Μια μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει στη Γερμανία αναφορικά με την εγκατάλειψη της περίφημης «Οστπολιτίκ», την πολιτική δηλαδή προσέγγισης και οικονομικής αλληλεξάρτησης μεταξύ Βερολίνου και Μόσχας, μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του Politico, σήμερα γερμανοί πολιτικοί, τα ΜΜΕ και η ακαδημαϊκή ελίτ της χώρας αναρωτιούνται: «Πώς καταφέραμε να κάνουμε τόσο λάθος;».

Παράλληλα ο αρθρογράφος επισημαίνει με νόημα ότι “σπάνια η εμπιστοσύνη μιας χώρας στον εαυτό της και τη θέση της στον κόσμο έχει κατακερματιστεί τόσο πολύ από τη μια ημέρα στην άλλη”.

Προσθέτει ότι από τη δική του μεριά ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Όλαφ Σολτς, που διαδέχθηκε την Άνγκελα Μέρκελ τον Δεκέμβριο, απάντησε στην αποκήρυξη δεκαετιών γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, αφαιρώντας ένα κεφάλαιο από το «βιβλίο» της προκατόχου του και ανακοινώνοντας μια δραματική στροφή 180 μοιρών. Ονομάστηκε «Zeitenwende» (ιστορική αλλαγή), το σχέδιο περιλάμβανε μια δέσμευση να δαπανηθούν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα βραχυπρόθεσμα.

«Ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα αναδύεται»

Ενδεικτική της νέας προσέγγισης των γερμανικών ΜΜΕ έναντι της Μόσχας είναι όσα επισημαίνει σε σχόλιο στο πρωτοσέλιδό της η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Συγκεκριμένα, αναφέρει:

«Με το προσχέδιο για το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο είναι έτοιμο στις Βρυξέλλες,για πρώτη φορά η ΕΕ επιτίθεται στην βασικότερη πηγή εισοδήματος για τον Πούτιν. Για τον ρωσικό κρατικό προϋπολογισμό, οι εξαγωγές πετρελαίου είναι σημαντικότερες από το φυσικό αέριο, το οποίο έχει γίνει αντικείμενο τόσων συζητήσεων στη Γερμανία. Τα προηγούμενα πακέτα ήταν μεγάλου οικονομικού διαμετρήματος και η Ρωσία υποφέρει ήδη από αυτά. Αλλά με αυτή την κίνηση, η Ευρώπη αρχίζει να κόβει τους βασικούς δεσμούς με τη Ρωσία. Γεωπολιτικά αυτό οδηγεί ολοένα και περισσότερο στην απομόνωση της χώρας κι έτσι ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα αναδύεται»

Στην περίπτωση του πετρελαίου, γράφει η FAZ, υπάρχουν εναλλακτικές αγορές και πελάτες  στην Ασία και άλλες περιοχές του κόσμου. Όμως «πάνω από όλα οι δυτικές κυρώσεις αυξάνουν την πίεση στον Πούτιν. Στην καλύτερη περίπτωση αυτό θα τον κάνει να υποχωρήσει, ίσως να τον ρίξει από την εξουσία, πιθανότατα όμως μπορεί να δημιουργήσει ο ίδιος πίεση αλλού. Η νίκη της Ουκρανίας στον πόλεμο, όπως θα ήθελε η φον ντερ Λάιεν είναι ένας φιλόδοξος στόχος, ο οποίος δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με κυρώσεις».

Politico: Οι 12 “σωματοφύλακες” του Πούτιν στην Γερμανία

Την ίδια ώρα, το Politico δημοσιεύει μια λίστα 12 προσώπων και οργάνων στην Γερμανία, τα οποία κατά τον αρθογράφο της ιστοσελίδας προωθούσαν σθεναρά τις στενές σχέσεις με τη Μόσχα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ειδικότερα, η συγκεκριμένη λίστα του Politco έχει ως εξής:

Άνγκελα Μέρκελ

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ως καγκελάριος από το 2005 έως το 2021, η Μέρκελ ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την άρνηση του ΝΑΤΟ να εγγυηθεί ένταξη στην Ουκρανία. Ακόμη και μετά την εισβολή της Μόσχας στη Γεωργία, τον βάρβαρο βομβαρδισμό της Συρίας, την προσάρτηση της Κριμαίας, τον πόλεμο στο Ντονμπάς, την κατάρριψη του MH-17, τη δολοφονία ενός Τσετσένου αντάρτικου τύπου συμμορίας στο κέντρο του Βερολίνου και τη δηλητηρίαση του Αλεξέι Ναβάλνι, η Μέρκελ επέμεινε ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να λογικευτεί.

Ήταν τόσο σίγουρη ότι η συνεργασία με τη Ρωσία ήταν ο δρόμος προς την ειρήνη που έδωσε το πράσινο φως στο αμφιλεγόμενο έργο για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 το 2015, παρά την κατοχή της Κριμαίας από τον Πούτιν και τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία.

Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ

Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι ο Γερμανός Πρόεδρος ήταν εξαρχής υπέρμαχος της ενεργειακής συμμαχίας της Γερμανίας με τη Ρωσία μέσω των αγωγών Nord Stream. Όπως πολλοί Σοσιαλδημοκράτες, ο Σταϊνμάιερ υποστήριξε ότι το πρότζεκτ θα εγγυηθεί την ειρήνη δημιουργώντας αμοιβαία εξάρτηση μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Ως υπουργός Εξωτερικών υπό τη Μέρκελ, συνέχισε να πιέζει προς αυτήν τη γραμμή απέναντι στις ολοένα και πιο επιθετικές ενέργειες της Μόσχας.

Διαδραμάτισε επίσης βασικό ρόλο στην προσπάθεια επιβολής διπλωματικών λύσεων στην Ουκρανία, με πιο αξιοσημείωτη τη λεγόμενη «Φόρμουλα Σταϊνμάιερ», η οποία θα είχε εδραιώσει την επιρροή της Ρωσίας στη χώρα.

Γκέρχαρντ Σρέντερ

Το Politico σημειώνει πως το το μόνο θετικό που θα μπορούσε να πει κανείς για τον Σρέντερ είναι ότι είναι αιώνια πιστός. Δυστυχώς, το αντικείμενο της πίστης του είναι ο Πούτιν. Τι «ειδύλλιο» μεταξύ Σρέντερ και Πούτιν θα ήταν αστείο αν δεν ήταν τόσο τραγικό. Κάποιος θα μπορούσε να συγχωρήσει τον Σρέντερ για τον πρώτο αγωγό Nord Stream. Άλλωστε, πολλοί στη Δύση έκαναν λάθος με τον Πούτιν. Όμως, αντί να υποχωρήσει, ο Σρέντερ έσφιξε την αγκαλιά του, και έγινε ο μεγαλύτερος σύμμαχος του Πούτιν στη Δύση, έναν ρόλο που συνεχίζει να παίζει. Ο Σρέντερ έκανε μια δονκιχωτική προσπάθεια να μεσολαβήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία μεταβαίνοντας στη Μόσχα τον Μάρτιο, μια επίσκεψη που πολλοί θεώρησαν ως κάτι παραπάνω από μια προσπάθεια να αναστήσει τη δική του εικόνα. 

Τζο Κάιζερ

Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι ως διευθύνων σύμβουλος της Siemens από το 2013 έως το 2021, ο Κάιζερ ήταν «ακούραστος» στο να φλερτάρει επιχειρήσεις στη Ρωσία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, ο Κάιζερ αρνήθηκε να ακυρώσει ένα ταξίδι στη Μόσχα για να συναντήσει τον Πούτιν στην ιδιωτική του κατοικία. Ο Κάιζερ προειδοποίησε τους επικριτές του στη συνέχεια, λέγοντας ότι δεν θα επέτρεπε «οι προσωρινές αναταράξεις να επηρεάσουν υπερβολικά τα μακροπρόθεσμα σχέδιά μας».

Βόλφγκανγκ Ράιτσλε

Σύμφωνα με το Politico, ως η κινητήρια δύναμη πίσω από τον κολοσσό βιομηχανικού αερίου Linde τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Ράιτσλε ώθησε την εταιρεία όλο και πιο βαθιά στη Ρωσία. Ελάχιστα, αν όχι κανένα, στελέχη στη Γερμανία ήταν τόσο κοντά στην κυβέρνηση του Πούτιν όλα αυτά τα χρόνια όσο ο Ράιτσλε, ένα πρώην στέλεχος της BMW που υπηρέτησε αρχικά ως Διευθύνων Σύμβουλος της Linde και μετά ως πρόεδρός της, μια θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Μάρτιο. Πέρυσι, επέβλεψε αυτό που φαινόταν να ήταν το μεγαλύτερο «πραξικόπημα» της Linde, μια συμφωνία 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom για την κατασκευή ενός τεράστιου κόμβου επεξεργασίας φυσικού αερίου κοντά στα σύνορα της Ρωσίας με την Εσθονία. Μέχρι στιγμής, η εταιρεία παραμένει στο έργο.

Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου
 

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, τόσο ο Χόρστ Τελτσικ, ο οποίος υπηρέτησε ως κύριος σύμβουλος του Χέλμουτ Κολ πριν αναλάβει το συνέδριο το 1999, όσο και ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, ένας πρώην Γερμανός διπλωμάτης που έγινε σύμβουλος που ανέλαβε τα ηνία το 2008, δυσκολεύονταν να προσφύγουν κατά Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών. Το αποτέλεσμα της προσέγγισης ήταν να νομιμοποιηθεί η Ρωσία ως εταίρος για τις γερμανικές επιχειρήσεις, παρά τις κυρώσεις που η Δύση είχε επιβάλει στη χώρα.

Ανατολική Επιτροπή

Όπως σημειώνει το Politico, η κύρια πλατφόρμα της Germany Inc για την αξιοποίηση της ρωσικής αγοράς είναι ένας οργανισμός γνωστός ως Ost-Ausschuss ή Ανατολική Επιτροπή. Ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1950, τα μέλη της ομάδας λόμπι περιλαμβάνουν τις περισσότερες από τις πιο γνωστές γερμανικές εταιρείες, από τη BMW έως τη VW και τον χημικό κολοσσό BASF. Από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η ομάδα αυτή ήταν επίσης ο καλύτερος φίλος της Μόσχας στο Βερολίνο, καθώς αγωνιζόταν κατά των αυστηρότερων κυρώσεων. Ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένη σε αυτό το μέτωπο καθώς και με την ώθησή της να εγκρίνει το Nord Stream 2 το 2015. Το Κρεμλίνο επιβράβευσε την ομάδα με άνευ προηγουμένου πρόσβαση. Το «highlight» του ετήσιου ημερολογίου της Ανατολικής Επιτροπής ήταν μια συνάντηση με τον Πούτιν. Η φετινή έκδοση ακυρώθηκε.

Ματίας Πλάτσεκ

Κατά το Politco, ο πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου του Βρανδεμβούργου της Γερμανίας και ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών υπήρξε το πιο ευγενικό πρόσωπο της ρωσικής επιθετικότητας στο Βερολίνο. Γεννημένος και μεγαλωμένος στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία, ο Πλάτσεκ (ο οποίος παράδεχεται τη διαρκή του αγάπη για τον σοβιετικό κινηματογράφο) προσπάθησε να πείσει τους Γερμανούς ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από τη Ρωσία. Συχνά υποστήριζε ότι η Ρωσία απλώς παρεξηγήθηκε και ότι η Δύση θα έπρεπε να κάνει προτροπές στη Μόσχα για να οικοδομήσει εμπιστοσύνη. Στο βιβλίο του για το 2020, «Χρειαζόμαστε μια νέα Ostpolitik», ο Πλάτσεκ είπε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κριμαία ως μέρος του ρωσικού εδάφους, μια απαίτηση που έκανε για πρώτη φορά λίγο μετά τη ρωσική εισβολή το 2014. Έκτοτε έχει αναθεωρήσει αυτήν τη στάση.

Τζορτζ Ρέστλε
 

Το Politico αναφέρει ότι ο Ρεστελ ως πολύ γνωστός ρεπόρτερ της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης και παρουσιαστής ενός ειδησεογραφικού περιοδικού που ονομάζεται «Monitor» διατύπωσε την άποψη ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά ευθύνεται για τον ανταγωνισμό με τη Ρωσία. Αν και επικρίνει τον Πούτιν και τον πόλεμο, ο Ρέστλε έχει προωθήσει μια γραμμή στον κυρίαρχο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό της Γερμανίας (την κύρια πηγή ειδήσεων για τους περισσότερους Γερμανούς) που απεικονίζει τη Δύση ως ένοχη στην αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία όσο και ο Πούτιν.

Φρίντριχ Μερτς

Σύμφωνα με το Politico, ο νέος ηγέτης των συντηρητικών της Γερμανίας, φαινόταν να μην έχει καμία σχέση με το τέλμα με τη Ρωσία. Ωστόσο, ο αρθρογραφος υποστηρίζει πως σε καίριες στιγμές της συζήτησης για την πολιτική της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια, βρισκόταν στη λάθος πλευρά της ιστορίας.

Υπενθυμίζει ότι πρόσφατα ο Μερτς αντιτάχθηκε στον αποκλεισμό της Ρωσίας από το σύστημα πληρωμών SWIFT ενόψει της εισβολής της 24ης Φεβρουαρίου. Προειδοποιώντας ότι η κίνηση θα μπορούσε να ισοδυναμεί με την ανάφλεξη μιας «ατομικής βόμβας», όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Μερτς προειδοποίησε να μην αποκλειστεί η Ρωσία. Αργότερα άλλαξε στάση και τώρα πιέζει για μια πιο σκληρή γραμμή. Επισκέφτηκε το Κίεβο αυτή την εβδομάδα.

Γιούργκεν Χάμπερμας

Σφοδρή επίθεση εξαπολύει ο αρθρογράφος στον Χάμπερμας, έναν άνθρωπο που πολλοί θεωρούν ως τον ανεπίσημο φιλόσοφο του γερμανικού κράτους. Σημειώνει σκωπτικά πως πρόκειται για έναν πραγματιστή και κάποτε οπαδό της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο οποίος έχει χρησιμεύσει ως «μάντης» για την κυρίαρχη αριστερά της Γερμανίας για δεκαετίες. Συνεχίζει υποστηρίζοντας ότι το τελευταίο «μαργαριτάρι» της σοφίας του αφορά την άποψη πως η Γερμανία είχε δίκιο που δεν έστειλε όπλα στην Ουκρανία.

Μανουέλα Σβέσιγκ
 

Σύμφωνα με το Politco η Σοσιαλδημοκράτισσα πρώην υπουργός οικογενειακών υποθέσεων υπό τη Μέρκελ, και πρωθυπουργός του κρατιδίου του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας θεωρήθηκε από πολλούς στο SPD ως το μέλλον του κόμματος — έως ότου ο Nord Stream 2 μπήκε στη μέση. Όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, η ίδια σπάνια έχανε την ευκαιρία τα τελευταία χρόνια να υπερασπιστεί το έργο – και η Ρωσία – φτάνοντας στο σημείο να ιδρύσει ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με χρήματα από την Gazprom για να ολοκληρώσει το έργο σε περίπτωση παρακώλυσης από τις κυρώσεις των ΗΠΑ.