Λίγο μετά τις 10.00 της Τρίτης 29 Μαρτίου ξεκίνησαν οι συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών Ουκρανίας και Ρωσίας στο παλάτι Ντολμά Μπαχτσε στην Κωνσταντινούπολη. Οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν περίπου στις 14:30 και θα συνεχιστούν την Τετάρτη. «Αύριο θα φανεί αν προχωρούν πραγματικά οι διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Ads

Πρόκειται για τις πρώτες συνομιλίες που διεξάγονται διά ζώσης εδώ και περισσότερες από δεκαπέντε ημέρες, ενώ αναμένεται να είναι δύσκολες και δεν υπάρχουν πολλές προσδοκίες ότι θα έχουν αποτελέσματα.

Είχε προηγηθεί η υποδοχή των δύο αντιπροσωπειών από τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος δήλωσε ότι και οι δύο πλευρές έχουν «νόμιμες ανησυχίες», ενώ τόνισε ότι «εναπόκειται και στις δύο πλευρές να τερματίσουν αυτή την τραγωδία».

Η σημερινή συνάντηση είναι η δεύτερη που πραγματοποιείται στην Τουρκία, η οποία μεσολαβεί στις ρωσο-ουκρανικές συνομιλίες.

Ads

Μεταξύ των θεμάτων στα οποία τα δύο μέρη κατάφεραν να συγκλίνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις θέσεις τους ήταν η άρνηση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ουδέτερο καθεστώς της.

Χθες Δευτέρα 28 Μαρτίου, οι Financial Times έγραψαν ότι οι δύο πλευρές «συζητούν για παύση των εχθροπραξιών στο πλαίσιο πιθανής συμφωνίας που θα επέβαλε την εγκατάλειψη της προσπάθειας της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας και την προοπτική ένταξης στην ΕΕ».

Επισημαίνουν επίσης ότι στο προσχέδιο, που έχει πέσει στο τραπέζι δεν γίνεται καμία αναφορά στα θέματα της «αποναζιστικοποίησης» και της «αποστρατιωτικοποίησης», αλλά ούτε και για τη νομική προστασία της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία, για τα οποία η Μόσχα είχε δείξει ιδιαίτερη προσοχή από την έναρξη του πολέμου.

Ο επικεφαλής του κόμματος του Ουκρανού προέδρου και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του Κιέβου, Νταβίντ Αραχάμια είπε στους FT ότι με τη Ρωσία βρίσκονται κοντά σε συμφωνία για τις εγγυήσεις ασφαλείας και την προσπάθεια ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. Τόνισε, ωστόσο, ότι σε όλα τα θέματα υπάρχουν επιμέρους «άλυτα σημεία».

To «αγκάθι» των διαπραγματεύσεων, δηλαδή η διευθέτηση του μέλλοντος της Κριμαίας και του Ντονμπάς δεν θα περιλαμβάνεται στο προσχέδιο και θα λυθεί σε μία μελλοντική συζήτηση μεταξύ των Προέδρων Πούτιν και Ζελένσκι, σύμφωνα με τις πηγές της εφημερίδας.

Την παραμονή της συνάντησης των αντιπροσωπειών, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε το ενδιαφέρον της Μόσχας να στεφθούν οι συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης «με επιτυχές αποτέλεσμα». «Φυσικά, θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στη διπλωματία, γι’ αυτό και συμφωνήσαμε στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες συνεχίζονται τώρα στην Κωνσταντινούπολη», τόνισε ο υπουργός σε συνέντευξή του σε σερβικά μέσα ενημέρωσης. Πάντωςο Λαβρόφ διευκρίνισε ότι ο Πούτιν και ο Ζελένσκι μπορεί να συναντηθούν όταν οι δύο πλευρές θα είναι έτοιμες να συμφωνήσουν σε βασικά ζητήματα. 

Ο πιο φιλόδοξος στόχος του Κιέβου

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα ήδη πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, είχε ξεκαθαρίσει ότι ο πιο φιλόδοξος στόχος του Κιέβου στις συνομιλίες με την αντιπροσωπεία της Μόσχας είναι μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση της Ουκρανίας, ανέφερε ότι «το ελάχιστον θα ήταν (.σ.σ. συμφωνία) για ανθρωπιστικά ζητήματα και το μέγιστο η επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός», απαντώντας σε ερώτηση για το πλαίσιο του τελευταίου γύρου των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων που θα διεξαχθούν αύριο Τρίτη στην Τουρκία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας ξεκαθάρισε ότι: «Δεν διαπραγματευόμαστε τους ανθρώπους, τη γη ή την εθνική κυριαρχία». Ο σύμβουλος του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών Βαντίμ Ντενισένκο δήλωσε ότι αμφιβάλλει αν θα υπάρξει κάποια σημαντική πρόοδος. Ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ αμφισβήτησε επίσης τις ελπίδες για πρόοδο, λέγοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν φαίνεται έτοιμος να κάνει συμβιβασμούς για να τερματιστεί ο πόλεμος. 

Από την πλευρά του, ο  Μιχάιλο Ποντόλιακ, σύμβουλος του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας και η οργάνωση κατάπαυσης του πυρός για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών αναγκών είναι δύο σημαντικά θέματα που θα βρίσκονται στο επίκεντρο των συνομιλιών. «Εντατικές διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη για σημαντικά θέματα, το σημαντικότερο των οποίων είναι συμφωνία για διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, διότι η συμφωνία αυτή θα δώσει την δυνατότητα τερματισμού του πολέμου όπως χρειάζεται η Ουκρανία», δήλωσε χαρακτηριστικά στην ουκρανική τηλεόραση ο Μιχάιλο Ποντόλιακ και πρόσθεσε: «Το δεύτερο θέμα είναι κατάπαυση του πυρός για την επίλυση των ανθρωπιστικών προβλημάτων που έχουν συσσωρευθεί».

Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι οι συνομιλίες μέχρι στιγμής δεν έχουν αποφέρει ουσιαστική πρόοδο, αλλά είναι σημαντικό να συνεχιστούν αυτοπροσώπως. Ο ίδιος αρνήθηκε να δώσει περισσότερες πληροφορίες. 

Συμμετοχή και Αμπράμοβιτς

Στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις μεταξύ Μόσχας και Κιέβου που ξεκίνησαν συμμετέχει και ο Ρώσος ολιγάρχης, Ρόμαν Αμπράμοβιτς, όπως μετέδωσε το Reuters. Υπενθυμίζεται ότι χθεσινό δημοσίευμα της Wall Street Journal, έκανε λόγο για δηληρηρίαση του Αμπράμοβιτς μετά από συνάντηση στο Κίεβο μέσα στον Μάρτιο.

Το αμερικανικό Μέσο προκάλεσε σάλο εγείροντας ερωτήματα για το ποιος βρίσκεται πίσω από πιθανή δηλητηρίαση του Αμπράμοβιτς και Ουκρανών διαπραγματευτών αλλά οι πληροφορίες που βλέπουν έκτοτε το φως της δημοσιότητας είναι αντικρουόμενες με το Κρεμλίνο να αρνείται να τοποθετηθεί επίσημα και αμερικανικές πηγές να υποστηρίζουν ότι η ασθένειά τους οφείλεται σε περιβαλλοντικούς λόγους.

Ο ρόλος της Τουρκίας: «Οι συνομιλίες πρέπει να αποφέρουν συγκεκριμένα αποτελέσματα»

Η Τουρκία πάντως διαδραματίζει καθώς φαίνεται σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις ως οικοδεσπότης, καθώς έγινε με πρωτοβουλία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σημειώνεται ότι το παλάτι Ντολμάμπαχτσε στις όχθες του Βοσπόρου είναι η τελευταία κατοικία των Οθωμανών σουλτάνων. Τώρα, στεγάζει το γραφείο εργασίας της προεδρικής διοίκησης και είναι συχνά ο τόπος διεξαγωγής διεθνών διαπραγματεύσεων υψηλού επιπέδου.

Πριν από την έναρξη των διμερών ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει: «Έχετε κάνει μεγάλη προσπάθεια και σας συγχαίρω γι’ αυτό. Από την έναρξη της κρίσης, η Τουρκία έχει κάνει προσπάθειες να συνεισφέρει σε όλα τα επίπεδα. Προσπαθήσαμε να εκπληρώσουμε τις απαιτήσεις της φιλίας, της γειτονίας, της ανθρώπινης οικειότητας και του δικαίου», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.

Πρόσθεσε δε ότι και οι δύο πλευρές έχουν «εύλογες ανησυχίες», αλλά έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, που οι συνομιλίες πρέπει να αποφέρουν «συγκεκριμένα αποτελέσματα». Πριν τελειώσει την ομιλία του, τόνισε πως ανοίγει ο δρόμος για μία κατιδίαν συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι και πως η Τουρκία είναι έτοιμη να την φιλοξενήσει. Και οι δυο αντιπροσωπείες έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη την Δευτέρα.

Οι συνομιλίες, όπως και οι προηγούμενες διά ζώσης γύροι στη Λευκορωσία, διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών για τον Τύπο. Σύμφωνα με το γραφείο του Τούρκου προέδρου, η σχετική συμφωνία επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Τούρκου ηγέτη.

Υπενθυμίζεται ότι στις 10 Μαρτίου, στο περιθώριο ενός διπλωματικού φόρουμ στην Αττάλεια, η τουρκική πλευρά διοργάνωσε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ρωσίας και της Ουκρανίας Σεργκέι Λαβρόφ και Ντμίτρι Κουλέμπα, με τη συμμετοχή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Οι συνομιλίες ήταν ανεπιτυχείς τότε, αλλά η Άγκυρα συνεχίζει να προσπαθεί να φέρει τις πλευρές πιο κοντά. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε τηλεφωνική επικοινωνία μία ημέρα νωρίτερα με τον Ρώσο ομόλογό του προτρέποντας το Κρεμλίνο να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός.

Νέο οργισμένο μήνυμα Ζελένσκι

Εν τω μεταξύ, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δυναμιτίζει το κλίμα, ζητώντας για μία ακόμη φορά από τις δυτικές χώρες να αυστηροποιήσουν άμεσα τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, επιβάλλοντάς της μεταξύ άλλων και εμπάργκο στις πωλήσεις πετρελαίου. Σε βίντεο που ανήρτησε χθες το βράδυ στο διαδίκτυο, απευθυνόμενος στους Ουκρανούς, ένας εμφανώς οργισμένος Ζελένσκι κατήγγειλε ότι η Δύση δεν υπολόγισε σωστά πέρυσι και καθυστέρησε να επιβάλει κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, ένα μέτρο το οποίο, σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, θα μπορούσε να έχει αποτρέψει την εισβολή στη χώρα του.

«Ένας ευρείας κλίμακας πόλεμος έχει ξεκινήσει. Τώρα ακούγονται πολλές νύξεις και προειδοποιήσεις για ενδεχομένως σκληρότερες κυρώσεις, όπως εμπάργκο στις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη στην περίπτωση που η Ρωσία χρησιμοποιήσει χημικά όπλα», επεσήμανε ο Ζελένσκι στο βίντεο στο οποίο φαίνεται κάποιες στιγμές να χτυπά τα χέρια του στο τραπέζι που βρίσκεται μπροστά του.

«Απλώς δεν υπάρχουν λέξεις (…) Εμείς, οι άνθρωποι που παραμένουμε ζωντανοί, πρέπει να περιμένουμε. Όλα όσα έχει ήδη κάνει ο ρωσικός στρατός δεν δικαιολογούν την επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο; Οι βόμβες φωσφόρου δεν τη δικαιολογούν; Ένα βομβαρδισμένο χημικό εργοστάσιο ή ένα βομβαρδισμένο πυρηνικό εργοστάσιο δεν τη δικαιολογούν;», διερωτήθηκε.

«Αν οι κυρώσεις είναι ήπιες ή δεν λειτουργούν με αυστηρότητα, αν μπορούν να παρακαμφθούν, δημιουργείται μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση στη ρωσική ηγεσία ότι θα της επιτραπεί να συνεχίσει κάνει αυτό που κάνει τώρα», πρόσθεσε ο Ζελένσκι. «Οι Ουκρανοί πληρώνουν για αυτό με τις ζωές τους. Χιλιάδες ζωές», κατήγγειλε.

Ο Ζελένσκι επεσήμανε εξάλλου ότι αυτή την εβδομάδα θα μιλήσει ενώπιον των κοινοβουλίων διάφορων χωρών, ζητώντας τους να προσφέρουν περισσότερα όπλα στην Ουκρανία. «Οι Ουκρανοί δεν θα πρέπει να πεθάνουν απλώς επειδή κάποιος δεν μπορεί να βρει αρκετό θάρρος να δώσει τα απαραίτητα όπλα», τόνισε. «Ο φόβος πάντα σε κάνει συνεργό», κατέληξε.