Έντονη ανησυχία προκαλούν οι εξελίξεις στο Κόσοβο υπό το φόβο η πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων να εκραγεί με απρόβλεπτες συνέπειες. 

Από τη Δευτέρα το βράδυ, στο Κόσοβο άρχισε να εφαρμόζεται η απόφαση της κυβέρνησης για υποχρεωτική αντικατάσταση των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας στα αυτοκίνητα. Πρόκειται για περίπου 6.000 οχήματα, κυρίως στο βόρειο Κόσοβο, όπου ο σερβικός πληθυσμός αποτελεί πλειοψηφία. 

Οι εκπρόσωποι του σέρβικου πληθυσμού – έχοντας και την υποστήριξη του Βελιγραδίου – διεμήνυσαν πως δεν πρόκειται να εφαρμόσουν την απόφαση και προειδοποίησαν πως σε περίπτωση που οι αρχές προχωρήσουν σε κατασχέσεις οχημάτων θα προχωρήσουν και σε κινητοποιήσεις, μπλοκάροντας τις οδικές αρτηρίες στο Βόρειο Κόσοβο. 

Η κυβέρνηση του Κοσόβου θέλοντας να αποφύγει περαιτέρω εντάσεις ανακοίνωσε πως θα εφαρμόσει σταδιακά το μέτρο, σε τέσσερις φάσεις. Αρχικά από σήμερα και μέχρι τις 21 Νοεμβρίου, θα υπάρξουν προειδοποιήσεις στους κατόχους των οχημάτων που φέρουν σερβικές πινακίδες. Στην συνέχεια και μέχρι τις 21 Ιανουαρίου θα επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ σε όσους δεν έχουν συμμορφωθεί. Κατά την τρίτη φάση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 21 Απριλίου, οι σερβικές πινακίδες θα αντικαθίστανται με δοκιμαστικές πινακίδες που θα εκδίδει η αστυνομία του Κοσόβου. Μετά την 21η Απριλίου ξεκινά η τέταρτη φάση, όπου θα κατάσχονται τα οχήματα που φέρουν σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας.

Η κυβέρνηση του Κοσόβου δεν έκανε δεκτό το αίτημα των ΗΠΑ να αναβάλει για δέκα μήνες την εφαρμογή του μέτρου προκειμένου να λυθεί το ζήτημα στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγεται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Ανησυχούμε και εκφράζουμε την απογοήτευση μας διότι η κυβέρνηση του Κοσόβου απέρριψε το αίτημα των στενότερων συμμάχων της διεθνώς σχετικά με την αναβολή εφαρμογής του μέτρου για τις πινακίδες», δήλωσε χθες, ο εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νέντ Πράις.

Εν τω μεταξύ, στα σύνορα Σερβίας – Κοσόβου, σύμφωνα με πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί επίσημα, συγκεντρώνεται ήδη στρατός με τη σερβική κυβέρνηση να έχει θέσει σε κατάσταση επιφυλακής τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας. 

Ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Μίλος Βούτσεβιτς, δήλωσε πως «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως Ανώτατος Διοικητής, εξέδωσε εντολή στον Σερβικό Στρατό να βρίσκεται σε ετοιμότητα, να ανεβάσει το επίπεδο της πολεμικής ετοιμότητας στο επίπεδο που μπορεί να ανταποκριθεί σε οποιοδήποτε έργο. Η Σερβία είναι μια σοβαρή χώρα, αναλαμβάνει την ευθύνη για όλα τα πιθανά προβλήματα». 

«Όταν η Σερβία μιλά για ειρήνη και σταθερότητα, δεν σημαίνει ότι είμαστε αδύναμοι, ότι μπορούν να μας παρενοχλήσουν και να μας ταπεινώσουν. Αυτό που πρέπει να γνωρίζει ο λαός είναι ότι ο σερβικός στρατός είναι πολλές φορές ισχυρότερος από ό,τι ήταν, αξίζει σεβασμό και ενεργεί σύμφωνα με την κρατική ηγεσία», σχολίασε σε άλλο σημείο των δηλώσεών του.

Μηνύματα Γερμανίας σε Σερβία για τις σχέσεις με Ρωσία

Την ίδια ώρα, το Βερολίνο προειδοποιεί το Βελιγράδι για τις σχέσεις του με την Μόσχα, στάση που θα μπορούσε να περιπλέξει την προσέγγισή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως υπογράμμισε γερμανική κυβερνητική πηγή. Δύο ημέρες πριν από την συνάντηση κορυφής με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης με έξι χώρες των δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο και Σερβία), η εν λόγω γερμανική πηγή αναφέρθηκε στο «φως και την σκιά» της σερβικής περίπτωσης.

«Οι σχέσεις της Σερβίας με την Ρωσία είναι βέβαιο ότι ανήκουν στο μέρος της σκιάς», είπε. Και αναφέρθηκε ειδικότερα στην συμφωνία που υπογράφηκε στο τέλος του Σεπτεμβρίου από τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον τότε σέρβο ομόλογό του Νικόλα Σελακόβιτς για την συνέχιση των διαβουλεύσεων ανάμεσα στα δύο υπουργεία για τα δύο επόμενα χρόνια. «Εκπλαγήκαμε και απογοητευτήκαμε», δήλωσε η γερμανική πηγή.

Αν και η Σερβία καταδίκασε στον ΟΗΕ την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αρνείται να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Μόσχας. Ωστόσο, το Βερολίνο «έχει την εντύπωση ότι η εντατική συζήτηση με τον πρόεδρο (Αλεξάνταρ) Βούτσιτς είναι χρήσιμη». «Είναι ένας έμπειρος πολιτικός που μπορεί να αναλύσει και αναλύει τις επιπλοκές του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας», σύμφωνα την γερμανική κυβερνητική πηγή. «Αν επιλέξει να ακολουθήσει τον δρόμο προς την Ευρώπη, τότε θα έχει την υποστήριξη της ΕΕ και της γερμανικής κυβέρνησης», είπε. «Αν ακολουθήσει άλλον δρόμο, τότε θα υπάρξουν αντιθέτως συνέπειες», εξήγησε.

Το Βελιγράδι κατέθεσε την αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση στις 23 Δεκεμβρίου 2009 και απέκτησε το καθεστώς της υποψήφιας χώρας το 2012.  Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2013.

Κατά την διάρκεια της συνάντησης κορυφής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο γερμανός καγκελάριος θα υπογράψουν τρεις συμφωνίες για την περιοχή: αμοιβαίας αναγνώρισης των ταυτοτήτων, των πανεπιστημιακών πτυχίων και των επαγγελματικών πιστοποιητικών.