Η Κάτω Βουλή του πολωνικού κοινοβουλίου εξέλεξε απόψε νέο πρωθυπουργό τον Ντόναλντ Τουσκ, λίγες ώρες αφότου ο Ματέους Μοραβιέτσκι δεν εξασφάλισε ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς τα αποτελέσματα των εκλογων της 15ης Οκτωβρίου δεν του έδωσαν την απαιτούμενη πλειοψηφία.

Συνολικά, 248 βουλευτές ψήφισαν υπέρ του Ντόναλντ Τουσκ, ενώ 201 ψήφισαν κατά. Ο Τουσκ ηγήθηκε ενός ευρύτατου φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού σε μια προσπάθεια να ανατρέψει το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) του Μοραβιέτσκι.

«Αφησε την άνετη ζωή που θα μπορούσε να έχει αφού υπήρξε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και επέστρεψε […] να αγωνιστεί για τη νίκη της δημοκρατίας, της αξιοπρέπειας και της δικαιοσύνης», είπε ο Βλαντισλάβ Κοσίνιακ-Κάμιζ, ο ηγέτης του Αγροτικού Κόμματος (PSL) που μετέχει στον συνασπισμό του Τουσκ.

Ο Τουσκ θα παρουσιάσει αύριο στο κοινοβούλιο το πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησής του.

Ο νέος Πολωνός πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί ότι θα βελτιώσει τις σχέσεις της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες ώστε να αποδεσμευθούν έτσι δισεκατομμύρια ευρώ που προορίζονταν για την Πολωνία. Τα χρήματα αυτά έχουν μπλοκαριστεί λόγω της ανησυχίας που εκφραζόταν στην Ε.Ε. για το κράτος δικαίου στην Πολωνία υπό τη συντηρητική κυβέρνηση του PiS.

«Εμπλοκή» από απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου

Αν και φιλοδοξεί να κλείσει τις «πληγές» μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, η προσπάθειά του για αποκατάσταση των σχέσεων περιπλέκεται από μια απόφαση που έλαβε απόψε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο, που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών, έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο περί μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος που αναγκάστηκε να ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση του συντηρητικού, εθνικιστικού κόμματος PiS ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει «σοβαρές αμφιβολίες» για την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Το πρωί, με άλλη απόφασή του, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν όψει της τελικής του απόφασης, γνωστές ως προσωρινά μέτρα, αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα, γεγονός που αποτελεί κλιμάκωση στην σύγκρουση της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου.

Στην Βαρσοβία επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους εκατομμυρίων ευρώ σε δύο υποθέσεις για τις οποίες το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλε προσωρινά μέτρα. Η μία υπόθεση αφορούσε διαμάχη της Πολωνίας με την Τσεχία για το ανθρακωρυχείο του Τουρόφ και η άλλη το πειθαρχικό σώμα των δικαστών.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας είχε προκαλέσει κρίση με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2021 με την απόφασή του σύμφωνα με την οποία τμήματα των συνθηκών της Ένωσης δεν είναι σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα.