Λιγότερο από 100 μέρες απομένουν για τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, όπου ένα από τα βασικά διακυβεύματα έχει να κάνει με την εκλογή του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που το Ευρωκοινοβούλιο θα κληθεί -βάσει των συσχετισμών που θα προκύψουν από τις ευρωκάλπες-  να εκλέξει νέο επικεφαλής στην Κομισιόν μετά το 2014 όταν η επικυρώθηκε η υποψηφιότητα του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ (εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος) με 422 ψήφους υπέρ, 250 κατά και 47 λευκά.

Τα πράγματα πάντως δε φαντάζουν τόσο απλά για τον τωρινό υποψήφιο του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος μαζί με τον Φρανς Τιμερμανς εκ μέρους της Ευρωομάδας των Σοσιαλιστών είναι οι μόνοι που έχουν δηλώσει ανοιχτά το ενδιαφέρον τους για τη θέση. Κι αυτό γιατί μπορεί ο Γερμανός πολιτικός να έλαβε το χρίσμα κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο Ελσίνκι, επικρατώντας του Φιλανδού, Αλεξάντερ Στουμπ, όμως αυτό δε σημαίνει απαραιτήτως ότι θα φτάσει με επιτυχία ως το τέλος της διαδρομής. Αντιθέτως, είναι ορατό το ενδεχόμενο να «καεί» πρόωρα, τελειώνοντας τη μέρα των ευρωεκλογών, ακόμη κι αν το ΕΛΚ αναδειχτεί πάλι πρώτη δύναμη.

Ο πιο ακατάλληλος για πολλούς λόγους

Άλλωστε, είναι σαφές ότι η εν λόγω υποψηφιότητα μόνο ευρύτερης αποδοχής δεν τυγχάνει, ενώ σοβαρές ενστάσεις εκφράζονται ακόμη και στα κορυφαία κλιμάκια του ΕΛΚ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη κι η Άγκελα Μέρκελ, η οποία και τον πρότεινε, φέρεται να αναφέρει, σύμφωνα με πληροφορίες, σε συνομιλητές της πως «πάμε μέχρι τις ευρωεκλογές με υποψήφιο τον Βέμπερ και μετά βλέπουμε», ενώ σοβαρές επιφυλάξεις εκφράζει και ο ίδιος ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ.

Οι λόγοι που ο Μάνφρεντ Βέμπερ φαντάζει «ανεπιθύμητος» από ένα μεγάλο τμήμα των Ευρωπαίων, παρά την ιδιαιτέρως δραστήρια προεκλογική του καμπάνια, με έναν από τους πρώτους σταθμούς της την Αθήνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο πλευρό του, είναι αρκετοί.

Ο πρώτος και βασικότερος έχει να κάνει με το γεγονός ότι κινείται  εμφανώς σε «γραμμή Κουρτς – Όρμπαν» στο μεταναστευτικό, κάνοντας λόγο για δημιουργία transit ζωνών για τους πρόσφυγες. Υποστήριξε μάλιστα τον Ούγγρο πρωθυπουργό, ακόμη και σε περιπτώσεις που αυτός έδειχνε εντελώς απομονωμένος στο εσωτερικό του ΕΛΚ. Είναι ενδεικτικό ότι είχε εκφράσει τη διαφωνία του με τη λήψη οικονομικών μέτρων σε βάρος χωρών που αρνούνται να πάρουν πρόσφυγες στην επικράτειά τους, όπως συνέβη  τον Σεπτέμβριο με την περίπτωση της Ουγγαρίας.

Δεν είναι όμως μόνο το μεταναστευτικό που ενώνει τον Βαυαρό υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν με τον Ούγγρο πρωθυπουργό, καθώς ταυτίζονται και την αντικομμουνιστική ρητορεία. Ήταν μάλιστα ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος τον Μάιο του 2017 ως επικεφαλής της ευρωομάδας του ΕΛΚ, είχε εντοπίσει το πρόβλημα της Ελλάδας, υποστηρίζοντας ότι «έχει κομμουνιστή πρωθυπουργό».

Αξίζει να σημειωθεί δε πως ο Βέμπερ μόνο θετικό ρόλο δεν είχε παίξει κατά τη διάρκεια της ελληνική κρίσης, υποστηρίζοντας με ιδιαίτερο φανατισμό τα πιο ακραία μετά λιτότητας, συντασσόμενος ακόμη και υπέρ της θέσης Σόιμπλε για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ανάλογη θέση είχε λάβει και απέναντι σε άλλες χώρες είχαν βρεθεί στη δίνη της οικονομικής κρίσης, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, ενώ είχε εμφανιστεί ιδιαίτερα επιθετικός κι απέναντι στην Ιταλία κατά την πρόσφατη διαφωνία της με την ΕΕ για την κατάρτιση του προϋπολογισμού.

Όλα τα παραπάνω έχουν διαγράψει κάθε πιθανότητα να τύχει ευρύτερης αποδοχής στο Ευρωκοινοβούλιο η υποψηφιότητα Βέμπερ, καθώς Σοσιαλίστες, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι και η Ευρωπαϊκή Αριστερά έχουν αποκλείσει ακόμη και το παραμικρό ενδεχόμενο να την στηρίξουν. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με το Politico, στέλεχος με μεγάλη εμπειρία στην ευρωβουλή σχολιάζοντας την περίπτωση τελικά να δούμε τον Βαυαρό πολιτικό στην προεδρία της Κομισιόν σχολίασε: «Δεν πιστεύω πως υπάρχει τέτοια περίπτωση. Υπάρχουν αυτοί που δε θέλουν να τον βλέπουν καν ως υποψήφιο, άλλοι που προβληματίζονται από τους δεσμούς του με τον Όρμπαν κι εκείνοι που θεωρούν πως στερείται παντελώς εμπειρίας σε κορυφαία θέση ευθύνης. Η μονη περίπτωση να αναλάβει την θέση είναι αν κάποιοι θελήσουν να μετατρέψουν την Κομισιόν σε γραφείο γραμματειακής υποστήριξης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».    

«Πολυ πιθανό να αναζητηθεί άλλος υποψήφιος από το ΕΛΚ»

«Η μόνη περίπτωση να αναδειχτεί στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Βέμπερ είναι να αναδειχτούν ενισχυμένοι στις κάλπες των ευρωεκλογών τόσο το ΕΛΚ όσο και η Ακροδεξιά» σημειώνει μιλώντας στο tvxs o πολιτικός αναλυτής και πολιτικός επιστήμονας και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προοδευτικού Φόρουμ, Δημήτρης Ραπίδης, και προσθέτει: «Άλλωστε η διείσδυσή του στο συντηρητικό κοινό υπήρξε ένας από τους βασικούς λόγους που επελέγη εξαρχής η υποψηφιότητά του στο ΕΛΚ.

Δεν είναι τυχαίο πως  η ευρωπαϊκή ακροδεξιά δεν επέλεξε κάποιον υποψήφιο για την Κομισιόν. Αυτό συμβαίνει πρώτον γιατί θέλει να παίξει το αντισυστημικό χαρτί ενόψει ευρωκεκλογών. Σε δεύτερο επίπεδο όμως θέλουν να κρατήσουν ανοιχτή την επιλογή να στηρίξουν τον Βέμπερ, εφόσον μπορούν να παίξουν έναν τέτοιο ρυθμιστικό ρόλο».

Πόσο πιθανό είναι όμως να αναζητηθεί κάποιος άλλος -ευρείας αποδοχής- υποψήφιος από το ΕΛΚ; «Η Άγκελα Μέρκελ θα σταθμίσει πολύ προσεκτικά τα δεδομένα, τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ας μην ξεχνάμε πως αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο αποχώρησης των Σοσιαλιστών από τον κυβερνητικό συνασπισμό, με τους Πράσινους να φαντάζουν οι πιο πιθανοί αντικαταστάτες τους. Το να επιμείνει όμως μέχρι τέλους στην υποψηφιότητα Βέμπερ δε θα εξυπηρετούσε την προοπτική μια τέτοιας προσέγγισης» σημειώνει ο κύριος Ραπίδης, προσθέτοντας ότι: «Τη επιλογή ενός άλλου υποψήφιου θα επιθυμούσε και ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος το τελευταίο διάστημα επαναλαμβάνει διαρκώς την ανάγκη να απομονωθούν πολιτικά όσοι διατηρούν δεσμούς με την ακροδεξιά. Ταυτόχρονα, σε ίδια λογική κινείται κι ο ανθυποψήφιος του Βέμπερ, Αλεξάντερ Στουμπ».

Η περίπτωση Μπαρνιέ και η λύση Βαστάγκερ

Πόσο εύκολο είναι όμως να βρεθεί ένα πρόσωπο, που να τύχει ευρύτερης στήριξης για έναν τέτοιο ρόλο; Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων, Γκι Φέρχοφστατ, αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμάνουελ Μακρόν, μοιάζουν να συμφωνούν στο πρόσωπο του Επιτρόπου αρμόδιου για το Brexit, Μισελ Μπαρνιέ, ο οποίος όμως δήλωσε πως δεν ενδιαφέρεται για την διεκδίκηση της προεδρίας της Κομισιόν.

Παράλληλα, αίσθηση προκάλεσε η δημοσίευση πριν από λίγες μέρες πανευρωπαϊκής διαδικτυακής έρευνας της εταιρίας Burson Cohn & Wolfe (BCW) από το δίκτυο Euractiv, σύμφωνα με την οποία η Δανή επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βαστάγκερ, εμφανιζόταν η προτιμότερη διάδοχος του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με ποσοστό 20%. Αξίζει να σημειωθεί σύμφωνα με τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας ο Μάνφρεντ Βέμπερ έρχεται στις τελευταίες θέσεις των προτιμήσεων των ερωτηθέντων με μόλις 4%.

Είναι αλήθεια πως, σύμφωνα με πληροφορίες, η Επίτροπος Ανταγωνισμού (προερχόμενη από τους κόλπους των Φιλελεύθρων του Γκι Φέρχοφστατ) χαίρει εκτίμησης για τα «έργα και τις ημέρες» στην Κομισιόν, ιδιαίτερα όσον αφορά στον τρόπο που χειρίστηκε περιπτώσεις φοροδιαφυγής όπως της  Apple, της Google, της Fiat και της Amazon. Παράλληλα, στελέχη του Ευρωκοινοβουλίου δήλωναν το προηγούμενο διάστημα πως μια υποψηφιότητά της για την προεδρία της Κομισιόν θα είχε σίγουρα την στήριξη των Φιλελεύθερων, των Πράσινων, ενδεχομένως και των στελεχών, ενώ έχει υποστηρικτές ακόμη και στην Ευρωομάδα της Αριστεράς

Από την άλλη, το γεγονός ότι η κυρία Βαστάγκερ πολύ πρόσφατα προκάλεσε την οργή Γαλλίας και Γερμανίας όταν μπλόκαρε την συγχώνευση Alstom και Siemens, ίσως και να αποτελέσει σοβαρό τροχοπέδη στις βλέψεις της, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές. Άλλοι πάντως σημειώνουν πως μπροστά στον κίνδυνο να δουν έναν πολιτικό όπως Βέμπερ σε μια τόσο κομβική θέση και με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά, αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται πως δεν έχουν πολλές επιλογές.