφέρεται στο «δημοκρατικό μοντέλο μετάδοσης της πληροφορίας» το οποίο θεωρείται ότι πρεσβεύει η online εγκυκλοπαίδεια wikipedia και στα όρια και περιορισμούς του φαινομένου αυτού.

Σε πρόσφατη του συνέντευξη η οποία αναδημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό Rue89 o κ Duguid αναφέρθηκε στις δυνατότητες της wikipedia και στην επιτυχία της.

Όσον αφορά την δύναμη και εγκυρότητα της online αυτής εγκυκλοπαίδειας, ο κ. Duguid επισημαίνει ότι δεν είναι τυχαίο το ότι όταν κάποιος κάνει μια αναζήτηση στο διαδίκτυο σχετικά με ένα θέμα, ανάμεσα στα πρώτα αποτελέσματα που εμφανίζει η μηχανή αναζήτησης Google είναι αυτά της wikipedia. Συνεπώς, δεν είναι τόσο η ίδια η εγκυκλοπαίδεια που έχει την δύναμη, αλλά είναι η προώθησή της από τις μηχανές αναζήτησης που την καθιστούν δημοφιλή.

Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί η wikipedia ως μέσο άσκησης ενός είδους εξουσίας, όπως λόγου χάρη στην περίπτωση φαρμακευτικών εταιρειών ή πολιτικών οι οποίοι διαμορφώνουν ελεύθερα προς όφελος τους τις σχετικές με αυτούς σελίδες.

Σε ερώτηση σχετικά με το δημοκρατικό ή μη χαρακτήρα της, ο κ. Duguid εξηγεί ότι μπορεί η πρωτοβουλία αυτή να ξεκίνησε με σκοπό να αποτελεί ένα μέσο «δημοκρατίας της γνώσης», στην συνέχεια, όμως, οι εμπνευστές της φαίνονται να απομακρύνονται από μια τέτοια αντίληψη. Ειδικότερα, μετά από προβλήματα στην ποιότητα των παρεχομένων πληροφοριών, δημιουργήθηκε μια ιεραρχία χρηστών ανάλογα με την εγκυρότητά τους, καθώς και ο θεσμός Wikimedia. Συνεπώς, αν και οι χρήστες της εξακολουθούν να θεωρούν την wikipedia δημοκρατική, η φύση της δεν είναι πια τόσο αυτονόητη, καθώς και σε αυτήν την περίπτωση οι τίτλοι σπουδών και η εξειδίκευση φαίνονται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Όσον αφορά το θεώρημα σύμφωνα με το οποίο η πληροφορία την οποία παρέχει η πλειοψηφία των χρηστών δεν μπορεί παρά να είναι –όσο δυνατόν- αληθής, ο Duguid επεξηγεί ότι μπορεί κάτι τέτοιο να είναι αληθές σε ορισμένες περιπτώσεις. Αν προσπαθούμε να υπολογίσουμε λόγου χάρη το βάρος ενός γουρουνιού (αυτό είναι το παράδειγμα που δίδεται) τότε μπορεί να ισχύει, αλλά στην περίπτωση των «απόλυτων» πληροφοριών, όπως η ημερομηνία γέννησης ενός ιστορικού προσώπου, αυτή μπορεί να προσδιοριστεί μόνο από τους κατόχους της ακριβούς πληροφορίας.

Έννοιες όπως αυτές της αρχής της ομαδοποίησης (modularité) ή της κοκκομετρικής διαβάθμισης (granularité) δεν φαίνονται να εφαρμόζονται απόλυτα στην περίπτωση της wikipedia, καθώς οι χρήστες της δεν αντιμετωπίζουν πάντα τα άρθρα σαν μια ενιαία οντότητα. Συχνά αλλάζουν, δηλαδή, μια λέξη ή παράγραφο μέσα στο άρθρο χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες για το σύνολο του άρθρου ή για την εγκυκλοπαίδεια ως σύνολο.

Σε ότι αφορά θέματα της μαζικής κουλτούρας η wikipedia υπερτερεί σημαντικά έναντι συμβατικών εγκυκλοπαιδειών, όπως η Britannica, καθώς υπάρχουν πολυάριθμοι χρήστες οι οποίοι συνεισφέρουν στα σχετικά άρθρα και οι οποίοι είναι συνήθως γνώστες των θεμάτων αυτών, σύμφωνα με τον ίδιο. Στο σύνολό της, όμως, τονίζει ο κ. Duguid η wikipedia δεν μπορεί να φτάσει σε ποιότητα τις παραδοσιακές εγκυκλοπαίδειες, ιδίως σε θέματα ιστορικής φύσεως, τα οποία απαιτούν σημαντική έρευνα και οργάνωση.

Τέλος, ο κ. Duguid προβάλλει το επιχείρημα ότι πρέπει να διαχωρίσουμε τις έννοιες «πληροφορία» και «γνώση» όταν αναφερόμαστε στο διαδίκτυο, το οποίο μπορεί μεν να προσφέρει πληθώρα πληροφοριών, αλλά δεν εγγυάται την «γνώση» ενός θέματος, για την οποία απαιτείται επεξεργασία και κριτική των υπαρχουσών πληροφοριών. Έννοιες όπως «αλήθεια» και «αξιοπιστία» είναι επίσης έννοιες δύσκολα εφαρμόσιμες στον κυκεώνα πληροφοριών που παρέχει το διαδίκτυο, καταλήγει.

Πηγή: www.rue89.com