Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις στο ζήτημα της Συρίας και παρά και ενάντια στις πιέσεις της Ουάσιγκτον προς την Άγκυρα, Ρωσία και Τουρκία είναι προφανές ότι εξελίσσουν τις σχέση τους σε στρατηγική συνεργασία. Αυτή η εξέλιξη επιβεβαιώθηκε και με την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Μόσχα.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν και ο ομόλογός του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συζήτησαν όλη την γκάμα των θεμάτων που απασχολούν τις δύο πλευρές, ακόμη και της Συρίας, με τα δυτικά ΜΜΕ να ρίχνουν το βάρος στην σαφή και δηλωμένη πρόθεση των δύο χωρών να εμβαθύνουν τη συνεργασία στον αμυντικό τομέα, με αιχμή τα ρωσικά μαχητικά νέας γενιάς, SU-35 και SU-57.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι συζήτησε με τον Ερντογάν την πιθανότητα συνεργασίας στα μαχητικά SU-35 και την προοπτική κοινής παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού.

«Συζητήσαμε τη συνεργασία στα Su-35 και την πιθανή συνεργασία ακόμη και στα νέα αεροσκάφη Su-57», είπε ο Ρώσος πρόεδρος και συμπλήρωσε, πως «οι συνομιλίες δεν περιορίστηκαν στη συνεργασία στρατιωτικής και αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και στη συνεργασία σε τομείς πολιτικής αεροπορίας, διαστήματος και αεροπλοϊας».

Από την πλευρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε τα παραπάνω και διαμήνυσε ότι η Άγκυρα επιθυμεί τη συνέχιση της συνεργασίας με τη Μόσχα στην αμυντική βιομηχανία.

Είναι προφανές, πως η Μόσχα δεν βλέπει μόνο σαν πελάτη των όπλων της την Άγκυρα, όπως τουλάχιστον φαινόταν να συμβαίνει αρχικά με την περιπετειώδη πώληση των ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 στην Τουρκία, αλλά και σαν μια ευκαιρία να αυξήσει την επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο και μάλιστα μέσω ενός από τα παλαιότερα και σημαντικότερα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Με «ένα σμπάρο δυο τρυγώνια» δηλαδή για το Κρεμλίνο, αν και κατά την επίσκεψη στην Μόσχα δεν έλειψε και το παραδοσιακό «παζάρι». Είναι χαρακτηριστική η στιχομυθία Πούτιν – Ερντογάν ενώπιον των τηλεοπτικών συνεργείων, κατά την επίσκεψή τους στην αεροδιαστημική έκθεση MAKS, λίγο έξω από την ρωσική πρωτεύουσα, όπου τα SU-57 πραγματοποίησαν πτήσεις επίδειξης: «Αυτό είναι το Su-57; Πετάει;» ρώτησε ο Τούρκος πρόεδρος τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος απάντησε: «Θα το δεις σε λίγο».

Βέβαια, αυτή η σχέση συμφέρει και την Τουρκία, η οποία αναζητά στηρίγματα και εναλλακτικές διεξόδους στην σύγκρουση συμφερόντων με την Δύση στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή.

Φυσικό αέριο, Συρία και τουρισμός

Φυσικά, στις διμερείς συνομιλίες κυριάρχησε και το ζήτημα της ενέργειας, με τον αγωγό Turk Stream να μονοπωλεί το ενδιαφέρον. Ο Πούτιν διαβεβαίωσε πως η κατασκευή του αγωγού εξελίσσεται σύμφωνα με τον προγραμματισμό και πως οι Τούρκοι καταναλωτές θα έχουν ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι το τέλος του χρόνου. Σε δεύτερη φάση, ο αγωγός θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.

Σε ό,τι αφορά στην Συρία, οι δύο πλευρές προτίμησαν να επικεντρωθούν δημοσίως σε ό,τι τους ενώνει, αφού, η επέμβαση της Άγκυρας στην Συρία με το πρόσχημα της «κουρδικής τρομοκρατίας» έχει εξοργίσει την Δαμασκό και, κατ’ επέκταση, ενοχλεί την πιο στενή σύμμαχο του Άσαντ, την Ρωσία.

Η παραπάνω, όμως, είναι η μία πλευρά της υπόθεσης. Διότι, δεδομένου ότι οι Κούρδοι της Συρίας στηρίζονται από τις ΗΠΑ, οι επιχειρήσεις της Άγκυρας εναντίον τους, αποτελούν ένα ακόμη βήμα απομάκρυνσης της Τουρκίας από τις ΗΠΑ, αφήνοντας μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών στην Μόσχα.

Γι΄ αυτό και ο Πούτιν επέλεξε να θυμίσει πως η Ρωσία και η Τουρκία συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο της «ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα»  (σσ. η πρωτεύουσα του Καζαχστάν όπου γίνονται οι συνομιλίες της Δαμασκού με τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις με εγγυητές την Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν) με την «συμμετοχή του Ιράν».

Επιβεβαιώθηκε επίσης η παραδοσιακή προτίμηση των Ρώσων τουριστών στην Τουρκία. Το 2018, 6 εκατομμύρια Ρώσοι ξεκουράστηκαν στα τουρκικά θέρετρα και η φετινή τάση δείχνει πως θα καταγραφεί προσέλευση – ρεκόρ.