Ενώ την Πέμπτη 17 Μαρτίου άρχισαν να διαφαίνονται ελπίδες τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, με την διπλωματία να κερδίζει έδαφος, οι συγκρούσεις συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως έχει ξεκινήσει και μια αναδιάταξη των ρωσικών δυνάμεων. 

Πλήθος αναλυτών ισχυρίζεται ότι σχεδόν κανείς εκ των στρατηγικών στόχων του Κρεμλίνου δεν έχει μέχρι στιγμής επιτευχθεί από τον ρωσικό στρατό, υποστηρίζοντας πως μοιάζει η επιχείρηση να έχει βαλτώσει. Ωστόσο το ακριβές σχέδιο παραμένει ακόμη και σήμερα ένα μεγάλο ερώτημα και η στρατηγική φαίνεται να αλλάζει συχνά στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. 

Η Ρωσία συνεχίζει για πάνω από τρεις εβδομάδες να χτυπάει την Ουκρανία από τρείς κατευθύνσεις, έχοντας καταλάβει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περίπου το 30% των ουκρανικών εδαφών, αλλά οι μεγάλες πόλεις κλειδιά παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο: από τα βόρεια προς την πρωτεύουσα Κίεβο, από τα ανατολικά με επίκεντρο την πολιορκία του Χάρκοβο και της Μαριούπολης και από το νότο, όπου οι ρωσικές μονάδες, έχουν καταλάβει τη Χερσώνα και το ρωσικό ναυτικό βρίσκεται έξω από την Οδησσό.

Ο ρωσικός στρατός έχει εδραιώσει τον έλεγχο του περιμετρικά της Μαριούπολης, καταλαμβάνοντας τις πόλεις και τις περιοχές γύρω από το στρατηγικής σημασίας λιμάνι, διευρύνοντας τον διάδρομο που συνδέει την Κριμαία με το Ντόνετσκ. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα πως οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν να αποκλείσουν τις ουκρανικές από την πρόσβαση στην Αζοφική. 

Αλλαγή ρωσικής τακτικής;

Ωστόσο, όπως παρατηρεί ο αμυντικός αναλυτής Αλεξ Γατόπουλος, με ανάλυσή του στο aljazeera, η προέλαση της Ρωσίας έχει επιβραδυνθεί σοβαρά και αυτό το μαρτυρά μια αξιοσημείωτη αλλαγή της τακτικής του στρατού της: Η Ρωσία έχει ξεκάθαρα στρέψει το βλέμμα της από τα πεδία μάχης στα ανατολικά προς τη σχετικά αλώβητη δυτική Ουκρανία.

Οι ουκρανικές αεροπορικές βάσεις στο Ivano-Frankivsk και το Lutsk -στα δυτικά- δέχθηκαν επίθεση για να υποβαθμιστεί η ισχύς της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουκρανίας. Είναι μια επίθεση που θα μπορούσε να αναμενόταν τις πρώτες ώρες της εισβολής, αλλά ήρθε μόλις τώρα. Επιπλέον, οι Ρώσοι κατέστρεψαν με πυραύλους, μια ουκρανική βάση στο Γιαβορίβ, κοντά στα πολωνικά σύνορα, η οποία χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση ξένων μαχητών.

Ο λόγος αυτών των εξελίξεων εντοπίζεται στην ενίσχυση που λαμβάνουν οι Ουκρανοί από το εξωτερικόπου άρχισε να γίνεται αισθητή στα πεδία των μαχών. Προηγμένα όπλα, ειδικά φορητά αντιαρματικά και αντιεροπορικά, καθώς και πυρομαχικά φθάνουν σωρηδόν στην Ουκρανία από τα δυτικά. Αυτά είχαν σημαντικό αντίκτυπο στο πεδίο της μάχης καθώς ρωσικά τανκς, τεθωρακισμένα οχήματα, φορτηγά ανεφοδιασμού και ελικόπτερα έχουν επανειλημμένα στοχοποιηθεί και καταστραφεί.

Την ίδια στιγμή, περισσότεροι από 60.000 Ουκρανοί της διασποράς έχουν επιστρέψει στη χώρα και έχουν εμπλακεί στον πόλεμο, σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας της Ουκρανίας, Oleksii Reznikov. Επιπροσθέτως, ξένοι μαχητές φθάνουν στην Ουκρανία -ανεξαρτήτως ιδεολογικών κινήτρων- για να πολεμήσουν Ρώσους. Μέχρι τώρα, 20.000 άτομα φέρονται να έχουν υποβάλει αίτηση για να ενταχθούν στη διεθνή λεγεώνα. Γι΄ αυτό και η Ρωσία χτυπάει τις βάσεις εκπαίδευσης, ενώ επιστράτευσε Σύρους μαχητές και Τσετσένους με πείρα στις μάχες σε πόλεις.

Όσον αφορά την μαχητική ισχύ, την επιμελητεία, τη διοίκηση και το ηθικό γενικότερα, η ρωσική πλευρά φαίνεται να παρουσιάζει πολύ χαμηλές επιδόσεις. Πληροφορίες αναφέρουν πως οι επικοινωνίες και η οργάνωση ήταν αποηγοητευτικές σε βαθμό που οι Ρώσοι στρατηγοί χρειάστηκε να κινηθούν πολύ πιο κοντά στην πρώτη γραμμή για να ελέγξουν την κατάσταση σε τακτικό επίπεδο. Είναι ενδεικτικό ότι, μέχρι τώρα, τρείς Ρώσοι στρατηγοί έχουν σκοτωθεί, αριθμός δίχως προηγούμενο σε σύγχρονη σύγκρουση. Οι επικοινωνίες σε ορισμένα μέρη βασίστηκαν σε κανονικά μη κρυπτογραφημένα δίκτυα, επιτρέποντας στον ουκρανικό στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών να υποκλέψουν ρωσική στρατιωτική κυκλοφορία επικοινωνιών.

Μέτωπο Κιέβου: Το μεγαλύτερο μυστήριο του πολέμου

Η ουκρανική πρωτεύουσα φάνηκε πως ήταν στρατηγικός στόχος της Ρωσίας από την αρχή του πολέμου. Αίσθηση είχε προκαλέσει προ ημερών η καταγραφή από δορυφόρο – έξω από το Κίεβο – μιας τεράστιας οχηματοπομπής 64 χιλιομέτρων από εκατοντάδες οχήματα, τανκς, πυροβολικό, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και φορτηγά ανεφοδιασμού.

Κατά μυστήριο τρόπο, το κομβόι σταμάτησε περίπου 25 χλμ. έξω από την πόλη, δίχως να προχωρήσει για να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του πολέμου, όπως αναφέρει ο Γατόπουλος. Άραγε, γιατί οι Ρώσοι προέλασαν τόσο κοντά και μετά σταμάτησαν; Και γιατί η συνοδεία δεν απλώθηκε τουλάχιστον για να προστατευτεί; Υπήρξαν αναφορές ότι ο επικεφαλής της συνοδείας δέχθηκε επίθεση και έτσι η προέλασή σταμάτησε ή ότι οι Ρώσοι έμειναν από καύσιμα, ή λιγότερο πιθανό, ότι τα ελαστικά που χρησιμοποιούσαν οι Ρώσοι δεν μπορούσαν να αντέξουν τους ανώμαλους δρόμους.

Στη συνέχεια το μυστήριο ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι ενώ το κομβόι ήταν εντός της εμβέλειας του ουκρανικού πυροβολικού, δεν χτυπήθηκε παρά το γεγονός ότι ήταν για 10 ημέρες ακίνητο. Γιατί το ουκρανικό πυροβολικό δεν κατέστρεψε τουλάχιστον μέρος του; Στην αρχή του πολέμου, ο ουκρανικός στρατός διέθετε 354 πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων (MRL), συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 80 από τα τοπικά κατασκευασμένα MRL ακριβείας Alder, τα οποία, με βεληνεκές 70 km, μπορούσαν εύκολα να στοχεύσουν ολόκληρη τη συνοδεία. Αλλά δεν το έκανε.

Το ότι η Ουκρανία δεν επιτέθηκε σε έναν τόσο προφανή, σχεδόν ακίνητο, στόχο έχει μπερδέψει εξωτερικούς παρατηρητές. Ο πιο κοινός ισχυρισμός μεταξύ των Ουκρανών είναι ότι δεν ήθελαν να κλιμακώσουν τη σύγκρουση. Η ευκαιρία, πάντως να καταστραφεί το κομβόι χάθηκε, καθώς έχει διασκορπιστεί και αποτελεί πλέον μέρος της ρωσικής προσπάθειας να καταλάβει την πόλη.

Καλύτερα στο νότιο και ανατολικό μέτωπο για τους Ρώσους

Τα πράγματα στο νότιο και ανατολικό μέτωπο εξελίσσονται πολύ καλύτερα για τους Ρώσους, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής της Ουκρανίας βρίσκεται πλέον στα χέρια της Ρωσίας.

Η Μαριούπολη είναι το μόνο εμπόδιο για τη Ρωσία που συνδέει τη χερσόνησο της Κριμαίας με το Ντόνετσκ. Μπορεί οι Ουκρανοί να αντιστέκονται, αλλά ο εφοδιασμός γίνεται προβληματικός. Η ανθρωπιστική κατάσταση χειροτερεύει παρά τις διαδοχικές προσπάθειες να ανοίξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι για τους αμάχους να εγκαταλείψουν την πόλη. Οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις κατά αμάχων η πόλη έχει μετατραπεί σε μια «κόλαση» επί Γης. Περιοχές στα βόρεια της Μαριούπολης έχουν καταληφθεί από τη Ρωσία καθώς διευρύνεται ο κλοιός γύρω από την πολιορκημένη πόλη. Την Παρασκευή συγκρούσεις σημειώθηκαν και στο κέντρο της πόλης, ενώ τελευταίες πληροφορίες ανέφεραν πως οι ουκρανικές δυνάμεις έχασαν την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα. 

Την ίδια στιγμή, η Οδησσός, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ουκρανίας, προετοιμάζεται για μια ρωσική επίθεση. Ο Ουκρανικός στρατός και οι εθελοντές προετοιμάζονται για μάχη μέσα στην πόλη οχυρώνοντας στρατηγικά σημεία της πόλης ενώ υπάρχουν αναφορές ότι ένας μεγάλος ρωσικός αμφίβιος στόλος βρίσκεται έξω από την Οδησσό, έχοντας αποπλεύσει από τη χερσόνησο της Κριμαίας. Πάντως, μέχρι τώρα οι Ρώσοι έχουν επιβάλει θαλάσσιο αποκλεισμό της πόλης, αποφεύγοντας ωστόσο μια άμεση επίθεση. Εάν η Οδησσός πέσει στα χέρια της Ρωσίας, θα είναι σοβαρό πλήγμα για τις ουκρανικές αρχές, καθώς το λιμάνι διαχειρίζεται τα 2/3 του συνόλου των φορτίων που φτάνουν δια θαλάσσης και πλέον η Ουκρανία θα έχει χάσει και κάθε πρόσβαση στη θάλασσα. 

Ρωσικές μηχανοκίνητες μονάδες πεζικού προχωρούν τώρα αργά βόρεια κατά μήκος των δύο πλευρών του Δνείπερου. Οι στρατηγικές πόλεις Ζαπορίζια και Ντνίπρο έχουν μετατραπεί σε φρούρια καθώς πλημμυρίζουν από πρόσφυγες που φεύγουν από τις μάχες, επιβαρύνοντας περαιτέρω τους λιγοστούς πόρους. Οι Ρώσοι βρίσκονται στην στροφή του ποταμού Δνείπερου που διχοτομεί την Ουκρανία από βορρά προς νότο, και η κατοχή τους είναι ζωτικής σημασίας και για τις δύο πλευρές, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις πιέζουν αργά προς τα βόρεια.

Μπορεί λοιπόν, να έχει επιβραδυνθεί η ρωσική προέλαση, αλλά δεν σταμάτησε. Η πολιορκία των δυτικών πόλεων της Ουκρανίας συνεχίζεται. Ολόκληρη η περιοχή στη Χερσώνα βρίσκεται τώρα υπό τον έλεγχο της Ρωσίας και μια επιτυχημένη επίθεση στην Οδησσό θα αποκλείσει την Ουκρανία από τη θάλασσα, εμποδίζοντας την πλειονότητα των απαραίτητων εισαγωγών της χώρας. Τα εδάφη που έχουν καταληφθεί από τη Ρωσία αποτελούν και ένα από τα βασικά ζητήματα στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με το Κίεβο να αρνείται να τα παραδώσει και τη Μόσχα να επιθυμεί να δημιουργήσει τετελεσμένα.