«Κατέβηκα ως υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και στο τέλος της ομιλίας μου είπα: είτε χάσω είτε κερδίσω, θέλω να φέρω πίσω την περηφάνεια στον κόσμο της Αριστεράς για όλους τους αγώνες που έχουμε δώσει. Λυπάμαι, αλλά θεωρώ δύσκολο να υπάρχει η υπερηφάνεια αυτή, σε αυτό το κόμμα». Με αυτή τη φράση έκλεισε την ομιλία του στην εκδήλωση της «Εποχής» στο Τριανόν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, απαντώντας στο ερώτημα που έθεσε ο ίδιος νωρίτερα – αν με αυτή τη ρευστοποίηση, το τοξικό κλίμα και τον αρχηγισμό, υπάρχει χώρος εντός του κόμματος για τις ιδέες και τις πρακτικές της Ριζοσπαστικής και Ανανεωτικής Αριστεράς.

«Κανένας και καμία από εδώ μέσα, δεν θέλει να είναι σε ένα κόμμα που έχει τις ιδέες τις δικές μας μόνο. Θέλουμε πλουραλιστικό κόμμα. Μακριά από εμάς απόψεις όπως εκείνες που λένε πως δεν μας αρέσει το κόμμα γιατί δεν έχει τις δικές μας ιδέες» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός.

«Όσο καιρό είμαι στην Αριστερά δεν το έχω ξανασυναντήσει αυτό το τοξικό κλίμα. Έχει ουσία η πολιτική συζήτηση εντός του κόμματος; Θα σας απαντήσω με ένα παράδειγμα.

Στην πολιτική γραμματεία 17 μέλη κάνανε καλές εισηγήσεις κριτικής στον πρόεδρο. Ουδείς από την άλλη μεριά απάντησε. Τι μάθημα παίρνω εγώ; Ότι η πολιτική συζήτηση δεν τους αφορά. Ούτε το πρόγραμμα του συνεδρίου. Τους αφορά ένας μηχανισμός. Θεωρούν ότι έχουν πλειοψηφία. Άρα δεν θα έχουμε σοβαρή συζήτηση για το γιατί χάσαμε, ποια είναι τα μεγάλα επίδικα για τα επόμενα χρόνια».

«Δεν κερδίζεις εκλογές με τον λαϊκισμό, είναι αναξιόπιστος»

Ο κ. Τσακαλώτος προηγουμένως εξήγησε γιατί κατά τη γνώμη του η κρίση στο κόμμα ξεκίνησε πριν το 2022, αποδίδοντας την στον «κυβερνητισμό» και τον «λαϊκισμό»

«Ποτέ αρχίζει το κακό; Το ’15; Το ’19; Καμία απάντηση δεν είναι ουδέτερη. Πάντως ήταν μια σταδιακή μετάλλαξη, όπου κυριάρχησαν δύο φαινόμενα. Κυβερνητισμός και Αρχηγισμός.

»Κυβερνητισμός είναι να λες ό,τι νομίζεις ότι ο κόσμος θέλει να ακούσει, γιατί πιστεύεις ότι έτσι θα φτάσεις πιο γρήγορα στην εξουσία. Επειδή ο κόσμος θέλει και λέει διαφορετικά πράγματα, ο κυβερνητισμός είναι αδερφάκι του λαϊκισμού. Έτσι είχαμε μια σειρά από αντιφάσεις. “Συνεχίστε τις εξορύξεις γιατί έχουμε τους Τούρκους απέναντι” από τη μία, “σταματήστε τις εξορύξεις γιατί έχουμε κλιματική αλλαγή”, από την άλλη.

»Δεν κερδίζεις εκλογές έτσι, γιατί ο λαϊκισμός είναι αναξιόπιστος. Και ξέρουμε από το 2017, ότι είχαμε τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας. Και παρά τις φωνές στα όργανα που ζητούσαν να αντιμετωπιστεί αυτό το έλλειμμα, δεν κάναμε ποτέ σχέδιο.

»Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Στην έκθεση της Θεσσαλονίκης, ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι θα αυξηθούν οι δαπάνες στην Παιδεία στο 5% και στην υγεία στο 5,6% σε βάθος χρόνου. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα έλεγε πως θα γίνει σε βάθος 4ετίας. Είπε θα μειώσουμε κάποιους φόρους, όσο υπάρχει ενεργειακή κρίση. Στο εκλογικό πρόγραμμα δεν υπάρχει η φράση “όσο κρατάει η ενεργειακή κρίση”.

»Δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να καταλάβεις, ότι είναι διαφορετική κοστολόγηση ανάμεσα στις πρώτες και τις δεύτερες εκδοχές. Δεν μπορείς έτσι να είσαι αξιόπιστο αριστερό κόμμα.

»Άλλο παράδειγμα. Ο Τομέας Δικαιωμάτων μιλάει για το δικαίωμα στο άσυλο μεταναστών, αλλά άλλος τομέας λέει ότι είναι δικαίωμα της χώρας το τείχος (σ.σ. στον Έβρο).

»Κάναμε επιθέσεις στον Μητσοτάκη, χωρίς να μελετάμε πως φτιάχνει την κοινωνική του βάση και μιλήσαμε για τα σκάνδαλα, χωρίς να λέμε πως θα θωρακίσουμε τη χώρα.

»Κοντά στον κυβερνητισμό, ο αρχηγισμός, Αυτός που θα μιλάει με τον κόσμο, θα κάνει εκπλήξεις για να δυσκολέψει τον εχθρό. Αλλά και η ρευστοποίηση του κόμματος, η έλλειψη πολιτικής και ιδεολογικής συζήτησης, η απώλεια του εκπαιδευτικού ρόλος του κόμματος. Όλα αυτά πριν το ’22, πριν αποφασίσουμε ότι όποιος περάσει και δώσει δύο ευρώ αποφασίζει για τον αρχηγό μας και γίνεται μέλος του κόμματος».

Σε αυτό το σημείο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ευχαρίστησε τη Σία Αναγνωστόπουλου η οποία λίγο νωρίτερα, έκανε αυτοκριτική λέγοντας πως ήταν μία από εκείνες που υπερψήφισαν αυτόν τον τρόπο εκλογής προέδρου.

Εκτός από το ερώτημα αν υπάρχει χώρος στον ΣΥΡΙΖΑ για τις ιδέες και τις πρακτικές της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έθεσε το ερώτημα αν υπάρχει τέτοιος χώρος στην Ευρώπη και την Ελλάδα γενικότερα και έτσι ξεκίνησε την ομιλία του.

«Η δική μας Αριστερά μιλάει για τα κυρίαρχα προβλήματα μέσα από ταξική ανάλυση. ΗΠΑ και Βραζιλία είναι διχασμένες χώρες. Έχουμε άλλες που προσπαθούν νεοφιλελεύθερα και αποτυγχάνουν όπως πχ Βρετανία. Έχουμε συμμαχίες κεντρώες που έχουν πρόβλημα όπως στη Γερμανία. Άρα θα έλεγα δεν είναι ηγεμονικός ο νεοφιλελελευθερισμός. Διαχωρίζουμε την κυριαρχία από την ηγεμονία

»Είναι η Ελλάδα εξαίρεση; Είναι. Έχουμε ηγεμονία της ΝΔ και μια αντιπολίτευση κατακερματισμένη και δεν φαίνεται να μπορεί να κάνει καν αντιπολίτευση. Υπάρχουν λόγοι να είναι κάποιος αισιόδοξος; Ναι.

»Οι πιο πολλοί από εδώ, αν θέλαμε να σκιαγραφήσουμε ποια είναι η απάντηση της Αριστεράς στην ηγεμονία του Νεοφιλελευθερισμού θα μπορούσαμε να απαντήσουμε με το τρίπτυχο δημοκρατία – άμβλυνση ανισοτήτων – πράσινη μετάβαση. Μα θα μου πείτε δεν μιλάει ο Μητσοτάκης για θεσμικά προβλήματα και ο Ανδρουλάκης για πράσινη μετάβαση; Ναι και όχι.

»Ποια είναι η δική μας θέση. Σε σχέση με τις ανισότητες, αυτό που η ανανεωτική αριστερά ήθελε να αλλάξει δεν ήταν η ταξική ανάλυση. Ένα παιδί σήμερα τι προοπτική έχει να πάει σε καλό σχολείο και πανεπιστήμιο και να έχει μια καλή θέση εργασίας μετά; Όλα αυτά εξαρτώνται από την ταξική θέση της οικογένειας σε μεγάλο βαθμό. Η ταξική θέση επηρεάζει τι λέμε για την παιδεία την εκπαιδευτική πολιτική …. τα πάντα.

»Το ίδιο και στην κλιματική αλλαγή. Όλοι μιλάνε για αυτήν. Μόνο η Αριστερά και ιδιαίτερα η δίκη μας μαζί με τους Πράσινους, μιλάει για το παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο. Κατανοούμε ότι δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση χωρίς μέτρα που αγγίζουν την πηγή του καπιταλισμού. Ποιος παράγει τι παράγει κλπ.

»Το ίδιο ισχύει για τους θεσμούς. Κατανοούμε ότι αυτή η πορεία εξαέρωσης δημοκρατίας χρειάζεται αντιμετωπιση πέρα από τη στήριξη των ανεξάρτητων αρχών, πέρα από την καταγγελία πελατειακού συστήματος και διαφθοράς. Να βρούμε νέους θεσμούς -πράγμα που το έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν βαθμό-. Και μιλάμε για το λαϊκό στοιχείο και τι σημαίνει στην ισχυροποίηση της δημοκρατίας.

»Υπάρχει χώρος για μια τέτοια Αριστερά εντός του ΣΥΡΙΖΑ; Μπορούμε να το αμφισβητήσουμε και τα προβλήματα αρχίζουν πριν την έλευση Κασσελάκη».