Παρά την επίσημη αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους από 139 χώρες του κόσμου, αρκετές χώρες της Δύσης δηλώνουν ότι θα υποστηρίξουν την κρατική υπόσταση της Παλαιστίνης μόνο ως μέρος μιας συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ.

Σε μια συντονισμένη κίνηση, η Νορβηγία, η Ισπανία και η Ιρλανδία ανακοίνωσαν ότι στις 28 Μαϊου θα αναγνωρίσουν το κράτος της Παλαιστίνης. Στόχος τους είναι να ενισχύσουν την προοπτική μιας ειρηνευτικής συμφωνίας στο πλαίσιο της λύσης των δύο κρατών, όμως έχουν συναντήσει έντονη αντίδραση από το Ισραήλ.

«Εν μέσω ενός πολέμου, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, πρέπει να διατηρήσουμε ζωντανή τη μόνη εναλλακτική που προσφέρει πολιτική λύση τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστίνιους: δύο κράτη, που θα ζουν δίπλα-δίπλα, σε ειρήνη και ασφάλεια», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Γιόνας Γκαρ Στόρε.

«Το Ισραήλ δεν θα σωπάσει μπροστά σε εκείνους που υπονομεύουν την κυριαρχία του και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά του», έγραψε ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Ισραήλ Κατζ, στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, πρώην Twitter, ανακοινώνοντας την ανάκληση των πρέσβεων των τριών χωρών. Προειδοποίησε, μάλιστα, ότι «η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους κινδυνεύει να σας μετατρέψει σε πιόνια στα χέρια του Ιράν» και της Χαμάς.

I have instructed the immediate recall of Israel’s ambassadors to Ireland and Norway for consultations in light of these countries’ decisions to recognize a Palestinian state.

I’m sending a clear and unequivocal message to Ireland and Norway: Israel will not remain silent in the…

— ישראל כ”ץ Israel Katz (@Israel_katz) May 22, 2024

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι πραγματοποιεί «σφαγή» στη Γάζα, δεν διαθέτει ειρηνευτικό σχέδιο και θέτει σε κίνδυνο τη λύση των δύο κρατών.

• Διαβάστε επίσης: Κλιμακώνει η Ισπανία απέναντι στο Ισραήλ / Η κυβέρνηση Σάντσεθ κάνει κι επίσημα λόγο για «πραγματική γενοκτονία» στη Γάζα

Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Σάιμον Χάρις δήλωσε ότι η χώρα του αναγνωρίζει παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ταυτόχρονα αναγνωρίζει και το απόλυτο δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει «με ασφάλεια και σε ειρήνη με τους γείτονές του». Πρόσθεσε ότι αναμένει ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν την Ιρλανδία, την Ισπανία και τη Νορβηγία στην αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους τις επόμενες εβδομάδες.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι η πλειοψηφία των χωρών παγκοσμίως, έχει εδώ και χρόνια αναγνωρίσει το Κράτος της Παλαιστίνης. Ωστόσο οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης αντιστέκονται σθεναρά. Στις 11 Μαΐου, 143 από τα 193 μέλη της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών τοποθετήθηκαν υπέρ ενός ψηφίσματος που θα αναγνώριζε την κρατική υπόσταση της Παλαιστίνης, όπως αναφέρει η Deutche Welle.

Η Παλαιστίνη έχει, ήδη, καθεστώς παρατηρητή μη μέλους στον ΟΗΕ, αλλά η πλήρης ιδιότητα μέλους μπορεί να αποφασιστεί μόνο από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τον Απρίλιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως μόνιμο μέλος με δικαίωμα βέτο, μπλόκαραν ένα σχέδιο ψηφίσματος που πρότεινε την πλήρη ένταξη της Παλαιστίνης.

Η αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης

Επί του παρόντος, τουλάχιστον 139 χώρες αναγνωρίζουν επίσημα την Παλαιστίνη ως κράτος. Οι περισσότερες το έπραξαν μετά τον Νοέμβριο του 1988, όταν η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) ανακήρυξε επίσημα την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος. Αρχικά η στήριξη ήρθε από κομμουνιστικά κράτη όπως η Σοβιετική Ένωση και η Κίνα, καθώς και από αδέσμευτες χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία και η Ινδία.

Ακολούθησαν και άλλες χώρες. Στη δεκαετία του 1990, πολλές κεντροασιατικές χώρες, καθώς και η Νότια Αφρική, οι Φιλιππίνες και η Ρουάντα, καθιέρωσαν διπλωματικές σχέσεις με το Κράτος της Παλαιστίνης. Στις αρχές του 2000, η Αργεντινή, η Βολιβία, ο Ισημερινός και η Βενεζουέλα αναγνώρισαν επίσημα την Παλαιστίνη ως κράτος.

Το 2011, η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) υπέβαλε αίτηση για πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ, αλλά το Συμβούλιο Ασφαλείας απέρριψε το αίτημά της. Παρόλα αυτά, οι διπλωματικές προσπάθειες της Παλαιστινιακής Αρχής, σε συνδυασμό με τη διάχυτη απογοήτευση για τη στασιμότητα στη διαδικασία ειρήνευσης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, ώθησαν περισσότερες από δώδεκα χώρες, που ανάμεσά τους ήταν η Χιλή, η Ουρουγουά και το Περού, να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως κράτος.

Το 2011 ήταν χρονιά νίκης για την παλαιστινιακή διπλωματία, αφού η Παλαιστίνη έγινε πλήρες μέλος της UNESCO και η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα της Δυτικής Ευρώπης που την αναγνώρισε ως Κράτος, θέτοντας ένα προηγούμενο για τη Σουηδία, η οποία ακολούθησε το 2014.

Πρόσφατες εξελίξεις και η στάση της Δύσης

Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι Μπαχάμες, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, η Τζαμάικα και τα Μπαρμπάντος ανακοίνωσαν την αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτος. Το ίδιο είχε πράξει και το Μεξικό, τον Ιούνιο του 2023 που λίγο αργότερα η μεξικανική κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση μόνιμης πρεσβείας στα παλαιστινιακά εδάφη.

Το 2018, λίγο πριν λήξει η θητεία του προέδρου Χουάν Μανουέλ Σάντος, η Κολομβία ανακήρυξε την Παλαιστίνη ως κυρίαρχο έθνος. Από την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα, η Κολομβα η οποία εξήγαγε αγαθά αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων στο Ισραήλ το 2023, μείωσε τις πολιτικές και οικονομικές της σχέσεις με το Ισραήλ. Ο πρόεδρος της χώρας Γκουστάβο Πέτρο έχει διακόψει τους δεσμούς με το Ισραήλ και νωρίτερα αυτή την εβδομάδα έδωσε εντολή για το άνοιγμα πρεσβείας στην παλαιστινιακή πόλη Ραμάλα, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, πολλά δυτικοευρωπαϊκά κράτη καθώς και οι σύμμαχοί τους Ιαπωνία και Νότια Κορέα υποστηρίζουν επισήμως την ιδέα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους που θα συνυπάρχει με το Ισραήλ ως λύση στη μακρόχρονη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Δηλώνουν, ωστόσο, ότι θα αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο έθνος μόνο στο πλαίσιο μιας συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας.

Μετά την απόφαση της Νορβηγίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, αρκετά ευρωπαϊκά κράτη επανεξετάζουν τη στάση τους παίρνοντας υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις.

Την Τετάρτη, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Στεφάν Σεζούρν δήλωσε ότι η χώρα του εμμένει στην απόφασή της να μην αναγνωρίσει την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση,προσθέτοντας, όμως, ότι το θέμα δεν αποτελεί “ταμπού”. Την ίδια ημέρα, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Μάλτας δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι “η Μάλτα επιβεβαίωσε πρόσφατα την ετοιμότητά της να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη όταν η αναγνώριση αυτή μπορεί να συμβάλει θετικά”.

Τις τελευταίες μέρες, Βέλγοι βουλευτές επεξεργάζονται ψήφισμα για την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο, ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρόο δήλωσε την Τετάρτη ότι η χρονική στιγμή δεν είναι κατάλληλη. “Μπορείς να αναγνωρίσεις μόνο μία φορά. Έτσι, όταν το κάνουμε, πρέπει να έρθει τη σωστή στιγμή που θα έχει άμεσο αντίκτυπο”.

Η απόφαση των τριών ευρωπαϊκών κρατών να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως κράτος επανέφερε τη συζήτηση και στην χώρα μας με ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Πλεύση Ελευθερίας και Νέα Αριστερά να τάσσονται υπέρ της αναγνώρισης της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης και να καλούν την κυβέρνηση εντός και εκτός βουλής να προχωρήσει στις σχετικές ενέργειες.