Ακόμη και μέχρι πριν απο λίγες εβδομάδες η Ανγκελα Μέρκελ επέμενε να ξορκίζει την άνοδο του ακροδεξιού και ρατσιστικού AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) με την ψυχρή πολιτική διαπίστωση ότι αποτελεί «προσωρινό φαινόμενο». Και σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις της, στην Berliner Zeitung, στοιχημάτισε πως «όσο θα ανακτουμε τον έλεγχο του προσφυγικού ζητήματος, τόσο τα ποσοστά του AfD θα πέφτουν».

Οι δημοσκοπήσεις όμως, εν όψει των αυριανών κρίσιμων περιφερειακών εκλογών σε τρία κρατίδια της Γερμανίας, δεν δικαιώνουν –  έως ότου τουλάχιστον να ανοίξουν οι πραγματικές κάλπες – την καγκελάριο.

Η «Super Sunday» της Γερμανίας

Στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο – και προπύργιο τη Μέρκελ – της Σαξονίας-Ανχαλτ οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο AfD ποσοστά ανάμεσα στο 18% με 20%, παρ’ ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών αναμένεται να διατηρήσει την πλειοψηφία.

Διψήφιες, υψηλές επιδόσεις, και δη για ένα κόμμα που μέχρι το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης δεν συγκέντρωνε ποσοστά πάνω από 5%, προδιαγράφονται για το AfD και σε Ρηνανία – Παλατινάτο και Βάδη – Βυρτεμβέργη, όπου το τοπίο για το ποιός θα είναι ο τελικός νικητής μοιάζει απολύτως θολό.

Το μόνο βέβαιο, δε, είναι πως σ’ αυτή την γερμανική «Super Sunday», 12 εκατομμύρια ψηφοφόροι σε τρία γερμανικά κρατίδια θα έχουν για πρώτη φορά την ευκαιρία να κρίνουν και να καταδικάσουν ή να επιδοκιμάσουν την πολιτική της καγκελαρίου στο προσφυγικό. Και πως αυτή η ετυμηγορία, με τη σειρά της, θα καθορίσει και την περαιτέρω πολιτική της Μέρκελ στην ευρωπαϊκή κρίση και το αδιέξοδο των κλειστών συνόρων – μια πολιτική, που ανεξαρτήτως των διακηρυξεων τη καγκελαρίου – φέρει ήδη τα αποτυπώματα του ακροδεξιού πολιτικού φόβου.

«Ηττημένη καγκελάριος» ή «νέα ηγέτης»;

Η ανάγνωση των γερμανών αναλυτών σ’ αυτή την εκλογική δοκιμασία και τις πολιτικές επιπτώσεις της είναι διπλή: Για κάποιους μια μεγάλη ήττα της Μέρκελ μπορεί να σηματοδοτήσει και την αρχή για την αμφισβητιση της ηγεμονίας της σε κόμμα και κυβέρνηση. Για κάποιους άλλους, απλώς θα την οδηγήσει σε μια ακόμη από τις συνήθεις στροφές και ασκήσεις ισορροπίας της γερμανίδας καγκελαρίου.

«Το AfD θα μας πάρει ένα ποσοστό ανάμεσα στο 8% και το 10%» είπε χαρακτηριστικά στον Guardian ο Χανς Γκίντερ – Κνάουπ, μέλους του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στη Βάδη – Βυετεμβέργη, προσθέτοντας ότι είναι πλέον επιτακτική πολιτική ανάγκη για τη Μέρκελ να κάνει καθαρά βήματα προς τα δεξιά.

Στον αντίποδα, η Süddeutsche Zeitung υποστηρίζει ότι όσες απώλειες προς τα δεξιάκι εάν προκάλεσε η πολιτικη των «ανοιχτών συνόρων» της Μέρκελ στο προσφυγικό, αντισταθμίστηκαν από την πολιτική διείσδυση της καγκελαρίου στον χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς.

«Η Μέρκελ ωριμάζει και περνά από το status του πολιτικού – διαχειριστή στο status του ηγέτη», υποστήριξε ο αρθρογράφος της εφημερίδας Χέριμπερτ Πραντλ.

Σε δημοσκόπηση της Forsa, άλλωστε, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβομάδα, τα ποσοστά δημοστικότητας της καγκελαρίου σε πανεθνικό επίπεδο είχαν ξεπεράσει το 50% φιάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας χρονιάς.

«Η grandmaster της… ευελιξίας»

Και ίσως πίσω από αυτή την εκτόξευση και αναμεσα στις δύο διαφροετικές αναγνώσεις των αναλυτών να κρύβεται η τρίτη – και πιο πραγματιστική εκδοχή – που διατυπώνει στον Guardian o Χάγιο Σουμάχερ, πολιτικός επιστήμονας o οποίος έχει κάνει διατριβή για την ηγεσία της Μέρκελ στο CDU: «Το μυστικό», λέει, «της επιτυχίας της Μέρκελ ειναι ότι παραμένει εξαιρετικά ευέλικτη».

Και σημειώνει ότι, ανεξαρτήτως ρητορικής, στο προσφυγικό η γερμανίδα καγκελάριος έχει κάνει ήδη στροφή 180 μοιρών σε σχέση με την σθεναρή της πολιτική του περασμένου καλοκαιριού υπέρ των ανοιχτών συνόρων: «Η Μέρκελ», λέει ο Χάγιο Σουμάχερ, «είναι μάστερ του timing, ειδικά σε φάσεις κρίσης. Κάνει τη στροφή ακριβώς όταν κάνουν τη στροφή και οι δημοσκοπήσεις, ούτε καν ένα λεπτό πριν.»