Η αλλαγή πλεύσης της οικονομίας της Κούβας ξεκίνησε ήδη από το 2006 που ο ιστορικός ηγέτης του νησιού της Επανάστασης, Φιντέλ Κάστρο, παρέδωσε τα ηνία στον αδελφό του Ραούλ. Τώρα ο πρόεδρος Μιγκέλ Ντίαζ Κανέλ, που τον διαδέχτηκε, οδηγεί το καράβι της κουβανέζικης οικονομίας σε νέες και ανεξερεύνητες θάλασσες. Το αν θα συναντήσει μπουνάτσες ή μποφόρια θα εξαρτηθεί από το πόσο καλός καπετάνιος θα αποδειχτεί ή όχι.

Μιλώντας στη συνάντηση του Κογκρέσου της Ένωσης Οικονομολόγων και  Ορκωτών Λογιστών της Κούβας στην Αβάνα,ο πρόεδρος της χώρας, ξετύλιξε το νέο όραμα του για την Κούβα. Όπως διαμήνυσε το οικονομικό μοντέλο της χώρας εξελίσσεται και μέσα από μια σειρά μεταρρυθμίσεων και σωστή νοοτροπία θα καταφέρει να «τονώσει την εθνική οικονομία».

Συγκεκριμένα ο Μιγκέλ Ντίαζ Κανέλ ανακοίνωσε πως από του χρόνου τα σχέδια παραγωγής των κρατικών επιχειρήσεων δεν θα επιβάλλονται «εκ των άνω», αλλά από τους ίδιους τους εργάτες. Δηλαδή, η παραγωγή και οι επιλογές θα γίνονται πιο αυτόνομα. «Πρόκειται για ένα έξυπνο και επαναστατικό μέτρο, που  απαιτεί ρεαλισμό, αντικειμενικότητα και υπευθυνότητα», είπε, και είναι στα αλήθεια ένα μέτρο που είχε ήδη ανακοινωθεί στο Κογκρέσο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας τον Απρίλιο του 2011, αλλά ακόμη δεν έχει καταφέρει να υλοποιηθεί.

Από το 2011 βέβαια μια σειρά μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησαν από τον Ραούλ Κάστρο με στόχο την αναπροσαρμογή του κουβανικού μοντέλου του σοσιαλισμού, έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στο ανυπόταχτο νησί. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώθηκαν άλλωστε και στο νέο Σύνταγμα της χώρας, που επικυρώθηκε τον Απρίλιο του 2018,  το οποίο χωρίς να  εγκαταλείπει τον σοσιαλιστικό προσανατολισμό του, απομακρύνθηκε για πρώτη φορά από το όραμα της συγκρότησης μιας κουμουνιστικής κοινωνίας.

Έπειτα από τέσσερις δεκαετίες στη διάρκεια των οποίων η οικονομία ήταν σχεδόν πλήρως κρατικοποιημένη, οι μεταρρυθμίσεις του Ραούλ Κάστρο τόνωσαν τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και το 30% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού των πέντε εκατομμυρίων ανθρώπων στην Κούβα, εργάζεται τώρα στον ιδιωτικό τομέα, – είτε ως αυτοαπασχολούμενοι, είτε σε συνεταιρισμούς. Αυτό όμως δεν φαίνεται να είναι αρκετό για το νησί που έρχεται αντιμέτωπο για άλλη μια φορά με νέες αμερικανικές κυρώσεις εξαιτίας της στήριξης που έδειξε στον Νικολάς Μαδούρο, όταν οι ΗΠΑ αναγνώρισαν ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας τον Χουάν Γκουαΐδό.

Η ανάσα που πήρε η Κούβα κατά τη διάρκεια της ιστορικής προσέγγισης με τις ΗΠΑ υπό την προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα, έχει γίνει ασφυξία υπό τη διοίκηση του Τραμπ. Το νησί της Επανάστασης έχει μεγάλη έλλειψη σκληρού συναλλάγματος, οι εισαγωγές έχουν μειωθεί και έτσι η χώρα θα πρέπει να παράγει περισσότερο και οι κρατικές επιχειρήσεις να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά. «Λόγω της δραματικής χειροτέρευσης των εξωτερικών συνθηκών η Κούβα δεν έχει άλλο δρόμο από το να κινητοποιήσει τρόπους μεγαλύτερης εκμετάλλευσης των πηγών της» δηλώνει στην Deutsche Welle ο Μπερτ Χόφμαν, ειδικός σε θέματα Κούβας στο German Institut of Global and Area Studies.

Επί της ουσίας πρόκειται για μια μετεξέλιξη του μοντέλου και σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, πρόκειται για μια πρόταση που αν εφαρμοστεί δίνοντας προτεραιότητα στην κοινωνική δικαιοσύνη, μπορεί να ανοίξει μια νέα σελίδα στην ιστορία της Κούβας και γιατί όχι να γίνει και ένα νέο παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο.