Η χθεσινή έκθεση της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Committee to Prevent Torture ή CPT) για τις πολιτικές κράτησης των προσφύγων αλλά και τις τακτικές επαναπροωθήσεων που εφαρμόζει η Ελλάδα ήρθε να επιβεβαιώσει μια σειρά από άλλες εκθέσεις και δημοσιεύματα που επισημαίνουν πως στην Ελλάδα γίνονται επαναπροωθήσεις παρά τη σχετική άρνηση των αρμόδιων υπουργών Μηταράκη και Χρυσοχοΐδη ενώπιον της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών (LIBE), του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Διαβάστε επίσης:

• Νέο βίντεο – ντοκουμέντο επαναπροώθησης προσφύγων από το Λιμενικό
• Παρέμβαση Κομισιόν στην Frontex για τις επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο

Ήδη με σχετική ανακοίνωσή της η Διεθνής Αμνηστία καλεί την ελληνική κυβέρνηση «να διασφαλίσει ότι θα τερματιστούν οι επαναπροωθήσεις και «τυχόν αξιωματικοί… που λειτουργούν εκτός των επίσημων δομών διοίκησης θα λογοδοτούν και θα τιμωρούνται ανάλογα»».

Με αφορμή την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, το Tvxs.gr συνομίλησε με την ΜΚΟ Human Rights 360 η οποία σε συνέχεια των ντοκουμέντων που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, έχει συμπεριλάβει σε σχετική της έκθεση τρεις μαρτυρίες ανθρώπων που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί οι ίδιοι παράνομη επαναπροώθηση από τις ελληνικές Αρχές. Από τη μεριά του ο δικηγόρος με ειδίκευση στο προσφυγικό ζήτημα Σπύρος Απέργης εξηγεί πώς παρά την διαπίστωση της εφαρμογής παράνομων πρακτικών από μια σειρά φορείς, πολύ δύσκολα μπορεί να αλλάξει κάτι αν η ίδια η ελληνική κυβέρνηση και η Frontex δεν παραδεχτούν ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό.

«Παρατηρώντας το φαινόμενο τον περασμένο χειμώνα έχοντες στην περιοχή του Έβρου ειδικούς απεσταλμένους, διαπιστώσαμε αύξηση της στρατιωτικοποίησης, αύξηση των επαναπροωθήσεων και μειωμένη προσοχή στα δικαιώματα των ανθρώπων», λέει η Μαρία Παρασκευά, νομική εμπειρογνώμονας της Human Rights 360. «Κάθε μέρα λαμβάναμε πληροφορίες για ανθρώπους που δεν κατάφεραν να περάσουν στα σύνορα» προσθέτει και μας εξηγεί ότι οι δυσκολίες των μετακινήσεων στην εποχή του lockdown καθιστά πολύ δύσκολη τη δυνατότητα ανεξάρτητων παρατηρητών να βρίσκονται στα επίμαχα σημεία.

«Σε αρκετές περιπτώσεις είχαμε αναφορές ότι δε γινόταν η αποποινικοποίηση, δηλαδή η διαδικασία με την οποία ο εισαγγελέας αίρει, προσωρινά τουλάχιστον, τις κατηγορίες σχετικά με την παράνομη είσοδο στη χώρα προκειμένου το άτομο να μπορεί να ζητήσει διεθνή προστασία στις αρμόδιες αρχές Ασύλου», αναφέρει η κα. Παρασκευά. «Αυτή η πρακτική δεν είναι σύμφωνη με την Συνθήκη της Γενεύης η οποία προβλέπει ότι αν το άτομο δηλώσει ότι κινδυνεύει στη χώρα του, η χώρα στην οποία βρίσκεται πρέπει να του δώσει τη δυνατότητα να αιτηθεί άσυλο. Ταυτόχρονα έρχεται και σε αντίθεση και με το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου το οποίο προβλέπει συνέντευξη με το άτομο», τονίζει η δικηγόρος.
 
«Πέντε φορές με έστειλαν πίσω στην Τουρκία χωρίς να έχω το χρόνο και τις συνθήκες να αιτηθώ διεθνή προστασία»

Στην έκθεση της Human Rights 360 με τίτλο «Υπερασπιζόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα σε καιρούς στρατιωτικοποίησης των συνόρων», περιλαμβάνονται τρεις μαρτυρίες επαναπροώθησης από την Ελλάδα προς την Τουρκία. Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα καταγράφονται στην έκθεση:

Η Π.A, γυναίκα από το Ιράν, συνελήφθη και χτυπήθηκε από τις αστυνομικές δυνάμεις στον Έβρο. Επαναπροωθήθηκε στην Τουρκία πέντε φορές. «Πέντε φορές με έστειλαν πίσω στην Τουρκία χωρίς να έχω το χρόνο και τις συνθήκες να αιτηθώ διεθνή προστασία», είπε η γυναίκα. Τέσσερις άνθρωποι, οι Σ.Α, Α.Κ, Μ.Χ και Μ.Ν συνελήφθησαν στην Ηγουμενίτσα, οδηγήθηκαν από την αστυνομία στον Έβρο οδικώς και επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία. Φοβούνται ότι οι τουρκικές αρχές θα τους αναγκάσουν να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν και γι’ αυτό τώρα κρύβονται σε ένα σπίτι στην Τουρκία.

«Μας οδήγησαν σε ένα δωμάτιο και μας ζήτησαν να βγάλουμε όλα μας τα ρούχα, μας έκαναν εξονυχιστικό έλεγχο, πήραν ό, τι είχαμε, κινητά, φορτιστές, έγγραφα και κάρτες ασύλου. Ύστερα μας πέρασαν χειροπέδες και περάσαμε εκεί τη νύχτα. Όταν μας κατάσχεσαν όλα μας τα υπάρχοντα μας είπαν ότι θα τα παίρναμε πίσω στην Αθήνα. Την επόμενη ημέρα μας έβαλαν σε ένα βαν της Αστυνομίας και μας οδήγησαν στον Έβρο», κατέθεσαν οι άνθρωποι. «Ποτέ δεν περιμέναμε τόσο σκληρή συμπεριφορά και απροθυμία από την Ελληνική Αστυνομία. Πιστεύαμε ότι αν συνέβαινε κάτι θα είχαμε χρόνο να καλέσουμε ανθρωπιστικές οργανώσεις και δικηγόρους», είπαν.

Η Σ.Ε, Ιρανή, 30 ετών προσπάθησε να φύγει από το Ιράν, μπήκε στην Ελλάδα και σε δώδεκα ώρες είχε επαναπροωθηθεί στην Τουρκία. Εκεί βρέθηκε από τον άνθρωπο που την κυνηγούσε και αναγκάστηκε να γυρίσει στο Ιράν, όπου τώρα διατρέχει σοβαρό κίνδυνο. «Πέντε λεπτά μετά ο κομάντο που κράταγε όπλο και ένα μπαστουνι άνοιξε την πόρτα και έσπρωξε εμένα κι άλλες τέσσερις γυναίκες έξω από το βαν. Μας ανάγκασε να καθίσουμε στο έδαφος, υπήρχαν πολλά δέντρα γύρω γύρω, σαν να ήμασταν στη ζούγκλα», περιέγραψε η Σ.Ε.

Επίσης, σε συνεργασία με την μη κερδοσκοπική οργάνωση GLAN, η Human Rights 360 έχει στείλει αναφορά προς την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σχετικά με την περίπτωση του Φαντί, ενός αναγνωρισμένου πρόσφυγα στην ΕΕ που δηλώνει ότι έχει υποστεί επαναλαμβανόμενες απελάσεις με συνοπτικές διαδικασίες από τις ελληνικές Αρχές στο διάστημα από το Νοέμβριο του 2016 έως τον Νοέμβριο του 2017.

«Πρέπει οι ελληνικές Αρχές και η Frontex να αποδεχθούν ότι γίνονται επαναπροωθήσεις»

Την αναγκαιότητα οι ελληνικές Αρχές και η Frontex να αποδεχθούν ότι γίνονται επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα προς την Τουρκία, τονίζει στο Tvxs.gr ο δικηγόρος με ειδίκευση στο προσφυγικό Σπύρος Απέργης.

«Επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά ότι επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα προς την Τουρκία γίνονται. Μία σειρά φορείς το έχουν αναφέρει σε εκθέσεις τους ή το έχουν τεκμηριώσει, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Διεθνής Αμνηστία, δημοσιεύματα εντύπων όπως το Der Spiegel και ο Guardian. Το ίδιο το Συμβούλιο της Ευρώπης στην έκθεσή του το 2018 πάλι είχε επισημάνει αξιόπιστες αναφορές για επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία. Το επαναλαμβάνει τώρα. Συνεπώς δικαιούμαστε να συμπεράνουμε ότι το φαινόμενο υφίσταται και απλώς η κυβέρνηση και η Frontex αρνούνται να το παραδεχθούν», σημειώνει ο δικηγόρος.

«Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο είναι απαραίτητο ως πρώτο βήμα η ελληνική κυβέρνηση και η Frontex να αποδεχθούν ότι γίνονται επαναπροωθήσεις. Αν δεν το κάνουν, φοβάμαι πως δεν μπορεί να υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη πάνω στο θέμα», σημειώνει.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το Διοικητικό Συμβούλιο της Frontex έχουν ζητήσει επιτακτικά από τον εκτελεστικό διευθυντή της Frontex, Φαμπρίς Λετζέρι την πλήρη διερεύνηση των στοιχείων που δείχνουν εμπλοκή της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής σε επιχειρήσεις επαναπροώθησης στο Αιγαίο.

Στην εύλογη ερώτηση αν τίθεται ζήτημα κυρώσεων σε περίπτωση που η Ελλάδα ή οποιοδήποτε άλλο κράτος δε συμμορφώνεται με το διεθνές δίκαιο μετά από καταγγελίες και συστάσεις διεθνών οργανισμών, ο κ. Απέργης απάντησε: «Δεν υπάρχουν μηχανισμοί εκτέλεσης από το κάθε κράτος των υποχρεώσεων που προκύπτουν από το διεθνές Δίκαιο. Όταν όργανα διαπιστώνουν παραβιάσεις διεθνών συμβάσεων συνήθως εκδίδουν μια έκθεση και κάνουν συστάσεις. Δεν υπάρχει μηχανισμός επιβολής. Αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα του διεθνούς δικαίου και δεν αφορά μόνο στις επαναπροωθήσεις».