Στοχοποίηση, απειλές για τη ζωή του και για δικούς του ανθρώπους, ακραίες ύβρεις αλλά και «ευχές» για καρκίνο δέχθηκε τις τελευταίες μέρες ο stand up κωμικός Πάρις Ρούπος. Αφορμή στάθηκε ένα στιγμιότυπο από την παράστασή του «Δουλίτσα να υπάρχει», στο οποίο αναφερόταν στην διχοτόμηση της Κύπρου.

Συγκεκριμένα, ανέφερε μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της παράστασης: «Μία φορά βρεθήκαμε σε ένα πολύ ακριβό μπαρ στη Λευκωσία. Μπαίνει μέσα ένα πολύ φραγκάτος τύπος. Μου λέει ένας φίλος μου: Τον βλέπεις αυτόν, έχει την μισή Κύπρο. Του απάντησα ότι όλοι οι Κύπριοι έχουν την μισή Κύπρο».

Με τη συγκεκριμένη solo παράστασή του περιόδευε σε όλη την Ελλάδα τα τελευταία περίπου 3 χρόνια. Μόλις ολοκληρώθηκε, η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε και ανέβηκε στο διαδίκτυο, ενώ ο ίδιος για να την προωθήσει δημοσίευσε μερικά κλιπάκια στο Tik Tok.

Το προαναφερθέν απόσπασμα, όπως ενημέρωσε και ο ίδιος σε δημόσιο κείμενό του, μοιράστηκε σε σελίδες και ομάδες Κυπρίων, όπου μετά από «φυτίλιασμα», όπως τονίζει, τοπικών ΜΜΕ, ξεκίνησε η μαζική στοχοποίησή του από προφίλ «που ανήκουν ξεκάθαρα σε εθνικιστές, ακροδεξιούς και φασίστες».

Ο ίδιος αναγκάστηκε να κατεβάσει το βίντεο, αναγνωρίζοντας πως ήταν λάθος να ανεβάσει μόνο το συγκεκριμένο απόσπασμα, «γιατί με αυτή την επιλογή δεν προστάτευσα κυρίως τον εαυτό μου, το υπόλοιπο υλικό μου αλλά και όποιον ή όποια είδε αυτό το αστείο μεμονωμένα και “out of context” και χωρίς να γίνεται σαφές το ύφος της κωμωδίας που παρουσιάζω αλλά και η συγκεκριμένη περσόνα που έχω επί σκηνής, με λογικό ως αποτέλεσμα πιθανώς να ενοχληθεί. Το αστείο αυτό το έλεγα για αρκετά χρόνια στις παραστάσεις μου χωρίς να έχει ποτέ αρνητική ανταπόκριση, ακόμα και σε κοινό με Ελληνοκυπρίους στη σύνθεσή του», όπως έγραψε.

Ενδιαφέρον πάντως αποτελεί και το γεγονός πως το facebook κατέβασε ένα άλμπουμ από φωτογραφίες με screenshots των σχολίων και των απειλών που είχε δημιουργήσει ο ίδιος, επειδή παραβίαζε τους όρους της κοινότητας, δίχως να σβήσει τα ίδια τα σχόλια.

«Η κωμωδία δεν έχει όρια. Οι απειλές οδηγούν σε ενδυνάμωση»

Έχει τελικά όρια η κωμωδία; Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος μιλώντας στο Tvxs.gr, «η κωμωδία, όπως και κάθε άλλη τέχνη, δεν έχει όρια. Το όριο το θέτει ο ίδιος ο κωμικός αναλόγως τη δική του αντίληψη, εμπειρία και είδος που θέλει να υπηρετήσει. Η ανταπόκριση του κοινού του επίσης οριοθετεί το κάθε αστείο ξεχωριστά», ενώ προσθέτει τα εξής:

«Η πρόθεση του κωμικού είναι πάντα το γέλιο, με γνώμονα να γίνεται σαφής η θέση και η πλευρά από την οποία αυτό προκύπτει. Να μη βασίζεται στην άγνοια, να μην είναι κακοποιητικό, να μην και “με το έτσι θέλω” ακραίο και χωρίς κάποιο υπόβαθρο. Αλλά ταυτόχρονα και να μην είναι κάτι κοινότοπο και εύκολο».

Ο ίδιος αναφέρει πως τέτοιου είδους απειλές δεν είναι τόσο συχνές σε κωμικούς, «αλλά, όταν προκύπτουν, είναι αρκετά έντονες. Γιατί, κακά τα ψέματα, είναι ένας εύκολος στόχος. Οι stand-up κωμικοί είναι ακόμα αρκετά εκτεθειμένοι, χωρίς ισχυροποιημένο background, παίζουν ακόμα εκτός των mainstream μέσων, δεν έχουν τις πλάτες παραγωγών, καναλαρχών, επιχειρηματιών, μεγαλοεκδοτών.

»Είναι πιο αβίαστο και ασφαλές για κάποιον να “την πέσει” σε ένα κωμικό, παρά σε κάποιον με δύναμη, που ρεαλιστικά ευθύνεται όντως για το ζήτημα που τον ενοχλεί (Βλέπε κυπριακό. Ένα τυχαίο παράδειγμα)».

Μπορεί όμως κάτι τέτοιο να οδηγήσει σε αυτολογοκρισία; Ο Πάρις Ρούπος θεωρεί πως «σε αυτολογοκρισία μπορεί να οδηγήσει μόνο η ενσυναίσθηση. Να κατανοήσεις δηλαδή ότι αυτό που έχεις γράψει και λες είναι προβληματικό, διφορούμενο και άστοχο. Και στο stand-up comedy ευτυχώς είναι αρκετά πιο ξεκάθαρο το κριτήριο. Όταν δηλαδή απλά δεν είναι αστείο. Και όχι, οι απειλές δεν οδηγούν ποτέ σε λογοκρισία. Αντιθέτως, οδηγούν σε ενδυνάμωση και στο συμπέρασμα ότι για να ενόχλησε κάτι σε βαθμό απειλών και επιθέσεων, μάλλον έχει ενοχλήσει αυτούς που όφειλε και, μέσω αυτού, να τους εκθέσει κοινωνικά».

Δεδομένου πως οι κωμικοί εκτίθενται στο κοινό, πράγμα που τους καθιστά και ευάλωτους, όπως προαναφέρθηκε, υπάρχει τρόπος να προστατευθεί η ελευθερία του λόγου; Ο stand-up κωμικός τονίζει στο Tvxs τα εξής:

«Πιστεύω ότι πλέον το κοινό μας είναι αυτό που μας προστατεύει. Αυτό που μας παρακολουθεί, που εγκρίνει και επικροτεί αυτό που κάνουμε, που ψυχαγωγείται, περνά όμορφα, ξεχνιέται και γελά. Και που για όλα αυτά μας αγαπά. Και η αλληλεγγύη που δεχόμαστε σε περιπτώσεις σαν και αυτή.

»Η έκθεσή μας έχουμε δεχθεί ότι είναι στη φύση του επαγγέλματος αυτού και φροντίζουμε να τη διαχειριζόμαστε κατάλληλα φορά τη φορά. Κι ας είναι συχνά δύσκολο. Σε θέμα πολιτειακό, η ελευθερία του λόγου οφείλει να προστατεύεται συνταγματικά και νομικά, αλλά δυστυχώς η κουβέντα αυτή, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει ανοίξει και δε λέει να κλείσει με τίποτα. Πόσο μάλλον να κλείσει με το εύλογο και αυτονόητο συμπέρασμα ότι δε φιμώνουμε, δε τραμπουκίζουμε, δεν κανσελάρουμε. Και προς Θεού, δεν απειλούμε ζωές».

Τέλος, ο Πάρις Ρούπος επισημαίνει πως έχει δεχθεί κι άλλες φορές αρκετά έντονη κριτική, αλλά αυτό που αντιμετωπίζει τώρα είναι κάτι πρωτοφανές, ακόμη και για έναν κωμικό «τόσο μικρού ακόμα βεληνεκούς», όπως λέει. «Ήμουν ίσως ο πρώτος κωμικός για τον οποίο έγινε κάλεσμα για cancel χωρίς ακόμα να έχω καν ικανό ακροατήριο. Και μάλιστα από μια άλλη χώρα. Από Ελλάδα, δεν έπεσε τουλάχιστον στην αντίληψή μου κάποια αντίστοιχη κινητοποίηση. Γι’ αυτό και επισήμανα στην ανακοίνωσή μου ότι το αστείο αυτό το έλεγα για χρόνια στις παραστάσεις εδώ, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι και χωρίς ποτέ κάποιος να το χαρακτηρίσει ως προβληματικό».

Όσο για το αν θα αλλάξει κάτι από εδώ και πέρα, αναφέρει πως «έχω σκοπό να προσεγγίζω όλα τα θέματα που μου προκαλούν ενδιαφέρον. Και έχω σκοπό να προσεγγίζω όλα αυτά τα θέματα με τον τρόπο που περιέγραψα στην πρώτη ερώτηση. Αυτό που αναθεώρησα με τη συγκεκριμένη ιστορία είναι ότι πρέπει να επιστήσω στον εαυτό μου την προσοχή για το πώς θα τα μοιράζομαι πλέον στο ίντερνετ, λαμβάνοντας υπόψη και την ιδιαίτερη φύση της κωμωδίας που έχω επιλέξει να κάνω. Γιατί το ίντερνετ και τα social media μπορούν να αποτελέσουν από ένα εργαλείο αμεσότητας που σου αυξάνει το κοινό, μέχρι ένα αδηφάγο και τοξικό πεδίο που δύναται να σε κατασπαράξει».

Στήριξη από συναδέλφους και σωματείο

Στο πλευρό του Πάρι Ρούπου στάθηκαν πολλοί κωμικοί, μεταξύ άλλων ο Στέλιος Ανατολίτης, η Χρύση Κατσαρίνη, ο Αριστοτέλης Ρήγας, και ο Blink Mike. Επίσης, ανακοίνωση για το θέμα εξέδωσε η Εργατική Ομάδα stand up και Improv κωμικών, η οποία διακινήθηκε μαζικά, καλωσορίζοντας την κριτική «ως αναπόσπαστο κομμάτι του επαγγέλματός μας», διαμηνύοντας ωστόσο πως δεν θα δεχθεί απόπειρες εκφοβισμού.

«Τέτοιες κινήσεις που στόχο έχουν να τρομοκρατήσουν και να φιμώσουν κωμικούς όχι μόνο δε μας τρομάζουν αλλά μας συσπειρώνουν. Στεκόμαστε στο πλευρό του Πάρι Ρούπου και πιστεύουμε ότι όλοι/ες έχουν το δικαίωμα να εμφανίζονται και να εκφράζονται χωρίς να φοβούνται πως θα γίνουν στόχος τέτοιων επιθέσεων. Ελπίζουμε ότι το κοινό μας θα συνεχίσει να μας στηρίζει φροντίζοντας την όποια άσκηση κριτικής του να τη διατηρεί εποικοδομητική, χωρίς να επιτρέπει να ασκούνται στο όνομά της εκστρατείες από άτομα που επιδιώκουν να επιβάλλουν τη δική τους ρητορική και ατζέντα», καταλήγει η ανακοίνωση.