Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα συναντηθούν σήμερα, Δευτέρα (27/1) στο Ηνωμένο Βασίλειο για τις τελικές συνομιλίες σχετικά με μια συμφωνία για την επίλυση του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, που αποτελεί βασικό σημείο εμπλοκής στην εμπορική συμφωνία μετά το Brexit.

Σε κοινή δήλωσή τους την Κυριακή (26/1), ο Σούνακ και η φον ντερ Λάιεν ανέφεραν ότι «συμφώνησαν να συνεχίσουν τις εργασίες τους αυτοπροσώπως προς την κατεύθυνση κοινών, πρακτικών λύσεων για το φάσμα των πολύπλοκων προκλήσεων γύρω από το Πρωτόκολλο για την Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία».

Μπορεί το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου 2020, αλλά το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία έχει προκαλέσει από τότε πλήθος διαφωνιών. Αυτό το μέρος της συμφωνίας για το Brexit επιβάλλει ελέγχους σε ορισμένα αγαθά που ταξιδεύουν στη Βόρεια Ιρλανδία από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο – με τις νέες διαπραγματεύσεις να αποσκοπούν στη χαλάρωση αυτών των κανόνων.

Το Πρωτόκολλο έχει επίσης επικριθεί ότι θέτει σε κίνδυνο τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής – μια μακροχρόνια ειρηνευτική συμφωνία που έθεσε τέρμα σε τρεις δεκαετίες θρησκευτικής βίας στη Βόρεια Ιρλανδία.

Η κυβέρνηση Σούνακ έχει επιδιώξει τροποποιήσεις στη συμφωνία που υπέγραψε ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος ηγήθηκε των εκκλήσεων της σκληροπυρηνικής ευρωσκεπτικιστικής πτέρυγας εντός του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος να σκίσει τη συμφωνία που ο ίδιος διαπραγματεύτηκε.

Σε αντίθεση με τους προκατόχους του, Μπόρις Τζόνσον και Λιζ Τρας, ο Σούνακ έχει υιοθετήσει μια λιγότερο μαχητική προσέγγιση στη δέσμευση με την ΕΕ, με την ελπίδα να επιτευχθεί συμβιβαστική λύση στα βασικά ζητήματα που αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία, μέσω της χαλάρωσης των ελέγχων στα εμπορεύματα που ταξιδεύουν μέσω της Ιρλανδικής Θάλασσας.

Ωστόσο, θα πρέπει να πείσει το κόμμα του να ψηφίσει οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία μέσω του κοινοβουλίου.

Εν τω μεταξύ, η αποκεντρωμένη Συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας έχει ανασταλεί από τον Φεβρουάριο του 2022, μετά την παραίτηση του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας. 

Οι διαπραγματεύσεις εντατικοποιήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, μετά από μήνες αδιεξόδου σχετικά με τον τρόπο χειρισμού των συνοριακών ελέγχων στη Βόρεια Ιρλανδία, η οποία αποτελεί μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά έχει χερσαία σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, κράτος μέλος της ΕΕ.

Η επικεφαλής της Κομισιόν θα συναντηθεί και με τον βασιλιά Κάρολο