Ενώ βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μία χρονοβόρα διαδικασία που πλέον κλείνει 3 χρόνια, οι υποστηρικτές της εξόδου από την ΕΕ στις ευρωπαϊκές χώρες του μπλοκ φαίνεται ότι μειώνονται.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian η υποστήριξη για την αποχώρηση από την ΕΕ έχει μειωθεί σημαντικά, και σε κάποιες χώρες[ ] δραματικά, στα κράτη μέλη σε ολόκληρο το μπλοκ μετά το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου για το Brexit, σύμφωνα με στοιχεία από μια μεγάλη πανευρωπαϊκή έρευνα.

Η European Social Survey ( Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα), με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου που διεξάγεται σε 30 ευρωπαϊκές χώρες κάθε δύο χρόνια από το 2001, διαπίστωσε ότι οι ερωτηθέντες ήταν λιγότερο πιθανό να ψηφίσουν έξοδο από την ΕΕ σε κάθε κράτος μέλος της για το οποίο υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα.

Η μεγαλύτερη μείωση στην υποστήριξη της εξόδου σημειώθηκε στη Φινλανδία, όπου το ποσοστό 28,6% των ερωτηθέντων που το 2016-2017 δήλωσαν ότι σε δημοψήφισμα τύπου Brexit θα απαντούσαν να αποχωρήσουν , έγινε μόλις μόλις 15,4% το 2020-2022.

Παρόμοια έντονες πτώσεις μεταξύ 2016 και 2022 καταγράφηκαν στην Ολλανδία (από 23% σε 13,5%), στην Πορτογαλία (15,7% σε 6,6%), στην Αυστρία (26% σε 16,1%) και στη Γαλλία (24,3% σε 16%), με μικρότερες αλλά στατιστικά σημαντικές πτώσεις να σημειώνονται στην Ουγγαρία (16% σε 10,2%), στην Ισπανία (9,3% σε 4,7%) στη Σουηδία (23,9% σε 19,3%) και στη Γερμανία (13,6% σε 11%).

Η υποστήριξη για αποχώρηση στον πιο πρόσφατο γύρο της έρευνας ήταν υψηλότερη στην Τσεχία (29,2%), στην Ιταλία (20,1%) και σ τη Σουηδία (19,3%), αλλά ακόμη και σε αυτές τις χώρες είχε μειωθεί κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, 9,1 μονάδες και 4,6 μονάδες αντίστοιχα από το 2016-2017, σύμφωνα με την έρευνα. Η αποχώρηση από την ΕΕ ήταν λιγότερο δημοφιλής στους πολίτες της Ισπανία ς με (4,7%).

Οι λόγοι της αλλαγής

Όπως αναφέρει ο Guardian η περίοδος καλύπτει τις μακρές και επίπονες διαπραγματεύσεις της Βρετανίας για αποχώρηση από την ΕΕ, αλλά και την επακόλουθη πολιτική αναταραχή της χώρας –πέντε πρωθυπουργοί σε έξι χρόνια– και τα τρέχοντα κοινωνικά και οικονομικά δεινά της, τα οποία έχουν αναφερθεί εκτενώς στην Ευρώπη και ερμηνεύονται ευρέως. καθώς προκλήθηκαν τουλάχιστον εν μέρει από το Brexit.

Επιπλέον, συμπίπτουν με την πανδημία του Covid και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς έχει ωθήσει πολλούς πολίτες της ΕΕ να βλέπουν ευνοϊκότερα την ένταξη στο μπλοκ, ενώ παράλληλα ωθεί και πολλά κόμματα με πολιτικές θέσεις εναντίον της ΕΕ να τις αλλάζουν και να επιδιώκουν πλέον την αλλαγή λειτουργίας του θεσμού εκ των έσω.

Ο Ματιέ Γκαλάρ, διευθυντής ερευνών της κορυφαίας γαλλικής εταιρείας δημοσκοπήσεων Ipsos, η οποία διεξάγει τακτικά έρευνες της ευρωπαϊκής γνώμης, είπε στον Guardian ότι οι αριθμοί του ESS αντικατοπτρίζουν μια «πραγματική κατάρρευση» στην υποστήριξη της αποχώρησης από την ΕΕ σε πολλές χώρες.

Ο Γκάλαρντ επιπλέον σημείωσε ότι η πτώση της υποστήριξης για την αποχώρηση πιθανότατα προήλθε από «μια σωρευτική επίδραση που συνδυάζει τη στάση της ΕΕ απέναντι στις διάφορες κρίσεις των τελευταίων ετών, τη μετριοπάθεια της ριζοσπαστικής δεξιάς στο θέμα] και τις πολλές αντιξοότητες του Brexit».

Η έρευνα ESS διαπίστωσε επίσης ότι η συναισθηματική προσκόλληση των ερωτηθέντων με την Ευρώπη είχε αυξηθεί μεταξύ 2016 και 2022 στα περισσότερα κράτη μέλη. Ερωτηθείς να βαθμολογήσουν πόσο προσκολλημένοι ένιωθαν με το μπλοκ σε μια κλίμακα από το μηδέν έως το 10, το 54,9% των Πορτογάλων ερωτηθέντων απάντησε μεταξύ 7 και 10 το 2020-2022, έναντι 41,5% το 2016-2017.

Ο ισχυρός συναισθηματικός δεσμός με την Ευρώπη στη Φινλανδία αυξήθηκε στο 58,7% από 46% την ίδια περίοδο, ενώ στην Ουγγαρία –που εμπλέκεται σε μια ολοένα πιο πικρή διαμάχη για το κράτος δικαίου με τις Βρυξέλλες– αυξήθηκε από 60% σε 70,3%. Στην Ιταλία τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 37,2% και 44,3%, και στη Γαλλία 44% και 48,8%. Η Γερμανία και η Ισπανία ήταν σταθερές.

Μια έρευνα του Pew Research Center σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ που διεξήχθη την άνοιξη του περασμένου έτους διαπίστωσε επίσης ότι μεγάλες πλειοψηφίες σχεδόν σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν γενικά ευνοϊκή γνώμη για το μπλοκ, με ένα διάμεσο 72% να το βλέπει ευνοϊκά σε σύγκριση με το 26% που είχε γενικά αρνητική γνώμη.