Μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, δύο νέες υπερδυνάμεις αναδείχθηκαν στο διεθνές πεδίο. Η Μεγάλη Βρετανία πληγωμένη από τον πόλεμο, και έχοντας ανοιχτά μέτωπα σε Ινδία και Κύπρο και άλλες αποικίες , έχασε την οικονομική και πολιτική ισχύ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ads

Αντίθετα οι ΗΠΑ, ο μεγάλος κερδισμένος του πολέμου, χωρίς μεγάλες οικονομικές και ανθρώπινες  απώλειες ,ήταν πλέον ο ισχυρός πόλος του δυτικού κόσμου.

Η κομμουνιστική Ρωσία, μετά τη συμφωνία της Γιάλτα, είχε στην επιρροή της μια σειρά γειτονικές χώρες, δημιουργώντας τη μεγάλη και ισχυρή Σοβιετική Ένωση,που ήταν πλέον μια μεγάλη δύναμη και ανταγωνιζόταν την Αμερική, στην πυρηνική ενέργεια, στις αποστολές στη σελήνη και αλλού.

Το μοίρασμα του κόσμου είχε τελειώσει, η ευφορία από τη νίκη του ναζισμού που έφερε κοντά, ιδεολογικούς αντιπάλους δεν μπορούσε να κρατήσει για πάντα.

Ads

Ο ανταγωνισμός των δύο υπερδυνάμεων για πολιτική επιρροή και οικονομική ισχύ, επενδύθηκε με ιδεολογικό μανδύα.

Η ευημερία και η δημοκρατία τη δύσης απέναντι στον κομμουνισμό και τα Γκούλαγκ της Σοβιετίας. Η ισότητα και η κοινωνική δικαιοσύνη του σοσιαλισμού, απέναντι στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και τη διαφθορά της δύσης.

Αλήθειες και ψέμματα , προπαγάνδα και κατασκοπία,προδότες και Μακαρθισμός στη δύση και αποσκιρτήσαντες από τη Ρωσία , ήταν τα όπλα του νέου ανταγωνισμού επιρροής και εξοπλισμών. Έμεινε στην ιστορία ως ψυχρός πόλεμος.

Μετά το 1990 και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης , φάνηκε πως η Αμερική ήταν πλέον κυρίαρχη. Από υπερδύναμη έγινε πλανητάρχης που καθόριζε τις τύχες του κόσμου.

Είχε  καταρρεύσει ο μύθος του απόλυτου κακού στις χώρες της ΣΕ, μια και πολλοί πρόσφυγες έλεγαν πως οι απλοί  άνθρωποι ζούσαν καλά,στις σοβιετικές δημοκρατίες, χωρίς πολυτέλειες, αλλά και χωρίς άγχος, μια και η κατοικία, η διαβίωση ,η περίθαλψη και η παιδεία, ήταν αυτονόητο δικαίωμα γιαυτούς. Όμως δεν χρειάζονταν πια ιδεολογικά επιχειρήματα, μια και είχε πάψει να υπάρχει ο βασικός αντίπαλος των ΗΠΑ.

Σιγά σιγά όμως η Ρωσία άρχισε να παίρνει τα πάνω της . Εν τω μεταξύ μια νέα μεγάλη οικονομική δύναμη αναδείχτηκε στο διεθνές πεδίο,η Κίνα , με ένα ιδιόμορφο καθεστώς κομμουνιστικής δομής και καπιταλιστικής οικονομίας.

Η φτωχή Ινδία έγινε κι αυτή μια υπολογίσιμη οικονομικά δύναμη. Η Αμερική ένιωσε να απειλείται. Οι τρεις νέες μεγάλες δυνάμεις έδειχναν να συμμαχούν και έλεγχαν το μισό κόσμο.

Η Ευρώπη, κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, δυστυχώς δεν κατάφερε να ενωθεί και να γίνει ηγέτιδα δύναμη, με δική της ατζέντα.

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία φάνηκε πως σέρνεται πίσω από τα αμερικανικά σχέδια, χωρίς να υπερασπίζει τα ευρωπαϊκά γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Έτσι βλέπουμε σήμερα την Ευρώπη να βυθίζεται στη φτώχεια,  ενώ η Αμερική κερδίζει σε ισχύ και οικονομικά.

Ένας στρατιωτικός αμυντικός μηχανισμός, το ΝΑΤΟ, που για πολλά χρόνια φαινόταν αχρέιαστος μια και δεν είχε την κομμουνιστκή Σοβιετία απέναντι, έγινε το μέσο για να ανακτήσει η Αμερική την παντοδυναμία της.

Στόχος έγινε, ως πιο αδύναμος κρίκος, αλλά και λόγω της γεωγραφικής θέσης της σε γειτνίαση με τη Δύση, η Ρωσία. Οι προ 20ετίας υποσχέσεις να μην μπουν στο ΝΑΤΟ, οι χώρες που είχαν κοινά σύνορα με τη Ρωσία, ξεχάστηκαν.

Η Ουκρανία μια χώρα με εσωτερικές αντιφάσεις, ουκρανούς που μισούν τη Ρωσία ,αλλά και ρωσόφωνους,  ρωσόφιλους και ρώσους από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, έγινε το σημείο της σύγκρουσης και οδήγησε στη βάρβαρη ρωσική εισβολή. Ο Ζελένσκι που στηρίχτηκε στα δεξιά κόμματα για να βγει πρόεδρος, καταργώντας όλα τα αριστερά κόμματα, αναδείχτηκε, τι ειρωνία, σε ήρωα της δημοκρατίας.

Η αποδοχή της εισόδου στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας, μιας χώρας που από παράδεισος της σοσιαλδημοκρατίας,τώρα κάνει  ακροδεξιά στροφή, είναι η επίσημη έναρξη ενός νέου ψυχρού πολέμου. Χωρίς φτιασίδια και ιδεολογικά γαρνιρίσματα. Κυνικά, ξεκάθαρα, απροσχημάτιστα, για οικονομική και πολιτική κυριαρχία.

Και ας βυθίζεται η Ευρώπη σε μια πρωτοφανή φτώχεια και ενεργειακή κρίση, και ας πεθαίνουν και ξεσπιτώνονται άνθρωποι στην Ουκρανία και το Ντονμπάς. Κι ας μπαίνει στο παιχνίδι η απειλή χρήσης των πυρηνικών όπλων.

Όλα αυτά είναι δευτερεύοντα μπροστά στα κέρδη, και την ισχύ . Όμως πάντα ο απρόβλεπτος παράγοντας είναι οι λαοί. Αρκεί να υπάρξουν πολιτικοί και πολιτικές που θα τους δείξουν τη διέξοδο. Και αυτό μόνο στην Ευρώπη μπορεί να γίνει. Την αδύναμη, χειραγωγούμενη , αναποτελεσματική ως τώρα Ευρώπη, όμως με τη μεγάλη παράδοση του πολιτισμού και της δημοκρατίας.