Επανέρχεται στο προσκήνιο η υπόθεση συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης με την Intellexa και τις άδειες εξαγωγής του Predator στη Μαδαγασκάρη που οδήγησαν στη δεύτερη παραίτηση κυβερνητικού στελέχους για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων μετά τον Γρηγόρη Δημητριάδη, αυτή του Γιάννη Σμυρλή από τη θέση του επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών. Η αρχική αποκάλυψη έγινε από το ρεπορτάζ των New York Times, στις 8 Δεκεμβρίου 2022, με την παραίτηση Σμυρλή να ακολουθεί 20 μέρες μετά, στις 29 Δεκεμβρίου.

Ads

Η περίπτωση εξαγωγής του Predator στη Μαδαγασκάρη και ο ρόλος της Αθήνας έρχεται εκ νέου στο επίκεντρο, μέσω της διεθνούς δημοσιογραφικής έρευνας για τα «Predator Files» που πραγματοποιείται με τη συμμετοχή 15 ευρωπαϊκών και αμερικάνικων ΜΜΕ. Η δημοσιογραφική έρευνα περιγράφει με λεπτομέρειες τις παράτυπες μεθοδεύσεις των εταιρειών του Predator για την εξαγωγή του στην αφρικανική χώρα, που οδήγησαν τις γαλλικές Αρχές σε συλλήψεις εξαγωγέων του Predator με την κατηγορία για «συνέργεια σε βασανιστήρια».

Όπως αποκάλυψαν οι Reporters United και δημοσίευσε η «Εφημερίδα των Συντακτών», στις 15 Νοεμβρίου 2021 το ελληνικό ΥΠΕΞ υπέγραψε δύο άδειες εξαγωγής προϊόντων της Intellexa στη Μαδαγασκάρη. Τα έγγραφα αναφέρουν την Intellexa ΑΕ (με έδρα στο Ελληνικό) ως «εξαγωγέα» και τη βρετανική Signum (επίσης μέρος του γαλαξία Intellexa) ως «παραλήπτη». Στο πεδίο «περιγραφή αγαθών», το λογισμικό περιγράφεται ως «σύστημα σχεδιασμένο για απόσπαση δεδομένων από συσκευές κινητής τηλεφωνίας και διαχείριση συλλογής δεδομένων». Τελικός χρήστης αναφέρεται η «Εθνική Υπηρεσία Κατά της Διαφθοράς» της Μαδαγασκάρης. Στο πεδίο «Τελική Χρήση» η άδεια αναφέρει: «Το σύστημα θα χρησιμοποιηθεί για να παρέχει ασφάλεια προλαμβάνοντας εγκληματικές και τρομοκρατικές ενέργειες».

Η γαλλική Nexa, η οποία από το 2019 συνεργαζόταν στενά με την Intellexa (που βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ λόγω απειλής της εθνικής ασφάλειας και των συμφερόντων της) και τον Ταλ Ντίλιαν (μεγαλύτερου μετόχου της Intellexa) για την πώληση του Predator και άλλων λογισμικών υποκλοπών σε ανελεύθερα καθεστώτα, είχε τη Μαδαγασκάρη στα σχέδιά της από το 2017.

Ads

Οι επαφές της γαλλικής εταιρείας με τη Μαδαγασκάρη επιταχύνονται τον Οκτώβριο του 2020. Οι Αρχές εκεί χρειάζονται επειγόντως spyware για ν’ αντιμετωπίσουν, υποτίθεται, φαινόμενα διαφθοράς. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. «Η κυβέρνηση ήθελε εξοπλισμό υποκλοπών κυρίως για πολιτικούς σκοπούς», δήλωσε στα Predator Files υπό τον όρο της ανωνυμίας πρώην αξιωματούχος της χώρας. «Όταν είσαι στην εξουσία, θες να μείνεις εκεί. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρεις τα πάντα».

Η δημοσιογραφική έρευνα δείχνει ότι οι Αρχές της Μαδαγασκάρης πιθανότατα χρησιμοποίησαν το Predator για πολιτικές παρακολουθήσεις εν όψει των επικείμενων εκλογών.

Φυλακίσεις λίγο μετά την εξαγωγή Predator

Δύο μήνες μετά την εξαγωγή, τον Ιούλιο του 2021, έξι πολίτες της Μαδαγασκάρης και της Γαλλίας συνελήφθησαν για «υπονόμευση της κρατικής ασφάλειας» και σχέδια δολοφονίας του προέδρου, Αντρί Ραζοελίνα. Σε δίκη με συνοπτικές διαδικασίες, όπου χάθηκαν δικαστικά τεκμήρια (υπολογιστής και κινητά βασικού υπόπτου), οι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε καταναγκαστικά έργα έως 20 ετών. Οι ίδιοι επιμένουν ότι είναι αθώοι.

Στις δοκιμές στοχοποιείται ο δημοσιογράφος Ρόλαντ Ραζοαμαχάρο, ιδιοκτήτης της αντιπολιτευόμενης La Gazette de la Grande Ile (Η Εφημερίδα του Μεγάλου Νησιού). Αργότερα, οι γαλλικές Αρχές θ’ ανακαλύψουν στο κινητό του Ροκ «διαβαθμισμένη» επτασέλιδη έκθεση για τον Ραζοαμαχάρο, που με ημερομηνία 15.11.2020 κατέγραφε λεπτομερώς το ιστορικό γεωεντοπισμού και τα δεδομένα του κινητού του.

Η εφημερίδα του Ραζοαμαχάρο, στόχου των δοκιμών το 2020, δέχτηκε βομβιστική επίθεση στις 10 Νοεμβρίου 2021, πέντε μέρες πριν το Μαξίμου δώσει άδειες εξαγωγής του Predator στη Μαδαγασκάρη. Οι δράστες δεν εντοπίστηκαν. Στις 20 Μαρτίου 2023, έγινε έρευνα στα γραφεία της εφημερίδας. Ο Ραζοαμαχάρο συνελήφθη για απλήρωτους λογαριασμούς νερού και ρεύματος. Στις 14 Ιουνίου, απαλλάχθηκε από την κατηγορία, αλλά καταδικάστηκε για «εκβιασμό» σε υπόθεση real estate μεταξύ του ίδιου και συζύγου κρατικού αξιωματούχου. Ο ίδιος, φυλακισμένος σήμερα, υποστηρίζει ότι η καταδίκη του είναι αντίποινα στα ρεπορτάζ του για τον πρόεδρο Ραζοελίνα.

Σύμφωνα με έγγραφο της Nexa, συμβόλαιο 14 εκατ. ευρώ με τη Μαδαγασκάρη βρισκόταν «σε τελικό στάδιο» τον Ιούνιο του 2021. Όμως, τον ίδιο μήνα Σαλιές και Ροκ συνελήφθησαν. Εδώ σταματούν τα έγγραφα των γαλλικών Αρχών. Ομως, λίγο αργότερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραχώρησε μέσω ΥΠΕΞ δύο άδειες εξαγωγής του Predator στη Μαδαγασκάρη. H αλληλουχία των εξελίξεων καταδεικνύει την ιδιαίτερη σημασία των ελληνικών αδειών, καθώς αποτέλεσαν κάλυψη -σε ευρωπαϊκό επίπεδο- ενός ολόκληρου πλέγματος συναλλαγών που οδήγησε τη Γαλλία σε συλλήψεις εμπόρων του Predator.

Οι άδειες εξαγωγής δόθηκαν στη Signum. Ο ιδιοκτήτης της συνδέεται με τον «γαλαξία Intellexa»: είναι μέτοχος της Nexa και εταιρείας που με έδρα τις Σεϋχέλλες έχει τα πνευματικά δικαιώματα του Alpha Max.

Οι Reporters United έθεσαν ερωτήματα στον Ρενό Ροκ, στον πρέσβη της Μαδαγασκάρης στο Παρίσι, στο ΥΠΕΞ, στο Μαξίμου. Δεν απάντησαν. Σαλιές και Ολιβιέ Μπομπό (νούμερο δύο της Nexa) είπαν ότι η AMES (εταιρεία τους στο Ντουμπάι) «λειτούργησε μόνο ως μεταπωλητής/μεσάζων και δεν ήταν υπεύθυνη για τον έλεγχο της εξαγωγής». Πρόσθεσαν ότι η ευθύνη για την άδεια εξαγωγής ανήκε αποκλειστικά στην Intellexa, η οποία τελικά πήρε άδειες από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Παγκόσμια απαγόρευση του Predator ζητά η Διεθνής Αμνηστία

Σε άμεση παγκόσμια απαγόρευση του Predator, του κακόβουλου λογισμικού με το οποίο παγιδεύτηκαν και στη χώρα μας κινητά τηλέφωνα όπως αποδείχθηκε με το σκάνδαλο των υποκλοπών, καλεί η Διεθνής Αμνηστία μετά και τις αποκαλύψεις των Predator Files.

«Η Intellexa δεν έχει κάνει τίποτα για να περιορίσει ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει το κατασκοπευτικό λογισμικό και για ποιον σκοπό. Αντιθέτως, γεμίζει τις τσέπες της και αγνοεί τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα» υπογραμμίζει σε ανάρτησή στο Χ (πρώην Twitter) η οργάνωση.

«Η Intellexa υπάρχει σε Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Τσεχία, Κύπρο, Ουγγαρία, Ελβετία, Ισραήλ, Βόρεια Μακεδονία, ΗΑΕ κ.α. Τα κράτη αυτά πρέπει να ανακαλέσουν όλες τις άδειες εμπορίας και εξαγωγής που έχουν εκδοθεί στην Intellexa και να προσδιορίσουν την έκταση της στοχοποίησης», σημειώνει η Διεθνής Αμνηστία.