Την Πέμπτη 11 Απριλίου 2019 η βρετανική αστυνομία συνέλαβε τον Τζούλιαν Ασάνζ (Julian Assange)., ιδρυτή των Wikileaks, ο οποίος από τον Ιούνιο του 2012 είχε βρει προσωρινό καταφύγιο και άσυλο στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο. Η σύλληψή του από την αστυνομία της Βρετανίας έγινε λίγα λεπτά έπειτα από την εκδίωξη/έξωσή του από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο και το αιτιολογικό της ήταν ότι ο Ασάνζ δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο για ένα ένταλμα που εκδόθηκε το 2012 και είχε σχέση με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου επί του αιτήματος των σουηδικών αρχών για έκδοση του Ασάνζ στη Σουηδία, όπου εκκρεμούσαν εις βάρος του σοβαρές κατηγορίες.

Ταυτόχρονα οι αμερικανικές αρχές είχαν ζητήσει την έκδοση του Ασάνζ “στο πλαίσιο του εντάλματος για συνωμοσία σχετικά με τη δημοσίευση διαβαθμισμένων πληροφοριών που αποκαλύπτουν εγκλήματα πολέμου το 2010”, όπως έγραψαν τα Wikileaks. Αμέσως υπήρξε ένα κύμα αντιδράσεων και συμπαράστασης προς τον Ασάνζ, που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους “μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος” της εποχής του διαδικτύου. Η εισηγήτρια του ΟΗΕ Ανιές Καλαμάρ δήλωσε πως η έξωση του Ασάνζ από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο μπορεί να προκαλέσει έναν “πραγματικό κίνδυνο σοβαρών παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων του” και κατηγόρησε τις βρετανικές αρχές ότι στέρησαν αυθαίρετα την ελευθερία από τον Ασάνζ, θέτοντας την υγεία του και ενδεχομένως και τη ζωή του σε κίνδυνο.

Βράβευση του φυλακισμένου Ασάνζ στο Ευρωκοινοβούλιο

Λίγες ημέρες αργότερα, κι ενώ ήταν ήδη κρατούμενος των βρετανικών αρχών, ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής των Wikileaks, μαζί με τη Γιασμίν Μοταργέμι (διατροφικό σκάνδαλο της Nestle), και τον Ρούι Πίντο (αποκάλυψε το σκάνδαλο των Football Leaks), έλαβαν το βραβείο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για “μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και δημοσιογράφους” στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο. Η θέσπιση αυτού του πολύ σημαντικού βραβείου, για την ελευθερία της έκφρασης, της πληροφόρησης και του δημοσίου συμφέροντος, ήταν μια ακόμη πρωτοβουλία του Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιου Κούλογλου, ο οποίος επισήμανε κατά την απονομή του, αναφερόμενος στους τρεις βραβευθέντες, πως “πρόκειται για θαρραλέους ανθρώπους που αψηφούν τους κινδύνους με σκοπό το καλό της κοινωνίας. Δύο από τους ανθρώπους που βραβεύουμε σήμερα είναι στη φυλακή”. Από την πλευρά της η νομπελίστρια Ειρήνης Μαρέντ Μαγκουάιρ, η οποία παρέλαβε το συγκεκριμένο βραβείο για λογαριασμό του ιδρυτή των wikileaks, και φίλου της, δήλωσε με νόημα πως “ο Ασάνζ και η ιστορία του θα λέγεται για καιρό αφότου πολλοί από εμάς θα έχουμε σβήσει (…) Τα Δυτικά ΜΜΕ δαιμονοποίησαν τον Ασάνζ. Και ντρέπομαι για αυτό. Τι ΜΜΕ έχουμε; Τι κόσμο δημιουργούμε για τα παιδιά μας; Πρέπει να απαιτήσουμε ο Ασάνζ να αφεθεί αμέσως ελεύθερος”.

Ένα προσωπικό δράμα

Πίσω όμως από όλα αυτά κρύβεται, όπως συμβαίνει συνήθως, και μια ανθρώπινη τραγωδία. Ο Τζούλιαν Ασάνζ, που εκδιώχθηκε από την πρεσβεία του Ισημερινού, έκανε εντύπωση στους δημοσιογράφους που τον περίμεναν από έξω όχι διότι έμοιαζε εξωτερικά με γενειοφόρο προφήτη, αλλά επειδή δεν μπορούσε να κρύψει την άθλια σωματική και ψυχολογική του κατάσταση και την ολοφάνερα καταβεβλημένη υγεία του. Η διάρκειας έξι ετών και δέκα μηνών αναγκαστική απομόνωση του Ασάνζ σ’ ένα μικρό δωμάτιο της πρεσβείας του Ισημερινού στο Λονδίνο, το οποίο έμοιαζε με κελί φυλακής, έβαλε τη σφραγίδα της πάνω του: Δόντια που καταστράφηκαν, ένας τραυματισμένος ώμος που απαιτεί ορθοπεδική επέμβαση και φυσιοθεραπεία αποκατάστασης και μια υγεία σχεδόν κατεστραμμένη. Και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου.

Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι υποφέρει από χρόνια κατάθλιψη, που οφείλεται στο μόνιμο άγχος του, και σε μακροχρόνιες διαταραχές ύπνου, καθώς ήταν αναγκασμένος επί χρόνια να παραμένει σε εγρήγορση συνδεδεμένος με το internet για είκοσι, ακόμη και εικοσιδύο ώρες ημερησίως, μέχρι που κατέρρεε από εξάντληση. Αναπόφευκτα κατέληξε καχύποπτος σε σημείο παράνοιας. Ο Ασάνζ δεν είχε εμπιστοσύνη ακόμη και για το φαγητό που του έφερναν. Επέμενε μάλιστα να μην αγοράζεται το φαγητό του δεύτερη φορά από το ίδιο εστιατόριο, διότι φοβόταν μήπως τον δηλητηριάσουν. Για την κατάστασή του ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ είπε σχετικά: “Ο Ασάνζ κατέληξε παρανοϊκός. Όταν ζεις συνεχώς σε έναν μικρό χώρο, όπου μπορεί να σε αφουγκράζονται οι άλλοι, όταν είσαι θύμα συνεχούς παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών, όταν ο (πρώην πλέον) επικεφαλής της CIA λέει πως η σύλληψή σου είναι η βασική του προτεραιότητά, αυτό δε σημαίνει ότι σε θεωρούν όντως ‘μεγάλη απειλή”;

Εκστρατεία δυσφήμισης του Ασάνζ

Η σημερινή κατάσταση της υγείας του Ασάνζ, έρχεται σε αντίθεση με τον αθλητικό τύπο που ήταν ο ίδιος στο παρελθόν, σε μια εποχή που του άρεσε η πεζοπορία, η αναρρίχηση και το ποδήλατο. Ο σημερινός Ασάνζ μοιάζει με φάντασμα του αλλοτινού του εαυτού. Υπήρξε ωστόσο και μια εκστρατεία για να δυσφημιστεί ο ιδρυτής των WikiLeaks και να πληγεί η δημόσια εικόνα του παρουσιάζοντάς τον ως άξιο της μοίρας του. Πληροφορίες που διέρρευσαν από το εσωτερικό της πρεσβείας του Ισημερινού τον περιέγραφαν ως έναν ατημέλητο άντρα που δεν κάνει μπάνιο τακτικά, πως έχει χαλασμένα δόντια επειδή δεν τα πλένει, πως κάνει skateboard στην υπόγεια αίθουσα της πρεσβείας, πως άφηνε πίσω του πάντα ένα βρώμικο μπάνιο, δεν φρόντιζε για το πλυντήριό του και αποκαλούσε συλλήβδην “κατασκόπους” το προσωπικό της πρεσβείας. Φυσικά τέτοια ανεπιβεβαίωτα κουτσομπολιά ήταν “βούτυρο στο ψωμί” του κίτρινου τύπου, που πάντα στοχοποιούσε τον έγκλειστο Ασάνζ, παρουσιάζοντας τον ως έναν περίεργο και αντιπαθητικό άνθρωπο.

Ο ίδιος ο Ασάνζ έβγαινε κατά καιρούς στη βεράντα της πρεσβείας του Ισημερινού για να χαιρετήσει τους διαδηλωτές που τον υποστήριζαν ή για να διαβάσει κάποια διακήρυξή του. Δεχόταν επισκέψεις από διάσημους που τον υποστήριζαν, από την Πάμελα Άντερσον, την Αντζελίνα Τζολί και τον Μπραντ Πιτ μέχρι τον Αυστραλό καλλιτέχνη George Gitos και τη σύζυγό του Helen Rose. Άλλωστε και ο ίδιος ο Ασάνζ είναι Αυστραλός, γεννημένος το 1971 στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, από γονείς που ασκούσαν το επάγγελμα του πλανόδιου ηθοποιού.

Από την Αυστραλία στα Wikileaks

Έγινε χάκερ των υπολογιστών από τα δεκαοκτώ του χρόνια, εντασσόμενος αρχικά σε μια ομάδα με το όνομα “International Subversives”. Τo 1991 τον συνέλαβε για πρώτη φορά η αστυνομία της Αυστραλίας, καταδικάστηκε για πλήθος αδικημάτων σχετικών με το χακάρισμα, αλλά αφέθηκε ελεύθερος πληρώνοντας εγγύηση. Αφού ασχολήθηκε για ένα διάστημα με τη δημιουργία ελεύθερου λογισμού και σπουδάζοντας Φυσική στη Μελβούρνη, αποφάσισε το 2006 να ιδρύσει τα WikiLeaks, όπου μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί πάνω από 10 εκατομμύρια έγγραφα, πολλά εκ των οποίων απόρρητα για τους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και της άμυνας. Έγγραφα που δεν θα δημοσιοποιούνταν ποτέ και ο κόσμος δεν θα μάθαινε για την ύπαρξή τους, αν δεν ήταν ο Ασάνζ.

“Ρωσικός δάκτυλος”;

Καθόλου παράξενο που ο ιδρυτής των WikiLeaks θεωρείται ένας από τους πλέον καταζητούμενους ανθρώπους στον κόσμο και αντικείμενο “απόλυτου μίσους” των μυστικών υπηρεσιών και ειδικά της CIA. Τον κατηγόρησαν ακόμη και για “φιλορώσο”. Οι New York Times υποστήριζαν πως η πλειοψηφία των αποκαλύψεων που έγιναν στα WikiLeaks έβλαπταν τις ΗΠΑ και “ωφελούσαν” τη Ρωσία. Δεν περνούσε απαρατήρητη βέβαια και η συχνή τηλεοπτική παρουσία του Ασάνζ στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο RT.  Μέτα τη σύλληψη του Ασάνζ, η Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του Ρωσικού ΥΠΕΞ, έγραψε στον τοίχο της στο Facebook πως “το χέρι της ‘δημοκρατίας’ σφίγγει το λαιμό της ελευθερίας”, πράγμα ειρωνικό καθώς στη Ρωσία του Πούτιν η ελευθερία του Τύπου βρίσκεται υπό μόνιμο διωγμό και το επάγγελμα του ελεύθερου δημοσιογράφου τείνει να εξαφανιστεί. Πέρα από αυτό όμως η Ρωσία δεν προσφέρθηκε να παράσχει άσυλο στον Ασάνζ, σε αντίθεση με τον Έντουαρτ Σνόουντεν (Edward Snowden) στον οποίο χορηγήθηκε άμεσα πολιτικό άσυλο.

Γιατί ο “Λένιν” του Ισημερινού παρέδωσε τον Ασάνζ;

Την απόφαση για την έξωση του Ασάνζ από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο την έλαβε ο ίδιος ο πρόεδρος της λατινοαμερικανικής χώρας, που ονομάζεται Λένιν Μορένο. Ο πρόεδρος του Ισημερινού φέρει αυτό το όνομα επειδή ο πατέρας του λάτρευε τον επαναστάτη Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν. Από την πλευρά της η μητέρα του λάτρευε τον Βολταίρο και γι’ αυτό έδωσε στον γιο της και το δεύτερο όνομα Bolter, αν και λέγεται πως η γραμματέας στο ληξιαρχείο έκανε λάθος και έγραψε στα κατάστιχα το όνομα το Bolter αντί για το σωστό Walter.

Ως γνωστόν το προσωρινό άσυλο στον Ασάνζ είχε δώσει το 2012 ο προκάτοχος του σημερινού πρόεδρου και συγκεκριμένα ο αριστερός πρόεδρος Ραφαέλ Κορέα, ο οποίος είχε απελάσει τότε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στον Ισημερινό έπειτα από αποκαλύψεις στα WikiLeaks για διαφθορά ανώτερων αξιωματικών της αστυνομίας της χώρας. Ο Μορένο θεωρούσε εξ αρχής το άσυλο που είχε χορηγηθεί στον ιδρυτή των WikiLeaks είναι ένα “πρόβλημα που κληρονόμησε” από την προηγούμενη κυβέρνηση, και που αποτελούσε “κάτι παραπάνω από ενόχληση”…

Ο Λένιν Μορένο υπερασπίστηκε την απόφασή του λέγοντας πως ο Ασάνζ χρησιμοποιούσε τον χώρο της πρεσβείας του Ισημερινού για να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των άλλων χωρών, και ότι αυτός ο χώρος δεν μπορεί να είναι “ξέφραγο αμπέλι” και να χρησιμοποιείται για δραστηριότητες κατασκοπείας. Διέδωσε μάλιστα τη φήμη πως ο αρχιχάκερ Ασάνζ είχε καταφέρει να διεισδύσει στο σύστημα επικοινωνιών της πρεσβείας του Ισημερινού και να αποκτήσει δική του δορυφορική σύνδεση στο διαδίκτυο, παραβιάζοντας το firewall της πρεσβείας και αποκτώντας έτσι πρόσβαση σε επίσημες και προσωπικές επικοινωνίες του προσωπικού της.

Κατηγόρησε μάλιστα προσωπικά τον Άσάνζ ότι τον Ιανουάριο του 2019 δημοσίευσε τα λεγόμενα “έγγραφα του Βατικανού”. Αρνήθηκε φυσικά τις κατηγορίες ότι παρέδωσε τον Ασάνζ προκειμένου να τον εκδικηθεί για τη δημοσίευση των εγγράφων που αφορούσαν την οικογένειά του και ειδικά την περίπτωση της υπόθεσης διαφθοράς του αδελφού του. Ο Ασάνζ μπορεί να αρνήθηκε κάθε ανάμειξη σε αυτό και πιθανόν να έχει δίκιο -γιατί να κόψει άλλωστε το κλαδί, πάνω στο οποίο καθόταν;-, αλλά όμως οι αναλυτές εκτιμούν πως ο Ισημερινός συμφώνησε να άρει την προστασία του Ασάνζ ώστε να πάρει την υποστήριξη και έγκριση των ΗΠΑ για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σχετικά με το δάνειο που χρειάζεται να πάρει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο…

Όχι απλά φυλάκιση, αλλά και “δολοφονία προσωπικότητας”

Ποια θα είναι πλέον η μοίρα του Ασάνζ; Ο Μορένο ισχυρίζεται ότι δόθηκαν από τους Βρετανούς εγγυήσεις ότι ο Ασάνζ δεν θα εκδοθεί σε “τρίτη χώρα” στην οποία θα μπορούσε να υποβληθεί σε βασανιστήρια, κακομεταχείριση ή θανατική ποινή. Ως “τρίτη χώρα” φωτογραφίζονται ασφαλώς οι ΗΠΑ. Θα μπορούσε ωστόσο να εκδοθεί στη Σουηδία, όπου εκκρεμεί εις βάρος του ένταλμα για σεξουαλική κακοποίηση και βιασμό. Ωστόσο υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο η Σουηδία, αφού παραλάβει τον Ασάνζ, να τον εκδόσει στις ΗΠΑ, αν και υπάρχει σουηδικός νόμος ο οποίος απαγορεύει την έκδοση κάποιου για πολιτικά εγκλήματα. Η Ουάσιγκτον θα επιθυμούσε βέβαια να παραμείνει ο Ασάνζ στη Βρετανία, που είναι και στενότερος σύμμαχός της, και από εκεί να εκδοθεί στη συνέχεια στις ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση η δικαστική πορεία του Τζούλιαν Ασάνζ από εδώ και πέρα θα θυμίζει “μπαλάκι του πινγκ πονγκ”, ενώ θα επιχειρηθεί η ολοκληρωτική αποδόμησή του, ώστε να παρουσιαστεί ως αναξιόπιστος και “εγκληματίας’ στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης η οποία τον θεωρεί ως τώρα ήρωα της εποχής του διαδικτύου. Μια παραδειγματική τιμωρία του ανθρώπου που εξόργισε τις παγκόσμιες εξουσιαστικές ελίτ δεν είναι αρκετή και μάλλον θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Το πιο πιθανό είναι οι πανίσχυροι εχθροί του Ασάνζ, των Wikileaks, της ελεύθερης πληροφόρησης και του δημοσίου συμφέροντος, να εφαρμόσουν την αργή και ύπουλη τακτική της “δολοφονίας προσωπικότητας”, και της διαστρέβλωσης της αλήθειας, ώστε να τον παρουσιάσουν ως εντελώς αναξιόπιστο, ανήθικο και εν τέλει ως “επικίνδυνο” για το δημόσιο συμφέρον και παράδειγμα προς αποφυγήν. Το διεφθαρμένο παγκόσμιο σύστημα εξουσίας δεν θέλει απλά να εξοντώσει τον Άσανζ, αλλά να εξοντώσει και το ενδεχόμενο να εμφανιστούν κι άλλοι μιμητές του, σε μια εποχή που η πληροφορία είναι όντως πραγματική δύναμη.