Με πανηγυρισμούς υποδέχτηκαν τα τουρκικά ΜΜΕ την είδηση πως στις ΗΠΑ αποσύρθηκαν, από το νομοσχέδιο της Γερουσίας για τον αμυντικό προϋπολογισμό, οι δύο επίμαχες τροπολογίες που έθεταν αυστηρές προϋποθέσεις στην Τουρκία για αναβαθμιστούν τα F-16 της. Για πολλούς ουσιαστικά έβαζαν φραγμό στο εξοπλιστικό τουρκικό πρόγραμμα.

Ads

Για την Τουρκία πρόκειται για μια θετική εξέλιξη –δίχως να έχει αποφασιστεί κάτι ακόμα- καθώς χρειάζεται αυτά τα νέα μαχητικά-βομβαρδιστικά και τα κιτ εκσυγχρονισμού για να διατηρήσει την πολεμική της αεροπορία εκσυγχρονισμένη. Αυτό κρίνεται επιτακτικό ειδικά από τη στιγμή που της απαγορεύτηκε η αγορά αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 Lightning II μετά τη μοιραία αγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-400.

Η αμερικανική «τιμωρία» είχε μαγειρευτεί από τον γερουσιαστή και Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ -Μπομπ- Μενέντεζ καταθέτοντας τροπολογία που προέβλεπε συγκεκριμένους όρους για την αγορά και την αναβάθμιση των F-16 από πλευράς της Τουρκίας.

Και αυτοί οι όροι προϋπέθεταν τη «συμμόρφωση» του Τούρκου προέδρου για το θέμα των ρωσικών S-400 και την παύση των επιθετικών ενεργειών απέναντι στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο που είχε κατατεθεί αναφερόταν ότι: «Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 σε οποιαδήποτε αρχή, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου περί Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών, στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Τουρκίας, εκτός και εάν ο πρόεδρος πιστοποιήσει στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων και στις Επιτροπές Άμυνας του Κογκρέσου:

Ads
  1. ότι μια τέτοια μεταφορά είναι προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ
  2. αυτή η πιστοποίηση πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοια F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για τις επαναλαμβανόμενες μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα».

Πιέσεις από Λευκό Οίκο;

Η τροπολογία, ωστόσο, βρέθηκε εκτός του νομοσχεδίου καθώς δεν υπήρχε ευρεία συναίνεση και έτσι δεν εντάχθηκε στην εκδοχή του Σώματος για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA). O πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας συνέταξε ένα νέο κείμενο, το οποίο περιλαμβάνει μόνο τις τροπολογίες για τις οποίες δεν υπήρχαν διαφωνίες. Επιφυλάξεις εξέφρασαν οι Ρεπουμπλικάνοι συμπρόεδροι των Επιτροπών Διεθνών και Άμυνας της Γερουσίας.

Φαίνεται πάντως πως υπάρχουν παρασκηνιακές πιέσεις από πλευράς της κυβέρνησης για να προχωρήσει η πώληση και αναβάθμιση των F-16 στη Τουρκία. Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε το καλοκαίρι σε συνέντευξη Τύπου της Συνόδου του ΝΑΤΟ ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την πώληση εκσυγχρονισμένων μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.

Στο περιθώριο της Συνόδου η υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Σελέστ Γουαλέντερ είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών της Τουρκίας επειδή η χώρα συμβάλλει στο ΝΑΤΟ και κατ’ επέκταση την αμερικανική ασφάλεια.

Είχαν προηγηθεί οι απειλές του Τούρκου προέδρου, ο οποίος στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, δήλωσε πως οι σχέσεις των ΗΠΑ με την χώρα του «δεν είναι ιδανικές» αυτή τη στιγμή ενώ είχε προειδοποιήσει πως σε περίπτωση που δεν επιλυθεί το ζήτημα, η Άγκυρα θα αναγκαστεί να «φροντίσει τον εαυτό της». Ο Ερντογάν είχε συναινέσει στην υπό όρους ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην βορειοατλαντική συμμαχία, γι΄αυτό και η υποχώρηση του Μπάιντεν συνδέεται με την απειλή του Ερντογάν, για βέτο στην ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

Αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ και απάντηση κυβέρνησης

Στην Ελλάδα, μετά τη δημοσίευση της είδησης από το Anadolu, ο ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε με ανακοίνωσή του επισημαίνοντας ότι η Τουρκία «όχι μόνο δεν τιμωρείται για την ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και την υπογραφή νέων παράνομων μνημονίων με τη Λιβύη, αλλά επιβραβεύεται».

Η αξιωματική αντιπολίτευση έκανε λόγο για άλλη μια «εξαιρετικά σοβαρή ήττα του δόγματος Μητσοτάκη, του “πιστού και προβλέψιμου συμμάχου” που τα δίνει όλα χωρίς να διεκδικεί τίποτα. Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που η Ρωσία αναβαθμίζει τις σχέσεις της με το ψευδοκράτος». Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ καταλήγει υπογραμμίζοντας πως «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη καθίσταται ολοένα και πιο επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα».

Μετά την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τις εξελίξεις, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου ανέφερε πως «το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και το Πρακτορείο Ειδήσεων Anadolu είναι οι μόνοι που θέλησαν να παρουσιάσουν ένα στάδιο στη διαδικασία διαβούλευσης του νομοσχεδίου της Γερουσίας για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ σαν τετελεσμένη απόφαση».

Ο ίδιος συμπλήρωσε πως είναι «μια υπόθεση που κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει όσον αφορά το πότε και, κυρίως, πώς και με ποιους όρους θα καταλήξει».

Ο Γιάννης Οικονόμου ανέφερε πως «το μόνο βέβαιο είναι ότι μέχρι τότε η Ελλάδα, χάρη στις επιλογές της κυβέρνησης, έχει αλλάξει καταλυτικά υπέρ της την ισορροπία δυνάμεων στο πεδίο. Δυστυχώς, αυτά είναι ‘ψιλά γράμματα’ για τον  ΣΥΡΙΖΑ που επέλεξε να αποτελεί την εθνική εξαίρεση στην ψήφιση της εξοπλιστικής ενίσχυσης των ενόπλων μας δυνάμεων και των αμυντικών συμφωνιών της πατρίδας μας με την Γαλλία και τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα θεωρεί ότι τα εθνικά θέματα προσφέρονται για  φθηνή και ανεύθυνη αντιπολίτευση».

Ο Μενέντεζ επιμένει: «Η Τουρκία δεν θα τα πάρει»

Παρά τις παραπάνω εξελίξεις πάντως, ο Μπομπ Μενέντεζ, φαίνεται πως δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη. «Η Τουρκία δεν θα τα πάρει τα F-16. Ήταν μόνο ένα εμπόδιο στον δρόμο μας. Η Τουρκία πρέπει πρώτα να γίνει ένας καλός σύμμαχος του ΝΑΤΟ» σχολίασε σχετικά, μιλώντας στην ιστοσελίδα Hellas Journal, ο Γερουσιαστής Μενέντεζ. Μάλιστα, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην πώληση όπλων στην Τουρκία -δικαίωμα που διατηρεί, όμως, και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Σημειώνεται ότι τον Ιούλιο Σε συνέντευξή του στο CNN Greece ο Δημοκρατικός Βουλευτευτής Κρις Πάπας, ο «αρχιτέκτονας» των επίμαχων τροπολογιών, αναφέρεται εκτενώς στις εν εξελίξει ζυμώσεις στην Ουάσινγκτον και εμφανίζεται αισιόδοξος ότι η προσπάθειά του θα αποδώσει τελικά καρπούς. Είχε εκφράσει την ανησυχία του για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο και είχε τονίσει πως ο πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να λογοδοτήσει για τη στάση του. Σημειώνεται ότι το τελικό κείμενο του αμυντικού προϋπολογισμού θα αποφασιστεί μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο Σώματα.