Τις αυτοπυρπολήσεις έχουν επιλέξει πολίτες της Βουλγαρίας, ως τρόπο διαμαρτυρίας  για τις στενές διαπλεκόμενες σχέσεις μεταξύ της εγχώριας πολιτικής ελίτ και του οργανωμένου εγκλήματος. Παρόλα αυτά, ούτε οι επερχόμενες βουλευτικές εκλογές της Κυριακής (12 Μαϊου) δεν προοιωνίζονται σημαντική αλλαγή του τοπίου.  Επιμέλεια: Γρηγόρης Καυκιάς. 

Ads

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα τέτοιου είδους περιστατικά σημειώθηκε στις 20 Φεβρουαρίου λίγο πριν τις 07:30 π.μ. Τότε ήταν, που ο Πλάμεν Γκορανόβ, εμφανίστηκε μπροστά στο γραφείο του δημάρχου της πόλης Βάρνα, φέροντας μαζί του ένα δοχείο καυσίμου και ένα πανό. Αρχικά φώναξε πως το δημοτικό συμβούλιο πρέπει να παραιτηθεί και στη συνέχεια περιλούστηκε με βενζίνη και αυτοπυρπολήθηκε.

Σε συνομιλία που φέρεται να είχε με νοσηλευτή, όση ώρα βρισκόταν στο ασθενοφόρο προς το νοσοκομείο, ο Γκορανόβ είπε πως σκόπευε μόνο να διαμαρτυρηθεί αλλά όχι και να αυτοκτονήσει. Τελικά, 11 ημέρες μετά, υπέκυψε στα εγκαύματά του.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση, είναι το γεγονός ότι σχεδόν κανένα επιπλέον στοιχείο δεν μπόρεσε να βρεθεί για το περιστατικό, παρά την εκτεταμένη έρευνα των φίλων του Πλάμεν και την ύπαρξη 20 περίπου αυτόπτων μαρτύρων. Κανείς δεν θέλει να μιλήσει ανοιχτά για ό,τι συνέβη ενώ αξίζει να σημειωθεί πως οι αρχές έχουν κατασχέσει τα βίντεο που κατέγραψαν το περιστατικό από τις τέσσερις κάμερες ασφαλείας που υπήρχαν στο  χώρο.

Φυσικά, δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος που αυτοπυρπολήθηκε πρόσφατα στη Βουλγαρία αλλά η υπόθεση του 36χρονου Πλάμεν ήταν αυτή που απασχόλησε περισσότερο τα Μέσα Ενημέρωσης. Άλλοι 5 άντρες έχουν αυτοκτονήσει με τον ίδιο τρόπο πάνω στην απελπισία τους.

Το ενδιαφέρον για τον Γκορανόβ έγκειται στο γεγονός ότι είχε περάσει καιρός από τότε που ξαναείδαν έναν ακτιβιστή εναντίον της διαφθοράς και την κατάχρησης εξουσίας και μάλιστα, στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων που ξεκίνησαν το Φεβρουάριο κατά της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τον Νικ Τοντόροβ, φίλο του Πλάμεν, επρόκειτο για ένα φυσιολάτρη που εργαζόταν περιστασιακά ως καθαριστής τζαμιών, ο οποίος προσπαθούσε να ζήσει χωρίς να βλάπτει τους άλλους, να είναι βάρος ή να καταστρέφει το περιβάλλον. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Τοντόροβ: «Ο Πλάμεν ήταν η ηθική μας συνείδηση».
Στη πλατεία μπροστά από το δημαρχείο, έχουν εμφανιστεί διάφορα πανό με συνθήματα όπως «Ενέπνευσες το κουράγιο μας και την αγάπη μας για ελευθερία». Σε ένα άλλο, είναι γραμμένο το   με έντονα κίτρινα γράμματα το όνομα «Πλάμεν», το οποίο στα βουλγαρικά σημαίνει «φλόγα».

Ο Γκορανόβ, έχει γίνει ήρωας για τους διαδηλωτές των τριών τελευταίων μηνών. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν βγει στους δρόμους σε όλη τη χώρα ενώ περίπου 30.000 διαδηλώνουν μόνο στη Βάρνα, μια μεγάλη παραθαλάσσια πόλη-θέρετρο στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.

Η διαμαρτυρίες αφορούν στην ουσία το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα της χώρας και είναι τέτοιες που, τον Φεβρουάριο, ανάγκασαν σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Μπόικο Μπορισόβ. Την ερχόμενη Κυριακή, θα διεξαχθούν εκλογές για το νέο κοινοβούλιο αλλά σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρακτορείου ειδήσεων Νοβινάιτ, περίπου το 41% των πολιτών πιστεύει πως οι εκλογές θα είναι στημένες. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως ο Μπορισόβ θα συμμετάσχει ξανά και η αντιπολίτευση θεωρείται το ίδιο διεφθαρμένη.

Διαβάστε επίσης: Βουλγαρία: Η μαρτυρία ενός ανθρώπου που αυτοπυρπολήθηκε

Οι παλιές καθεστωτικές ομάδες, από την εποχή κιόλας του κομμουνισμού, έχουν μοιράσει τη χώρα μεταξύ τους. Εξουσιάζουν το κοινοβούλιο και τα κυβερνητικά πόστα, εξασφαλίζουν τις καλύτερες συμβάσεις για τον εαυτό τους, απειλούν τον Τύπο και συναγωνίζονται το οργανωμένο έγκλημα. Η Βουλγαρία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μία στάσιμη οικονομία και περίπου μισό εκατομμύριο πολίτες να έχουν ήδη μεταναστεύσει.

Ο θάνατος όμως του Γκορανόβ, φαίνεται πως έχει κλονίσει ολόκληρη τη χώρα, με τους κατοίκους της Βάρνα να συγκεντρώνονται κάθε Κυριακή στη πλατεία όπου έγινε το συμβάν πραγματοποιώντας θρησκευτικές εκδηλώσεις.

Ο Γκορανόβ πίστευε πως οι πολιτικοί της Βάρνα συνεργάζονται με τις δυνάμεις του κακού. Εν προκειμένω είναι η εταιρεία ΤΙΜ που ελέγχει την πόλη, πράγμα στο οποίο συμφωνούν όλο και περισσότεροι Βούλγαροι.

Το λογότυπο της εταιρείας που απασχολεί περί τα 30.000 άτομα, περιλαμβάνει την εικόνα του Δούρειου Ίππου, ενώ τα πρώτα κεφάλαια για την λειτουργία της, λέγεται ότι, βρέθηκαν μέσα από λαθρεμπόριο, τυχερά παιχνίδια, κλοπές αυτοκινήτων, πορνεία και εμπόριο ναρκωτικών. Πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε αυτοκρατορία, ωστόσο το 2005 σύμφωνα με την ιστοσελίδα Wikileaks, ο πρέσβης των ΗΠΑ την περιέγραψε ως «το ανερχόμενο αστέρι του βουλγαρικού οργανωμένου εγκλήματος».

Όπως αναφέρει ένας από τους λίγους ανεξάρτητους δημοσιογράφους της χώρας, ο 53χρονος  Σπας Σπασόβ: «Οι περισσότεροι πολιτικοί του δημοτικού συμβουλίου δεν ενδιαφέρονται για τις υποθέσεις της Βάρνα. Θέλουν απλά να γεμίσουν τις τσέπες τους».

Ο Σπασόβ είναι κατά κάποιο τρόπο ο χρονικογράφος των σκανδάλων που αφορούν την ΤΙΜ, η οποία δεν τον έχει ενοχλήσει, παρά μόνο μία φορά, όταν ένα στέλεχος της εταιρείας του έστειλε το κλασικό κινέζικο εγχειρίδιο ‘’Η Τέχνη του Πολέμου’’ του Σουν Τζου. Σε ένα χειρόγραφο σημείωμα ο αποστολέας είχε τονίσει το χωρίο που αναφέρει: «Δεν θα πρέπει να κάνεις πόλεμο με κάποιον που δεν μπορείς να νικήσεις ή που δεν μπορείς να μεταστρέψεις σε φίλο σου».

Ο Σπασόβ συνέχισε απτόητος να γράφει για μια τυπική υπόθεση διαφθοράς, την Λεωφόρο Νο1, που βρίσκεται περιμετρικά του πάρκου της Βάρνα κατά μήκος της ακτής. Το πάρκο περιλαμβάνει παραλίες με ψιλή άμμο, παραθαλάσσιες επαύλεις, ιστορικά καφέ και αποδυτήρια από τη δεκαετία του 1920.

Ενώ η πόλη δεν είχε, στη πραγματικότητα, δικαιοδοσία να πουλήσει το πάρκο, ο δήμαρχος και οι υπάλληλοί του βρήκαν μία λύση αλλάζοντας το νομικό καθεστώς που το διέπει και όρισαν μία γλίσχρα αμοιβή πώλησης της τάξεως των 50ευρώ ανά τ.μ. Τώρα, η ΤΙΜ σχεδιάζει να χτίσει εκεί μία μαρίνα, ξενοδοχεία, πολυτελείς κατοικίες και εστιατόρια.

«Οι Βούλγαροι δεν είμαστε περισσότερο διεφθαρμένοι από άλλη κράτη. Απλά, δεν κάναμε πραγματική επανάσταση το 1989», λέει ο Σπασόβ αναφερόμενος στην εκδίωξη του δικτάτορα Τοντόρ Ζίβκοβ και συμπληρώνει: «Αλλά σε αντίθεση με την Πολωνία και την Ανατολική Γερμανία, οι παλιές ελίτ διατήρησαν την ισχύ τους. Πήραν νέες ονομασίες και απέκτησαν τον έλεγχο των πιο προσοδοφόρων κρατικών εταιρειών». 

Πηγή: Spiegel