Για τον νέο πρωθυπουργό της Φινλανδίας η περίοδος του «μήνα του μέλιτος» διακόπηκε βίαια, από δύο ρατσιστικά σκάνδαλα που προκάλεσαν αναταράξεις στην κυβέρνησή του.

Ο κεντροδεξιός Πέτερι Όρπο βλέπει ήδη την πολιτική αναταραχή να υπονομεύει μια από τις βασικές στρατηγικές του κινήσεις: την απόφασή του να συνεργαστεί με το ακροδεξιό Κόμμα των Φινλανδών στην κυβέρνηση.

Το ακροδεξιό Κόμμα των Φινλανδών θεωρείται εδώ και καιρό κάτι σαν μπαλαντέρ στη φινλανδική πολιτική, προωθώντας τη γραμμή «πρώτα η Φινλανδία» και υποστηρίζοντας θέσεις κατά της ΕΕ και κατά της μετανάστευσης. Οι ηγέτες του, από τον Τίμο Σόινι και τον Γιούσι Χάλλα-Άχο μέχρι τη σημερινή επικεφαλής Ρίκα Πούρα, έχουν απασχολήσει επί μακρόν τα πρωτοσέλιδα με εμπρηστική ρητορική και λαϊκιστικές αναρτήσεις.

Μετά τις εκλογές του Απριλίου, η Πούρα εξασφάλισε σοβαρή επιρροή στη νέα κυβέρνηση του Όρπο, όχι μόνο αναλαμβάνοντας η ίδια το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Οικονομικών και τη θέση της αναπληρώτριας πρωθυπουργού, κατά τη διάρκεια των μακρόχρονων διαβουλεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Αλλά λίγο μετά την ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στις 16 Ιουνίου, δημόσιες δηλώσεις ανώτερων στελεχών του κόμματος -συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Πούρα- άρχισαν να «στοιχειώνουν» τόσο το Κόμμα των Φινλανδών όσο και τον Όρπο.

Ο υπουργός Οικονομίας Βίλχελμ Γιούνιλα αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από ισχυρισμούς ότι είχε κάνει ένα αστείο για τον ναζισμό. Τώρα, ο κλοιός σφίγγει γύρω από την Πούρα, εν μέσω ισχυρισμών ότι χρησιμοποίησε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς σε αναρτήσεις το 2008 και ενθάρρυνε τη βία κατά των ζητιάνων με τη μορφή φτυσίματος.

Μηδενική ανοχή στον ρατσισμό ζητά ο Νιινίστο

Τη Δευτέρα (10.7), η Πούρα δήλωσε ότι στο παρελθόν εκφράστηκε με τρόπο που δεν θα ενέκρινε σήμερα.

Ενώ προσπάθησε να κρατήσει χαμηλό προφίλ κατά τη διάρκεια της σφοδρών επικρίσεων για το Κόμμα των Φινλανδών τις τελευταίες εβδομάδες, ο Όρπο -ο οποίος ηγείται του κερδισμένου στις εκλογές, κεντροδεξιού Κόμματος Εθνικού Συνασπισμού (NCP)- δέχεται τώρα αυξανόμενη πίεση να απαντήσει με μεγαλύτερη σαφήνεια.

Την Τρίτη (11.7), ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο δήλωσε ότι θα ήταν σοφό για την κυβέρνηση να εκφράσει «μηδενική ανοχή απέναντι στον ρατσισμό».

Καυστικά ήταν τα σχόλια και της πρώην πρωθυπουργού Σάνα Μάριν, η οποία πριν τις εκλογές είχε ξεκαθαρίσει ότι το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δεν θα συμμετάσχει σε συνασπισμό με το Κόμμα των Φινλανδών. «Αυτό καταδικάστηκε. Ίσως τώρα υπάρχει περισσότερη κατανόηση», έγραψε η Μάριν στο Twitter το απόγευμα της Τρίτης.

«Κάθε ανθρώπινο ον είναι πολύτιμο και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι αδιαίρετη. Όλοι έχουν το δικαίωμα να ζουν με ασφάλεια, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους», πρόσθεσε η Μάριν.

Η Άννα-Μάγια Χένρικσον, επικεφαλής του Σουηδικού Λαϊκού Κόμματος, μέλους του κυβερνητικού συνασπισμού, σχολίασε ως εξής:

«Για να μπορέσει αυτή η κυβέρνηση να συνεχίσει να εργάζεται το φθινόπωρο, πρέπει να είναι απολύτως σαφές ότι λέει όχι σε όλες τις μορφές ρατσισμού και αυτό πρέπει να φαίνεται τόσο σε αυτά που κάνουν οι υπουργοί της όσο και σε αυτά που λένε».

Οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ως απίθανη την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού βραχυπρόθεσμα, ωστόσο ο Όρπο καλείται να δικαιολογήσει στους ψηφοφόρους την απόφασή του να συνδεθεί με το Κόμμα των Φινλανδών.

«Ένα ανοιχτό ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό κάποιες από αυτές τις αποκαλύψεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτέλεσαν έκπληξη για τον Όρπο» δήλωσε ο Τέιβο Τεϊβάινεν, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.

«Το είχαν λάβει αυτό υπόψη τους από την αρχή και έλαβαν ρητή απόφαση να αποσιωπήσουν τις αξίες τους για να πετύχουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ή μήπως είναι τόσο ειλικρινά έκπληκτοι τώρα όσο ισχυρίζονται μερικές φορές;» δήλωσε ο Τεϊβάινεν.

Ο Όρπο δήλωσε τη Δευτέρα ότι «οι αποστάσεις που πήρε η Πούρα από τη βία ήταν απαραίτητες».

Ιστορία σκανδάλων

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Κόμμα των Φινλανδών βρίσκεται σε μια αυτοπροκαλούμενη πολιτική καταιγίδα.

Το 2017, δύο χρόνια μετά την πρώτη του θητεία στην κυβέρνηση, η ηγεσία του κόμματος διασπάστηκε εν μέσω διαφωνιών σχετικά με την πολιτική του κατεύθυνση, με τον τότε αρχηγό του -και υπουργό Εξωτερικών της Φινλανδίας- Σόινι να επιβιώνει παρά τις αποστασίες.

Υπό τον μετέπειτα ηγέτη Χάλλα-Άχο, ο οποίος είχε τιμωρηθεί ο ίδιος με πρόστιμο για ρητορική μίσους το 2012, το Κόμμα των Φινλανδών ανασυντάχθηκε με επιτυχία και σημείωσε ισχυρές επιδόσεις στις εκλογές του 2019, τις οποίες κέρδισαν με μικρή διαφορά οι Σοσιαλδημοκράτες.

Στις εκλογές του Απριλίου, το κόμμα ήρθε δεύτερο πίσω από το NCP του Όρπο και, μαζί με το μικρότερο Σουηδικό Λαϊκό Κόμμα και τους Χριστιανοδημοκράτες, σχημάτισαν μια πλειοψηφική δεξιά κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση έχει μια φιλόδοξη πλατφόρμα για τη μείωση του δημόσιου χρέους της Φινλανδίας και τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και θα είναι απρόθυμη να κάνει πίσω από αυτά τα σχέδια, λένε οι ειδικοί, πράγμα που σημαίνει ότι ο Όρπο είναι πιθανό να προσπαθήσει να ξεπεράσει την αναταραχή τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Η επόμενη κίνηση της Πούρα θα μπορούσε να είναι σημαντική, δήλωσε ο Τεϊβάινεν.

Οι προοπτικές για την κυβέρνηση σε κάποιο βαθμό εξαρτώνται από το πόσο πιο ξεκάθαρα η Πούρα είναι πρόθυμη να πάρει αποστάσεις από τον ρατσισμό, «ακόμη και με το κόστος της ταπείνωσής της», είπε.

*Με πληροφορίες από Politico