«Η κυβέρνηση το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν η κατάργηση της ειδικής επιθεώρησης του υπουργείου περιβάλλοντος, η οποία μέσα σε τρία χρόνια είχε προχωρήσει από 5 ελέγχους σε 160» λέει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Πέτρος Κόκκαλης στο tvxs.gr . Τονίζει πως η ανάπτυξη στο πλαίσιο του καπιταλισμού – καζίνο που προωθείται από τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, προδιαγράφει ένα ζοφερό μέλλον και καλεί την κυβέρνηση να καταλάβει πως οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη και όχι τροχοπέδη.

Την ημέρα που συναντηθήκαμε στο Ευρωκοινοβούλιο, μία δυναμική παρέα μαθητών διαδήλωνε με ηχηρά συνθήματα στους διαδρόμους του. «This is what democracy is, show us what democracy is» έλεγαν οι μαθητές ρυθμικά. Τον ρωτάω αν τελικά το μαθητικό κίνημα για την κλιματική αλλαγή είναι περισσότερο πολιτικό από όσο προβάλλεται. «Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει οικολογικό κίνημα. Είναι ένα πολιτικό κίνημα για την κλιματική αλλαγή. Έπρεπε να ξεσηκωθούν τα παιδιά για να δώσουμε σημασία σε ανησυχητικά θέματα που έχουν διαπιστώσει χρόνια τώρα ι επιστήμονες» απαντά. Ο Πέτρος Κόκκαλης δηλώνει η οποιαδήποτε ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι εξορυκτική και φαίνεται ικανοποιημένος με την στροφή του ΣΥΡΙΖΑ μετά και τις δηλώσεις στο tvxs.gr και του Ευκλείδη Τσακαλώτου και δηλώνει πως το θέμα θα είναι στην καρδιά των προσυνεδριακών συζητήσεων. Επαναλαμβάνει συνεχώς πως το κίνημα ενάντια στην κλιματική αλλαγή έρχεται για να σώσει τον άνθρωπο και όχι το περιβάλλον το οποίο «δεν μπορούμε ούτε να το σώσουμε ούτε να το καταστρέψουμε».

* ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Αναπτυξιακό» σχέδιο: Η αγοραία επέλαση στο περιβάλλον

Η συνέντευξη:

Είδαμε στους διαδρόμους του ευρωκοινοβουλίου τους μαθητές να διαδηλώνουν με πάθος «Show me what democracy looks like» λένε. Μήπως τελικά είναι βαθιά πολιτικό το κίνημα;

Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει οικολογικό κίνημα, υπάρχει ένα πολιτικό κίνημα των νέων για την κλιματική αλλαγή. Το ζητούμενο είναι να προστατεύσουμε τον άνθρωπο στον πλανήτη. Όχι τον άνθρωπο από το κλίμα, αλλά τον άνθρωπο από τον άνθρωπο. Όσο προχωράει η κλιματική κρίση τόσο λιγότεροι είναι οι πόροι που είναι διαθέσιμοι στους ανθρώπους και έχει δείξει η ιστορία τι κάνει ο ένας άνθρωπος στον άλλο όταν αρχίσει να πεινάει. Το μαθητικό κίνημα είναι το πρώτο πολιτικό κίνημα που έχει φέρει νεολαία στο δρόμο μετά τον Μάη του ‘ 68.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί στις Σκουριές να προσπάθησε να διαφυλάξει κάτι αλλά όχι στις εξορύξεις δεν είπε. Γίνεται να ταχθεί κανείς υπέρ του κινήματος χωρίς ένα καθαρό όχι στις εξορύξεις; Από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μόνο ο κος Τσακαλώτος κάνει ανοιχτά αυτοκριτική πάνω στο θέμα.

Καταρχήν εγώ εκλέχθηκα με την Προοδευτική Συμμαχία, που άρχισε να σχηματίζεται τότε και συνεχίζει να σχηματίζεται γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι η χώρα μας εξαιτίας των κρίσεων που ζήσαμε, βρέθηκε εκτός των συζητήσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη τους στόχους της οποίας έχουν συμφωνήσει τα περισσότερα κράτη. Για πρώτη φορά διαμορφώνεται μια παγκόσμια, καθολική γλώσσα για το που θέλουμε να πάει ο κόσμος μέχρι το 2030. Ο κόσμος αυτός πρέπει να έχει ίσα δικαιώματα για όλους. Δεν θέλουμε φράγματα και τοίχους που αποκλείουν ανθρώπους από την πρόσβαση στα βασικά δικαιώματα. Βασικό δικαίωμα όλων είναι η κλιματική συνθήκη που έχει επιτρέψει την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Γι’ αυτό θέλουμε ανάπτυξη βιώσιμη.

Μπορεί να είναι εξορυκτική αυτή η ανάπτυξη;

Δεν μπορεί να είναι εξορυκτική σαφώς. Δεν μπορεί να είναι απομυζητική με βραχυπρόθεσμους τρόπους. Δεν μπορεί να είναι μια ανάπτυξη τύπου καπιταλισμού – καζίνο. Πρέπει να λαμβάνει υπόψη μακροπρόθεσμους στόχους και τη γεωγραφική δικαιοσύνη απέναντι σε ανθρώπους που υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης λόγω της δικής μας υπερκατανάλωσης αλλά και τη διαγενεακή δικαιοσύνη, την ευθύνη μας στις επόμενες γενιές. Με αυτή την έννοια οι εξορύξεις είναι ο λάθος δρόμος. Το βέβαιο είναι ότι το πετρέλαιο θα ακολουθήσει τον δρόμο του λιγνίτη και του κάρβουνου και θα θεωρηθεί σχολάζουσα περιουσία στην οποία δεν θα επενδύει κάνεις. Γι΄ αυτό άλλωστε δεν κατάφεραν να πουληθούν λιγνιτικές μονάδες της χώρας μας παρ’ ότι τις βγάλαμε τρεις φορές προς πώληση. Επίσης οι εξορύξεις αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο στη βαριά βιομηχανία της χώρας μας που είναι ο τουρισμός, ο οποίος βασίζεται όχι μόνο στην ομορφιά, αλλά και στη βιοποικιλότητα της χώρας μας.

Υπάρχει ασφαλής εξόρυξη όπως την ονομάζουν κάποιοι;

Θα το πω αλλιώς. Δεν υπάρχει ιστορία εξορύξεων στην οποία δεν έχουν συμβεί ατυχήματα. Ειδικά όταν μιλάμε για ευρεία έκταση, από τη στιγμή που έχουμε αρχίσει να δίνουμε οικόπεδα από τα σύνορά μας με την Αλβανία μέχρι τα νότια σύνορα μας. Όταν δίνεις τον μισό θαλάσσιο χώρο για εξορύξεις, διατρέχεις κίνδυνο. Όπου υπάρχει πετρέλαιο ο λαός πεινάει και έχουν δικτατορίες. Δεν έχει δει κανείς χαρά από το πετρέλαιο και δεν θα δούμε κι εμείς. Αυτή είναι μια προνομιακή συζήτηση για την αριστερά και τον προοδευτικό χώρο, το θέμα της κλιματικής δικαιοσύνης και πιστεύω ότι θα μας απασχολήσει πολύ μέχρι το συνέδριο.

Οι κυβερνήσεις μιλούν για «αναπτυξιακά διλήμματα» βάζοντας στην μία μεριά της ζυγαριάς το περιβάλλον και στην άλλη τις θέσεις εργασίας. Με δεδομένη την ανεργία και την παρατεταμένη κρίση μπαίνουν και οι πολίτες στο δίλημμα αυτό και συνήθως το αποτέλεσμα που έχουμε είναι ο καπιταλισμός – καζίνο για τον οποίο μιλήσατε. Πως αντιμετωπίζεται αυτό κατά τη γνώμη σας;

Οι δυτικές κοινωνίες βρίσκονται σε μια κρίση ανισότητας που έχουν να δουν από τη δεκαετία του ΄30. Από την Αμερική του ΄78 που το 1% κατείχε το 28% του πλούτου της χώρας, σήμερα το 1% κατέχει το 97%. Αυτά είναι σημεία που δεν έχουμε ξαναδεί. Πολύς κόσμος ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας ή με την ανησυχία μήπως βρεθεί εκεί. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο το όνομα που χρησιμοποιούμε για τον πράσινο μετασχηματισμό της κοινωνίας. Δανείζεται το όνομα του new deal, εισάγοντας θέματα κοινωνικά, την κευνσιανή ανάλυση για τα θέματα της κοινωνίας. Δεν είναι μόνο απειλή η κλιματική κρίση, είναι και ευκαιρία όμως. Εμείς έχουμε εμπειρία από κρίσεις και νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε και λύσεις.

Πιο συγκεκριμένα τώρα, υπάρχει η αγωνία των εξορύξεων στην Κρήτη. Οι πολίτες εκεί ανησυχούν και οργανώνονται. Εσείς τι κάνετε;

Εγώ έχω καταθέσει μια επίκαιρη ερώτηση για την Κομισιόν σχετικά με το σύννομο των περιβαλλοντικών αδειών όπως αυτές περιγράφονται. Επίσης όσων αφορά το ζήτημα της παύσης των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα που είναι τεράστιες, είναι άμεσες και έμμεσες όπως επιχειρεί το παρόν νομοσχέδιο. Συχνά επιδοτούνται θυμίζω τα επενδυτικά τους σχέδια από τον κρατικό προϋπολογισμό, πράγματα τα οποία θεωρούμε ότι δεν συνάδουν με την Ευρώπη του μηδενικού άνθρακα που οραματιζόμαστε για το 2050.

Μέσα από το ρεπορτάζ που κάναμε σχετικά με την εντατική ιχθυοκαλλιέργεια στην Ελλάδα, ακούσαμε για τις περιβαλλοντικές μελέτες – μαϊμού τις οποίες καταθέτουν εταιρείες προκειμένου να αδειοδοτηθούν. Το αποτέλεσμα του ελλιπούς κρατικού ελέγχου είναι η καταστροφή ολόκληρων παράκτιων ζωνών στη χώρα μας. Πολλοί όμως μιλούν και για αίολο ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Τι πρέπει να γίνει για να σταματήσει η καταστροφή;

Βρίσκομαι εδώ γιατί πιστεύω ότι ένας υπερεθνικός θεσμός είναι απαραίτητος για την επίλυση προβλημάτων που δεν είναι εθνικά. Η χώρα μας έχει μία από τις μεγαλύτερες ιχθυοκαλλιεργητικές βιομηχανίες στην Ευρώπη και κυρίως αυτά τα ψάρια εξάγονται. Ένα από τα πρώτα προβλήματα που φέρνει η άνοδος της θερμοκρασίας είναι οι αλλαγές στους κύκλους παραγωγής της τροφής. Είναι σαφές ότι πρέπει να στραφούμε περισσότερο στη θάλασσα για να τραφεί ο διαρκώς αυξανόμενος πληθυσμός. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει με τον τρόπο που μου περιγράψατε μόλις. Θέλουμε ένα κράτος που να μην είναι νεοφιλελεύθερο και άρα απογυμνωμένο από τις υπηρεσίες που επιτρέπουν να διεξάγονται οι έλεγχοι. Πρέπει επίσης να προχωρήσουμε σε υπερεθνικά σχέδια. Στη χώρα μας δεν έχουμε προχωρήσει ακόμα στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Ήδη οι θάλασσες μας είναι υπεραλιευμένες και έχουν συγκρατήσει θερμοκρασία η οποία έχει αυξήσει την οξύτητα των ωκεανών και άρα έχει μειώσει τη δυνατότητα των ιχθυοαποθεμάτων να αναπτύσσονται. Άρα το ζήτημα της ιχθυοκαλλιέργειας είναι κρίσιμο και όσον αφορά την καινοτομία αλλά και την κακή περιβαλλοντική διαχείριση. Η παρούσα κυβέρνηση η πρώτη πράξη που έκανε ήταν η κατάργηση της ειδικής επιθεώρησης του υπουργείου περιβάλλοντος, η οποία μέσα σε τρία χρόνια είχε προχωρήσει από 5 ελέγχους σε 160. Ο έλεγχος είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη όχι τροχοπέδη.

Η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι η κλιματική αλλαγή δημιουργεί νέα ρεύματα προσφύγων; Έχουμε εγκλωβισμένους Αφρικανούς στα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης και εξαιτίας πολέμων αλλά και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Οι επιστήμονες λένε μάλιστα ότι δεν θα αργήσει να ερημοποιηθεί και η μεσόγειος και ενδεχομένως βρεθούμε κι εμείς στη θέση τους.

Υπάρχουν αυτοί που ευαισθητοποιούνται σχετικά με το νέο ευρωπαϊκό πράσινο deal και οι άλλοι που επιμένουν να βλέπουν μπροστά τους τα φράγματα ως λύση, που όπως λέτε μπορεί να τα δούμε κι εμείς στο μέλλον μπροστά μας αν συνεχίσουμε έτσι. Οι άνθρωποι πάντα θα φεύγουν από τη γη τους όταν αυτή δεν μπορεί να τους παρέχει τα προς το ζην. Είναι επιστημονικά βέβαιο ότι σε συνθήκες κλιματικής αδράνειας το 2080, στη Μέση Ανατολή θα υπάρχουν πάνω από 200 μέρες με πάνω από 50 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία. Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να ζήσουν εκεί και θα έρθουν με τα πόδια ή κολυμπώντας εδώ. Ο περίφημος ευρωπαϊκός τρόπος ζωής δεν μπορεί να περιλαμβάνει το «..πυροβολούμε λαστιχένιες βάρκες με γυναικόπαιδα» τα οποία φεύγουν από μια ερημοποιημένη γη, εξαιτίας της δικιάς μας καύσης υδρογονανθράκων.

Οι επιστήμονες δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι. Λένε ότι ακόμα κι αν πάψουμε σήμερα να παράγουμε διοξείδιο του άνθρακα, τα ποσοστά που έχουν ήδη παραχθεί θα κάνουν 10-20 χρόνια να φύγουν από την ατμόσφαιρα. Και δεν έχουμε ξεκινήσει καν πρακτικές ίασης. Πως διαγράφεται το μέλλον;

Ζοφερότατο όσο αργούμε να δράσουμε. Πρόσφατα μάθαμε ότι οι ίδιες πετρελαϊκές εταιρείες γνώριζαν από το 1960 τις επιπτώσεις . Η αύξηση της θερμοκρασίας που έχει συντελεστεί θα είναι μαζί μας για πολλές δεκαετίες. Δεν έχουμε καταφέρει να μειώσουμε τις εκπομπές του διοξείδιου του άνθρακα παρά μόνο για μία χρονιά. γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε γρήγορα. Οι νέες έρευνες που βγαίνουν κάθε χρόνο για την θερμοκρασία τους ωκεανούς και τα χερσαία εδάφη είναι τραγικές. Πρέπει να ακούσουμε τους μαθητές και να δράσουμε ριζοσπαστικά και άμεσα.

Θα κινητοποιήσει το κίνημα τις εξουσίες;

Νομίζω ότι το κάνει ήδη. Είδαμε την αύξηση του ποσοστού των πρασίνων στις ευρωεκλογές. Θέλει κι άλλη προσπάθεια. Είναι κρίσιμο σε αυτή την πενταετία να αξιοποιήσουμε τα εργαλεία που μας δίνουν οι παγκόσμιοι στόχοι των Ηνωμένων Εθνών και να τα εντάξουμε. Σήμερα με τις δεσμεύσεις των κρατών θα πάμε σε έναν κόσμο συν 3.5 βαθμούς Κελσίου είναι ένας ήδη εφιαλτικό , η συμφωνία του Παρισίου προσπαθεί για συν 1.5. Μιλάμε για μέσο όρο. Στην Ευρώπη είμαστε ήδη στον συν 1.5. Πρέπει να βάλουμε το σύνολο των δημοσίων δαπανών σε αυτό που λέμε δίκαιη μετάβαση.

Είναι ουτοπικοί στόχοι;

Όχι. Είναι βέβαιο, ότι οικονομικά συμφέρουν και τεχνολογικά μπορούν να επιτευχθούν. Όμως υπάρχουν απέναντι η πολιτική αδράνεια υπάρχει μια τεράστια καμπάνια πολιτικού επηρεασμού σε όλο τον κόσμο από τις εταιρείες που έχουν πετρελαϊκά συμφέροντα. Ουτοπικό είναι να νομίζουμε ότι μπορούμε να συνεχίζουμε έτσι αλλά να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα. Είναι και ο ορισμός της παράνοιας αυτός . Η κατάρρευση του οικοσυστήματος φέρνει εμφύλιους ή κράτη μαφίας. Η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι καθόλου ουτοπικός στόχος

Υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στους Πρασίνους και την Αριστερά;

Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει πλατιά δημοκρατική συμμαχία, όπως στις ΗΠΑ όπου το δημοκρατικό κόμμα με αιχμή του δόρατος το νέο πράσινο deal έχει συνολική πρόταση που αφορά τον οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό. Γι  ’αυτό συμμετέχω σε όλες τις αντίστοιχες συνέργειες εδώ στο ευρωκοινοβούλιο.

ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Παρακολουθείτε τη συζήτηση σε σχέση με τη διεύρυνση και ποια είναι η γνώμη σας;

Συμμετέχω στην πολιτική γραμματεία της Προοδευτικής Συμμαχίας, παρακολουθώ τη συζήτηση και εδώ και εκεί. Πιστεύω ότι η περίφημη αντιστοίχηση του κομματικού ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό, θα πρέπει να γίνει με έναν τρόπο που θα προσελκύσει περισσότερους ανθρώπους να συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία. Θα πρέπει να γίνει πιο ελκυστική πιο άμεση, πιο συμμετοχική και πιο απλή. Να μπει με λίγα λόγια στον 21ο αιώνα. Η προσπάθεια αυτή έχει ξεκινήσει . Πιστεύω πως υπάρχει χώρος να πετύχει. Δεν πιστεύω ότι η εικόνα που βλέπουμε στην Ελλάδα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Θέλουμε βαθιές συναινέσεις .

Πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνουν μια εχθρική αντιμετώπιση από την πλειοψηφία των ΜΜΕ. Πως θα το αντιμετωπίσετε;

Θα σας απαντήσει καλύτερα κάποιος που συμμετείχε στον ΣΥΡΙΖΑ το ’12 και το ’15. Υπήρχε επίσης ένα εχθρικό περιβάλλον αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε τα μηνύματα του.