Ο αρθρογράφος των Financial Times Βόλφγκανγκ Μουνχάου αναλύει με νέο άρθρο του την κρίσιμη καμπή, στην οποία βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις Αθήνας – Βρυξελλών, επισημαίνοντας ότι οι προτάσεις που έχουν τεθεί επί τάπητος για τη λύση του «ελληνικού δράματος» θυμίζουν πολύ τον Μάκβεθ του Ουίλλιαμ Σαίξπιρ, ενώ υπογραμμίζει ότι «οι οικονομικοί διπλωμάτες έχουν ξεχάσει περί τίνος πρόκειται σε αυτές τις συνομιλίες».

Αναλυτικά, στο άρθρο του ο Β. Μουνχάου γράφει:

«Δύο είναι τώρα οι προτάσεις στο τραπέζι: μία από τους πιστωτές και μία από την Ελλάδα. Αυτό που έχουν κοινό είναι ότι καμία από αυτές δεν θα φτιάξει την ελληνική οικονομία. Ούτε καν προσποιούνται. Και οι δύο αξίζουν να απορριφθούν χωρίς δεύτερη σκέψη.

Οποτεδήποτε οι ευρωπαίοι τεχνοκράτες εισέρχονται σε μακρόπνοες διαπραγματεύσεις, χάνονται στις τεχνικές λεπτομέρειες και τελικά γίνονται καταστατικά ανίκανοι για να δουν τη μεγάλη εικόνα. Μπορεί να χάσουν εβδομάδες συζητώντας για το αν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016, πριν από πληρωμές τόκων στο χρέος, θα έπρεπε να είναι 2% ή 1,5% – σαν να μη γνωρίζουν ότι τα περιθώρια σφάλματος των προβλέψεών τους ξεπερνούν κατά πολλές φορές τη μικρή αυτή διαφορά.

Οι οικονομικοί διπλωμάτες έχουν ξεχάσει περί τίνος πρόκειται σε αυτές τις συνομιλίες – δηλ. το να επιτρέψουν στην Ελλάδα να επιβιώσει, και κάποια στιγμή να προοδεύσει, μέσα στην Ευρωζώνη.

Υπάρχει όμως και μια λιγότερο καλοπροαίρετη εξήγηση γι’ αυτό. Απλώς δεν τους ενδιαφέρει. Κάποιοι από τους δανειστές ενδιαφέρονται απλά στο να συνεχίσουν αυτόν τον περιοδεύοντα θίασο κι ό,τι είναι να γίνει ας γίνει. Πιο συγκεκριμένα, αρνούνται να παραδεχτούν επισήμως ότι τα δάνειά τους προς την Ελλάδα δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ποτέ. Γνωρίζουν ότι παραπλάνησαν το εκλογικό σώμα αναφορικά με την Ελλάδα, και δεν θέλουν να εκτεθούν, τουλάχιστον όχι για όσο καιρό βρίσκονται ακόμα στην εξουσία.

Ο βασικός στόχος του Αλέξη Τσίπρα, εν τω μεταξύ, είναι το να παραμείνει στην εξουσία. Μία συμφωνία του τύπου extend-and-pretend (συνέχισε τα ίδια και προσποιήσου), η οποία είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα αυτών των διαπραγματεύσεων, πιθανόν να τον βολεύει. Κι έτσι, η πιθανότητα μιας κακής συμφωνίας που θα βολεύει τους διαπραγματευόμενους, αλλά δε θα βοηθήσει την Ελλάδα είναι μεγάλη.

Όμως τι δεν πάει καλά σε αυτές τις δυο προτάσεις. Η ελληνική είναι ανειλικρινής. Η πρόταση των πιστωτών ζητά ένα επίπεδο λιτότητας το οποίο είναι αδύνατο, αν και είναι απαραίτητο αν η Ελλάδα θέλει να μειώσει τα χρέη της σε ένα πιο διατηρήσιμο επίπεδο, την ώρα που θα καλύπτει ταυτόχρονα τις υποχρεώσεις της. Κι αυτό είναι ένας κακός συνδυασμός.

Αυτό που καθιστά την ελληνική πρόταση ανειλικρινή είναι ότι τα νούμερα δε βγαίνουν. Οι δημοσιονομικές προσαρμογές είναι μαλακότερες από ό,τι χρειάζεται για να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, το οποίο είναι μια απαίτηση των δανειστών στην οποία συμφωνεί ο Τσίπρας.

Ο κ. Τσίπρας μπορεί βέβαια στην πράξη απλώς να λέει: Ας βάλουμε ό,τι νούμερο θέλετε. Εγώ θα κλέψω έτσι κι αλλιώς. Εάν λοιπόν το πρόβλημα είναι η αμοιβαία εμπιστοσύνη, αυτή η πρόταση δεν πρόκειται να το διορθώσει.

Όμως αν κάνουμε ένα βήμα προς τα πίσω, δεν είναι δύσκολο να βρεθεί λύση: λιγότερη λιτότητα, περισσότερες μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα και μια έξυπνη αναδιάρθρωση στο χρέος. Αυτό ήταν και το συντριπτικό αποτέλεσμα ενός προσφάτου συνεδρίου με συμμετέχοντες τους πιο επιφανείς ειδικούς πάνω στο θέμα, όπως το περιέγραψαν ο Richard Portes κ.ά από το London Business School σε ένα πρόσφατο άρθρο τους.

Δεν μιλάμε για μεταρρυθμίσεις ιδεολογικού τύπου, π.χ. για προσλήψεις ή απολύσεις, ή για το τέλος των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αλλά για χρήσιμες για την κοινωνία μεταρρυθμίσεις όπως η αξιόπιστη συλλογή φόρων, μία σύγχρονη δημόσια διοίκηση και ένα λειτουργικό νομικό σύστημα.

Χωρίς εκσυγχρονισμό της υποδομής του δημοσίου τομέα στην Ελλάδα, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η χώρα αυτή και μεγάλα κομμάτια της βόρειας Ευρώπης να συνυπάρξουν σε μία νομισματική ένωση. Κάτι τέτοιο θα ήταν συνταγή για μία ατελείωτη δομική δυσπραγία.

Όσον δε αφορά στο επιχείρημα ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να δεχτεί τώρα μια κακή συμφωνία, ώστε να κερδίσει χρόνο για μια συνολική διαπραγμάτευση μέσα στο καλοκαίρι: Το πρόβλημα με το επιχείρημα αυτό είναι ότι έχει μια λανθασμένη βάση. Με το να αποδεχτεί η ελλάδα την παρούσα συμφωνία θα είναι σαν να έχει αποδεχτεί τη βάση της επόμενης συμφωνίας, καθώς οι δημοσιονομικοί υπολογισμοί και προβλέψεις δεν θα αλλάξουν. Αν αποδεχτείς τώρα τη λιτότητα, την έχει αποδεχτεί, πάει και τελείωσε.

Η καλύτερη διαπραγματευτική τακτική για τον κ. Τσίπρα θα ήταν να απορρίψει χωρίς συζήτηση την πρόταση των δανειστών και να παρουσιάσει ένα έξυπνο σχέδιο, το οποίο θα έχει πιθανότητες να λειτουργήσει. Θα πρέπει να προσφέρει περισσότερες μεταρρυθμίσεις από αυτές που υπόσχεται τώρα. Θα πρέπει να πάει πέρα από τις περιβόητες κόκκινες γραμμές του – στις συντάξεις ή τον ΦΠΑ για παράδειγμα.

Ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα θα δέσμευε την Ελλάδα μόνο σε πρωτογενώς ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για αυτήν τη χρονιά και μετρίου μεγέθους πρωτογενή πλεονάσματα θα έπρεπε να συνδέονται στο μέλλον με την οικονομική επίδοση της χώρας. Αυτό μπορεί να μην είναι αποδεκτό από τους πιστωτές. Μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά για κάτι τέτοιο. Αλλά ο κ. Τσίπρας θα μπορούσε τουλάχιστον να ισχυριστεί ότι έχει το ηθικό πλεονέκτημα. Η παρούσα πρότασή του δεν είναι αυτού του είδους. Και η χειρότερη κατάληξη θα ήταν μία ακόμα συμφωνία extend-and-pretend, αφήνοντας την Ελλάδα δίχως μεταρρυθμίσεις, δίχως ρευστό και σε μία μόνιμη ύφεση.

Οι τελικές συνέπειες ενός τέτοιου δρόμου θα ήταν η πλήρης κατάρρευση της αστικής κοινωνίας και της δημοκρατίας. Μία κακή συμφωνία επίσης αυξάνει τις πιθανότητες, σε βάθος χρόνου, μίας ελληνικής εξόδου από την Ευρωζώνη. Το Grexit, όπως αποκαλείται συχνά η τελευταία αυτή περίπτωση, δεν είναι καλή επιλογή. Δεν υπάρχει κανένα ορθολογικό συμφέρον της Ευρωζώνης σε μια τέτοια εξέλιξη.

Αλλά θα πρέπει να κατανοήσουμε, ότι από την ελληνική πλευρά, δεν είναι η χειρότερη από όλες τις επιλογές. Πλησιάζουμε μια στιγμή τύπου Μακμπέθ στο ελληνικό δράμα: «Αν ήταν να γίνει όποτε γίνει, τότε θα ήταν καλύτερα να γίνει γρήγορα».

Πηγή μετάφρασης: Euro2day.gr