Η Eurovision, το μακροβιότερο και μεγαλύτερο διεθνές μουσικό φεστιβάλ, καθώς απευθύνεται σε τουλάχιστον 500 εκατ. τηλεθεατές, οργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση EBU, στην οποία συμμετέχουν οι κρατικές τηλεοράσεις 56 χωρών και ακόμη 21 χωρών ως συνεργαζόμενες, δεν ήτανε ποτέ «πανηγυράκι», όπως συνηθίζουν να τη χαρακτηρίζουν οι «έντεχνοι» αποστασιοποιημένοι μουσικόφιλοι, ούτε μια γιορτή, όπως την αντιμετωπίζουν οι ποπ υποστηρικτές της.

Ήτανε από το 1956 που ξεκίνησε, μια μουσική εκδήλωση που παρήγαγε ένα κορυφαίο κι ελκυστικό τηλεοπτικό προϊόν και «έκρυβε» πολιτική. Όχι μόνο κατά τη ψηφοφορία, όπου κι ο πιο ανυποψίαστος τηλεθεατής διέκρινε τους συσχετισμούς και τις «συνεργασίες», αλλά κυρίως κατά την προβολή των μηνυμάτων που συνόδευαν όλη τη διαδικασία, στο παρασκήνιο και στο προσκήνιο.

Φέτος η 64η διοργάνωση στο Τελ Αβίβ, στις 18 Μαΐου φαίνεται να είναι η πιο πολιτική των τελευταίων δεκαετιών, παρότι ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής Φρανκ-Ντίτερ Φράιλινγκ είπε ότι η EBU έλαβε τις εγγυήσεις εκ μέρους του πρωθυπουργού του Ισραήλ σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την ελεύθερη πρόσβαση για όλους, την ελευθερία της έκφρασης και τον απολίτικο χαρακτήρα του διαγωνισμού. Και δεν είναι μόνο οι ευνόητοι λόγοι, αλλά πολλοί, καθώς πραγματοποιείται σε μια εποχή, όπου είναι πλέον εμφανές πως όλα είναι πολιτική.

Καλλιτέχνες ζητούν να μεταφερθεί η φετινή διοργάνωση της Eurovision σε άλλη χώρα

Η Βίβιεν Γουέστγουντ, ο Πίτερ Γκάμπριελ και ο Μάικ Λι είναι μερικοί από τους 50 καλλιτέχνες που ζητούν να μεταφερθεί η φετινή διοργάνωση της Eurovision από το Ισραήλ σε άλλη χώρα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του BBC.

Επικαλούμενοι το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι καλλιτέχνες αυτοί υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή με την οποία καλούν το BBC να ζητήσει από τους διοργανωτές να μεταφέρουν τον διεθνή μουσικό διαγωνισμό σε άλλη χώρα. «Η Eurovision μπορεί να είναι ανάλαφρη ψυχαγωγία, αλλά δεν εξαιρείται από την εξέταση του ζητήματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», έγραψαν. Σύμφωνα με το BBC από  την άλλη, «η Eurovision υποστηριζόταν πάντα από τις αξίες της φιλίας, της ενσωμάτωσης, της ανεκτικότητας και της διαφορετικότητας και δεν θεωρούμε ότι θα ήταν σωστό να χρησιμοποιηθεί για πολιτικούς λόγους η συμμετοχή του BBC. Για τον λόγο αυτόν θα συμμετάσχουμε στη φετινή διοργάνωση. Η διοργανώτρια χώρα καθορίζεται από τους κανονισμούς του διαγωνισμού, όχι από το BBC».

Ωστόσο, η ομάδα αυτή των καλλιτεχνών υποστηρίζει ότι «ο ισχυρισμός της διοργάνωσης περί ποικιλομορφίας και ενσωμάτωσης δείχνει ανούσιος» δεδομένης της κατοχής από το Ισραήλ της Δυτικής Όχθης, της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και των Υψιπέδων του Γκολάν. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ισραηλινή συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων. Το BBC δεσμεύεται από το καταστατικό του να προωθεί την ελευθερία της έκφρασης. Πρέπει να ενεργεί με βάση τις αξίες του και να ασκεί πιέσεις να μεταφερθεί η Eurovision σε μια χώρα όπου δεν διαπράττονται εγκλήματα κατά αυτής της ελευθερία».

Η επιστολή συντάχθηκε μια εβδομάδα πριν από την διεξαγωγή του «Eurovision: You Decide», ενός τηλεοπτικού σόου του BBC σε ζωντανή μετάδοση, μέσω του οποίου το βρετανικό κοινό ψηφίζει ποιο τραγούδι θέλει να εκπροσωπήσει τη χώρα στον διεθνή διαγωνισμό.

«Για κάθε καλλιτέχνη με συνείδηση αυτή η τιμή θα ήταν αμφιλεγόμενη. Εκείνοι και το BBC θα πρέπει να αναλογιστούν ότι το You Decide (Εσυ Αποφασίζεις) δεν είναι ένα προνόμιο που διαθέτουν οι Παλαιστίνιοι, οι οποίοι δεν μπορούν να ‘αποφασίσουν’ να απαλλαγούν από την ισραηλινή στρατιωτική κατοχή και να ζήσουν ελεύθεροι από το απαρτχάιντ».

Παλαιστίνιοι αλλά και Ισραηλινοί καλλιτέχνες ζητούν από τους τραγουδιστές να μποϊκοτάρουν το φετινό διαγωνισμό

Από την πλευρά τους, εκατό Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες παροτρύνουν τους συμμετέχοντες να μην γίνουν «συμμέτοχοι στην τακτική του Ισραήλ που χρησιμοποιεί καλλιτέχνες από όλον το κόσμο με σκοπό να ξεπλύνει τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράττει».

Στην επιστολή τους επισημαίνουν ότι «το συνεδριακό κέντρο του Τελ Αβίβ στο οποίο θα φιλοξενηθεί ο διαγωνισμός είναι χτισμένο πάνω από το παλαιστινιακό χωριό Al-Shaykh Muwannis στο οποίο είχαν γίνει εθνοτικές εκκαθαρίσεις. “Το χωριό της Eurovision”, όπου οι φανς θα γιορτάσουν βρίσκεται σε  πάρκο που έχει χτιστεί πάνω από τη Manshiya, μία άλλη από τις περισσότερες από 500 κοινότητες Παλαιστινίων, οι οποίες καταστράφηκαν και εκκενώθηκαν προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για να δημιουργηθεί το καθεστώς απαρτχάιντ στο Ισραήλ».

Οι Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες θυμίζουν την επιτυχία που είχε το μποϊκοτάζ κατά του καθεστώτος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική και τονίζουν πως στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας «το Ισραήλ έχει εγκλωβίσει δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους. Οι περισσότεροι που είναι στη Γάζα είναι πρόσφυγες από προηγούμενες βιαιότητες του Ισραήλ και υπάρχουν επίσης χιλιάδες παιδιά. Σχεδόν κανείς δεν μπορεί να εισέλθει ή να εξέλθει. Ισραηλινοί ελεύθεροι σκοπευτές, τανκς και αεροσκάφη σκότωσαν εκεί περισσότερους από 200 Παλαιστίνιους τον περασμένο χρόνο, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και ακρωτηρίασαν άλλους».

Μαζί με τους Παλαιστίνιους και Ισραηλινοί συνάδελφοί τους, καλούν επίσης τους διαγωνιζόμενους της Eurovision να μην πάρουν μέρος σε αυτήν, αναφέροντας ότι δεν μπορούν να μείνουν σιωπηλοί και αναρωτιούνται πως μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία, «όταν το ένα πέμπτο των Ισραηλινών πολιτών, των Παλαιστινίων Αράβων, στερούνται ίσων δικαιωμάτων από το νόμο;»

Δεν διστάζουν μάλιστα να επισημάνουν ότι νέοι άνδρες και γυναίκες «είναι υποχρεωμένοι να υπηρετούν στον ισραηλινό στρατό κατοχής, συμμετέχοντας στη διάπραξη κάθε είδους εγκλημάτων κατά των Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης πολιορκίας της Γάζας» και ζητούν να ζήσουν «φυσιολογική, ειρηνική ζωή, χωρίς να καταπιέζουμε ή να υποτάσσουμε κανέναν. Δεν θέλουμε τα παιδιά μας να ενταχθούν σε έναν στρατό τον οποίο ο περισσότερος κόσμος κατηγορεί για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας».

Τα πολιτικά ζητήματα και προβλήματα του φετινού διαγωνισμού όμως δεν εξαντλούνται στο Παλαιστινιακό.

Το Κίεβο αποσύρθηκε από την Eurovision

Έπειτα από τέσσερα ντροπιαστικά «όχι» και ελλείψει ενός πιθανού υποψηφίου, η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, με φόντο τον εμφύλιο πόλεμο στη χώρα, για τον οποίο το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα. Υπενθυμίζεται πως στις αρχές του 2014 μια συμμαχία φιλοδυτικών και νεοναζιστικών δυνάμεων ανέτρεψε βίαια τη φιλορωσική κυβέρνηση, βυθίζοντας τη χώρα σε αιματηρές συγκρούσεις κυρίως στις ανατολικές περιοχές.  

Σε διάστημα, λοιπόν, τριών ημερών, ένα μετά το άλλο τα τέσσερα φαβορί, που είχε επιλέξει το ουκρανικό κοινό, γνωστοποίησαν την άρνησή τους να εκπροσωπήσουν τη χώρα τους στον δημοφιλή μουσικό διαγωνισμό, κατηγορώντας τις ουκρανικές αρχές ότι θέλουν να τον «πολιτικοποιήσουν».

Το επίκεντρο της διαμάχης ήταν οι προϋποθέσεις που έθεσε το κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο UA:PBC, το οποίο αξιώνει από τους καλλιτέχνες να μην εμφανίζονται πλέον στη Ρωσία, όπου συνεχίζονται οι συναυλίες των Ουκρανών καλλιτεχνών παρά την κρίση στις σχέσεις Κίεβου-Μόσχας. «Η επιλογή μεταξύ των υποψηφίων του 2019 αποκάλυψε και τράβηξε την προσοχή του κοινού στα συστημικά προβλήματα της μουσικής βιομηχανίας στην Ουκρανία: οι καλλιτέχνες έχουν διασυνδέσεις με τη σόουμπιζ της επιτιθέμενης χώρας» τονίζεται σε δελτίο τύπου που εξέδωσε το ουκρανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο, αναφερόμενο στη Ρωσία. «Δεδομένης της υφιστάμενης κατάστασης (…) των συνθηκών υπερβολικής πολιτικοποίησης της διαδικασίας επιλογής, το UA:PBC αποφάσισε να αρνηθεί να συμμετάσχει στην Eurovision-2019» συμπληρώνεται.

Το πιο ηχηρό παράδειγμα της όλης κατάστασης ήταν εκείνο της τραγουδίστριας Maruv, που επικράτησε στην ψηφοφορία του κοινού, όμως τελικά απορρίφθηκε από το UA:PBC, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για πολιτική χειραγώγηση.

Η «Maruv» έκανε λόγο για συμβόλαιο λογοκρισίας κι έγραψε στο Facebook: «Είμαι πολίτης της Ουκρανίας, πληρώνω φόρους και ειλικρινά αγαπώ την Ουκρανία. Αλλά δεν είμαι έτοιμη να μετατρέψω τη συμμετοχή μου στον διαγωνισμό σε προώθηση της επίσημης πολιτικής. Είμαι μουσικός».

Ο ράπερ που εξόργισε τον Σαλβίνι

Η Ιταλία συμμετέχει με το τραγούδι Soldi, ένα hip hop με αραβικές επιρροές και έναν αραβικό στίχο, από τον Ιταλοαιγύπτιο Mahmood. Δεν είναι όμως τόσο απλή και γιορτινή συμμετοχή.

Το τραγούδι μιλάει για την παιδική ηλικία του τραγουδιστή, τη δύσκολη του σχέση με τον πατέρα του, και την εγκατάλειψή του από αυτόν. Ωστόσο βρέθηκε στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης για το τι σημαίνει να είσαι Ιταλός σε μια εποχή, όπου η κυβέρνηση της Ιταλίας διασπείρει ρητορική ξενοφοβίας και ρατσισμού.

Λίγο μετά το τέλος του φεστιβάλ του Sanremo και την νίκη του Mahmood με το Soldi, ο Ιταλός ακροδεξιός, γνωστός για την αντιμεταναστευτική του στάση, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι με ανάρτησή του στο twitter, δήλωσε την ξεκάθαρη προτίμηση του στον Ιταλό διαγωνιζόμενο επίσης μουσικό Ultimo και την απογοήτευση του, για την νίκη του Mahmood.

Με τον Mahmood τα έβαλε και ο έτερος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Λουίτζι Ντι Μάιο, στο πλαίσιο κι αυτός του μένους του κατά των μεταναστών. Ο Ντι Μάιο σχολίασε τη νίκη του Μαχμούντ, λέγοντας ότι «ήταν επιθυμία της μειοψηφίας των ελίτ και όχι της πλειοψηφίας των τηλεθεατών».

Ο Mahmood που μεγάλωσε σε μια γειτονιά έξω από το Μιλάνο, χρειάστηκε να απολογηθεί, δηλώνοντας ότι ως παιδί άκουγε την αραβική μουσική με τον πατέρα του μέχρι που ο πατέρας του έφυγε όταν ήταν πέντε. «Και μπορείτε να πείτε ότι αυτές οι μελωδίες έμειναν στο κεφάλι μου», εξήγησε. «Δεν αισθάνομαι μέρος αυτής της Ιταλίας που κρίνει», είπε ενώ οι συνάδελφοί του Ιταλοί ράπερς, είναι λιγότερο επιεικείς με τις δηλώσεις Σαλβίνι. Ο Μιλανέζος ράπερ, Cosimo Fini, δήλωσε για τον Σαλβίνι: «Δυστυχώς, για μένα εκφράζει τη σκέψη πολλών Ιταλών. Ξενοφοβία, ρατσισμός».

Μπ. Aσανί: Η συμμετοχή μου εκπροσωπώντας τη Γαλλία είναι η καλύτερη απάντηση στο μίσος τους

Ο τραγουδιστής που έχει επιλεγεί για να εκπροσωπήσει τη Γαλλία, είναι ο νεαρός Μπιλάλ Aσανί, ο οποίος κέρδισε στον τελικό διαγωνισμό της χώρας του – το Destination Eurovision. Το τραγούδι με το οποίο θα διαγωνιστεί στην Eurovision έχει τίτλο Roi (βασιλιάς) και μιλάει για την ειλικρινή αποδοχή του ίδιου μας του εαυτού.

Ο Μπιλάλ Aσανί είναι 19 ετών, γεννημένος στη Γαλλία από Γαλλομαροκινούς γονείς και πολύ δημοφιλής. Η κάθε του ανάρτηση συγκεντρώνει χιλιάδες θεάσεις, κυρίως λόγω της πληθωρικής του προσωπικότητας, της σεξουαλικότητάς του και της εντυπωσιακής συλλογής του από περούκες.

Ο Μπιλάλ, ο οποίος συμμετέχει στις πορείες του Gay Pride, και θεωρείται ακτιβιστής της γκέι κοινότητας, αποκάλυψε για πρώτη φορά στους θαυμαστές του ότι είναι γκέι μέσα από το διαδίκτυο σε ηλικία 17 ετών γράφοντας ένα τραγούδι με τίτλο Hold Your Hand (Σου Κρατάω το Χέρι): «Δεν μπορώ να σταματήσω όλα τα οργισμένα μάτια που προσπαθούν να κατακρίνουν την αγάπη μας. Αλλά το ξέρεις ότι θα χαμογελάσω όταν θα μου επιτρέπεται να σου κρατήσω το χέρι».

Η αλήθεια είναι ότι όταν προσπαθούσε να εισέλθει στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας δεν τον εκτιμούσαν όλοι λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας. Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Billboard τον περασμένο χρόνο, ο νεαρός τραγουδιστής έλεγε ότι οι δισκογραφικές εταιρείες στη Γαλλία τον θεωρούσαν υπερβολικά «διαφορετικό» για να επιτύχει.

«Προσπάθησαν να με κάνουν να μοιάζω σαν τους έφηβους αστέρες της ποπ, όπως του στιλ του Τζάστιν Μπίμπερ. Δεν είμαι απολύτως αντίθετος προς αυτό, θεωρώ ότι μπορεί και να είναι κουλ, αλλά πάντα το πολεμούσα. Κι έτσι ουσιαστικά με απέκλεισαν από τα πάντα», έλεγε. Όταν δε συμμετείχε στο Destination Eurovision, κάποιοι επικριτές του τον χαρακτήρισαν «Άραβα με περούκα».

Ο Μπιλάλ δέχεται μπαράζ ομοφοβικών υβριστικών σχολίων και η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από τότε που κέρδισε στο Destination Eurovision. Δύο γαλλικές οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων –οι Stop Homophobie και Urgence Homophobie — υποστηρίζουν ότι μέτρησαν πάνω από 1.500 «προσβλητικά, ρατσιστικά ή απειλητικά tweets που αφορούν τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και/ή την εμφάνισή του».

Εκείνος απαντάει με απόλυτη ψυχραιμία. Το γεγονός ότι επιλέχτηκε για να εκπροσωπήσει τη Γαλλία στην Eurovision φέτος είναι, λέει, «η καλύτερη απάντηση στο μίσος τους».

Αντικαπιταλιστικό μίσος από τους Ισλανδούς Hatari

Όταν το Τελ Αβίβ ανακοινώθηκε ως διοργανώτρια πόλη της Eurovision, σχεδόν 20.000 Ισλανδοί υπέγραψαν μια δήλωση που ζητούσε από τους εθνικούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς να μη συμμετέχουν, υποστηρίζοντας ότι εν μέρει συνεισφέρουν στην υποστήριξη των ισραηλινών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά του παλαιστινιακού λαού. Πολλά από τα γνωστά ονόματα της χώρας απέκλεισαν δημοσίως τη συμμετοχή τους.

Τελικά, η Ισλανδία συμμετέχει με το γκρουπ Hatari που αυτοχαρακτηρίζεται αντικαπιταλιστικό πανκ, και μεταξύ άλλων επικρίνει την πολιτική του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστίνιους. «Το μίσος θα κυριαρχήσει, η Ευρώπη θα καταρρεύσει» λένε οι στίχοι του τραγουδιού τους, αναφερόμενοι στην άνοδο του εθνικισμού στην Ευρώπη.

Η Eurovision είναι μια πολιτική υπόθεση και το μήνυμά μας είναι μια προειδοποίηση για την δυστοπική αποκάλυψη που συμβαίνει στην Ευρώπη, στην Αμερική, σε όλο τον κόσμ, δηλώνουν.

Σύμφωνα μάλιστα με δήλωση τους στην ισραηλινή τηλεόραση «αν η Eurovision του 2019 δεν αποτελεί πολιτική υπόθεση, τότε το κυβερνών κόμμα στο Ισραήλ είναι ποπ συγκρότημα και ο Νετανιάχου ο βασικός τραγουδιστής». Τα ισραηλινά μέσα έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τη συμμετοχή του τραγουδιού ως παρωδία.