Μνήμες 1989 με τις διαδηλώσεις της Πλατείας Τιενανμέν φέρνουν σε πολλούς οι ογκώδεις διαμαρτυρίες στην Κίνα, με τον κόσμο να αντιδρά έντονα στα αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας με ολέθριες συνέπειες σε ζωές και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Reuters, οι διαδηλώσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν η πιο κρίσιμη δοκιμασία της διακυβέρνησης του προέδρου Σι Τζιμπινκ. Αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο όγκος τους, φαίνεται να είναι μικρότερος σε μέγεθος από το 1989, όταν η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τανκς για να συντρίψει ένα μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας δυσαρεστημένων φοιτητών και εργατών εργοστασίων από τη διαφθορά, τους στάσιμους μισθούς και τον πληθωρισμό 18%.

Όμως και σήμερα κάποιοι ζητούν την παραίτηση του Κινέζου προέδρου. Η κυβέρνηση, έχοντας σπαταλήσει δύο χρόνια διαφημίζοντας τις πολιτικές της έναντι της πανδημίας, πλέον δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει τις αλληλένδετες οικονομικές, υγειονομικές και πολιτικές κρίσεις που προκύπτουν από την υπερβολική της αυτοπεποίθηση.

Σήμερα, όπως και το 1989, τα ζητήματα είναι οικονομικά και πολιτικά. Για άλλη μια φορά οι φοιτητές της μεσαίας τάξης και οι εργάτες, όπως αυτοί στις γραμμές παραγωγής της Foxconn που προμηθεύει την Apple έχουν κοινά αιτήματα. Και το Διαδίκτυο διευκολύνει τον συντονισμό των διαδηλωτών, αυτό ακριβώς που οι υπηρεσίες εσωτερικής ασφάλειας έχουν προσπαθήσει επί δεκαετίες να αποτρέψουν. Παράλληλα, σύμφωνα με το Reuters, η αστάθεια θα μπορούσε να επιταχύνει την ανατροπή της αναδυόμενης αισιοδοξίας των επενδυτών. 

Οι Κινέζοι αξιωματούχοι σε σύγχυση

Οι πόλεις, από τη χαλάρωση επέστρεψαν σε καθεστώς αυστηρής καραντίνας. Ωστόσο, επειδή πολλοί ηλικιωμένοι έχουν αρνηθεί τον εμβολιασμό, το να αφεθεί ο ιός να επεκταθεί σχεδόν σίγουρα θα προκαλούσε αύξηση των θανάτων. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι γνωρίζουν επίσης ότι για κάθε πολίτη στο δρόμο που είναι εναντίον του lockdown, υπάρχει ένας άλλος που φοβάται να κολλήσει. Όταν, για παράδειγμα, η πόλη Shijiazhuang προσπάθησε να χαλαρώσει τους ελέγχους, πολλοί κάτοικοι παρέμεναν κλεισμένοι στα διαμερίσματά τους αντί να πάνε για ψώνια.

Όπως αναφέρει το Reuters, αυτές οι συμπεριφορές έρχονται σε αντίθεση με τα επιχειρήματα ότι η εγκατάλειψη της πολιτικής του Κινέζου προέδρου (για μηδενικό κορονοϊό), θα τονώσει αμέσως την οικονομική δραστηριότητα. Ο κίνδυνος υψηλών ποσοστών θνησιμότητας και οι προβληματικές καταστάσεις των δημόσιων συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης στις φτωχότερες περιοχές καθιστούν δύσκολο για την κυβέρνηση να υποχωρήσει. Η τακτική «μαστίγιο και καρότο» μπορεί να απομακρύνει προσωρινά τους διαδηλωτές από τους δρόμους, αλλά οι αξιωματούχοι δεν μπορούν ούτε να εκφοβίσουν ούτε να κατευνάσουν τον ιό.

Σύμφωνα με το Reuters, όσο μεγαλύτερο γίνεται αυτό το κύμα δυσαρέσκειας, τόσο περισσότερο οι σκληροπυρηνικοί μπορεί να επιχειρηματολογούν για μια βίαιη επίθεση κατά των διαφωνούντων και την επιστροφή στην άκαμπτη καραντίνα. Αυτό εγκυμονεί τους δικούς του κινδύνους. Ορισμένοι υπερασπιστές του κινεζικού καθεστώτος υποστηρίζουν ότι η καταστολή της Τιενανμέν επέτρεψε την επακόλουθη εποχή δημιουργίας πλούτου. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνθηκε σχεδόν κατά τα 2/3 το 1989 στο 4% και παρέμεινε εκεί τον επόμενο χρόνο.

Το 2022 με την οικονομία να βρίσκεται ήδη υπό πίεση, δεν είναι σίγουρο πως η κυβέρνηση θα μπορέσει να αντέξει μια οικονομική συρρίκνωση. Ακόμη και πριν συνυπολογίσει κανείς την απάντηση του Πεκίνου στα παραπάνω περοβλήματα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε μια  ανεπαρκή αύξηση του ΑΕΠ της Κίνας κατά 3,2% για φέτος.