Οι επόμενες εξελίξεις στο κυπριακό έπειτα από τις ενέργειες Ερντογάν στα Βαρώσια , τις εκλογικές νίκες Τατάρ και Μπάιντεν αλλά και τη νίκη των Αζέρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, θα διαμορφώσουν σημαντικά το τι μέλλει γενέσθαι στην Ανατολική Μεσόγειο για τα επόμενα χρόνια. 

Ads

Παράλληλα, οι «εταιρικές» σχέσεις Ρωσίας και Τουρκίας και το «κενό ισχύος» που αφήνει πίσω η εποχή Τραμπ στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, αποτελούν παράγοντες εξαιρετικής σημασίας ως προς τις επόμενες στρατηγικές επιλογές της Άγκυρας στο θέμα της Κύπρου, οι οποίες τη δεδομένη στιγμή, φαίνονται να ταυτίζονται εντελώς, με τις προ ημερών δηλώσεις του Ερντογάν στα Βαρώσια: «Αυτό το μέρος περιμένει την ημέρα που θα συναντήσει τους πραγματικούς ιδιοκτήτες του».

«Ο Ερντογάν είναι ξεκάθαρος, πιέζει προς τη διχοτόμηση της Κύπρου»

«Ο Ερντογάν ήταν ξεκάθαρος. Δεν υφίσταται ζήτημα για αυτό. Μίλησε για δύο κρατικές οντότητες στην Κύπρο», δηλώνει στο tvxs ο καθηγητής στο τμήμα Βαλκανικών και Σλαβικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Δημήτρης Σταματόπουλος, για να συνεχίσει, αναφέροντας: «Η κίνηση του να ανοίξει, έστω και συμβολικά την Αμμόχωστο, ενώ τίθεται ένα πολύ μεγάλο ζήτημα για το τι θα γίνει με τις περιουσίες των ελληνοκυπρίων, ήταν ξεκάθαρα προς την κατεύθυνση μιας οριστικής διχοτόμησης του νησιού. Αυτό σημαίνει ότι βγάζει έξω από τη συζήτηση μια πιθανή διαμεσολάβηση του ΓΓ του ΟΗΕ, όπως αυτές που είχαν συμβεί τα τελευταία χρόνια».

Ads

Ο κύριος Σταματόπουλος, παράλληλα, δηλώνει πως «είναι σχεδόν απίθανο να αλάξει ο Ερντογάν συμπεριφορά, πόσο μάλλον από την στιγμή που ο ηγέτης της Βόρειας Κύπρου, είναι ο δικός του εκλεκτός». Βέβαια, όπως επισημαίνει ο καθηγητής, η συγκεκριμένη στάση της Τουρκίας, δεν είναι αποκλειστικά γέννημα-θρέμμα των βλέψεων του Ερντογάν.

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, έπειτα από την απόρριψη του σχεδίου Ανάν από τους ελληνοκυπρίους, η Τουρκία δεν αναρωτήθηκε ποτέ για μια σοβαρή λύση. Έχει πλέον μια ξεκάθαρη στρατηγική της διχοτόμησης, ακόμα και κατά την «καλή φάση» του Ερντογάν, πριν το 2008», δηλώνει ο καθηγητής, με τη σημερινή πραγματικότητα πλέον βέβαια, να συμβαδίζει ακριβώς με τη δήλωση του Ερσίν Τατάρ πριν από περίπου ένα μήνα, αφού εκλέχθη πρόεδρος της Βόρειας Κύπρου: «Αξίζουμε την ανεξαρτησία μας».

Και στο βάθος… Ρωσία

Παρά όμως το γεγονός πως, ο Ερντογάν, πράγματι, αναμένεται εύλογα να συνεχίσει να πιέζει υπέρ της διχοτόμησης της Κύπρου, υπάρχει μια μεταβλητή , που δεν ορίζει ο ίδιος: οι διεθνείς συσχετισμοί.

«Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι διεθνείς συσχετισμοί θα επιτρέψουν στην Τουρκία, να ενδυναμώσει τη θέση της στο νησί, γιατί το να επιβάλλει τη θέση της θα είναι πολύ δύσκολο, κυρίως λόγω της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε.» αναφέρει κατατοπιστικά ο κ. Σταματόπουλος, για να επισημάνει στη συνέχεια ότι είναι ακριβώς  «η «εταιρική» σχέση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας , που επιτρέπει στην Τουρκία να ενισχύσει την πορεία προς τη διχοτόμηση».

Παρ’ όλα αυτά, η εκλογή του Μπάιντεν ενδέχεται να αλλάξει τους συγκεκριμένους συσχετισμούς, με τον καθηγητή όμως να επισημαίνει πως «δεν πρέπει κανείς να κάνει πρώτα την ερώτηση, σχετικά με το ποια θα είναι η στάση του Μπάιντεν απέναντι στην Τουρκία, αλλά ποια θα είναι η στάση του Μπάιντεν απέναντι στη Ρωσία» διότι «ο Τραμπ, όσα χαρακτηριστικά καρικατούρας και να είχε ως ηγέτης, διατύπωσε μια σημαντική άποψη, μαζί με ένα κομμάτι της αμερικανικής ελίτ. Υποστήριξε πως, οι ΗΠΑ πρέπει να επιλέξουν αντίπαλο, ανάμεσα σε Ρωσία και Κίνα. Ο Τραμπ, επέλεξε αντίπαλο και ήταν κυρίως η Κίνα, έστω και αν δεν αναγκάστηκε να έρθει σε στρατιωτική αντιπαράθεση μαζί της», αναφέρει ο κ. Σταματόπουλος, αναφέροντας μάλιστα ότι «ο δίαυλος επικοινωνίας του Τραμπ με τη Ρωσία, ευνόησε σημαντικά τον Ερντογάν».

«Σήμερα βλέπουμε κάτι που ιστορικά δεν έχουμε ξαναδεί από το 1921, όταν ο Κεμάλ τα είχε βρει με τους Μπολσεβίκους, δηλαδή μια τόσο κοντινή σχέση Ρωσίας – Τουρκίας. Αν δει κάποιος άλλωστε το ισοζύγιο συναλλαγών της Τουρκίας με τη Ρωσία αλλά και με το σύνολο των πρώην σοσιαλιστικών δημοκρατιών, θα αντιληφθεί πως η Τουρκία συνεχώς αυξάνει τα ποσοστά της στην εμπορική δραστηριότητα με τις χώρες αυτές, οι οποίες βρίσκονται υπό την επιρροή της Ρωσίας», δηλώνει ο κ. Σταματόπουλος, συνδέοντας ασφαλώς την εξέλιξη αυτή, με το «κενό ισχύος» που άφησαν οι ΗΠΑ του Τραμπ (και ήδη από τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης Ομπάμα), λόγω του γεγονότος πως, πλέον, είναι αρκετά εξασθενημένες οικονομικά, ώστε να παίζουν τον ρόλο του «παγκόσμιου σερίφη», όπως έλεγε στο tvxs παλαιότερα ο καθηγητής Κώστας Δουζίνας.

Όσον αφορά επομένως την στάση του Μπάιντεν απέναντι στη Ρωσία και κατ’ επέκταση, απέναντι στην Τουρκία (η οποία με τη σειρά της, θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό την ενίσχυση της θέσης του Ερντογάν στο ζήτημα της Βόρειας Κύπρου), το ερώτημα που τίθεται, σύμφωνα με τον καθηγητή Σταματόπουλο, είναι το εξής: «Ακόμη και να θέλει ο Μπάιντεν να περικυκλώσει τη Ρωσία, η οικονομική θέση της Αμερικής αυτήν την στιγμή, θα της το επιτρέψει;»

Ναγκόρνο-Καραμπάχ: Άλλη μια απόδειξη της σχέσης Τουρκίας – Ρωσίας με έντονο κυπριακό ενδιαφέρον

Όπως λοιπόν προαναφέρθηκε, η σχέση Τουρκίας – Ρωσίας, είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις ενέργειες της Τουρκίας απέναντι σε ένα από τα σημαντικότερα «ανοιχτά μέτωπα» που -ιστορικά- έχει, το ζήτημα της Κύπρου. Η , θετική για τους Τούρκους , έκβαση του πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, έδειξε λοιπόν με τον καλύτερο τρόπο πως «υπάρχει ιδιαίτερα στενή σχέση ανάμεσα σε Τουρκία και Ρωσία, καθώς , η Τουρκία, από μόνη της σίγουρα δε θα είχε τόσο επεμβατικό ρόλο σε μια περιοχή όπως ο Καύκασος, που θεωρείται και είναι ρωσικής επιρροής», δηλώνει ο κ. Σταματόπουλος.

Με άλλα λόγια δηλαδή, «στην περίπτωση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι Ρώσοι, επέτρεψαν στους Τούρκους να πραγματοποιήσουν μια αναδιανομή ισχύος στον Καύκασο. Αυτό συνέβη και στη Συρία όσο και στη Λιβύη και πιθανόν να συμβεί και σε άλλα μέρη του Κόσμου, ακριβώς γιατί λόγω του κενό ισχύος από την απόσυρση των Αμερικανών, οι δύο δυνάμεις αυτές, μοιράζουν τα κενά ισχύος με πολύ ισορροπημένο και «δημοκρατικό» τρόπο, καθώς η Ρωσία συμπεριφέρεται στην Τουρκία σαν να είναι ισότιμος σύμμαχος».

Ασφαλώς όμως, όσο η Ρωσία συνεχίζει τη συγκεκριμένη στάση απέναντι στην Τουρκία του Ερντογάν, και , για όσο, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να επιλέγουν την Κίνα ως τον «υπ’ αριθμό ένα» εχθρό των αμερικανικών συμφερόντων, είναι ακριβώς οι «διεθνείς συσχετισμοί» που συμβάλλουν τα μέγιστα στην ενδυνάμωση των τουρκικών θέσεων στην Κύπρο.

Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, ενδεχομένως, τα όσα έγραφε ο πρώην ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Τάκης Χατζηγεωργίου, στο tvxs να μην αποτελούν ιδιαίτερα μακρινό σενάριο, εάν οι συσχετισμοί σε Κύπρο και διεθνείς συμμαχίες-αντιθέσεις, μείνουν ως έχουν: «Βαθύς διχασμός ένεκεν Αμμοχώστου, βαθύ οικονομικό τραύμα από την όποια απόφαση άρσης της δήθεν οικονομικής απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, αύξηση του πληθυσμού στα κατεχόμενα πέραν του εκατομμυρίου, την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας, περικύκλωση της Κύπρου».