Καθώς η σύγκρουση στη Συρία συνεχίζεται για πέμπτο έτος, τα εκατομμύρια των προσφύγων στα γειτονικά κράτη και των εκτοπισμένων στο εσωτερικό της χώρας ζουν σε ανησυχητικά επιδεινούμενες συνθήκες, ενώ παράλληλα έρχονται αντιμέτωποι με ένα ακόμη πιο δυσοίωνο μέλλον χωρίς περαιτέρω διεθνή στήριξη, όπως προειδοποίησε σήμερα η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.).

Καθώς δεν διακρίνεται στον ορίζοντα κάποια πολιτική λύση στη σύγκρουση, οι περισσότεροι από τους 3,9 εκατ. Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία, το Λίβανο, την Ιορδανία, το Ιράκ και την Αίγυπτο δεν διαβλέπουν την προοπτική της επιστροφής τους στο εγγύς μέλλον και έχουν ελάχιστες ευκαιρίες να ξαναρχίσουν τη ζωή τους στην εξορία. Στο Λίβανο, πολύ πάνω από το 50% των Σύρων προσφύγων ζει σε επισφαλή καταλύματα – ποσοστό αυξημένο σε σύγκριση με το 33% της προηγούμενης χρονιάς. Η παροχή ασφάλειας και ζεστασιάς σε αυτούς τους ανθρώπους αποτελεί συνεχή πρόκληση.  Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 40.000 οικογένειες Σύρων στις αστικές περιοχές της Ιορδανίας διαπίστωσε ότι τα δύο τρίτα εξ αυτών ζει κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας.

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, António Guterres, επανέλαβε ότι χρειάζεται να γίνουν πολλά περισσότερα για να βγουν οι Σύροι από τον εφιάλτη στον οποίο ζουν. «Ύστερα από χρόνια στην εξορία, οι πόροι των προσφύγων έχουν εξαντληθεί. Όλο και περισσότεροι καταφεύγουν στην επαιτεία, στο σεξ για λόγους επιβίωσης (survival sex) και στην παιδική εργασία. Οικογένειες μεσαίας τάξης με παιδιά μετά βίας επιβιώνουν στους δρόμους: ένας πατέρας  ανέφερε ότι η ζωή ενός πρόσφυγα μοιάζει σαν να έχεις κολλήσει σε κινούμενη άμμο – κάθε φορά που κινείσαι βυθίζεσαι όλο και πιο βαθιά», σημείωσε.

«Αυτή η ανθρωπιστική κρίση, που είναι η χειρότερη στην εποχή μας, θα έπρεπε να κινητοποιεί μια παγκόσμια έκκληση για στήριξη. Αντίθετα όμως, η παροχή βοήθειας μειώνεται. Καθώς οι εκκλήσεις για ανθρωπιστική βοήθεια υποχρηματοδοτούνται συστηματικά, η αρωγή που παρέχεται απλώς δεν επαρκεί για να καλύψει τις κολοσσιαίες ανάγκες, ενώ δεν υπάρχει επαρκής αναπτυξιακή στήριξη στις χώρες υποδοχής, οι οποίες έχουν επωμιστεί υπερβολικό βάρος υπό την πίεση τόσο πολλών προσφύγων», πρόσθεσε ο κ. Guterres. Ο Ύπατος Αρμοστής επισήμανε  ακόμη ότι η Τουρκία πλέον αποτελεί τη μεγαλύτερη χώρα φιλοξενίας προσφύγων παγκοσμίως, λόγω της μαζικής εισροής Σύρων τα τελευταία τέσσερα χρόνια, και ότι έχει δαπανήσει πάνω από 6 δισ. δολάρια για παροχή άμεσης βοήθειας στους πρόσφυγες.

Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, αρκετές από τις χώρες που συνορεύουν με τη Συρία λαμβάνουν μέτρα για να ανακόψουν τη ροή των προσφύγων, λόγω της αυξανόμενης ανησυχίας για θέματα ασφάλειας και της ανεπαρκούς διεθνούς υποστήριξης. Τα μέτρα κυμαίνονται από νέους κανονισμούς διαχείρισης των συνόρων μέχρι πιο αυστηρές και πολύπλοκες προϋποθέσεις για παράταση της διαμονής τους.

Όλο και περισσότεροι Σύροι χάνουν τις ελπίδες τους. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν επιχειρήσει να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω συχνά θανατηφόρων χερσαίων ή θαλάσσιων οδών, έχοντας καταβάλει τις οικονομίες μιας ολόκληρης ζωής στους διακινητές. Πολλοί δεν τα έχουν καταφέρει. Αυτοί που τα καταφέρνουν, αντιμετωπίζουν εχθρότητα καθώς το ζήτημα των προσφύγων συγχέεται με ανησυχίες για την ασφάλεια, σε ένα κλίμα αυξανόμενου πανικού.

«Οι πρόσφυγες καθίστανται αποδιοπομπαίοι τράγοι για μια σειρά προβλημάτων, από την τρομοκρατία μέχρι την οικονομική δυσπραγία, και θεωρούνται απειλή για τον τρόπο ζωής των κοινοτήτων υποδοχής.  Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι η κύρια απειλή δεν προέρχεται από τους πρόσφυγες, αλλά ότι οι ίδιοι οι πρόσφυγες έχουν υπάρξει θύματα απειλής», επισήμανε ο κ. Guterres.

Εντός της Συρίας, η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία. Περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανάγκη από βοήθεια ώστε να παραμείνουν ζωντανοί. Σχεδόν οχτώ εκατομμύρια έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και μοιράζονται συνωστισμένα δωμάτια με άλλες οικογένειες ή κατασκηνώνουν σε εγκαταλελειμμένα κτίρια. Περίπου 4,8 εκατομμύρια Σύροι ζουν σε δυσπρόσιτες τοποθεσίες στο εσωτερικό της χώρας. Μεταξύ αυτών, 212.000 άτομα έχουν παγιδευτεί σε πολιορκούμενες περιοχές.

Εκατομμύρια παιδιά υποφέρουν από ψυχολογικά τραύματα και προβλήματα υγείας. Το ένα τέταρτο των σχολείων της Συρίας έχει υποστεί ζημιές, έχει καταστραφεί ή χρησιμοποιείται ως κατάλυμα. Περισσότερα από τα μισά νοσοκομεία της Συρίας έχουν καταστραφεί.

Πάνω από 2,4 εκατομμύρια παιδιά εντός της Συρίας δεν πηγαίνουν σχολείο. Όσον αφορά τα παιδιά πρόσφυγες, σχεδόν τα μισά δεν λαμβάνουν εκπαίδευση στην εξορία. Στο Λίβανο, υπάρχουν περισσότεροι πρόσφυγες σχολικής ηλικίας από τη συνολική χωρητικότητα των δημοσίων σχολείων. Μόνο το 20% των παιδιών από τη Συρία είναι εγγεγραμμένα σε σχολείο. Τα ποσοστά είναι παρόμοια για τους πρόσφυγες που ζουν εκτός καταυλισμών στην Τουρκία και την Ιορδανία.

«Έχουμε μόνο μία περιορισμένη ευκαιρία να παρέμβουμε τώρα, καθώς αυτή η ενδεχομένως χαμένη γενιά έρχεται αντιμέτωπη με το μέλλον της. Η εγκατάλειψη των προσφύγων στην απελπισία, τους εκθέτει σε ακόμη μεγαλύτερη ταλαιπωρία, εκμετάλλευση και επικίνδυνη κακοποίηση», προειδοποίησε ο κ. Guterres.

Σήμερα, υπό την εντολή της Υ.Α., υπάρχουν περισσότεροι Σύροι από οποιαδήποτε άλλη εθνικότητα. Ωστόσο, μέχρι τα τέλη του περασμένου έτους, είχε συγκεντρωθεί μόλις το 54% της αναγκαίας χρηματοδότησης για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες που βρίσκονται εκτός Συρίας. Στο εσωτερικό της χώρας, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έλαβαν ακόμη χαμηλότερη χρηματοδότηση.

Τον Δεκέμβριο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προέβη στη μεγαλύτερη έκκληση για βοήθεια όλων των εποχών, ύψους 8,4 δισ. δολαρίων. Εάν βρεθεί ολόκληρο το ποσό, αυτό θα αρκούσε για να καλύψει τις βασικές ανάγκες των προσφύγων, ενώ παράλληλα θα βοηθούσε τις κοινότητες υποδοχής να ενισχύσουν τις υποδομές και τις υπηρεσίες τους. Η Υ.Α. προσβλέπει σε σημαντικές δεσμεύσεις στο συνέδριο των δωρητών που θα λάβει χώρα στο Κουβέιτ στις 31 Μαρτίου.

«Εάν οι κοινότητες υποδοχής αφεθούν να διαχειριστούν μόνες τους την κατάσταση, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρή περιφερειακή αποσταθεροποίηση και σε αύξηση της ανησυχίας για την ασφάλεια σε άλλα μέρη του κόσμου», δήλωσε ο κ. Guterres.

Πηγή: Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες