Σημαντικές αλλαγές συνέβησαν τα τελευταία 24ωρα στις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία» και «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», ενώ κρίσιμο είναι το ερώτημα του τι επιφυλάσσει το μέλλον, ιδίως μετά τις φήμες για απολύσεις προσωπικού εν όψει των υψηλών ζημιών που εμφάνισε το 2009 η εφημερίδα.

Ο χορός των εξελίξεων ξεκίνησε με τη δημοσιοποίηση της απόλυσης του διευθυντή της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», Γιάννη Βλαστάρη. Την Κυριακή το βράδυ ο Θανάσης Τεγόπουλος διεμήνυσε στον Γ. Βλαστάρη την πρόθεση της ιδιοκτήτριας Μάνιας Τεγοπούλου «να περάσει από το λογιστήριο για την αποζημίωσή του», όπως αναφέρει η εφημερίδα «Ημερησία».

Το μυστήριο της συνομιλίας

Το τι άλλο λέχθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της συνομιλίας, ωστόσο, παραμένει ακόμα στο σκοτάδι… Ειδικότερα, εχθές πραγματοποιήθηκε σύσκεψη των στελεχών της εφημερίδας και κατόπιν συνεκλήθη Γενική Συνέλευση των εργαζομένων, στην οποία, ωστόσο, ο νυν διευθυντής Θ. Τεγόπουλος δεν εμφανίσθηκε, ενώ η ιδιοκτήτρια κα Μάνια Τεγοπούλου διαμήνυσε ότι θα ενημερώσει τους εργαζομένους για τα περαιτέρω – ιδίως για το business plan που η ίδια φέρεται να έχει ήδη καταρτίσει – μετά την επιστροφή από τις διακοπές της.

Ο μόνος που έδωσε το παρόν στη συνέλευση ήταν ο απολυθείς κ.Βλαστάρης, ο οποίος πληροφόρησε τους εργαζομένους ότι ο κ. Τεγόπουλος του ζήτησε να συγκατανεύσει στην πραγματοποίηση απολύσεων και στην ενοποίηση της καθημερινής «Ελευθεροτυπίας» και της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας». Από την άλλη, ο εργασιακός εκπρόσωπος, κ. Πάνος Σώκος, διέψευσε τον κ. Βλαστάρη εξ ονόματος του κ. Τεγόπουλου, δηλώνοντας ότι το μόνο που αληθεύει είναι τα περί συγχώνευσης των διευθυντικών σχημάτων των δύο εφημερίδων.

Πού ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια; Τι ειπώθηκε κατά τη διάρκεια της επίμαχης συνομιλίας μεταξύ Γ. Βλαστάρη και Θ. Τεγόπουλου; Σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs, το ενδεχόμενο απολύσεων είναι πράγματι το πιο πιθανό. Κατά συνέπεια, πιθανότατα ο κ. Τεγόπουλος μίλησε στον κ. Βλαστάρη για απολύσεις κατά την τηλεφωνική τους συνομιλία, ενώ την επόμενη μέρα διέψευσε το ενδεχόμενο ενώπιον των εργαζομένων.

Δριμύ κατηγορώ στην επιστολή Βλαστάρη

Από την άλλη, ο απολυθείς κ. Βλαστάρης δεν ήταν διατεθειμένος να αποχωρήσει χωρίς να παρουσιάσει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα. Συγκεκριμένα, με μια αποχαιρετιστήρια επιστολή που διένειμε μέσω email σε όλους τους εργαζομένους της «Ελευθεροτυπίας», ο κ. Βλαστάρης κατήγγειλε την ύπαρξη «νέων κέντρων εξουσίας εντός της εφημερίδας, που υπονόμευαν το έργο του».

«Η αλήθεια είναι ότι τους τελευταίους μήνες η εφημερίδα – καθημερινή και κυριακάτικη έκδοση – διοικείται ανορθόδοξα: ένα παρα-όργανο εκτός γραφείων (αλλά με κάποιους χαφιέδες ανάμεσά μας) ‘αποφασίζει και διατάζει’ πέραν της δημοσιογραφικής ιεραρχίας», γράφει ο κ. Βλαστάρης, ενώ τονίζει ότι «Όπως όλα δείχνουν, δυστυχώς η εφημερίδα μας μπαίνει στην τελευταία της φάση, η οποία ωστόσο μπορεί να έχει πολλά επεισόδια. Η απομάκρυνσή μου δεν θεωρώ ότι είναι ανεξάρτητη από αυτό που έρχεται: ανερμάτιστες και αντιπαραγωγικές αποφάσεις μακριά από τη δημοσιογραφική εμπειρία και δεοντολογία.»

«Απέναντι στα επερχόμενα, επιτρέψτε μου να ζητήσω από όλους εσάς, τους ‘εκτός κυκλώματος’ να σκεφτείτε σοβαρά όσα προανέφερα. Να ζυγίσετε και να απορρίψετε τις εύκολες κατηγόριες που θα ακουστούν μετά. Να υπερασπιστείτε τη δουλειά απομονώνοντας τους χαφιέδες και τους μέτριους. Και βέβαια να με συγχωρέσετε αν στη διάρκεια αυτών των είκοσι χρόνων πίκρανα κάποιους από σας πιεζόμενος από την καθημερινότητα» καταλήγει ο κ. Βλαστάρης, προσθέτοντας στο υστερόγραφο τα εξής: «Ποιος ξέρει, μπορεί να ξαναβρεθούμε στη δουλειά. Στο μεταξύ, να προσέχετε τα τηλέφωνα και τα mail σας. Η ‘εφημερίδα των συντακτών’ ίσως έχει ήδη γίνει ‘εφημερίδα των κοριών’».

Σε αναμονή οι εργαζόμενοι

Παράλληλα, σε αναμονή βρίσκονται οι εργαζόμενοι, μη γνωρίζοντας τι τους επιφυλάσσει το μέλλον, ιδίως μετά τα αντικρουόμενα μηνύματα που προέρχονται από διαφορετικές πηγές. Με μεγάλη συμμετοχή και διάρκεια περίπου δύο ωρών, πραγματοποιήθηκε χθες η συνέλευση τους, κατά την οποία ο συνδικαλιστικός εκπρόσωπος τους «διαβεβαίωσε ότι η απόλυση Βλαστάρη είναι μεμονωμένη».

Αφενός, αρκετά μέλη της συνέλευσης επέμεναν να εκδοθεί ήδη από εχθές ψήφισμα – σύμφωνα με την πρόταση του εργασιακού εκπροσώπου Πάνου Σώκου – στο οποίο να ζητείται επίσημη ενημέρωση για τις εκδοτικές κινήσεις της επιχείρησης και να επιβεβαιώνεται τόσο η ανεξαρτησία και ο πλουραλισμός, όσο και όλα τα δικαιώματα των συντακτών και όλων των εργαζομένων στην Χ.Κ. Τεγόπουλος Α.Ε. Εν τέλει, ωστόσο, η πλειοψηφία επέλεξε το δρόμο της αναμονής: αποφασίσθηκε όλα τα ανωτέρω να συζητηθούν την επόμενη Δευτέρα (11/1/2010) και συνεπώς δεν εκδόθηκε εχθές κανένα ψήφισμα.

Σενάρια για την ιδιοκτησία

Την ίδια στιγμή, έντονη φημολογία ξέσπασε με αφορμή την εξαγορά του 10% της «Ελευθεροτυπίας» από κύκλο επιχειρηματικών συμφερόντων που συναρτώνται με τον κ.Πέτρο Κυριακίδη, στενό συνεργάτη του επιχειρηματία κ. Λαυρεντιάδη. Το γεγονός αυτό πυροδότησε φόβους για πώληση της «Ελευθεροτυπίας», ενδεχόμενο που, ωστόσο, έχει ήδη αρνηθεί η ιδιοκτήτρια, κα Τεγοπούλου.

Σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs, το πρόσωπο που βρίσκεται πίσω από την εξαγορά των εν λόγω μετοχών δεν είναι ακόμα γνωστό, ωστόσο είναι βέβαιο ότι η εν λόγω εξαγορά προκύπτει από τη διασπορά των μετοχών και δε συναρτάται με κάποια πρόθεση πώλησης της εφημερίδας. Πιθανότερο, από την άλλη, θεωρείται το ενδεχόμενο να γίνει χρήση του εν λόγω ποσοστού με σκοπό την ενδυνάμωση της θέσης του επενδυτή, προς όφελος μιας μελλοντικής άσκησης πίεσης ή επιρροής.

Η στάση των συντακτών

Την ίδια στιγμή, με επιστολή που έδωσαν σήμερα στη δημοσιότητα, συντάκτες της Ελευθεροτυπίας θίγουν τα πολυάριθμα προβλήματα που, όπως υποστηρίζουν, πλήττουν την εφημερίδα. Η επιστολή, η οποία δημοσιεύεται στο mediablog.gr, έχει ως εξής:

“Κάποιοι επικεντρώνουν την συζήτηση στο χάσμα μεταξύ ιδιοκτησίας και διεύθυνσης. Εμείς θέλουμε να θέσουμε το πρόβλημα του χάσματος που υφίσταται μεταξύ των συντακτών και των διευθύνσεων/αρχισυντακτών. Το χάσμα αυτό, φυσικά, αντανακλάται και στο περιεχόμενο της εφημερίδας και συνεπώς συμβάλλει στην απώλεια της μαχητικότητας και της αξιοπιστίας της. Κι εφόσον όπως μας μετέφερε ο εκπρόσωπός μας, Πάνος Σώκος, επιθυμία της ιδιοκτησίας είναι η εφημερίδα να ελέγχει την εξουσία, οφείλουμε για έναν ακόμα λόγο να απαντήσουμε γιατί αυτό δεν συμβαίνει επαρκώς.

Τα προβλήματα που εντοπίζουμε είναι τα εξής:
1. Πολλά ρεπορτάζ που ενοχλούν την εξουσία (πολιτική και οικονομική) είτε απορρίπτονται εκ των προτέρων όταν προτείνονται, είτε απαξιώνονται, είτε μπαίνουν στο συρτάρι, είτε ψαλιδίζονται και γίνονται άνευρα.
2. Το τελικό κείμενο που δημοσιεύεται με την υπογραφή μας δεν μας εκφράζει πάντα 100% . Επιπλέον, δεν έχουμε πάντα τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε τις παρεμβάσεις που γίνονται, παρά μόνο μετά τη δημοσίευση.
3. Δεν αξιοποιούνται όλοι ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Υπάρχουν συντάκτες πολλών ταχυτήτων. Δεν υπάρχουν καθαροί και κοινοί κανόνες για όλους.
4. Κατά περιόδους ορισμένοι διαπιστώνουν ότι έχουν μπει “στο ψυγείο” και συμπεραίνουν ότι αυτό σχετίζεται με διαμαρτυρίες ή κριτική που έχουν ασκήσει επί των θεμάτων. Και όπως γνωρίζουμε όλοι, το “πάγωμα” ενός συντάκτη συνεπάγεται απαξίωσή του στις δημοσιογραφικές πηγές και ουσιαστικά την επαγγελματική ακύρωσή του.
5. Υπάρχουv άλλοι που νιώθουν έντονα πως επί χρόνια και συστηματικά καταπατάται η επαγγελματική και προσωπική τους αξιοπρέπεια. Ακόμη και όσοι από εμάς δεν το έχουν ζήσει τόσο έντονα οι ίδιοι, το έχουν δει να συμβαίνει σε συναδέλφους τους.
6. Συχνά η πίστη του συντάκτη για το ρεπορτάζ του και η υποστήριξη της αξίας αυτού του ρεπορτάζ χαρακτηρίζεται εμμονική, ενώ ο ίδιος προσβάλλεται.
7. Πολλοί έχουν υποστεί ψυχολογική βία. Την ίδια που υπέστησαν και συνάδελφοι μας που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν τα τελευταία χρόνια χωρίς να μιλήσουν γι’ αυτό. Κι αυτό γιατί όσοι προσπάθησαν να πουν κάποια κουβέντα είδαν την πόρτα της εξόδου.
8. Οι συντάκτες δεν συμμετέχουμε στις επιλογές επί του δημοσιογραφικού περιεχομένου που θα μπορούσαν να είναι συμμετοχικές και γόνιμες για την εφημερίδα.
Η κοινή διαπίστωση ότι τα παραπάνω προβλήματα δεν παρατηρούνται σε ένα μόνο τμήμα της εφημερίδας, καταδεικνύει μια παθογένεια που πρέπει να αντιμετωπιστεί με ειλικρίνεια και αίσθηση ευθύνης από όλους μας, σε όλα τα επίπεδα. Οφείλουμε να αποδείξουμε ότι το φράγμα του φόβου έχει σπάσει, να λέμε με θάρρος τη γνώμη μας και να αγωνιστούμε όλοι για να ξαναγίνει η εφημερίδα μας αυτό που της αξίζει να είναι.

Τα αιτήματά μας είναι τα εξής:
1. Να ξαναγίνουμε εφημερίδα των συντακτών που θα ελέγχει την εξουσία.
2. Να υπάρξει πραγματική ελευθεροτυπία και στην κυριακάτικη έκδοση.
3. Να αξιοποιηθούν όλοι οι συντάκτες χωρίς αποκλεισμούς και τακτικές “αυλής”.
4. Να γίνεται σεβαστή η προσωπικότητα κάθε συντάκτη.
5. Να υπάρχει καλύτερη συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη μεταξύ συμπληρωματικών τμημάτων της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», αλλά και συνολικά της εφημερίδας.

Η παρέμβαση μας δεν σχετίζεται με προσωπικές φιλοδοξίες, παρά μόνο με την ανάγκη να μπορούμε όλοι οι συντάκτες να προσφέρουμε τον καλύτερο εαυτό μας σε ένα εργασιακό πλαίσιο, που θα λειτουργεί και θα εξελίσσεται με θετικό τρόπο.
Τέλος, ζητάμε από αυτή τη συνέλευση να παραμείνει ανοιχτή, διασφαλίζοντας ότι πρακτικές, όπως αυτές που περιγράψαμε, πλέον ανήκουν οριστικά στο παρελθόν”.