Ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Κάποιοι τον γνωρίζουν και κάποιοι όχι. Αλλά σε κάθε περίπτωση οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες τους αναγκάζουν να κάνουν οποιαδήποτε δουλειά για να βγάλουν τα προς το ζην. Ο λόγος για τα ανθρακωρυχεία – «ποντικότρυπες» της Ινδίας, όπου οι συνθήκες εργασίας είναι δύσκολες, αλλά και επικίνδυνες, καθώς δεν τηρείται κανένα πρωτόκολλο ασφαλείας με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε παγίδες θανάτου.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των αδερφών Omor και ο Shirapat Ali, 25 και 26 χρονών αντίστοιχα, που εγκατέλειψαν το χωριό τους στην περιοχή Meghalaya της Ινδίας την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου για να δουλέψουν στο ορυχείο Ksan, λίγα χιλιόμετρα μακριά. Λίγες μέρες αργότερα, στις 13 Δεκεμβρίου οι σύζυγοι τους πληροφορήθηκαν ότι ο Omor και ο Shirapat ήταν μεταξύ των 15 ανδρών που παγιδεύτηκαν στο παράνομο ορυχείο του Ksan, όταν αυτό πλημμύρισε νερό από ένα κοντινό ποτάμι.

Είκοσι μέρες αργότερα και παρά μια επιχείρηση διάσωσης που περιλάμβανε πολλά εξειδικευμένα άτομα και δύτες του Ινδικού Πολεμικού Ναυτικού, δεν υπήρξαν ειδήσεις για τους άνδρες, ούτε καν ίχνη τους. Τουλάχιστον επτά άνδρες από το Magurmari παγιδεύτηκαν μέσα στο ορυχείο. Για το φτωχό χωριό, αυτές οι «ποντικότρυπες» έχουν γίνει παγίδες θανάτου. Ο όρος ποντικότρυπα έχει δοθεί στο ορυχείο Ksan, επειδή οι άνδρες σκάβουν μέσα από τις στενές σχισμές για την εξόρυξη άνθρακα κι το ορυχείο έχει βάθος σχεδόν 113 μέτρων. Οι περισσότεροι από αυτούς που απασχολούνται στα ορυχεία – «ποντικότρυπες» είναι άντρες και έφηβοι από χωριά της γύρω περιοχής.

Οι εργαζόμενοι από την Εθνική Δύναμη Αντίδρασης σε Καταστροφές της Ινδίας προσπαθούν να αντλήσουν το νερό από τις πλημμύρες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον Santosh Kumar Singh, βοηθό διοικητή στις διασωστικές δυνάμεις. Στις 31 Δεκεμβρίου, ένας δύτης έπεσε στον πυθμένα του ορυχείου, αλλά δεν κατάφερε να βρει τίποτα άλλο πέρα από άνθρακα. Αυτού του είδους οι εξορύξεις έχουν απαγορευτεί από το 2014 μετά από αναφορές που υποστήριζαν ότι τα οξέα που βγαίνουν από τα ανθρακωρυχεία ρυπαίνουν τον ποταμό Kopili.

Από τη μεριά τους οι ιδιοκτήτες του ορυχείου στο Meghalaya, που υπολογίζεται ότι έχει 576 εκατομμύρια τόνους αποθεμάτων άνθρακα, αμφισβήτησαν την απαγόρευση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Το περιστατικό στο Ksan, ωστόσο, έφερε στο προσκήνιο πόσο επικίνδυνη για τη ζωή των εργαζομένων είναι η πρακτική που χρησιμοποιούν στο εν λόγω ορυχείο.

Παγίδες θανάτου

Οι περισσότερες από τις 400 οικογένειες στο Magurmari δεν κατέχουν καμία γεωργική γη, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να αναζητήσουν δουλειές στα ανθρακωρυχεία, σύμφωνα με τον Altaf Hussein, θείο των δύο αδερφών που αγνοούνται.

Οι δύο άνδρες θα εργάζονταν στο ορυχείο για δύο με τρεις μήνες και θα επέστρεφαν στο σπίτι τους για δέκα μέρες. Σύμφωνα με τον Hussein, τους καταβάλλονταν 430 δολάρια κάθε μήνα, μισθός αρκετά υψηλότερος σε σχέση με αυτόν των οικοδόμων στο Magurmari . «Δεν θα τους είχα αφήσει ποτέ να πάνε για τέτοια δουλειά, αν ήξερα τις συνθήκες εργασίες», δήλωσε η 48χρονη μητέρα τους στο aljazeera.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μεγαλύτερος αδερφός είναι πατέρας τριών παιδιών, ενώ η σύζυγός του Shefali δέχτηκε διπλό χτύπημα την ημέρα που οι άνδρες παγίδευαν, καθώς και ο 18χρονος αδελφός της Raziul Islam ήταν μεταξύ των 15 παγιδευμένων ανθρακωρύχων. Πήγε να δουλέψει σε αυτή την παγίδα θανάτου για να αγοράσει ένα τρίκυκλο. «Δεν είχαμε την οικονομική δυνατότητα να το αγοράσουμε και παρόλο που τον παρακάλεσα να μην πάει να δουλέψει εκεί δεν με άκουσε», ανέφερε ο πατέρας του 18χρονου, ο οποίος εργάζεται σε αγροκτήματα.

Μια δεύτερη οικογένεια στο Magurmari είχε επίσης δύο μέλη της οικογένειας παγιδευμένα στο ορυχείο Ksan. Ο Mizanur Sheikh και ο γαμπρός του, Abdul Mozid, πήγαν στα ορυχεία για να πληρώσουν τα χρέη τους. «Τόσο ο Mozid όσο και ο Mizanur αποφάσισαν ότι η μόνη διέξοδος για να πληρώσουν τα χρέη τους ήταν να δουλέψουν στο ορυχείο γιατί πληρώνει καλύτερα», δήλωσε ο ξαδέλφος του Mizanur, Sameer Azad. «Του είπα να μην πάει, αλλά τα παιδιά δεν ακούνε τους γονείς τους. Οι δανειστές έρχονται τώρα και ζητάνε τα λεφτά τους, αλλά δεν μπορούμε να τους κατηγορήσουμε, καθώς είναι και αυτοί φτωχοί»,  δήλωσε ο Mohammad Ali, ο πατέρας του Μότζιντ.

«Θα φτάσουμε μέχρι και τα 10 μέτρα»

Οι κίνδυνοι από την εργασία στα ορυχεία – «ποντικότρυπες» είναι πολύ μεγάλοι. Ο Abdul Karim εργαζόταν σε ένα τέτοιο ορυχείο πριν από επτά χρόνια, όταν ένας μεγάλος βράχος έπεσε στην σπονδυλική του στήλη και τον καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι.

«Θα φτάναμε μέχρι και τα 10 μέτρα μέσα σε μια χαραμάδα για να  εξορύξουμε τον άνθρακα με μια αξίνα», δήλωσε ο 28χρονος. Αλλά το ατύχημα δεν αποθάρρυνε τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον 32χρονο Abdul Kalam Sheikh, να δουλέψει στα ανθρακωρυχεία πριν από έξι χρόνια. «Προβληματίστηκε στην αρχή, ειδικά μετά το ατύχημα μου, αλλά αποφάσισε ότι οι μισθοί αξίζουν το ρίσκο και τον κόπο», πρόσθεσε.

Με τον Karim καθηλωμένο στο καροτσάκι, ο Kalam ήταν ο μοναδικός που μπορούσε να φέρει ψωμί στην οικογένεια. Με τα λεφτά κατάφερε να σπουδάσει και τις τέσσερις νεότερες αδελφές το, κάτι αρκετά σπάνιο σε ένα χωριό όπου τα περισσότερα κορίτσια παντρεύονται πριν φτάσουν στην ηλικία των 18 ετών.

Ο Kalam  πήγε στο ορυχείο λίγες μέρες μετά τον Omor και τον Shirapat, επειδή του είπαν ότι τα χρήματα ήταν καλά. Όταν οι δικοί του άκουσαν στις ειδήσεις για τη μοίρα των ανθρακωρύχων, ο θείος του, ο Rupiot Zaman πήγε στο Ksan μαζί με έξι άλλους από το Magurmari. «Δεν υπήρχε καμία απόδειξη ότι κάποιος ζούσε στα πλαστικά υπόστεγα όπου διέμεναν οι άνδρες. Δεν υπήρχαν ρούχα ή τσάντες παρά μόνο τα κρεβάτια που κοιμόντουσαν», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Οι άντρες επέστρεψαν σπίτι τέσσερις ημέρες αργότερα, με άδεια χέρια. «Ελπίζαμε ότι θα βρεθούν τουλάχιστον τα σώματα, αλλά το νερό δεν υποχωρούσε και ήταν δαπανηρό για εμάς να κανονίζουμε φαγητό κάθε μέρα», δήλωσε ο Zaman, ο οποίος εργάστηκε σε ανθρακωρυχείο για περισσότερα από 15 χρόνια.

Το μόνο σίγουρο είναι οι περισσότεροι κάτοικοι των γύρω περιοχών επιθυμούν πάσι θυσία να κλείσουν αυτά τα ορυχεία, για να μην υπάρξουν στο μέλλον άλλες ανθρώπινες απώλειες.