Το αίτημα της Ελλάδας προς τον ESM για την πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών δανείων του ΔΝΤ θα κατατεθεί μέσα στις επόμενες ημέρες, η προεξόφληση είναι πιθανό να γίνει ακόμη και εντός Μαίου – δηλαδή, σε πολιτικό χρόνο πριν από τις εκλογές – και έγκυρες κοινοτικές πηγές δεν αποκλείουν ακόμη και την πληρωμή του συνόλου της οφειλής στο Ταμείου εντός των επόμενων μηνών. Η απόφαση είναι ειλημμένη εδώ και μήνες, η συμφωνία κλείδωσε το Σαββατοκύριακο κατά το ταξίδι του Ευκλείδη Τσακαλώτου στην Ουάσιγκτον για την εαρινή σύνοδο του Ταμείου και αφορά, σ’ αυτή την φάση τουλάχιστον, ποσό 3,7 δις ευρώ που το επιτόκιό του φθάνει στο 5,1%.

Είναι μια συμφωνία win – win καθώς για την μεν Ελλάδα σηματοδοτεί, στην πράξη, την πλήρη αποδέσμευση από τον πιο σκληρό εκ των δανειστών, για τους δε ευρωπαίους έρχεται να επισφραγίσει το αφήγημα του ελληνικού «success story» εν όψει και των ευρωεκλογών. Παράλληλα, σφραγίζει και το βελούδινο μεν, οριστικό δε διαζύγιο του ΔΝΤ με την Ευρώπη – ένα διαζύγιο που θέλουν και οι δύο πλευρές για διαφορετικούς λόγους η καθεμία. Η Ευρώπη το θέλει για να αποδεσμεύσει το πολιτικό της προφίλ από τις σκληρές πολιτικές λιτότητας του Ταμείου, αλλά και διότι έχει έρθει πλέον η ώρα που ο ESM θα μετεξελιχθεί σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο με ενισχυμένο ρόλο και αρμοδιότητες διεθνούς πιστωτή. Το ΔΝΤ επίσης θέλει το διαζύγιο ως – διασταλτική έστω – απόδειξη της «επιτυχούς» παρουσίας του στην ευρωπαϊκή κρίση και, κυρίως, ως διαβατήριο για την αναδόμηση και του δικού του διεθνούς προφίλ που υπέστη βαρύ τραύμα από τις μνημονιακές πολιτικές συνταγές.

Σε αυτό το κάδρο, και με επίσης δεδομένο το υψηλό ταμειακό απόθεμα (cash buffer) που διαθέτει η Ελλάδα – περίπου 40 δις ευρώ – το ερώτημα ίσως είναι γιατί επιλέγεται η μερική και όχι η πλήρη αποπληρωμή των 9,7 δις που εξακολουθεί να οφείλει στο Ταμείο η Αθήνα. Εδώ, η βασική απάντηση είναι αμιγώς πολιτική, έχει να κάνει με τις εσωτερικές ισορροπίες σε δύο χώρες της ευρωζώνης, την Γερμανία και την Ολλανδία, και εκπορεύεται από τα δεσμά που έχει αφήσει πίσω της η «προίκα» του Σόιμπλε.

Ο Σόιμπλε ήταν εκείνος που για να κλείσει το τρίτο πρόγραμμα της Ελλάδας επέβαλε ως προϋπόθεση την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ – κάτι που στην πράξη δεν έγινε ποτέ, αλλά «πωλήθηκε» ως προεκλογικό αφήγημα από το συντηρητικό πολιτικό προσωπικό της Γερμανίας. Η «ουρά» αυτής της προϋπόθεσης εξακολουθεί να κυνηγά την νέα, και αποδυναμωμένη κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ. Και με δεδομένο ότι η συμφωνία πρόωρης προεξόφλησης του ΔΝΤ πρέπει και πάλι να περάσει από το γερμανικό κοινοβούλιο, μια πλήρης αποπληρωμή θα ερμηνευόταν στο Βερολίνο και ως πλήρης και οριστική απεμπλοκή του Ταμείου από το πρόγραμμα.

Τούτο έτσι κι αλλιώς ήδη συμβαίνει, ουδείς όμως τολμά να το πει ευθέως στους γερμανούς ψηφοφόρους. Ή άλλως, αναζητείται το τελευταίο φύλλο συκής που θα διασώσει την κληρονομιά του Σόιμπλε. Και η φόρμουλα που προωθείται είναι η μερική και σταδιακή αποπληρωμή του Ταμείου, με τρόπο που θα διασφαλίζει τις λιγότερες δυνατές πολιτικές αναταράξεις. Όπως επισημαίνουν, άλλωστε, και κυβερνητικές πηγές οι επιφυλάξεις που έχουν διατυπώσει μέχρι στιγμής η Γερμανία και η Ολλανδία αφορούν ακριβώς την πλήρη αποπληρωμή, και όχι την μερική αποπληρωμή του ΔΝΤ.

Με βάση πάντως τα μηνύματα που λαμβάνουν το Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών από τις Βρυξέλλες παραμένει ανοιχτό το σενάριο της πλήρους εξόφλησης σε… δόσεις. Δηλαδή, της άμεσης προεξόφλησης των 3,7 δις με το ακριβό επιτόκιο και στην συνέχεια – πιθανότατα και μέσα στο επόμενο εξάμηνο – την αποπληρωμή ενός ακόμη μεγάλου μέρους του δανείου. Αυτό το σενάριο, δε, είναι πολύ πιθανό να «δέσει» και με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα εάν ο πρωθυπουργός επιμείνει στην διεξαγωγή των εθνικών εκλογών τον Οκτώβριο και όχι νωρίτερα…