Πρώτη ημέρα λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως τζαμί σήμερα μετά από 86 χρόνια και ο Τούρκος πρόεδρος παρά τις διεθνείς αντιδράσεις έδωσε ένα μεγαλοπρεπές σόου που μεταδόθηκε live. 

Χιλιάδες Τούρκοι συγκεντρώθηκαν στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, νωρίς το πρωί της Παρασκευής για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στο χώρο, από τότε που ο Πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε τζαμί το μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ανατρέποντας την απόφαση του Κεμάλ Ατατουρκ. 

Πλήθος αστυνομικών ήταν παρόντες σε όλη την περιοχή για να διατηρηθεί η ασφάλεια και οι πιστοί μουσουλμάνοι προσκυνητές έμπαιναν στην Αγία Σοφία φορώντας μάσκες προσώπου ή κάθονταν έξω σε χαλιά προσευχής στην πλατεία Σουλτάναχμέτ. Μάλιστα κάποια πιστοί είχαν διανυκτερεύσει στον προαύλιο χώρο του μνημείου. Λόγω της πανδημίας του κοροναϊού λήφθησαν μέτρα, καθώς υπάρχουν πέντε διαφορετικοί ανοιχτοί χώροι για τους προσκυνητές για να αποφευχθεί ο συνωστισμός, ενώ γινόταν έλεγχος σε 11 διαφορετικά σημεία.

Λίγα λεπτά μετά τις δώδεκα το μεσημέρι, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνοδευόμενος από τους πλέον υψηλόβαθμους υπουργούς του, μπήκαν στην Αγία Σοφία φορώντας λευκές μάσκες για την προστασία τους από τον Covid-19 και πήρε τη θέση του στην πρώτη σειρά γονατίζοντας πάνω σε γαλάζια χαλιά κατά την έναρξη της τελετής. Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος διάβασε απόσπασμα από το κοράνι. 

Erdogan recites holy Quran at Hagia Sophia just before the first Friday prayers in the ancient building in 86 years pic.twitter.com/FJvnKwtWbH

— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 24, 2020

Υπενθυμίζεται ότι χθες ο Τούρκος πρόεδρος ανάρτησε ένα βίντεο 5:36 λεπτών στο οποίο ακούγεται ένα τραγούδι που καλεί τους Ισλαμιστές να συσπειρωθούν και θα προσευχηθούν όλοι μαζί, σε 9 γλώσσες λαών με μουσουλμανικό πληθυσμό, μεταξύ άλλων Σουαχίλι, μπενγκάλι, αραβικά, αλβανικά, βοσνιακά, αφγανικά, κιργιζιανά, τούρκικα αλλά και… κουρδικά! Επί πλέον χθες, ο Ερντογάν επιθεώρησε τις τελευταίες εργασίας που έγιναν στο μνημείο μαζί με τη σύζυγό του. Ο Τούρκος πρόεδρος φωτογραφήθηκε μέσα στο ναό ενώ άλλαξε κι επισήμως την ονομασία από Αγία Σοφία σε Μέγα τζαμί. Τα βυζαντινά ψηφιδωτά καλύφθηκαν με κουρτίνες. 

Πριν την τελετή, ο Αλί Ερμπάς, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) ανακοίνωσε τον διορισμό τριών ιμάμηδων και πέντε μουεζίνιδων για το «τέμενος Αγία Σοφία».

Cezayir’den Arap ülkelerine ‘Ayasofya’ tepkisi pic.twitter.com/w9IXiGBmaE

— A Haber (@Ahaber) July 23, 2020

Αντίδραση της Εκκλησίας

Την ίδια στιγμή, η αντίδραση της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα έρθει με λειτουργία του Ακάθιστου Ύμνου στην Μητρόπολη Αθηνών, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, στις 8 το βράδυ. Σύμφωνα με την ενημέρωση της αρχιεπισκοπής θα ψαλεί το ««τη Υπερμάχω», καθώς πρόκειται για  «ημέρα πένθους και οδύνης για όλη την Ορθοδοξία, τον Χριστιανισμό και ολόκληρο τον Ελληνισμό». Σε αρκετές εκκλησίες της χώρας οι καμπάνες θα χτυπάνε πένθιμα, ενώ προγραμματίζονται και αγρυπνίες σε ναούς.

Πένθιμα θα χτυπούν και οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής σήμερα ενώ, ταυτόχρονα, όλες οι σημαίες που βρίσκονται στους ελληνορθόδοξους ιερούς ναούς θα κυματίζουν μεσίστιες. Σε αυτήν την απόφαση προχώρησε η Ιερά Σύνοδος της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, η οποία συνήλθε στις 16 Ιουλίου με τηλεδιάσκεψη, υπό την προεδρία του αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου.

Δυσαρέσκεια από Τραμπ για το σόου Ερντογάν

Η τελευταία από τις διεθνείς αντιδράσεις κατά της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έρχεται από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος είχε επικοινωνία με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, φέρεται να εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν. Εξέφρασε, ακόμη, τον προβληματισμό του για το θέμα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δη των θρησκευτικών ελευθεριών των μειονοτήτων στην Τουρκία.

Δήλωσε, μάλιστα, αρωγός και συμπαραστάτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, καθώς επίσης και του Ελληνισμού, και τόνισε ότι θα προχωρήσει άμεσα στις παρεμβάσεις που απαιτούνται.

Στη διάρκεια της συνάντησης, η οποία πραγματοποιήθηκε σε εγκάρδιο κλίμα, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής έθεσε όλα τα κομβικά ζητήματα που αφορούν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ιδιαίτερα μάλιστα υπογράμμισε τη σημασία και την ανάγκη επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.