Η επιστροφή του Θάνου Πλεύρη σε κυβερνητική θέση με την ανάληψη του Υπουργείου Μετανάστευσης το 2025 δεν προκαλεί πλέον καμία έκπληξη.

Όταν τοποθετήθηκε για πρώτη φορά σε υπουργική καρέκλα το 2021, ως Υπουργός Υγείας, πολλοί από τους μετριοπαθείς συνεργάτες του Πρωθυπουργού ένιωσαν την ανάγκη να υπερασπιστούν την επιλογή.

Αντιμετωπίζοντας ένα κύμα ειρωνικών σχολίων, επικαλέστηκαν το ακαδημαϊκό του υπόβαθρο, σημειώνοντας πως διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στο Ιατρικό Δίκαιο. Αυτή η αναφορά δεν ήταν τυχαία: στόχευε να πείσει τους σκεπτικιστές ότι ο Πλεύρης δεν είναι απλώς ένας ακτιβιστής της ακροδεξιάς, αλλά ένας καταρτισμένος τεχνοκράτης ικανός να διαχειριστεί κρίσιμους τομείς του κράτους.

• Διαβάστε επίσης: ΟΠΕΚΕΠΕ / Ορκομωσία μετά τις παραιτήσεις – Πλεύρης: «Κυρίαρχος στόχος η πάταξη της λαθρομετανάστευσης»

Ωστόσο, η μετέπειτα πορεία του αποδεικνύει πως η επιλογή του δεν ήταν τεχνική, αλλά κυρίως ιδεολογική, σημειώνει μία ανάλυση της Καρολίνας Παπακώστα στα Νέα. Το 2025, ουδείς φαίνεται να αμφιβάλλει για την καταλληλότητά του να συνεχίσει τη σκληρή γραμμή του Μάκη Βορίδη στο μεταναστευτικό.

Ο ίδιος ο Βορίδης, σε μια δημόσια φιλοφρόνηση που ήταν περισσότερο πολιτική δήλωση παρά τυπική, είπε ότι με τον Πλεύρη «μοιραζόμαστε κοινές αξίες και λίγο παραπάνω». Η φράση αυτή, που θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη, είναι στην πραγματικότητα αποκαλυπτική: υποδηλώνει όχι απλώς ιδεολογική συγγένεια, αλλά πλήρη ταύτιση σε μια σκληρή, εθνικιστική προσέγγιση κρίσιμων πολιτικών ζητημάτων.

Η ίδια αυτή ιδεολογική σταθερότητα επιβεβαιώθηκε από τον ίδιο τον Πλεύρη, όταν σε ραδιοφωνική του παρέμβαση τον Σεπτέμβριο του 2024, δήλωνε χωρίς περιστροφές πως οι θέσεις του στο μεταναστευτικό «είναι ακόμη σκληρότερες από την κυβερνητική πολιτική».

Η διατύπωση αυτή δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα προς τη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ και το συντηρητικό εκλογικό της ακροατήριο ότι ο Πλεύρης δεν σκοπεύει να χαλαρώσει τη στάση του. Αντιθέτως, φιλοδοξεί να την εντείνει. Στο ίδιο πνεύμα, προχώρησε σε μια ιδιαίτερα προβληματική δήλωση, υποστηρίζοντας ότι «οι περισσότερες κακουργηματικές πράξεις γίνονται από αλλοδαπούς».

Η φράση αυτή, που δεν συνοδεύεται από στατιστικά στοιχεία, αναπαράγει στερεότυπα και ενισχύει ξενοφοβικές αντιλήψεις, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός κλίματος φόβου και εχθρότητας απέναντι στους μετανάστες.

Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η πρότασή του να μην έχει το δικαίωμα ασύλου όποιος «μπαίνει παράνομα στη χώρα». Με αυτή τη θέση, ο Πλεύρης αμφισβητεί ευθέως βασικές προβλέψεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, που αναγνωρίζουν το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να αιτείται άσυλο, ανεξαρτήτως του τρόπου εισόδου του στη χώρα υποδοχής.

Η επαναφορά αυτής της πρότασης από τον νέο του θώκο – με την απειλή πως «όποιος έρχεται παράνομα στην Ελλάδα θα έχει δύο επιλογές: ή να επιστρέφει στη χώρα προέλευσής του ή να μπαίνει στη φυλακή» – δεν είναι απλώς ρητορική. Αποτελεί θεμελιώδη κατεύθυνση της πολιτικής του στο Υπουργείο Μετανάστευσης, και σηματοδοτεί μια σκληρή στροφή στην εφαρμογή των μεταναστευτικών πολιτικών.

Η αταλάντευτη προσήλωσή του στις ιδεολογικές του αρχές αποδεικνύεται και από τη συνεπή επικοινωνιακή του στρατηγική. Ο Πλεύρης επιλέγει να εκφράζεται όχι μόνο από τα παραδοσιακά ΜΜΕ, αλλά και από νέες πλατφόρμες, προσεγγίζοντας το ευρύ δεξιό – και συχνά υπερσυντηρητικό – ακροατήριο. Δεν διστάζει να προκαλέσει, ούτε να χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα. Για παράδειγμα, έχει δηλώσει ότι επιθυμεί ναύτες στις φρεγάτες Belh@rra που να φωνάζουν «γαμιέται η Τουρκία» στις παρελάσεις, αντί να τραγουδούν «περνά-περνά η μέλισσα».

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η πρότασή του να ποινικοποιηθεί άμεσα ο όρος «μπάτσος», ώστε να αποτελεί αυτόφωρο ποινικό αδίκημα. Πρόκειται για μια προσπάθεια να προστατευτεί η αστυνομία από κάθε λεκτική επίθεση, αλλά και για μια ένδειξη της απόλυτης στήριξης του Πλεύρη προς τα σώματα ασφαλείας. Παράλληλα, ζητεί αυξήσεις για όλους τους ένστολους, ενισχύοντας το προφίλ του ως προστάτη της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας – δύο βασικά θέματα για το εκλογικό κοινό της δεξιάς.

Δεν περιορίζεται, όμως, μόνο στα ζητήματα ασφάλειας. Ο Θάνος Πλεύρης υιοθετεί και μια έντονα θρησκευτική ρητορική, προβάλλοντας τον εαυτό του ως υπερασπιστή των χριστιανικών αξιών. Σε μια χαρακτηριστική του παρέμβαση, καταδίκασε δημόσια την έκθεση στην Πινακοθήκη που βανδαλίστηκε, δηλώνοντας πως δεν μπορεί να ανεχτεί «να υπάρχει μια προσβολή κι εν μέσω Σαρακοστής».

Ο πολιτικός του λόγος και η πορεία του έχουν σαφώς επηρεαστεί από τον πατέρα του, έναν γνωστό σελέμπριτι του ακροδεξιού, φιλοναζί χώρου. Οι ιδέες που κυριάρχησαν στην παιδική και εφηβική του ηλικία δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ. Αν και ο Πλεύρης έχει πλέον περισσότερα χρόνια στη Νέα Δημοκρατία απ’ ό,τι στο ΛΑΟΣ, είναι εμφανές ότι η ιδεολογία του παραμένει βαθιά συντηρητική και εθνικιστική.

Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός ότι, αμέσως μετά την πρώτη του υπουργοποίηση, έσπευσε να ζητήσει συγγνώμη από τον εβραϊκό λαό και να δηλώσει πως δεν διακατέχεται από αντισημιτικά αισθήματα. Τις ίδιες “δηλώσεις μετανοίας” κάνουν κατά καιρούς οι ομοϊδεάτες του που προσχώρησαν από το ΛΑΟΣ στη ΝΔ. Το αν τις πιστεύουν, είναι άλλο ζήτημα.

Παρότι δεν έχει επιχειρήσει ουσιαστικό rebranding, σε ελάχιστες περιπτώσεις προσπάθησε να δείξει ένα πιο κοινωνικά ευαίσθητο πρόσωπο. Πριν από τις εκλογές του 2023, για παράδειγμα, διαφήμισε πως ως Υπουργός Υγείας αποφάσισε την άρση του περιορισμού στην αιμοδοσία από ομοφυλόφιλους. Η απόφαση αυτή, αν και θετική, απέχει αισθητά από τη στήριξη πιο δομικών μεταρρυθμίσεων όπως η ψήφιση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, γεγονός που υποδηλώνει τα όρια της κοινωνικής του ευαισθησίας.

Η πορεία του μέσα στη Νέα Δημοκρατία ήταν δύσκολη, ιδιαίτερα από την καραμανλική πτέρυγα, η οποία δεν τον υποδέχτηκε εύκολα. Σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές, δεν αντιμετωπίστηκε όμως με την ίδια επιφυλακτικότητα όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης. Ίσως επειδή ήταν νεότερος, ίσως επειδή ήταν λιγότερο συγκρουσιακός. Η ενσωμάτωσή του, πάντως, θεωρείται σήμερα πλήρης.

Όπως σημειώνει πηγή εντός του κόμματος, «έχει ταιριάξει με τη ΝΔ». Οι δύο θητείες του ως κοινοβουλευτικού εκπροσώπου συνέβαλαν καθοριστικά σε αυτή την εξέλιξη, φέρνοντάς τον πιο κοντά στο κοινοβουλευτικό σώμα της συμπολίτευσης.

Παρά τις εσωκομματικές του διαφοροποιήσεις, κυρίως κατά την περίοδο που δεν αξιοποιήθηκε στη δεύτερη κυβέρνηση Μητσοτάκη, ο Πλεύρης παραμένει απολύτως πιστός στον Πρωθυπουργό. Συνάδελφός του, που τον γνωρίζει από τα παλιά, τονίζει με βεβαιότητα πως «ο Πλεύρης ποτέ δεν θα κάνει κάτι που δεν θέλει ο Πρωθυπουργός στο νέο του πόστο». Η δήλωση αυτή αποκαλύπτει τη στρατηγική του θέση εντός του κυβερνητικού σχήματος: ένας πολιτικός με σταθερή ιδεολογία, αλλά απολύτως πειθαρχημένος στην κομματική γραμμή.

Παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις και τις ιδεολογικές του σταθερές, το Υπουργείο Μετανάστευσης αποδεικνύεται ένας ιδιαίτερα δύσκολος θώκος. Στους διαδρόμους του κτιρίου Κεράνη, οι εργαζόμενοι έχουν ποντάρει ήδη στο πόσους μήνες θα αντέξει. Όπως σημειώνει ένας βαθύς γνώστης του χώρου: «κανένας δεν στεριώνει εκεί», καταλήγει το ελάχιστο κολακευτικό πορτρέτο των Νέων.