Κατά την Süddeutsche Zeitung η άρνηση έκδοσης ευρωομoλόγου είναι «ντροπιαστική» για την Γερμανία. «Η ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ», έγραψε, «αρνείται στις γειτονικές της χώρες αυτό που κάνει η ίδια για τον εαυτό της. Το «όχι» στα ευρωομόλογα δημιουργεί μια κοινωνία δύο τάξεων στην Ευρώπη: εκείνων που διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα και εκείνων που δεν την διαθέτουν».

Η διαπίστωση δεν είναι νέα, αλλά αυτή την φορά έχει επιτακτική μορφή. Και η επιμονή ή μη της Μέρκελ σ’ αυτό το «ντροπιαστικό όχι» μπορεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες να κρίνει, με μοιραίους όρους πια, την ίδια την συνοχή της ευρωζώνης.

Το πρώτο τεστ θα γίνει στο Eurogroup της επόμενης Τρίτης – εκεί όπου, μετά το ιταλικό τελεσίγραφο, οι υπουργοί Οικονομικών έχουν δεσμευτεί να φέρουν συγκεκριμένο σχέδιο στήριξης και επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά το ιστορικό σοκ του κορονοϊού.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες και την Φραγκφούρτη, το σχέδιο που αυτή την στιγμή βρίσκεται στο τραπέζι αποτυπώνει έναν ακόμη μη τολμηρό ευρωπαϊκό συμβιβασμό – μια μετριοπαθή παραλλαγή  της γαλλικής πρότασης που περιλαμβάνει ευρωομόλογο ειδικού σκοπού και περιορισμένης χρονικής διάρκειας.

Διαβάστε επίσης:

• «Κορονοκρίση» στην οικονομία: Γιατί στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα;

Προβλέπει την δημιουργία ενός «CoronaVirus» Fund, ενός ευρωπαϊκού ταμείου κατά της πανδημίας του κορονοϊού, το οποίο θα έχει τρεις πυλώνες χρηματοδότησης: Τον ESM, την Ευρωπαϊκή Ενωση και την ΕΚΤ. Το όπλο της ΕΚΤ είναι ήδη γνωστό, είναι το «μπαζούκα» του έκτακτου προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων από την δευτερογενή αγορά που ανακοίνωσε η Κριστίν Λαγκάρντ – ενός προγράμματος, που παραπέμπει στην ποσοτική χαλάρωση Ντράγκι, έχει ύψος τουλάχιστον 750 δις ευρώ και προφανή στόχο την συγκράτηση του κόστους δανεισμού των κρατών της ευρωζώνη έτσι ώστε να αποτραπεί η μετατροπή της υγειονομικής κρίσης σε μια νέα κρίση χρέους.

Με την Ιταλία όμως να έχει ήδη δημόσιο χρέος στο 135% του ΑΕΠ, την  Ελλάδα στο 175%, και με τον Ντράγκι και την Λαγκάρντ να προειδοποιούν ανοιχτά για κρίση «επικών διαστάσεων», είναι ηλίου φαεινότερο πως το «μπαζούκα» της ΕΚΤ δεν φθάνει. Ως εκ τούτου το σχέδιο συμβιβασμού προβλέπει ένα συμπληρωματικό, δημοσιονομικό πακέτο, ύψους τουλάχιστον 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ – κοντά στο 10% του ΑΕΠ της ευρωζώνης – με βασικά οχήματα τον ESM και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρόκειται για ποσό επίσης ανεπαρκές εάν σκεφτεί κανείς ότι ο Τραμπ έχει ρίξει ήδη 2 τρις δολάρια στην αμερικανική οικονομία μόνον για μέτρα άμεσης ανακούφισης και έπονται τουλάχιστον άλλα τόσα – πρόκειται όμως και για την πιο προωθημένη πρόταση στην οποία έχει φθάσει μέχρι στιγμής η Ευρώπη.

Με βάση αυτήν την πρόταση, ο ESM θα ανοίξει πιστωτικές γραμμές για όσες χώρες το επιθυμούν με light μνημονιακούς όρους και με δεκαετή περίοδο αποπληρωμής.

Το δεύτερο και κομβικό σκέλος που αφορά απ’ ευθείας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι η επιπλέον άμεση χρηματοδότηση της ανάκαμψης από την Ε.Ε. Εδώ, στο υπό συζήτηση σχέδιο υπάρχουν δύο σενάρια – το ένα είναι η χορήγηση έκτακτης χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και το δεύτερο η χορήγηση ευρωπαϊκών εγγυήσεων για τον δανεισμό των κρατών μελών από τις αγορές. Είναι προφανές ότι το δεύτερο αυτό σενάριο οδηγεί πρακτικά στην έκδοση ευρωομολόγου, είτε μέσω της Κομισιόν είτε μέσω του ESM, και είναι το σενάριο για το οποίο πιέζει η Ιταλία, το  ζητά η ΕΚΤ, και μέχρι στιγμής το στηρίζει και η Γαλλία.

Το πρώτο ερώτημα είναι σε ποιον βαθμό η πίεση αυτή μπορεί να κάμψει τις γερμανικές αντιστάσεις, οι οποίες ενισχύονται από το τείχος άρνησης τεσσάρων ακόμη χωρών στην περίφημη «αμοιβαιοποίηση» των χρεών – της Ολλανδίας, της Δανίας, της Αυστρίας και της Σουηδίας.

Το δεύτερο ερώτημα είναι εάν ο Εμμανουέλ Μακρόν μπορεί και θέλει να φθάσει μέχρι τέλους την αναμέτρηση με το Βερολίνο ή εάν η Γαλλία – όπως εκτιμούν οι λεγόμενοι «ρεαλιστές» των Βρυξελλών – θα σταματήσει τελικά σε έναν ευέλικτο συμβιβασμό με μικτές πιστωτικές γραμμές και χρηματοδοτήσεις από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Σ’ αυτήν την περίπτωση ουδείς παίρνει όρκο, ούτε στις Βρυξέλλες ούτε στην Φραγκφούρτη, για το τι θα πράξει η Ιταλία. Κι ελάχιστοι είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο Κόντε, κουβαλώντας ήδη 14.000 νεκρούς, μια ύφεση πάνω από 10%, και την πίεση της Λέγκας του Βορρά θα παραδώσει την ιταλική οικονομία ως νέα «Ιφιγένεια» στον βωμό της γερμανικής ηγεμονίας…