Το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Παρασκευής ότι οι δυνάμεις του έχασαν «προσωρινά» την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα, καθώς στρατεύματα της Ρωσίας σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τη Μαριούπολη.

«Οι δυνάμεις κατοχής εν μέρει πέτυχαν» τον στόχο τους στον «τομέα επιχειρήσεων του Ντονιέτσκ, στερώντας προσωρινά από την Ουκρανία την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα», σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας.

Το υπουργείο δεν διευκρίνισε στην ανακοίνωσή του εάν οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν μπορέσει να ανακτήσουν την πρόσβαση.

Η Ρωσία ανέφερε χθες Παρασκευή ότι οι δυνάμεις της «σφίγγουν τον κλοιό» γύρω από τη Μαριούπολη, όπου οι τοπικές αρχές λένε πως το 80% των σπιτιών της πόλης έχουν υποστεί ζημιές και ότι κάπου 1.000 άνθρωποι μπορεί να έχουν παγιδευτεί σε καταφύγιο κάτω από κατεστραμμένο θέατρο.

Διαβάστε επίσης: «Δεν είναι πια η Μαριούπολη, είναι μια κόλαση» [Βίντεο]

Η Μαριούπολη, πόλη στρατηγικής σημασίας, καθώς βρίσκεται πάνω στις ακτές της Ουκρανίας στην Αζοφική Θάλασσα, μπήκε στο στόχαστρο των ρωσικών δυνάμεων από την αρχή του πολέμου, τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Φεβρουαρίου, όταν ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε να αρχίσει αυτή που αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».

Η πόλη βρίσκεται πάνω στην οδό από δυσμάς, τη χερσόνησο της Κριμαίας, που η Μόσχα προσάρτησε το 2014, προς ανατολάς, προς την περιφέρεια Ντανιέτσκ, που εν μέρει ελέγχεται από τους φιλορώσους αυτονομιστές.

Η Ρωσία είχε υποστηρίξει ήδη από την 1η Μαρτίου πως οι δυνάμεις της έχουν κόψει την πρόσβαση των ουκρανικών ένοπλων δυνάμεων στην Αζοφική Θάλασσα.

Μαριούπολη, η πρώτη γραμμή του ουκρανικού πολέμου

Στη Μαριούπολη, η καθημερινότητα των κατοίκων είναι μια συνεχής προσπάθεια να γλιτώσουν από τις βόμβες και να επιβιώσουν στα χαλάσματα.

Πτώματα που δεν έχουν ακόμα περισυλλεχθεί, τυλιγμένα σε κουβέρτες, παλτά, οποιαδήποτε είδος καλύμματος, κείτονται σε ακάλυπτους χώρους που έχουν καθαριστεί από τα χαλάσματα. Οι νεκροί συχνά θάβονται σε ομαδικούς τάφους.

Τριγύρω στέκονται μαυρισμένοι σκελετοί πολυώροφων πολυκατοικιών, συνηθισμένων κτισμάτων της σοβιετικής εποχής. Λιωμένα ή διαλυμένα μέταλλα κρέμονται από τα μπαλκόνια. Σπασμένα τζάμια, ξύλα, σίδερα είναι σκορπισμένα μεταξύ κτιρίων και στους δρόμους.

Περίπου 400.000 άνθρωποι έχουν εγκλωβιστεί στη στρατηγική πόλη-λιμάνι στη Θάλασσα του Αζόφ για πάνω από δύο εβδομάδες. Πασχίζουν να προστατευθούν από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς που έχουν κόψει το ηλεκτρικό ρεύμα, τη θέρμανση, το νερό, λένε οι τοπικές αρχές.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε χθες ότι δυνάμεις του «σφίγγουν τον κλοιό» γύρω από τη Μαριούπολη και ότι εχθροπραξίες διεξάγονταν στο κέντρο της πόλης.

Χωρίς νερό ή θέρμανση, γυναίκες μαζεύονται σε σημεία όπου έχουν ανάψει φωτιές για να μαγειρέψουν οτιδήποτε μπορούν να βρουν. Καθώς πλησιάζει η άνοιξη, δεν υπάρχει πλέον χιόνι για να μπορέσουν να το λιώσουν ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό.

Κάτοικοι λένε ότι κανείς δεν το περίμενε αυτό στη μετασοβιετική Ουκρανία, αν και κάποιοι έζησαν κι άλλες αναταραχές που συντάραξαν τη χώρα όταν ήταν υπό σοβιετική κυριαρχία.

«Είχε ρώσικο διαβατήριο, ρωσική υπηκοότητα, πολλά μετάλλια», δήλωσε ο Αλεξάντερ, 57 ετών, δείχνοντας προς το υπαίθριο σημείο όπου κείτεται, προς το παρόν, η σορός της πεθεράς του. «Η πεθερά μου γεννήθηκε το 1936. Επιβίωσε από την πολιορκία του Λένινγκραντ», δήλωσε, αναφερόμενος στις 900 ημέρες πολιορκίας της πόλης που τώρα είναι γνωστή ως Αγία Πετρούπολη από τους ναζί. «Είχε τιμηθεί ως εργαζόμενη στις ιχθυοκαλλιέργειες στη Ρωσική Ομοσπονδία. Και τώρα, ορίστε πού είναι».

Αξιωματούχοι στη Μαριούπολη λένε ότι 2.500 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους αφότου εισέβαλαν οι ρωσικές δυνάμεις την 24η Φεβρουαρίου. Ο κυβερνήτης της περιοχής του Ντονέσκ Πάβλο Κιριλένκο δήλωσε χθες ότι περίπου 35.000 άνθρωποι κατάφεραν να διαφύγουν από την πόλη τις τελευταίες ημέρες, πολλοί πεζοί ή με κομβόι ΙΧ αυτοκινήτων, τις στιγμές που σταματούν οι ρωσικοί βομβαρδισμοί.

Αυτοί που μένουν πίσω συχνά βρίσκονται σε απόγνωση – και το κρύο και η αγωνία γίνονται πλέον πολύ έντονα.

«Νιώθω απαίσια. Δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν, αλλά είμαι αηδιασμένη και τρομαγμένη. Και κρυώνω», λέει η Όλγα, με ροζ καπέλο κάτω από την κουκούλα της κι ένα μεγάλο παλτό. «Δεν έχω πλέον λόγια. Δεν ήμουν προετοιμασμένη να γίνει έτσι η ζωή μου».

Η Ρωσία αρνείται ότι βάζει στο στόχαστρο αμάχους και κατηγορεί το Κίεβο ότι τους χρησιμοποιεί ως ανθρώπινες ασπίδες. Ουκρανοί αξιωματούχοι το διαψεύδουν.

Η Μαριούπολη θεωρείται στρατηγικής σημασίας «έπαθλο» για τους Ρώσους εισβολείς που θέλουν να συνδέσουν την Κριμαία, την οποία προσάρτησε η Μόσχα το 2014, και τις δύο αποσχισθείσες περιφέρειες της ανατολικής Ουκρανίας.

Την περασμένη εβδομάδα, βομβαρδίστηκε νοσοκομείο όπου λειτουργούσε μαιευτήριο, με ασθενείς να βγαίνουν στους δρόμους για να σωθούν.

Θέατρο που χρησιμοποιούσαν ως καταφύγιο οικογένειες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους επίσης βομβαρδίστηκε – παρά το γεγονός ότι η λέξη «παιδιά» ήταν γραμμένη στο έδαφος στο εξωτερικό με γράμματα τόσο μεγάλα που μπορούσαν να τα διαβάσουν πιλότοι αεροσκαφών.

Αίσθηση αλληλεγγύης

Μεταξύ των κατοίκων που φοβούνται για τη ζωή τους έχει αναπτυχθεί μια ιδιαίτερη αίσθηση αλληλεγγύης. Κάτοικοι προσφέρουν καταφύγιο σε αγνώστους.

«Περάσαμε δυο μέρες σ’ ένα υπόγειο. Δεν μπορούσε να κουνηθεί. Νόμιζα ότι δεν θα επεβίωνε», δήλωσε μεσήλικη κάτοικος, δείχνοντας την ηλικιωμένη μητέρα της.

«Μετά, καταφέραμε να βγούμε από το υπόγειο. Είναι η πρώτη φορά που τους είδα αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά μας έδωσαν καταφύγιο. Και τώρα καθόμαστε εδώ, τυλιγμένες με κουβέρτες. Κάνει πολύ κρύο εδώ. Θέλουμε απλά να πάμε σπίτι».

Τα παιδιά κοιτάζουν με βλέμμα που φανερώνει τη σύγχυσή τους. «Μην ανησυχείτε, αγάπες μου. Όλα θα πάνε καλά», λέει, σκυθρωπή, νεαρή μητέρα, αγκαλιάζοντας τα δύο παιδιά της.

Έξω, ομάδες ανθρώπων περιφέρονται χωρίς σκοπό, κοιτώντας τα κατεστραμμένα κτίρια.

Γύρω τους βρίσκονται νεκροί. Το μόνο πράγμα που βοηθά να τους αναγνωρίσει κανείς είναι κομμάτια χαρτιού, κολλημένα σε αυτοσχέδιους σταυρούς, το καθένα με ένα όνομα και τις ημερομηνίες γέννησης και θανάτου. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το πότε θα τους περισυλλέξουν.